Nghiên Cứu Về Tuân Thủ Điều Trị Ở Người Bệnh Tăng Huyết Áp Kèm Đái Tháo Đường Típ 2

Theo Hội Tim Mạch Học Việt Nam (2022), THA được xác định khi huyết áp tâm thu (HATT) ≥ 140 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương (HATTr) ≥ 90 mmHg. Ngược lại, Bộ Y tế (2020) định nghĩa ĐTĐ là rối loạn chuyển hóa đặc trưng bởi tăng glucose huyết mạn tính do thiếu insulin, kháng insulin, hoặc cả hai. Sự kết hợp của THA và ĐTĐ típ 2 làm gia tăng nguy cơ tổn thương mạch máu lớn và nhỏ, dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như bệnh mạch vành, đột quỵ, suy thận, và mù lòa. Hiện nay chưa có định nghĩa chính thức nào đưa ra khái niệm về THA mắc kèm ĐTĐ típ 2. Định nghĩa THA mắc kèm ĐTĐ típ 2 đơn giản được hiểu là người bệnh có cùng hai bệnh lý THA và ĐTĐ típ 2.

Nghiên cứu này nhằm mô tả đặc điểm bệnh nhân THA kèm ĐTĐ típ 2 tại Bệnh viện Đa khoa Hưng Thịnh, đồng thời đánh giá thực trạng và các yếu tố liên quan đến tuân thủ điều trị. Kết quả sẽ cung cấp cơ sở khoa học cho việc xây dựng các can thiệp hiệu quả nhằm nâng cao tuân thủ điều trị, cải thiện sức khỏe và giảm gánh nặng bệnh tật cho cộng đồng. Nghiên cứu được tiến nghiên cứu với 2 mục tiêu sau: 1. Mô tả đặc điểm người bệnh và thực trạng tuân thủ điều trị ở người bệnh tăng huyết áp kèm theo đái tháo đường típ 2 tại khoa khám bệnh, bệnh viện đa khoa Hưng Thịnh tỉnh Lào Cai năm 2024. 2. Phân tích một số yếu tố liên quan đến tuân thủ điều trị ở người bệnh tăng huyết áp kèm theo đái tháo đường típ 2.

Nghiên cứu cần tập trung làm rõ các yếu tố như: kiến thức về bệnh, thái độ đối với điều trị, khả năng tiếp cận dịch vụ y tế, chi phí điều trị, sự hỗ trợ từ gia đình và xã hội, cũng như các yếu tố tâm lý và văn hóa. Các yếu tố ảnh hưởng đến tuân thủ điều trị: Sự hỗ trợ từ gia đình và xã hội, Nguy cơ biến chứng của bệnh THA kèm ĐTĐ típ 2. Sự thiếu hụt thông tin, hiểu lầm về thuốc, tác dụng phụ của thuốc, và sự phức tạp của phác đồ điều trị cũng có thể là rào cản lớn đối với tuân thủ điều trị.

Việc không tuân thủ điều trị có thể dẫn đến tăng huyết áp không kiểm soát, đường huyết dao động, tăng nguy cơ biến chứng, nhập viện thường xuyên hơn, và giảm tuổi thọ. Những người bị ĐTĐ típ 2 khi có THA làm cho tiên lượng bệnh kém đi rõ rệt so với chỉ mắc một bệnh. Mắc THA và ĐTĐ típ 2 làm cho tỷ lệ bệnh lý mạch vành và đột quỵ tăng gấp 2- 3 lần so với người không bị ĐTĐ. THA và ĐTĐ típ 2 làm gia tăng nguy cơ tổn thương các máu lớn và nhỏ, gây nên các bệnh mạch vành, tai biến mạch máu não, tắc mạch chi, bệnh võng mạc mắt có thể gây mù, gây viêm thận rồi dẫn đến suy thận, gây ra bệnh lý thần kinh và hậu quả đi kèm là gia tăng chi phí y tế, giảm chất lượng cuộc sống.

