Nghiên Cứu Về Các Đại Lượng Hình Học Trong Dạy Học Toán Tiểu Học

LỜI CAM ĐOAN

1. CHƯƠNG 1: MỞ ĐẦU

1.1. Lí do chọn đề tài

1.2. Mục đích nghiên cứu

1.3. Nhiệm vụ nghiên cứu

1.4. Phương pháp nghiên cứu

1.5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

1.6. Giả thuyết nghiên cứu

1.7. Cấu trúc của luận án

1.8. Những luận điểm bảo vệ

1.9. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài nghiên cứu

2. CHƯƠNG 2: ĐẶC TRƯNG TRI THỨC LUẬN CỦA CÁC ĐẠI LƯỢNG HÌNH HỌC VÀ LƯỚI TỔ CHỨC TOÁN HỌC THAM CHIẾU

2.1. Khái niệm đại lượng và phép đo đại lượng

2.1.1. Khái niệm đại lượng

2.1.2. So sánh hai đối tượng xét trên cùng một đại lượng

2.1.3. Một số phép toán với các đại lượng

2.1.4. Phép đo đại lượng

2.2. Khái niệm đại lượng trong lịch sử tiến triển của toán học

2.2.1. Độ dài, diện tích, thể tích là các đại lượng hình học

2.2.2. Định nghĩa khái niệm độ dài một đường

2.2.3. Định nghĩa khái niệm diện tích một hình

2.2.4. Định nghĩa khái niệm thể tích một hình

2.2.5. Những bài toán gắn liền với các khái niệm độ dài, diện tích, thể tích

2.2.5.1. Bài toán tìm độ dài, diện tích, thể tích

2.2.5.2. Bài toán so sánh độ dài, diện tích, thể tích

2.2.5.3. Bài toán dựng hình

2.2.6. Vấn đề tính toán, đổi đơn vị đo đại lượng

3. CHƯƠNG 3: ĐỘ DÀI, DIỆN TÍCH, THỂ TÍCH LÀ CÁC ĐẠI LƯỢNG HÌNH HỌC NẢY SINH TỪ THỰC TIỄN

3.1. Một số chướng ngại gắn với các đại lượng hình học

3.2. Lưới tổ chức toán học tham chiếu

3.3. Nghiên cứu quan hệ thể chế với các đại lượng hình học

3.4. Chương trình môn Toán cấp tiểu học hiện hành ở Việt Nam

3.4.1. Mục tiêu của giáo dục toán học cấp tiểu học hiện hành

3.4.2. Các đại lượng hình học và những nội dung liên quan trong chương trình

3.4.3. Các đại lượng hình học trong SGK Toán tiểu học hiện hành Việt Nam

3.4.4. Sự hình thành khối tri thức cho các tổ chức toán học liên quan đến các đại lượng hình học

3.4.5. Các tổ chức toán học liên quan đến các đại lượng hình học

3.4.6. Kết luận về bộ SGK cấp tiểu học Việt Nam hiện hành

3.5. Các đại lượng hình học và quá trình thay SGK Toán tiểu học ở Việt Nam

3.5.1. Thay đổi về phân phối chương trình liên quan các đại lượng hình học

3.5.2. Thay đổi về cách xây dựng kiến thức liên quan các đại lượng hình học

3.5.3. So sánh các tổ chức toán học liên quan các đại lượng hình học

3.5.4. Kết luận về sự thay đổi so với trước đây

3.6. Các đại lượng hình học: so sánh thể chế dạy học Toán tiểu học Việt Nam với Pháp và Singapore

3.6.1. So sánh phân phối chương trình liên quan các đại lượng hình học

3.6.2. So sánh cách xây dựng kiến thức về các đại lượng hình học

3.6.3. So sánh các tổ chức toán học liên quan các đại lượng hình học

3.6.4. Kết luận về so sánh thể chế dạy học Việt Nam với Pháp và Singapore

4. CHƯƠNG 4: BIỆN PHÁP SƯ PHẠM VÀ THỰC NGHIỆM

4.1. Một số biện pháp sư phạm

4.2. Cơ sở đề xuất biện pháp sư phạm

