Các nhân tố ảnh hưởng đến ý định sử dụng ví điện tử Apple Pay của sinh viên tại TP.HCM

• Tác giả: Đào Nguyễn Phương Thùy
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Kim Nam
• Trường học: Trường Đại Học Ngân Hàng TP.HCM
• Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh
• Đề tài: Các Nhân Tố Ảnh Hưởng Đến Ý Định Sử Dụng Ví Điện Tử Apple Pay Của Sinh Viên Tại TP.HCM
• Loại tài liệu: khóa luận tốt nghiệp
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Thành phố Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ NGHIÊN CỨU
• 1.1. Lý do chọn đề tài
• 1.2. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.3. Câu hỏi nghiên cứu
• 1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 1.5. Phương pháp nghiên cứu
• 1.6. Ý nghĩa của đề tài nghiên cứu
• 1.7. Bố cục của khoá luận
• 1.8. TÓM TẮT CHƯƠNG 1
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT
• 2.1. Tổng quan về dịch vụ thanh toán Apple Pay
• 2.2. Định nghĩa về Apple Pay
• 2.3. Chức năng và vai trò của ví điện tử Apple Pay
• 2.4. Quy trình thanh toán bằng ví điện tử Apple Pay
• 2.5. Những yêu cầu cần thiết khi đăng kí sử dụng Ví điện tử Apple Pay
• 2.6. Thị trường ví điện tử Việt Nam hiện nay
• 2.7. Ưu và nhược điểm của ví điện tử Apple Pay so với các ví điện tử khác
• 2.7.1. Nhược điểm
• 2.8. Cơ sở mô hình lý thuyết và hành vi sử dụng công nghệ mới
• 2.8.1. Thuyết hành động hợp lý (Theory of Reasoned Action)
• 2.8.2. Mô hình chấp nhận công nghệ (Technology Acceptance Model - TAM)
• 2.8.3. Thuyết nhận thức rủi ro (Theory of Perceived Risk - TPR)
• 2.8.4. Thuyết hợp nhất về chấp nhận và sử dụng công nghệ (Unified Theory of Acceptance and Use of Technology - UTAUT)
• 2.9. Lược khảo tài liệu nghiên cứu
• 2.9.1. Các công trình nghiên cứu trong nước
• 2.9.2. Các công trình nghiên cứu ngoài nước
• 2.10. Mô hình nghiên cứu đề xuất
• 2.10.1. Mô hình nghiên cứu
• 2.10.2. Các giả thuyết nghiên cứu
• 2.10.2.1. Nhận thức dễ sử dụng
• 2.10.2.2. Cảm nhận tính hữu dụng
• 2.10.2.3. Sự tin tưởng
• 2.10.2.4. Ảnh hưởng xã hội
• 2.10.2.5. Nhận thức rủi ro
• 2.11. TÓM TẮT CHƯƠNG 2
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Quy trình nghiên cứu
• 3.2. Phương pháp nghiên cứu
• 3.2.1. Nghiên cứu định tính
• 3.2.2. Nghiên cứu định lượng
• 3.3. Mô tả biến và xây dựng thang đo
• 3.4. Phương pháp xử lý số liệu
• 3.5. TÓM TẮT CHƯƠNG 3
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 4.1. Thống kê mô tả
• 4.2. Biến đặc điểm nhân khẩu
• 4.3. Đánh giá độ tin cậy của thang đo bằng hệ số Cronbach’s Alpha
• 4.4. Đánh giá thang đo qua phân tích nhân tố khám phá EFA
• 4.5. Phân tích nhân tố EFA cho biến độc lập
• 4.6. Phân tích nhân tố EFA cho biến phụ thuộc
• 4.7. Kiểm định hệ số tương quan Pearson
• 4.8. Phân tích hồi quy tuyến tính
• 4.9. Kết quả ước lượng mô hình hồi quy
• 4.10. Kiểm định mô hình hồi quy
• 4.11. Kiểm định các vi phạm giả thiết của mô hình hồi quy bội
• 4.12. Kiểm định các giả thuyết của mô hình nghiên cứu
• 4.13. Kiểm định sự khác biệt giữa các biến kiểm soát
• 4.14. Thảo luận kết quả nghiên cứu
• 4.15. TÓM TẮT CHƯƠNG 4
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý QUẢN TRỊ
• 5.1. Hàm ý quản trị
• 5.2. Nhân tố Bảo mật
• 5.3. Nhân tố Dễ sử dụng
• 5.4. Nhân tố Sự tin tưởng
• 5.5. Nhân tố Tính hữu dụng
• 5.6. Nhân tố Ảnh hưởng xã hội
• 5.7. Nhân tố Nhận thức rủi ro
• 5.8. Hạn chế của bài nghiên cứu và hướng nghiên cứu tiếp theo
• 5.9. TÓM TẮT CHƯƠNG 5
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC 1: DANH SÁCH ĐÁP VIÊN THAM GIA PHỎNG VẤN
• PHỤ LỤC 2: KẾT QUẢ PHỎNG VẤN CHUYÊN GIA
• PHỤ LỤC 3: BẢNG KHẢO SÁT
• PHỤ LỤC 4: KẾT QUẢ THỐNG KÊ MÔ TẢ
• PHỤ LỤC 5: KẾT QUẢ KIỂM ĐỊNH HỆ SỐ CRONBACH’S ALPHA CHO CÁC BIẾN ĐỘC LẬP
• PHỤ LỤC 6: KẾT QUẢ KIỂM ĐỊNH HỆ SỐ CRONBACH’S ALPHA VỚI BIẾN PHỤ THUỘC
• PHỤ LỤC 7: PHÂN TÍCH NHÂN TỐ KHÁM PHÁ (EFA)
• PHỤ LỤC 8: PHÂN TÍCH TƯƠNG QUAN
• PHỤ LỤC 9: PHÂN TÍCH HỒI QUY
• PHỤ LỤC 10: KIỂM TRA CÁC GIẢ ĐỊNH HỒI QUY
• PHỤ LỤC 11: PHÂN TÍCH ONEWAY - ANOVA

