Tổng quan nghiên cứu
Trong bối cảnh dự án Ngoại ngữ Quốc gia 2020 được triển khai từ năm 2008, kỹ năng đọc hiểu tiếng Anh của học sinh trung học phổ thông vẫn còn nhiều khó khăn, đặc biệt là đối với học sinh lớp 10 tại Trường Quốc tế Châu Á Thái Bình Dương (APC) tỉnh Gia Lai. Theo ước tính, phần lớn học sinh gặp trở ngại về vốn từ vựng, tốc độ đọc còn chậm và phân bổ thời gian chưa hợp lý khi làm bài đọc hiểu. Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá hiệu quả của việc áp dụng một số chiến lược đọc nhanh khám phá (exploratory speed reading strategies) trong việc nâng cao khả năng đọc hiểu tiếng Anh cho học sinh lớp 10 tại APC. Nghiên cứu được thực hiện trong học kỳ 2 năm học 2018-2019 với 40 học sinh lớp 10, trong đó 20 học sinh thuộc nhóm thực nghiệm được đào tạo các chiến lược đọc nhanh trong 15 tuần, so sánh với nhóm đối chứng không áp dụng. Ý nghĩa của nghiên cứu thể hiện qua việc cải thiện các chỉ số về tốc độ đọc, sự tự tin, động lực học tập và khả năng tập trung làm bài đọc hiểu, góp phần nâng cao chất lượng dạy và học tiếng Anh trong bối cảnh giáo dục phổ thông tại Việt Nam.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình về kỹ năng đọc hiểu tiếng Anh như sau:
Lý thuyết đọc hiểu: Đọc hiểu là quá trình nhận diện từ ngữ, kết hợp kiến thức ngôn ngữ và thế giới để xây dựng ý nghĩa (Klingner, Vaughn & Boardman, 2015). Đọc hiểu hiệu quả đòi hỏi sự tương tác chủ động giữa người đọc và văn bản (Eskey, 2005).
Chiến lược đọc nhanh: Bao gồm các kỹ thuật skimming (đọc lướt để lấy ý chính) và scanning (quét để tìm thông tin cụ thể), giúp tăng tốc độ đọc mà vẫn duy trì hoặc cải thiện khả năng hiểu nội dung (Brown, 1994; Beale, 2013).
Ảnh hưởng nhận thức và tâm lý ngôn ngữ: Các yếu tố như độ phức tạp của văn bản, vốn từ vựng, sự lo lắng, động lực và sự quan tâm ảnh hưởng đến hiệu quả đọc hiểu (Dennis, 2008; Goodman, 1967).
Các khái niệm chính bao gồm: tốc độ đọc (words per minute - wpm), đọc có thời gian giới hạn (timed reading), đọc theo nhịp (paced reading), và các kỹ thuật skimming, scanning.
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng phương pháp thực nghiệm kết hợp định lượng và định tính nhằm đánh giá tác động của chiến lược đọc nhanh đến khả năng đọc hiểu của học sinh lớp 10 tại APC.
Nguồn dữ liệu: Dữ liệu thu thập từ 40 học sinh lớp 10, chia thành nhóm thực nghiệm (20 học sinh) và nhóm đối chứng (20 học sinh). Nhóm thực nghiệm được đào tạo các chiến lược đọc nhanh trong 15 tuần.
Phương pháp chọn mẫu: Mẫu được chọn theo phương pháp thuận tiện tại APC, đảm bảo tính đại diện cho học sinh lớp 10 đang học chương trình tiếng Anh chuẩn.
Công cụ thu thập dữ liệu: Bài kiểm tra đọc hiểu trước và sau khi áp dụng chiến lược (pre-test và post-test) gồm 4 đoạn văn khoảng 300 từ với 20 câu hỏi trắc nghiệm; bảng hỏi khảo sát nhận thức và thái độ của học sinh về chiến lược đọc nhanh.
Phân tích dữ liệu: Sử dụng thống kê mô tả và kiểm định độc lập để so sánh điểm số giữa hai nhóm; phân tích định tính nội dung phản hồi từ bảng hỏi để đánh giá nhận thức và thái độ học sinh.
Thời gian nghiên cứu: Thực hiện trong học kỳ 2 năm học 2018-2019, kéo dài 15 tuần.
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Những phát hiện chính
Tăng tốc độ đọc: Nhóm thực nghiệm có tốc độ đọc trung bình tăng khoảng 25% so với trước khi áp dụng chiến lược, từ mức khoảng 140 wpm lên gần 175 wpm, trong khi nhóm đối chứng không có sự thay đổi đáng kể.
Cải thiện điểm đọc hiểu: Điểm trung bình bài đọc hiểu của nhóm thực nghiệm tăng 15% sau 15 tuần, từ khoảng 65% lên 75%, so với nhóm đối chứng chỉ tăng khoảng 3%.
Tăng sự tự tin và động lực: 85% học sinh nhóm thực nghiệm cho biết cảm thấy tự tin hơn khi làm bài đọc hiểu và có động lực học tiếng Anh cao hơn nhờ áp dụng các chiến lược đọc nhanh.
Tập trung tốt hơn khi làm bài: Học sinh phản hồi rằng việc sử dụng kỹ thuật skimming và scanning giúp họ tập trung hơn vào các câu hỏi và giảm thời gian đọc từng từ một cách không cần thiết.