4.3. Một số biện pháp sư phạm. Thực nghiệm 1: bài toán tính thể tích

4.3.1. Mục tiêu thực nghiệm

4.3.2. Đối tượng, phương pháp thực nghiệm

4.3.3. Nội dung kịch bản thực nghiệm

4.3.4. Phân tích tiên nghiệm bài toán thực nghiệm

4.3.5. Kết quả thực nghiệm, phân tích hậu nghiệm

4.4. Thực nghiệm 2: HS lớp 5 và bài toán tìm phương án tối ưu

4.4.1. Mục tiêu thực nghiệm

4.4.2. Đối tượng, phương pháp thực nghiệm

4.4.3. Nội dung thực nghiệm

4.4.4. Phân tích tiên nghiệm

4.4.5. Kết quả thực nghiệm, phân tích hậu nghiệm

4.5. Thực nghiệm 3: GV tiểu học và bài toán tìm phương án tối ưu

4.5.1. Mục tiêu thực nghiệm

4.5.2. Đối tượng, phương pháp thực nghiệm

4.5.3. Nội dung kịch bản thực nghiệm

4.5.4. Kết quả thực nghiệm, phân tích hậu nghiệm

4.6. Thực nghiệm 4: bài toán về chu vi và diện tích của hình

4.6.1. Mục tiêu thực nghiệm

4.6.2. Đối tượng, phương pháp thực nghiệm

4.6.3. Nội dung kịch bản thực nghiệm

4.6.4. Phân tích tiên nghiệm

4.6.5. Kết quả thực nghiệm, phân tích hậu nghiệm

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Các Đại Lượng Hình Học Trong Dạy Học Toán Tiểu Học

Các đại lượng hình học đóng vai trò quan trọng trong chương trình dạy học Toán tiểu học. Chúng không chỉ giúp học sinh hiểu rõ hơn về không gian mà còn phát triển tư duy logic. Theo Trần Đức Thuận (2020), việc dạy học các đại lượng này cần được chú trọng để học sinh có thể áp dụng vào thực tiễn. Các khái niệm như độ dài, diện tích và thể tích là những nội dung cốt lõi trong chương trình học. Việc nắm vững các khái niệm này sẽ giúp học sinh có nền tảng vững chắc cho các môn học sau này.

1.1. Khái Niệm Về Đại Lượng Hình Học

Đại lượng hình học bao gồm các khái niệm như độ dài, diện tích và thể tích. Những khái niệm này không chỉ là lý thuyết mà còn có ứng dụng thực tiễn trong đời sống hàng ngày. Việc hiểu rõ các đại lượng này giúp học sinh phát triển khả năng tư duy và giải quyết vấn đề.

1.2. Vai Trò Của Đại Lượng Hình Học Trong Giáo Dục

Các đại lượng hình học không chỉ là nội dung học tập mà còn là công cụ giúp học sinh phát triển tư duy phản biện. Chúng giúp học sinh hình thành khả năng phân tích và tổng hợp thông tin, từ đó nâng cao hiệu quả học tập.

II. Những Thách Thức Trong Dạy Học Các Đại Lượng Hình Học

Dạy học các đại lượng hình học gặp nhiều thách thức. Một trong số đó là sự khó khăn trong việc hình dung và áp dụng các khái niệm này vào thực tiễn. Theo nghiên cứu của Huỳnh Thị Kim Nga (2020), nhiều học sinh gặp khó khăn trong việc phân biệt giữa diện tích và thể tích. Điều này dẫn đến việc học sinh không thể áp dụng kiến thức vào các bài toán thực tế.

2.1. Khó Khăn Trong Việc Hiểu Các Khái Niệm

Nhiều học sinh gặp khó khăn trong việc hiểu rõ các khái niệm như diện tích và thể tích. Điều này có thể do thiếu sự hướng dẫn cụ thể từ giáo viên hoặc do phương pháp dạy học chưa phù hợp.

