Nghiên cứu nồng độ TNF-α, IL-6, IL-10 huyết tương và mối liên quan với mức độ bệnh ở bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết Gram âm

• Tác giả: Vũ Mạnh Cường
• Người hướng dẫn: Vũ Xuân Nghĩa
• Trường học: Học Viện Quân Y
• Chuyên ngành: Bệnh truyền nhiễm và các bệnh nhiệt đới
• Đề tài: Nghiên cứu nồng độ TNF-α, IL-6, IL-10 huyết tương và mối liên quan với mức độ bệnh ở bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết Gram âm
• Loại tài liệu: Luận án tiến sĩ y học
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Nhiễm khuẩn huyết và vai trò của các vi khuẩn Gram gây nhiễm khuẩn huyết
• 1.1.1. Khái niệm về nhiễm khuẩn huyết và sốc nhiễm khuẩn
• 1.1.2. Đặc điểm dịch tễ của nhiễm khuẩn huyết do vi khuẩn Gram âm
• 1.1.3. Các vi khuẩn Gram âm gây nhiễm khuẩn huyết
• 1.1.4. Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng nhiễm khuẩn huyết và sốc nhiễm khuẩn do vi khuẩn Gram âm
• 1.1.5. Các cytokine TNF-α, IL-6, IL-10 trong huyết tương và vai trò của chúng trong nhiễm khuẩn huyết do vi khuẩn Gram âm
• 1.1.5.1. Khái niệm cytokine, các chất tạo cytokine
• 1.1.5.2. Vai trò, nồng độ của các cytokine TNF-α, IL-6, IL-10 huyết tương trong nhiễm khuẩn huyết và nhiễm khuẩn huyết do vi khuẩn Gram âm
• 1.1.5.3. Các nghiên cứu về vai trò của TNF-α, IL-6, IL-10 huyết tương trong nhiễm khuẩn huyết và nhiễm khuẩn huyết do vi khuẩn Gram âm
• 1.1.5.3.1. Các kết quả nghiên cứu trên thế giới
• 1.1.5.3.2. Các kết quả nghiên cứu tại Việt Nam
• 1.2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 1.2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 1.2.2. Tiêu chuẩn chọn bệnh nhân
• 1.2.3. Tiêu chuẩn loại trừ
• 1.2.4. Phương pháp nghiên cứu
• 1.2.4.1. Thiết kế nghiên cứu
• 1.2.4.2. Cách chọn mẫu
• 1.2.4.3. Các bước tiến hành
• 1.2.5. Đặc điểm chung
• 1.2.6. Đặc điểm lâm sàng
• 1.2.7. Đặc điểm cận lâm sàng
• 1.2.8. Xét nghiệm định lượng các cytokine TNF-α, IL-6 và IL-10 huyết tương (kỹ thuật ELISA)
• 1.2.9. Xử lý số liệu
• 1.2.10. Đạo đức nghiên cứu
• 1.3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 1.3.1. Đặc điểm của bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết do vi khuẩn Gram âm
• 1.3.1.1. Đặc điểm chung của bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết do vi khuẩn Gram âm
• 1.3.1.2. Đặc điểm lâm sàng của bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết do vi khuẩn Gram âm
• 1.3.1.3. Đặc điểm cận lâm sàng của bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết do vi khuẩn Gram âm
• 1.3.2. Nồng độ TNF-α, IL-6, IL-10 và tỷ lệ nồng độ IL-6/IL-10, IL-6/TNF-α, IL-10/TNF-α huyết tương ở bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết do vi khuẩn Gram âm
• 1.3.3. So sánh nồng độ TNF-α, IL-6, IL-10 và tỷ lệ nồng độ IL-6/IL-10, IL-6/TNF-α, IL-10/TNF-α giữa nhóm nhiễm khuẩn huyết và sốc nhiễm khuẩn
• 1.3.4. So sánh nồng độ TNF-α, IL-6, IL-10 và tỷ lệ nồng độ IL-6/IL-10, IL-6/TNF-α, IL-10/TNF-α giữa nhóm bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết còn sống và tử vong
• 1.3.5. Mối liên quan giữa nồng độ TNF-α, IL-6, IL-10 và tỷ lệ nồng độ IL-6/IL-10, IL-6/TNF-α, IL-10/TNF-α huyết tương với các mức độ bệnh ở bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết do vi khuẩn Gram âm
• 1.3.6. Mối liên quan giữa nồng độ TNF-α, IL-6, IL-10 và tỷ lệ nồng độ IL-6/IL-10, IL-6/TNF-α, IL-10/TNF-α huyết tương với một số đặc điểm bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết do vi khuẩn Gram âm
• 1.3.7. Giá trị tiên lượng tình trạng sốc nhiễm khuẩn và tình trạng tử vong ở bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết do vi khuẩn Gram âm
• 1.4. NHỮNG HẠN CHẾ CỦA ĐỀ TÀI
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC 1: BỆNH ÁN NGHIÊN CỨU
• PHỤ LỤC 2: BẢNG ĐIỂM SOFA
• PHỤ LỤC 3: BẢNG ĐIỂM APACHE II

I. Tổng quan về nồng độ TNF α IL 6 IL 10 trong huyết tương

Nồng độ của các cytokine như TNF-α, IL-6, và IL-10 trong huyết tương đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá tình trạng nhiễm khuẩn huyết, đặc biệt là do vi khuẩn Gram âm. Các cytokine này không chỉ là chỉ số sinh học mà còn là yếu tố tiên lượng cho tình trạng bệnh. Nghiên cứu cho thấy rằng sự gia tăng nồng độ của chúng có thể liên quan đến mức độ nghiêm trọng của bệnh và khả năng sống sót của bệnh nhân.

