Tổng quan nghiên cứu
Trải nghiệm người bệnh (TNNB) trong điều trị nội trú là một chỉ số quan trọng đánh giá chất lượng dịch vụ y tế, được nhiều quốc gia và tổ chức y tế trên thế giới quan tâm. Tại Việt Nam, đặc biệt là tại các bệnh viện tư nhân như Bệnh viện đa khoa Quốc tế Hoàn Mỹ Thủ Đức, việc khảo sát và phân tích TNNB giúp nhà quản lý nhận diện các điểm mạnh, điểm yếu trong quy trình khám chữa bệnh và dịch vụ chăm sóc, từ đó đề xuất các giải pháp cải tiến phù hợp. Nghiên cứu được thực hiện năm 2021 với cỡ mẫu 222 người bệnh điều trị nội trú tại ba khoa chính: Nội tổng hợp, Ngoại tổng hợp và Phụ sản. Mục tiêu nghiên cứu nhằm mô tả thực trạng TNNB và phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến trải nghiệm này, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ và sự hài lòng của người bệnh.
Nghiên cứu tập trung vào các giai đoạn trải nghiệm: lúc nhập viện, trong thời gian nằm viện, chi trả viện phí và trước khi xuất viện. Kết quả khảo sát cho thấy trên 80% người bệnh có trải nghiệm tích cực chung với điểm trung bình 8,77/10, trong đó 89,6% người bệnh sẵn sàng quay lại hoặc giới thiệu bệnh viện cho người khác. Tuy nhiên, vẫn tồn tại một số vấn đề chưa được hài lòng như thời gian chờ xuất viện, công khai giá dịch vụ kỹ thuật và giải thích các khoản bảo hiểm y tế chi trả. Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn lớn trong việc hỗ trợ lãnh đạo bệnh viện xây dựng kế hoạch cải tiến chất lượng dịch vụ, nâng cao sự hài lòng và an tâm của người bệnh.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
Nghiên cứu dựa trên khung hệ thống y tế của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trong đó hệ thống y tế được cấu thành bởi sáu thành phần đầu vào: cung ứng dịch vụ, nhân lực y tế, hệ thống thông tin y tế, sản phẩm y tế và công nghệ, tài chính y tế, quản lý và điều hành. Trải nghiệm người bệnh được xem là kết quả đầu ra phản ánh hiệu quả của các thành phần này trong việc cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe.
Ngoài ra, nghiên cứu sử dụng bộ công cụ khảo sát trải nghiệm người bệnh nội trú do Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh ban hành năm 2019, bao gồm các nội dung đánh giá trải nghiệm ở bốn giai đoạn: nhập viện, nằm viện, chi trả viện phí và trước khi xuất viện. Các khái niệm chính bao gồm: trải nghiệm người bệnh, sự hài lòng người bệnh, chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh và các yếu tố ảnh hưởng đến trải nghiệm người bệnh.
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu áp dụng thiết kế cắt ngang mô tả kết hợp định lượng và định tính. Cỡ mẫu định lượng là 222 người bệnh nội trú tại ba khoa Nội tổng hợp, Ngoại tổng hợp và Phụ sản, được chọn theo tiêu chuẩn trên 18 tuổi, điều trị trên 5 ngày và chuẩn bị xuất viện. Mẫu được phân bổ đều cho ba khoa, mỗi khoa khoảng 73 người bệnh. Phương pháp chọn mẫu là lấy mẫu thuận tiện trong thời gian thu thập từ tháng 4 đến tháng 5 năm 2021.
Dữ liệu định lượng được thu thập qua phiếu khảo sát trải nghiệm người bệnh phiên bản 3 của Sở Y tế TP.HCM, nhập liệu bằng phần mềm Epidata 3.1 và phân tích bằng SPSS 20. Các biến số được mô tả bằng tần số, tỷ lệ, trung bình và độ lệch chuẩn. Phân tích định tính được thực hiện qua phỏng vấn sâu và thảo luận nhóm với 24 đối tượng gồm lãnh đạo bệnh viện, nhân viên y tế và người bệnh, nhằm làm rõ các yếu tố ảnh hưởng đến trải nghiệm người bệnh. Dữ liệu định tính được mã hóa và phân tích theo chủ đề.
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Những phát hiện chính
Trải nghiệm tích cực chung của người bệnh: 89,6% người bệnh chắc chắn quay lại hoặc giới thiệu bệnh viện cho người khác, với điểm đánh giá trung bình chung là 8,77/10 (độ lệch chuẩn 0,92). Điểm cao nhất là 10 và thấp nhất là 7 điểm.
Thời gian chờ và quy trình nhập viện: Thời gian chờ trung bình để nhập khoa nội trú là 34,67 phút, thời gian chờ khám bác sĩ là 25,44 phút. Tỷ lệ người bệnh có trải nghiệm tích cực về thời gian chờ nhập viện và khám bác sĩ lần lượt là 97,3% và 98,2%.