Thảo luận kết quả
Kết quả cho thấy việc áp dụng các chiến lược đọc nhanh như skimming và scanning có tác động tích cực đến cả tốc độ đọc và khả năng đọc hiểu của học sinh lớp 10 tại APC. Nguyên nhân có thể do các chiến lược này giúp học sinh tập trung vào thông tin quan trọng, giảm tải nhận thức và tăng hiệu quả xử lý thông tin. So sánh với các nghiên cứu trước đây (Chung & Nation, 2006; Chang, 2010), kết quả tương đồng khi cho thấy tốc độ đọc tăng đồng thời với cải thiện đọc hiểu. Biểu đồ so sánh điểm trung bình pre-test và post-test giữa hai nhóm minh họa rõ sự khác biệt có ý nghĩa thống kê. Ngoài ra, phản hồi tích cực từ học sinh về nhận thức và thái độ cũng củng cố tính khả thi của việc tích hợp chiến lược đọc nhanh vào chương trình học. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc duy trì và phát triển kỹ năng này đòi hỏi thời gian luyện tập liên tục và sự hỗ trợ từ giáo viên.
Đề xuất và khuyến nghị
Tích hợp chiến lược đọc nhanh vào chương trình giảng dạy: Các trường trung học nên đưa các kỹ thuật skimming và scanning vào giáo trình tiếng Anh lớp 10, nhằm nâng cao hiệu quả đọc hiểu. Thời gian thực hiện đề xuất này nên bắt đầu từ học kỳ tiếp theo với sự phối hợp của giáo viên bộ môn.
Tổ chức các khóa đào tạo giáo viên: Đào tạo giáo viên tiếng Anh về phương pháp hướng dẫn và áp dụng các chiến lược đọc nhanh để đảm bảo việc triển khai hiệu quả. Khóa đào tạo nên được tổ chức trong vòng 3 tháng trước khi bắt đầu năm học mới.
Xây dựng tài liệu và bài tập thực hành phù hợp: Phát triển bộ tài liệu luyện tập đọc nhanh với các bài đọc có độ dài và độ khó tăng dần, giúp học sinh làm quen và nâng cao kỹ năng. Tài liệu này nên được cập nhật định kỳ hàng năm.
Khuyến khích học sinh luyện tập thường xuyên: Tạo điều kiện cho học sinh thực hành đọc nhanh qua các bài kiểm tra có thời gian giới hạn và các hoạt động đọc theo nhóm nhằm tăng sự hứng thú và cải thiện kỹ năng. Nhà trường và giáo viên cần theo dõi tiến độ và hỗ trợ học sinh trong suốt năm học.
Đối tượng nên tham khảo luận văn
Giáo viên tiếng Anh trung học phổ thông: Nghiên cứu cung cấp cơ sở lý thuyết và thực tiễn để áp dụng các chiến lược đọc nhanh nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy kỹ năng đọc hiểu.
Nhà quản lý giáo dục và chuyên viên xây dựng chương trình: Thông tin về tác động tích cực của chiến lược đọc nhanh giúp định hướng cải tiến chương trình đào tạo tiếng Anh phù hợp với năng lực học sinh.
Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành sư phạm tiếng Anh: Tài liệu tham khảo hữu ích cho việc nghiên cứu phương pháp dạy học tiếng Anh, đặc biệt về kỹ năng đọc hiểu và phát triển chiến lược học tập.
Phụ huynh học sinh: Hiểu rõ hơn về các phương pháp hỗ trợ con em mình nâng cao kỹ năng đọc hiểu tiếng Anh, từ đó phối hợp cùng nhà trường trong việc học tập.
Câu hỏi thường gặp
Chiến lược đọc nhanh có làm giảm khả năng hiểu bài không?
Nghiên cứu cho thấy khi áp dụng đúng kỹ thuật skimming và scanning, tốc độ đọc tăng mà không làm giảm mà còn cải thiện khả năng hiểu bài, nhờ tập trung vào thông tin quan trọng.Bao lâu thì học sinh có thể thấy được kết quả khi luyện đọc nhanh?
Theo kết quả nghiên cứu, sau khoảng 15 tuần luyện tập đều đặn, học sinh đã có sự cải thiện rõ rệt về tốc độ và điểm đọc hiểu.Chiến lược đọc nhanh có phù hợp với mọi trình độ học sinh không?
Chiến lược này phù hợp với học sinh có trình độ trung cấp trở lên, đặc biệt là những em đã có nền tảng từ vựng cơ bản và kỹ năng đọc hiểu sơ cấp.Làm thế nào để giáo viên có thể hướng dẫn hiệu quả các chiến lược này?
Giáo viên cần được đào tạo bài bản về kỹ thuật đọc nhanh, đồng thời xây dựng kế hoạch bài giảng có lồng ghép các hoạt động thực hành và phản hồi thường xuyên.Học sinh có thể tự luyện đọc nhanh ở nhà không?
Hoàn toàn có thể, học sinh nên luyện tập với các bài đọc có thời gian giới hạn, sử dụng kỹ thuật skimming và scanning để tăng tốc độ và hiệu quả đọc hiểu.
Kết luận
- Áp dụng các chiến lược đọc nhanh như skimming và scanning giúp tăng tốc độ đọc trung bình khoảng 25% và cải thiện điểm đọc hiểu lên 15% cho học sinh lớp 10 tại APC.
- Học sinh thể hiện sự tự tin và động lực học tập cao hơn sau khi được đào tạo các chiến lược này.
- Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu trước đây, khẳng định tính hiệu quả của việc tích hợp chiến lược đọc nhanh trong giảng dạy tiếng Anh.
- Cần có sự phối hợp giữa nhà trường, giáo viên và phụ huynh để duy trì và phát triển kỹ năng đọc nhanh cho học sinh.
- Đề xuất triển khai đào tạo giáo viên, xây dựng tài liệu và tổ chức luyện tập thường xuyên nhằm nâng cao chất lượng dạy và học đọc hiểu tiếng Anh trong các trường trung học phổ thông.
Hãy bắt đầu áp dụng các chiến lược đọc nhanh ngay hôm nay để nâng cao hiệu quả học tập tiếng Anh cho học sinh!