1.1. Khái niệm về cytokine và vai trò của TNF α IL 6 IL 10

Cytokine là các protein nhỏ được sản xuất bởi tế bào miễn dịch, có vai trò điều hòa phản ứng miễn dịch. TNF-α là một cytokine gây viêm mạnh, trong khi IL-6 có vai trò trong việc điều chỉnh phản ứng viêm và IL-10 là cytokine kháng viêm. Sự cân bằng giữa các cytokine này rất quan trọng trong việc duy trì trạng thái miễn dịch của cơ thể.

1.2. Mối liên quan giữa nồng độ cytokine và nhiễm khuẩn huyết

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng nồng độ TNF-α, IL-6, và IL-10 trong huyết tương có thể phản ánh mức độ nghiêm trọng của nhiễm khuẩn huyết. Sự gia tăng nồng độ của TNF-α và IL-6 thường đi kèm với tình trạng nhiễm khuẩn nặng, trong khi IL-10 có thể cho thấy khả năng kháng viêm của cơ thể.

II. Thách thức trong việc chẩn đoán nhiễm khuẩn huyết Gram âm

Chẩn đoán nhiễm khuẩn huyết Gram âm gặp nhiều khó khăn do sự đa dạng của các tác nhân gây bệnh và triệu chứng lâm sàng không đặc hiệu. Việc xác định chính xác nồng độ của TNF-α, IL-6, và IL-10 trong huyết tương có thể giúp cải thiện khả năng chẩn đoán và tiên lượng bệnh.

2.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến nồng độ cytokine trong huyết tương

Nồng độ của TNF-α, IL-6, và IL-10 có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như tuổi tác, tình trạng sức khỏe nền, và thời gian phát hiện bệnh. Những yếu tố này cần được xem xét khi đánh giá tình trạng bệnh nhân.

2.2. Khó khăn trong việc phân biệt giữa nhiễm khuẩn huyết và các tình trạng khác

Nhiễm khuẩn huyết có thể có triệu chứng tương tự như các bệnh lý khác, điều này làm cho việc chẩn đoán trở nên phức tạp. Việc sử dụng nồng độ cytokine như TNF-α, IL-6, và IL-10 có thể giúp phân biệt và xác định mức độ nghiêm trọng của nhiễm khuẩn huyết.

III. Phương pháp nghiên cứu nồng độ cytokine trong huyết tương

Nghiên cứu nồng độ TNF-α, IL-6, và IL-10 trong huyết tương thường sử dụng phương pháp ELISA để định lượng chính xác. Phương pháp này cho phép xác định nồng độ cytokine trong mẫu huyết tương một cách nhanh chóng và hiệu quả.

3.1. Quy trình thực hiện xét nghiệm ELISA

Quy trình xét nghiệm ELISA bao gồm các bước chuẩn bị mẫu, thêm chất phản ứng và đọc kết quả. Kết quả sẽ cho thấy nồng độ của các cytokine trong huyết tương, từ đó giúp đánh giá tình trạng bệnh nhân.

3.2. Đánh giá độ chính xác của phương pháp ELISA

Độ chính xác của phương pháp ELISA được đánh giá thông qua các tiêu chuẩn kiểm soát chất lượng. Việc đảm bảo độ chính xác trong việc đo lường nồng độ cytokine là rất quan trọng để đưa ra các quyết định lâm sàng chính xác.

IV. Kết quả nghiên cứu về nồng độ cytokine trong nhiễm khuẩn huyết Gram âm

Nghiên cứu cho thấy nồng độ TNF-α, IL-6, và IL-10 trong huyết tương có sự khác biệt rõ rệt giữa các nhóm bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết Gram âm và nhóm chứng. Những kết quả này cung cấp thông tin quý giá cho việc tiên lượng và điều trị bệnh.

4.1. So sánh nồng độ cytokine giữa nhóm bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết và nhóm chứng

Nồng độ TNF-α, IL-6, và IL-10 ở nhóm bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết Gram âm cao hơn đáng kể so với nhóm chứng. Điều này cho thấy vai trò của các cytokine này trong việc phản ứng với nhiễm khuẩn.

4.2. Mối liên quan giữa nồng độ cytokine và mức độ bệnh

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng nồng độ TNF-α và IL-6 có mối liên quan chặt chẽ với mức độ nghiêm trọng của bệnh. Những bệnh nhân có nồng độ cytokine cao thường có tiên lượng xấu hơn.

V. Kết luận và triển vọng nghiên cứu trong tương lai

Nghiên cứu về nồng độ TNF-α, IL-6, và IL-10 trong huyết tương có thể giúp cải thiện khả năng chẩn đoán và tiên lượng bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết Gram âm. Việc tiếp tục nghiên cứu trong lĩnh vực này là cần thiết để phát triển các phương pháp điều trị hiệu quả hơn.

5.1. Tầm quan trọng của việc theo dõi nồng độ cytokine

Theo dõi nồng độ TNF-α, IL-6, và IL-10 có thể giúp bác sĩ đánh giá tình trạng bệnh nhân và điều chỉnh phương pháp điều trị kịp thời.

5.2. Hướng nghiên cứu trong tương lai

Các nghiên cứu tiếp theo nên tập trung vào việc xác định các biomarker mới và phát triển các phương pháp điều trị nhắm vào các cytokine này để cải thiện kết quả điều trị cho bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết Gram âm.