I. Tổng Quan Về Ý Định Sử Dụng Apple Pay của Sinh Viên TP

Sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử đã thúc đẩy sự tăng trưởng vượt bậc của các phương thức thanh toán bằng ví điện tử. Chính phủ cũng đang nỗ lực đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt và áp dụng các công nghệ hiện đại như QR-code hay tiền di động nhằm góp phần giảm chi phí sản xuất và lưu thông tiền mặt, góp phần thúc đẩy sản xuất hàng hóa và lưu thông tiền tệ phát triển. Theo "Nghiên cứu Thái độ thanh toán của người tiêu dùng Việt Nam" năm 2022 do Visa thực hiện, 90% số người được khảo sát đã thực hiện thanh toán không tiền mặt trong năm 2022 , tăng đáng kể so với mức 77% năm 2021. Sự ra mắt của Apple Pay đánh dấu một bước tiến quan trọng trong sự phát triển của hệ thống thanh toán không sử dụng tiền mặt tại Việt Nam. Tuy nhiên, thị trường ví điện tử Việt Nam vô cùng khốc liệt, đòi hỏi Apple Pay cần thời gian để bắt kịp các đối thủ lớn. Vì vậy, cần phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến ý định sử dụng của sinh viên tại TP.HCM. Tác giả muốn phân tích các nhân tố sẽ tác động đến ý định sử dụng dịch vụ thanh toán Apple Pay của giới trẻ, đặc biệt là các bạn trong độ tuổi sinh viên, bởi vì sinh viên được xem là nhóm đối tượng có tiềm năng cao trong việc chấp nhận và thích ứng với sử dụng các thể loại ví điện tử.

1.1. Tiềm Năng Phát Triển Thị Trường Thanh Toán Di Động tại TP.HCM

Thị trường thanh toán di động tại Việt Nam đang có tốc độ tăng trưởng ấn tượng. Theo Nghị quyết số 116/NQ-CP, Chính phủ Việt Nam đặt mục tiêu giảm tỷ lệ tiền mặt trên tổng phương tiện thanh toán xuống còn 20% vào năm 2025. Sự phát triển mạnh mẽ từ thị trường thanh toán di động ở Việt Nam trong giai đoạn 2022 - 2027 được thể hiện qua tỷ lệ tăng trưởng hàng năm với ước tính là 15,64%. Các doanh nghiệp trên khắp cả nước đang nhanh chóng chuyển đổi và áp dụng các hệ thống thanh toán di động như MoMo, ZaloPay, Tổng công ty thanh toán quốc gia Việt Nam, GrabPay, và nhiều hệ thống khác. Điều này tạo cơ hội lớn cho Apple Pay tiếp cận và phát triển tại TP.HCM. Apple Pay giúp việc thanh toán các dịch vụ giao thức ăn và hàng tạp hoá, mua sắm trực tuyến, vận chuyển, du lịch cùng với nhiều dịch vụ khác dễ dàng hơn.