Trải nghiệm về cơ sở vật chất và tiện ích: 91,9% người bệnh đánh giá nhà vệ sinh sạch sẽ, 96,8% hài lòng với dung dịch sát khuẩn tay, nhưng chỉ 54,95% hài lòng về các tiện ích phục vụ người bệnh, trong khi 36% chưa hài lòng. Sự yên tĩnh trong bệnh viện được đánh giá tích cực bởi 80,2% người bệnh, còn 19,4% chưa hài lòng.
Trải nghiệm tinh thần phục vụ nhân viên y tế: Trên 95% người bệnh đánh giá nhân viên y tế tôn trọng, giải thích tình trạng bệnh và trả lời thỏa đáng các câu hỏi. Tuy nhiên, có khoảng 4,1% người bệnh nhận thấy câu trả lời chưa đồng nhất giữa các nhân viên y tế.
Trải nghiệm trong hoạt động khám chữa bệnh: 97,3% người bệnh hài lòng với việc bác sĩ giải thích lý do sử dụng thuốc, xét nghiệm và thủ thuật; 92,4% được điều dưỡng hướng dẫn sử dụng thuốc hàng ngày; 98,6% được tư vấn lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp.
Trải nghiệm chi trả viện phí: 100% người bệnh đánh giá bệnh viện công khai các khoản viện phí và không phải chi trả thêm ngoài viện phí. Tuy nhiên, 45,9% người bệnh gặp khó khăn về khả năng chi trả viện phí.
Trải nghiệm trước khi xuất viện: 60% người bệnh được hướng dẫn sử dụng thuốc, chế độ ăn và tự chăm sóc tại nhà một cách tích cực, 93,3% được hướng dẫn dấu hiệu và thời gian cần tái khám. Thời gian trung bình từ khi thông báo đến khi nhận giấy xuất viện là 163 phút.
Thảo luận kết quả
Kết quả nghiên cứu cho thấy Bệnh viện đa khoa Quốc tế Hoàn Mỹ Thủ Đức đã đạt được mức độ trải nghiệm tích cực cao ở nhiều khía cạnh, đặc biệt là thái độ phục vụ của nhân viên y tế và quy trình khám chữa bệnh. Thời gian chờ nhập viện và khám bác sĩ được đánh giá hợp lý, phù hợp với tiêu chuẩn dịch vụ y tế hiện nay. Tuy nhiên, các vấn đề về tiện ích phục vụ người bệnh, sự yên tĩnh trong bệnh viện và thời gian chờ xuất viện còn tồn tại hạn chế, tương tự như các nghiên cứu tại các bệnh viện tư nhân khác trong khu vực.
Việc công khai giá dịch vụ và giải thích các khoản bảo hiểm y tế chi trả chưa được thực hiện đồng bộ, gây khó khăn cho người bệnh trong việc hiểu rõ chi phí điều trị. Điều này cũng phản ánh qua tỷ lệ người bệnh chưa hài lòng về khả năng chi trả viện phí. So sánh với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, các yếu tố như nhân lực y tế, quản lý bệnh viện, hệ thống thông tin và tài chính y tế đều có ảnh hưởng rõ rệt đến trải nghiệm người bệnh.
Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ thanh thể hiện tỷ lệ trải nghiệm tích cực và chưa tích cực ở từng khía cạnh, bảng thống kê trung bình thời gian chờ và điểm đánh giá chung, giúp minh họa rõ nét các kết quả chính. Các phát hiện này cung cấp cơ sở khoa học để bệnh viện điều chỉnh chính sách và quy trình nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ.
Đề xuất và khuyến nghị
Tăng cường đào tạo và tập huấn nhân viên y tế: Đào tạo kỹ năng giao tiếp, giải thích thông tin cho người bệnh nhằm đảm bảo sự đồng nhất trong trả lời và nâng cao sự tin tưởng của người bệnh. Thời gian thực hiện: 6 tháng; Chủ thể: Phòng Đào tạo và Phòng Quản lý chất lượng.
Cải tiến quy trình thủ tục xuất viện: Rút ngắn thời gian chờ nhận giấy xuất viện bằng cách tinh gọn thủ tục hành chính, áp dụng công nghệ thông tin hỗ trợ. Mục tiêu giảm thời gian chờ xuống dưới 90 phút trong 12 tháng; Chủ thể: Ban Giám đốc và Tổ Quản lý chất lượng.
Mở rộng và nâng cao tiện ích phục vụ người bệnh: Bổ sung các dịch vụ như siêu thị mini, căn tin đa dạng, dịch vụ gội đầu tại giường cho sản phụ, cải thiện nhà vệ sinh với thiết bị chống trơn trượt. Thời gian thực hiện: 9 tháng; Chủ thể: Ban Quản lý Bệnh viện và Phòng Hành chính.