Cần cung cấp thông tin dễ hiểu, chính xác về bệnh, các yếu tố nguy cơ, phương pháp điều trị, và tầm quan trọng của việc tuân thủ điều trị. Sử dụng các tài liệu trực quan, video, và các buổi nói chuyện nhóm để tăng tính tương tác và hiệu quả. Bên cạnh đó, hướng dẫn bệnh nhân cách tự theo dõi huyết áp, đường huyết tại nhà, và nhận biết các dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm.

Bác sĩ và điều dưỡng cần dành thời gian lắng nghe, thấu hiểu những khó khăn của bệnh nhân, giải đáp thắc mắc, và đưa ra lời khuyên phù hợp. Giúp bệnh nhân xây dựng mục tiêu điều trị cụ thể, khả thi, và theo dõi tiến trình đạt được mục tiêu. Đồng thời, khuyến khích bệnh nhân tham gia các nhóm hỗ trợ, chia sẻ kinh nghiệm với những người cùng cảnh ngộ, và tìm kiếm sự giúp đỡ khi cần thiết.

Thiết lập hệ thống liên lạc hiệu quả giữa các chuyên gia y tế để đảm bảo sự phối hợp chặt chẽ trong quá trình điều trị. Vận động gia đình tham gia vào quá trình chăm sóc, cung cấp hỗ trợ về mặt tinh thần, vật chất, và giúp bệnh nhân tuân thủ phác đồ điều trị. Khuyến khích gia đình tham gia các buổi giáo dục sức khỏe để hiểu rõ hơn về bệnh và cách chăm sóc người bệnh.

Nghiên cứu sử dụng phương pháp mô tả cắt ngang để đánh giá thực trạng tuân thủ điều trị và phân tích các yếu tố liên quan. Đối tượng nghiên cứu là bệnh nhân THA kèm ĐTĐ típ 2 đang điều trị tại khoa Khám bệnh, Bệnh viện Đa khoa Hưng Thịnh. Nghiên cứu sẽ thu thập thông tin về đặc điểm nhân khẩu học, kiến thức, thái độ, thực hành liên quan đến điều trị, và các yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến tuân thủ điều trị.

Nghiên cứu sử dụng các công cụ và chỉ số đánh giá tuân thủ điều trị đã được chuẩn hóa, bao gồm: tỷ lệ dùng thuốc đúng liều, đúng thời gian, tái khám định kỳ, tuân thủ chế độ ăn uống và luyện tập, tự theo dõi huyết áp và đường huyết tại nhà. Ngoài ra, nghiên cứu cũng đánh giá kiến thức của bệnh nhân về bệnh, thái độ đối với điều trị, và sự hỗ trợ từ gia đình và xã hội.

Nghiên cứu sử dụng các phương pháp thống kê để phân tích mối liên quan giữa các yếu tố như: tuổi, giới tính, trình độ học vấn, thu nhập, tình trạng hôn nhân, kiến thức, thái độ, và sự hỗ trợ xã hội với tuân thủ điều trị. Kết quả phân tích sẽ giúp xác định các yếu tố có ảnh hưởng mạnh nhất đến tuân thủ điều trị, từ đó đề xuất các giải pháp can thiệp tập trung vào các yếu tố này.

Dựa trên kết quả nghiên cứu, đề xuất các giải pháp can thiệp cụ thể, khả thi, và phù hợp với điều kiện thực tế tại Bệnh viện Đa khoa Hưng Thịnh. Các giải pháp có thể bao gồm: tăng cường giáo dục sức khỏe, cải thiện tư vấn cá nhân, thiết lập hệ thống hỗ trợ bệnh nhân, và nâng cao vai trò của gia đình trong quá trình chăm sóc.

Kiến nghị với các cấp quản lý về việc xây dựng chính sách hỗ trợ bệnh nhân THA kèm ĐTĐ típ 2, tăng cường nguồn lực cho công tác chăm sóc và điều trị, và khuyến khích các nghiên cứu tiếp theo về tuân thủ điều trị. Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đầu tư vào giáo dục sức khỏe, phòng ngừa biến chứng, và cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân.