Luận án tiến sĩ về phân lập và biệt hóa tế bào gốc ngoại bì thần kinh phôi thai thành tế bào tiết dopamin

• Tác giả: Nguyễn Phúc Hoàn
• Người hướng dẫn: Nguyễn Mạnh Hà
• Trường học: Trường Đại học Y Hà Nội
• Chuyên ngành: Mô phôi thai học
• Đề tài: Phân lập, tăng sinh và biệt hóa tế bào gốc ngoại bì thần kinh phôi – thai thành tế bào dạng tiết dopamin
• Loại tài liệu: Luận án tiến sỹ y học
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. Đặc điểm tế bào gốc thần kinh
• 1.2. Quá trình hình thành và biệt hóa nơron tiết dopamin in vivo
• 1.3. Tế bào gốc não giữa và nơron tiết dopamin: ứng dụng trong điều trị
• 1.4. Phân lập, nuôi cấy và bảo quản lạnh tế bào gốc sàn não giữa phôi
• 1.5. Nuôi cấy tế bào gốc thần kinh
• 1.6. Định danh tế bào gốc thần kinh và tế bào tiết dopamin
• 1.6.1. Định danh tế bào gốc thần kinh
• 1.6.2. Định danh tế bào tiết dopamin
• 1.7. Bảo quản lạnh tế bào gốc thần kinh và nơron tiết dopamin
• 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Địa điểm và thời gian nghiên cứu
• 2.2. Đối tượng nghiên cứu
• 2.3. Phương pháp nghiên cứu
• 2.4. Các bước tiến hành
• 2.4.1. Các bước tiến hành trên phôi chuột
• 2.4.2. Các bước tiến hành trên phôi người
• 2.5. Chỉ tiêu nghiên cứu
• 2.6. Trang thiết bị, vật tư hóa chất dùng trong nghiên cứu
• 2.6.1. Trang thiết bị
• 2.6.2. Vật tư tiêu hao
• 2.6.3. Hóa chất, môi trường
• 2.7. Các kỹ thuật sử dụng trong nghiên cứu
• 2.7.1. Kỹ thuật hiển vi
• 2.7.2. Kỹ thuật siêu vi
• 2.7.3. Kỹ thuật hóa mô miễn dịch
• 2.7.4. Kỹ thuật đếm tế bào TH
• 2.8. Xử lí số liệu nghiên cứu
• 2.9. Đạo đức nghiên cứu
• 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Phân lập, tăng sinh và bảo quản lạnh tế bào gốc ngoại bì thần kinh não giữa phôi chuột
• 3.2. Phân lập, nuôi cấy tăng sinh tế bào gốc ngoại bì thần kinh sàn não giữa phôi chuột theo nhóm tuổi
• 3.3. Nuôi cấy tế bào gốc ngoại bì thần kinh phôi chuột E12,5 – E13,5
• 3.4. Bảo quản lạnh tế bào gốc ngoại bì thần kinh phôi
• 3.5. Phân lập và nuôi cấy tăng sinh tế bào gốc ngoại bì thần kinh phôi người
• 3.5.1. Phân lập tế bào gốc ngoại bì thần kinh phôi người
• 3.5.2. Nuôi cấy tăng sinh tế bào gốc biểu mô ống thần kinh phôi người tạo nơron tiết dopamin
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. Phân lập và nuôi cấy tăng sinh tế bào gốc ngoại bì thần kinh não giữa phôi chuột
• 4.2. Xác định vị trí phẫu tích tế bào gốc ngoại bì thần kinh
• 4.3. Thử nghiệm nuôi cấy tế bào gốc ngoại bì thần kinh phân lập từ sàn não giữa trên phôi chuột từ 10,5 đến 14,5 ngày
• 4.4. Nuôi cấy tế bào gốc ngoại bì thần kinh não giữa phôi chuột cống trắng giai đoạn E12,5 – E13,5
• 4.5. Bảo quản lạnh tế bào gốc ngoại bì thần kinh phôi
• 4.6. Phân lập và nuôi cấy tế bào gốc ngoại bì thần kinh phôi người
• 4.7. Thuận lợi và khó khăn trong quá trình thu thập phôi và phân lập tế bào gốc ngoại bì thần kinh phôi người
• 4.8. Cấu trúc của biểu mô ống thần kinh phôi người 6,5 - 7,5 tuần tuổi
• 4.9. Sự phát triển của các tế bào nuôi cấy và định danh các tế bào sau nuôi cấy
• 4.10. Hiệu quả nuôi cấy tạo nơron tiết dopamin
• 5. KHUYẾN NGHỊ VÀ HƯỚNG NGHIÊN CỨU TIẾP
• DANH MỤC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng quan về nghiên cứu tế bào gốc ngoại bì thần kinh phôi thai

Nghiên cứu về tế bào gốc ngoại bì thần kinh phôi thai đã mở ra nhiều triển vọng trong điều trị các bệnh lý thần kinh, đặc biệt là bệnh Parkinson. Tế bào gốc này có khả năng biệt hóa thành các nơron tiết dopamin, giúp khôi phục chức năng thần kinh bị tổn thương. Việc hiểu rõ về đặc điểm và tiềm năng của tế bào gốc này là rất quan trọng trong việc phát triển các phương pháp điều trị mới.