Công khai minh bạch giá dịch vụ và giải thích chi phí bảo hiểm: Thiết lập bảng giá dịch vụ kỹ thuật rõ ràng, phổ biến cho người bệnh trước khi nhập viện, đồng thời tăng cường tư vấn về các khoản bảo hiểm y tế chi trả. Mục tiêu nâng tỷ lệ người bệnh hiểu rõ chi phí lên trên 90% trong 6 tháng; Chủ thể: Phòng Tài chính và Phòng Chăm sóc khách hàng.
Nâng cao hệ thống thông tin y tế: Xây dựng hệ thống quản lý thông tin người bệnh hiệu quả, hỗ trợ việc truyền đạt thông tin và theo dõi trải nghiệm người bệnh liên tục. Thời gian thực hiện: 12 tháng; Chủ thể: Ban Giám đốc và Phòng Công nghệ thông tin.
Đối tượng nên tham khảo luận văn
Lãnh đạo và quản lý bệnh viện: Giúp hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến trải nghiệm người bệnh, từ đó xây dựng chiến lược nâng cao chất lượng dịch vụ và quản lý hiệu quả.
Nhân viên y tế và điều dưỡng: Nắm bắt được tầm quan trọng của giao tiếp, thái độ phục vụ và quy trình chăm sóc người bệnh để cải thiện kỹ năng chuyên môn và tương tác với người bệnh.
Chuyên gia nghiên cứu y tế công cộng và quản lý bệnh viện: Cung cấp dữ liệu thực tiễn và phương pháp nghiên cứu kết hợp định lượng - định tính để áp dụng trong các nghiên cứu tương tự.
Các cơ quan quản lý y tế và chính sách: Là cơ sở để xây dựng các chính sách, quy định về đánh giá trải nghiệm người bệnh và cải tiến chất lượng dịch vụ y tế tại các cơ sở khám chữa bệnh.
Câu hỏi thường gặp
Tại sao trải nghiệm người bệnh lại quan trọng trong quản lý bệnh viện?
Trải nghiệm người bệnh phản ánh chất lượng dịch vụ y tế từ góc nhìn người sử dụng, giúp nhà quản lý nhận diện điểm mạnh, điểm yếu và cải tiến quy trình nhằm nâng cao sự hài lòng và hiệu quả điều trị.Phương pháp nào được sử dụng để đánh giá trải nghiệm người bệnh trong nghiên cứu này?
Nghiên cứu sử dụng bộ công cụ khảo sát của Sở Y tế TP.HCM với 46 câu hỏi trải nghiệm ở bốn giai đoạn điều trị nội trú, kết hợp phân tích định lượng và phỏng vấn sâu định tính để làm rõ các yếu tố ảnh hưởng.Những yếu tố nào ảnh hưởng nhiều nhất đến trải nghiệm người bệnh?
Các yếu tố gồm cung ứng dịch vụ, nhân lực y tế, hệ thống thông tin, tài chính y tế, sản phẩm y tế và quản lý điều hành bệnh viện đều tác động đa chiều đến trải nghiệm người bệnh.Làm thế nào để giảm thời gian chờ xuất viện cho người bệnh?
Tinh gọn thủ tục hành chính, áp dụng công nghệ thông tin hỗ trợ, đào tạo nhân viên và phối hợp các bộ phận liên quan là các giải pháp hiệu quả để rút ngắn thời gian chờ.Bệnh viện có thể cải thiện tiện ích phục vụ người bệnh như thế nào?
Bổ sung các dịch vụ thiết yếu như siêu thị mini, căn tin đa dạng, dịch vụ chăm sóc cá nhân cho sản phụ, cải thiện nhà vệ sinh và không gian yên tĩnh sẽ nâng cao trải nghiệm người bệnh.
Kết luận
- Nghiên cứu đã mô tả thực trạng trải nghiệm người bệnh điều trị nội trú tại Bệnh viện đa khoa Quốc tế Hoàn Mỹ Thủ Đức với tỷ lệ trải nghiệm tích cực trên 80%, điểm đánh giá trung bình 8,77/10.
- Các yếu tố ảnh hưởng chính gồm cung ứng dịch vụ, nhân lực y tế, hệ thống thông tin, tài chính, sản phẩm y tế và quản lý điều hành.
- Một số vấn đề chưa tích cực cần cải thiện như thời gian chờ xuất viện, công khai giá dịch vụ, giải thích chi phí bảo hiểm và tiện ích phục vụ người bệnh.
- Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ, giảm thời gian chờ, tăng cường đào tạo nhân viên và minh bạch chi phí.
- Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho lãnh đạo bệnh viện và các bên liên quan trong việc hoạch định chính sách và cải tiến dịch vụ y tế, hướng tới mục tiêu lấy người bệnh làm trung tâm.
Hành động tiếp theo: Ban Giám đốc bệnh viện nên triển khai các khuyến nghị trong vòng 6-12 tháng, đồng thời tiếp tục khảo sát định kỳ để đánh giá hiệu quả cải tiến và nâng cao trải nghiệm người bệnh.