1.2. Vai Trò Quan Trọng của Sinh Viên trong Sự Chấp Nhận Công Nghệ

Sinh viên là nhóm đối tượng trẻ, năng động, và có khả năng tiếp cận công nghệ thanh toán mới nhanh chóng. Họ thường là những người tiên phong trong việc sử dụng các ứng dụng và dịch vụ thanh toán di động, bao gồm cả Apple Pay. Tác giả muốn phân tích các nhân tố sẽ tác động đến ý định sử dụng dịch vụ thanh toán Apple Pay của giới trẻ, đặc biệt là các bạn trong độ tuổi sinh viên, bởi vì sinh viên được xem là nhóm đối tượng có tiềm năng cao trong việc chấp nhận và thích ứng với sử dụng các thể loại ví điện tử. Việc nghiên cứu ý định sử dụng Apple Pay của sinh viên tại TP.HCM sẽ cung cấp thông tin giá trị cho Apple và các nhà cung cấp dịch vụ khác.

II. Vấn Đề An Toàn Tin Cậy Khi Sử Dụng Ví Điện Tử Apple Pay

Một trong những lo ngại lớn nhất của người dùng khi sử dụng ví điện tử là vấn đề an toàn và bảo mật. Các rủi ro tiềm ẩn như mất cắp thông tin cá nhân, gian lận thanh toán, và các vấn đề kỹ thuật có thể ảnh hưởng đến ý định sử dụng. Độ tin cậy của ứng dụng thanh toán và các biện pháp bảo mật được áp dụng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo dựng lòng tin cho người dùng. Apple Pay tuy là hình thức thanh toán mới mẻ nhưng mang lại rất nhiều ưu điểm cho người tiêu dùng, Apple Pay sử dụng số dành riêng cho thiết bị và mã giao dịch duy nhất, làm cho phương thức này trở thành một sự lựa chọn an toàn hơn và riêng tư hơn cho thanh toán điện tử. Chính vì vậy, cần có nghiên cứu chuyên sâu về nhận thức rủi ro của sinh viên khi sử dụng Apple Pay để đánh giá mức độ ảnh hưởng của yếu tố này.

2.1. Nhận Thức Rủi Ro và Ảnh Hưởng Đến Quyết Định Sử Dụng Apple Pay

Nhận thức rủi ro liên quan đến tính bảo mật, độ tin cậy, và các nguy cơ tiềm ẩn khác khi sử dụng Apple Pay. Nếu sinh viên cảm thấy Apple Pay không an toàn hoặc có nguy cơ mất thông tin cá nhân, họ có thể ngần ngại sử dụng. Tác giả tham khảo sử dụng các mô hình lý thuyết “chấp nhận công nghệ TRA, TAM, thuyết nhận thức rủi ro TPR và thuyết hợp nhất về chấp nhận và sử dụng công nghệ UTAUT” để phân tích đánh giá lần lượt các nhân tố dựa vào bộ dữ liệu thực thu được từ 450 bảng khảo sát, kết quả thu được 407 khảo sát hợp lệ.

2.2. Giải Pháp Nâng Cao Độ Tin Cậy và An Toàn cho Apple Pay

Để tăng cường ý định sử dụng, Apple cần tập trung vào việc nâng cao tính bảo mật và độ tin cậy của Apple Pay. Điều này có thể bao gồm việc tăng cường các biện pháp xác thực, mã hóa dữ liệu, và cung cấp các chính sách bảo vệ người dùng rõ ràng. Apple Pay sử dụng số dành riêng cho thiết bị và mã giao dịch duy nhất, làm cho phương thức này trở thành một sự lựa chọn an toàn hơn và riêng tư hơn cho thanh toán điện tử.

III. Yếu Tố Tiện Lợi và Dễ Sử Dụng Tác Động Đến Apple Pay tại TP

Tính tiện lợi và dễ sử dụng là những yếu tố quan trọng quyết định sự thành công của bất kỳ ứng dụng thanh toán nào. Sinh viên thường ưu tiên những giải pháp thanh toán di động nhanh chóng, đơn giản, và không tốn nhiều thời gian. Giao diện người dùng thân thiện, quy trình thanh toán dễ dàng, và khả năng tích hợp với nhiều ngân hàng liên kết và thẻ tín dụng là những yếu tố cần được xem xét. Ngoài ra, các ví điện tử như MoMo, Zalo Pay, Shopee Pay,. cũng có những lợi thế riêng của mình. Thứ nhất, các ví điện tử này được ứng dụng trên nhiều thiết bị khác nhau, không chỉ iPhone, iPad hoặc Apple Watch. Thứ hai, các ví điện tử này có thể đa dạng hoá phương thức sử dụng như thanh toán được nhiều loại hóa đơn, không chỉ tại các cửa hàng, nhà hàng.