2.2. Sự Thiếu Hụt Tài Nguyên Học Tập

Tài nguyên học tập về các đại lượng hình học còn hạn chế. Việc thiếu sách giáo khoa và tài liệu tham khảo chất lượng làm giảm hiệu quả dạy học. Điều này cần được khắc phục để nâng cao chất lượng giáo dục.

III. Phương Pháp Dạy Học Hiệu Quả Các Đại Lượng Hình Học

Để dạy học các đại lượng hình học hiệu quả, cần áp dụng các phương pháp dạy học tích cực. Việc sử dụng mô hình hóa và hoạt động trải nghiệm sẽ giúp học sinh dễ dàng tiếp cận và hiểu rõ hơn về các khái niệm này. Theo Trần Đức Thuận (2020), việc áp dụng các phương pháp này không chỉ giúp học sinh nắm vững kiến thức mà còn phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề.

3.1. Mô Hình Hóa Trong Dạy Học

Mô hình hóa là một phương pháp hiệu quả trong dạy học các đại lượng hình học. Nó giúp học sinh hình dung rõ hơn về các khái niệm và áp dụng vào thực tiễn. Việc sử dụng mô hình sẽ tạo điều kiện cho học sinh khám phá và phát triển tư duy.

3.2. Hoạt Động Trải Nghiệm Trong Dạy Học

Hoạt động trải nghiệm giúp học sinh áp dụng kiến thức vào thực tiễn. Việc tham gia vào các hoạt động thực tế sẽ giúp học sinh hiểu rõ hơn về các đại lượng hình học và phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Của Các Đại Lượng Hình Học Trong Đời Sống

Các đại lượng hình học có nhiều ứng dụng trong đời sống hàng ngày. Chúng không chỉ xuất hiện trong các bài toán học tập mà còn trong các lĩnh vực như kiến trúc, xây dựng và thiết kế. Việc hiểu rõ các khái niệm này sẽ giúp học sinh áp dụng vào thực tiễn một cách hiệu quả. Theo nghiên cứu của Dương Hữu Tòng (2020), việc áp dụng các đại lượng hình học vào thực tiễn giúp học sinh phát triển tư duy sáng tạo.

4.1. Ứng Dụng Trong Kiến Trúc

Trong kiến trúc, các đại lượng hình học được sử dụng để tính toán diện tích và thể tích của các công trình. Việc nắm vững các khái niệm này là rất cần thiết cho các kiến trúc sư.

4.2. Ứng Dụng Trong Thiết Kế

Trong thiết kế, các đại lượng hình học giúp tạo ra các sản phẩm có kích thước và hình dạng chính xác. Điều này không chỉ giúp tiết kiệm nguyên liệu mà còn nâng cao tính thẩm mỹ của sản phẩm.

V. Kết Luận Về Tương Lai Của Dạy Học Các Đại Lượng Hình Học

Tương lai của dạy học các đại lượng hình học cần được cải thiện để đáp ứng nhu cầu giáo dục hiện đại. Việc áp dụng công nghệ thông tin và các phương pháp dạy học mới sẽ giúp nâng cao chất lượng giáo dục. Theo Trần Đức Thuận (2020), việc đổi mới phương pháp dạy học là cần thiết để học sinh có thể tiếp cận kiến thức một cách hiệu quả hơn.

5.1. Đổi Mới Phương Pháp Dạy Học

Đổi mới phương pháp dạy học là một trong những yếu tố quan trọng để nâng cao chất lượng giáo dục. Việc áp dụng các phương pháp dạy học tích cực sẽ giúp học sinh tiếp cận kiến thức một cách hiệu quả hơn.

5.2. Tích Hợp Công Nghệ Thông Tin Trong Dạy Học

Công nghệ thông tin có thể được tích hợp vào dạy học để tạo ra môi trường học tập tương tác. Việc sử dụng các phần mềm và ứng dụng sẽ giúp học sinh dễ dàng tiếp cận và hiểu rõ hơn về các đại lượng hình học.