3.1. Mức Độ Nhận Thức Dễ Sử Dụng và Ảnh Hưởng Đến Ý Định Sử Dụng

Nếu sinh viên nhận thấy Apple Pay dễ sử dụng, họ sẽ có xu hướng sử dụng nhiều hơn. Điều này bao gồm việc dễ dàng cài đặt, thiết lập, và thực hiện các giao dịch thanh toán di động. Ngoài ra nghiên cứu này dựa trên các nghiên cứu trước cùng chủ đề chung về ví điện tử để đề xuất được các nhân tố như sau “Nhận thức dễ sử dụng, Tính hữu dụng, Bảo mật, Sự tin tưởng, Ảnh hưởng xã hội có tác động cùng chiều đến ý định sử dụng ví điện tử Apple Pay của sinh viên tại địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh. Và nhân tố Nhận thức rủi ro có tác động ngược chiều đến ý định sử dụng”.

3.2. Tối Ưu Hóa Trải Nghiệm Người Dùng Apple Pay Cho Sinh Viên

Apple cần tập trung vào việc tối ưu hóa trải nghiệm người dùng của Apple Pay, đặc biệt là cho đối tượng sinh viên. Điều này có thể bao gồm việc đơn giản hóa quy trình thanh toán, cung cấp hướng dẫn sử dụng chi tiết, và hỗ trợ đa ngôn ngữ. Apple Pay giúp việc thanh toán các dịch vụ giao thức ăn và hàng tạp hoá, mua sắm trực tuyến, vận chuyển, du lịch cùng với nhiều dịch vụ khác dễ dàng hơn. Ngoài ra, Apple Pay vẫn chỉ đang hỗ trợ đối với những loại thẻ như thẻ ghi nợ, thẻ thanh toán và thẻ tín dụng quốc tế.

IV. Ảnh Hưởng Xã Hội và Marketing Đến Quyết Định Sử Dụng Apple Pay

Ảnh hưởng xã hội đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành ý định sử dụng các sản phẩm và dịch vụ công nghệ. Nếu bạn bè, người thân, hoặc những người có ảnh hưởng khác trong xã hội sử dụng Apple Pay, sinh viên có thể cảm thấy có động lực hơn để thử nghiệm và sử dụng. Các hoạt động marketing và quảng cáo cũng có thể tác động đến nhận thức và thái độ của sinh viên đối với Apple Pay. Từ thực tế trên, việc tìm hiểu và xác định những mối quan tâm của khách hàng khi sử dụng ví điện tử Apple Pay và các nhân tố ảnh hưởng tới khả năng tiếp nhận dịch vụ thanh toán của khách hàng là điều cần thiết để đưa ra các giải pháp hợp lý giúp đẩy mạnh phương thức thanh toán Apple Pay trong tương lai.

4.1. Tác Động Của Mạng Lưới Quan Hệ Đến Ý Định Sử Dụng Apple Pay

Nếu sinh viên thấy rằng bạn bè, người thân, và những người xung quanh sử dụng Apple Pay một cách thường xuyên, họ có thể cảm thấy Apple Pay là một lựa chọn thanh toán di động phổ biến và đáng tin cậy. Kết quả cuối cùng cho thấy Bảo mật là biến ảnh hưởng nhiều nhất đến ý định sử dụng phương thức thanh toán ví điện tử Apple Pay được đề xuất, tiếp theo lần lượt là tính dễ sử dụng, sự tin tưởng, tính hữu dụng và ảnh hưởng xã hội.

4.2. Chiến Lược Marketing Hiệu Quả Để Tiếp Cận Sinh Viên TP.HCM

Apple và các đối tác ngân hàng liên kết cần xây dựng các chiến lược marketing hiệu quả để tiếp cận đối tượng sinh viên tại TP.HCM. Điều này có thể bao gồm việc tổ chức các sự kiện quảng bá, cung cấp các chương trình ưu đãi và khuyến mãi hấp dẫn, và sử dụng các kênh truyền thông phù hợp với giới trẻ. Các ví điện tử thường có nhiều chương trình khuyến mãi và ưu đãi hơn Apple Pay.

V. Ứng Dụng Kết Quả Nghiên Cứu Thúc Đẩy Apple Pay Tại TP

Nghiên cứu này cung cấp những thông tin quan trọng cho Apple và các nhà cung cấp dịch vụ thanh toán di động khác về các yếu tố ảnh hưởng đến ý định sử dụng Apple Pay của sinh viên tại TP.HCM. Dựa trên những kết quả này, các nhà cung cấp dịch vụ có thể đưa ra các giải pháp cụ thể để cải thiện trải nghiệm người dùng, tăng cường độ tin cậy, và thúc đẩy sự chấp nhận công nghệ trong cộng đồng sinh viên. Việc nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến ý định sử dụng ví điện tử Apple Pay sẽ giúp nhà cung ứng dịch vụ Apple nắm bắt tâm lý khách hàng, tìm ra và khắc phục các điểm hạn chế từ đó đưa ra được các khuyến nghị dựa trên các nhân tố ảnh hưởng đến hành vi của người tiêu dùng làm cơ sở xây dựng chính sách thu hút khách hàng đối với dịch vụ thanh toán Apple Pay.

5.1. Hàm Ý Quản Trị Dựa Trên Các Nhân Tố Ảnh Hưởng

Các hàm ý quản trị có thể bao gồm việc tập trung vào việc cải thiện tính bảo mật, độ tin cậy, tính tiện lợi, và ảnh hưởng xã hội của Apple Pay. Ngoài ra, việc cung cấp các chương trình khuyến mãi và ưu đãi đặc biệt cho sinh viên cũng có thể là một cách hiệu quả để thu hút người dùng mới. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài trước hết là xác định các nhân tố ảnh hưởng đến ý định sử dụng ví điện tử Apple Pay của sinh viên tại địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh. Cuối cùng, đề tài đánh giá mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến ý định của sinh viên để đề xuất những hàm ý quản trị nhằm giúp nhà cung ứng ví điện tử Apple Pay có những giải pháp thu hút người dùng.

5.2. Triển Vọng Phát Triển Của Apple Pay Tại Thị Trường TP.HCM

Với sự gia tăng của thanh toán di động và sự phát triển của thương hiệu Apple tại Việt Nam, Apple Pay có tiềm năng phát triển mạnh mẽ tại thị trường TP.HCM. Tuy nhiên, để đạt được thành công, Apple cần phải giải quyết các vấn đề về an toàn, tiện lợi, và ảnh hưởng xã hội, đồng thời xây dựng các chiến lược marketing hiệu quả để tiếp cận đối tượng sinh viên. Theo Counterpoint Research, doanh số iPhone tại thị trường Đông Nam Á đã tăng 18% trong quý 1/2023 so với cùng kỳ năm ngoái. Đặc biệt là ở Indonesia và Việt Nam, nhu cầu iPhone rất cao, ngay cả khi smartphone đã đạt đến điểm bão hòa ở những nơi khác trên khắp Đông Nam Á. Chính vì vậy, thời điểm Apple Pay gia nhập vào thị trường Việt Nam là thời điểm vô cùng thích hợp.

VI. Kết Luận Tương Lai Của Apple Pay Với Sinh Viên TP

Nghiên cứu này đã xác định được các yếu tố ảnh hưởng đến ý định sử dụng Apple Pay của sinh viên tại TP.HCM. Kết quả cho thấy rằng tính bảo mật, tính tiện lợi, ảnh hưởng xã hội, và các yếu tố khác đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định liệu sinh viên có sử dụng Apple Pay hay không. Từ những kết quả này, các nhà cung cấp dịch vụ có thể đưa ra các giải pháp để cải thiện trải nghiệm người dùng và thúc đẩy sự chấp nhận công nghệ này trong cộng đồng sinh viên.Nhìn chung, tác động của Apple Pay đến thị trường ví điện tử ở Việt Nam vẫn mang một câu hỏi chưa được giải đáp cụ thể.

6.1. Tóm Tắt Những Phát Hiện Chính Của Nghiên Cứu

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng tính bảo mật và tính tiện lợi là những yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến ý định sử dụng Apple Pay của sinh viên. Ảnh hưởng xã hội và các yếu tố khác cũng có tác động, nhưng ít quan trọng hơn. Nghiên cứu cũng cung cấp những gợi ý về cách cải thiện trải nghiệm người dùng và thúc đẩy sự chấp nhận công nghệ trong cộng đồng sinh viên.

6.2. Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo Về Apple Pay và Thị Trường Thanh Toán

Các nghiên cứu tiếp theo có thể tập trung vào việc khám phá các yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến ý định sử dụng Apple Pay, chẳng hạn như chi phí sử dụng, khả năng tương thích với các thiết bị và dịch vụ khác, và thói quen thanh toán của sinh viên. Ngoài ra, cần có thêm nghiên cứu về tác động của Apple Pay đến thị trường thanh toán di động nói chung và sự cạnh tranh với các ví điện tử khác. Tuy nhiên, Apple Pay vẫn chỉ đang hỗ trợ đối với những loại thẻ như thẻ ghi nợ, thẻ thanh toán và thẻ tín dụng quốc tế.