1.1. Đặc điểm của tế bào gốc ngoại bì thần kinh

Tế bào gốc ngoại bì thần kinh có khả năng tự tái tạo và biệt hóa thành nhiều loại tế bào khác nhau. Chúng có thể phát triển thành các nơron tiết dopamin, đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị bệnh Parkinson.

1.2. Quá trình hình thành nơron tiết dopamin

Quá trình hình thành nơron tiết dopamin bắt đầu từ tế bào gốc ngoại bì thần kinh, diễn ra qua nhiều giai đoạn phát triển phức tạp. Các yếu tố môi trường và tín hiệu nội bào ảnh hưởng đến sự biệt hóa của tế bào gốc này.

II. Thách thức trong nghiên cứu tế bào gốc và bệnh Parkinson

Mặc dù có nhiều tiềm năng, nhưng việc ứng dụng tế bào gốc trong điều trị bệnh Parkinson vẫn gặp nhiều thách thức. Các vấn đề như khả năng sống sót của tế bào sau khi cấy ghép, sự tương thích mô và nguy cơ phản ứng miễn dịch cần được giải quyết.

2.1. Khó khăn trong việc phân lập tế bào gốc

Phân lập tế bào gốc từ phôi thai là một quá trình phức tạp, đòi hỏi kỹ thuật cao và điều kiện môi trường nuôi cấy nghiêm ngặt. Điều này có thể ảnh hưởng đến chất lượng và số lượng tế bào gốc thu được.

2.2. Vấn đề tương thích mô trong điều trị

Sự tương thích giữa mô ghép và mô chủ là một yếu tố quan trọng quyết định thành công của liệu pháp tế bào gốc. Nguy cơ phản ứng miễn dịch có thể dẫn đến sự thất bại trong điều trị.

III. Phương pháp nghiên cứu tế bào gốc ngoại bì thần kinh phôi thai

Nghiên cứu sử dụng nhiều phương pháp khác nhau để phân lập và nuôi cấy tế bào gốc ngoại bì thần kinh. Các phương pháp này bao gồm nuôi cấy tế bào trong môi trường đặc biệt và sử dụng các yếu tố tăng trưởng để kích thích sự phát triển của tế bào.

3.1. Kỹ thuật nuôi cấy tế bào gốc

Kỹ thuật nuôi cấy tế bào gốc bao gồm việc sử dụng môi trường nuôi cấy đặc biệt và các yếu tố tăng trưởng để tối ưu hóa sự phát triển và biệt hóa của tế bào gốc thành nơron tiết dopamin.

3.2. Phương pháp định danh tế bào gốc

Định danh tế bào gốc là bước quan trọng để xác định tính chất và khả năng biệt hóa của tế bào. Các phương pháp như nhuộm huỳnh quang và phân tích gen được sử dụng để xác định sự hiện diện của các marker tế bào.

IV. Ứng dụng thực tiễn của tế bào gốc trong điều trị bệnh Parkinson

Việc ứng dụng tế bào gốc ngoại bì thần kinh trong điều trị bệnh Parkinson đã cho thấy nhiều kết quả khả quan. Nghiên cứu lâm sàng cho thấy tế bào gốc có thể cải thiện triệu chứng và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.

4.1. Kết quả từ các nghiên cứu lâm sàng

Nhiều nghiên cứu lâm sàng đã chỉ ra rằng việc cấy ghép tế bào gốc ngoại bì thần kinh có thể cải thiện đáng kể triệu chứng của bệnh Parkinson, giúp bệnh nhân phục hồi chức năng thần kinh.

4.2. Tiềm năng trong tương lai

Nghiên cứu về tế bào gốc ngoại bì thần kinh vẫn đang tiếp tục phát triển. Các phương pháp mới có thể mở ra cơ hội điều trị hiệu quả hơn cho bệnh Parkinson và các bệnh lý thần kinh khác.

V. Kết luận và triển vọng tương lai của nghiên cứu tế bào gốc

Nghiên cứu về tế bào gốc ngoại bì thần kinh phôi thai đang mở ra nhiều triển vọng trong điều trị bệnh Parkinson. Việc tiếp tục nghiên cứu và phát triển các phương pháp mới sẽ giúp nâng cao hiệu quả điều trị và cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân.

5.1. Tầm quan trọng của nghiên cứu tế bào gốc

Nghiên cứu tế bào gốc không chỉ giúp hiểu rõ hơn về cơ chế bệnh lý mà còn mở ra hướng đi mới trong điều trị các bệnh lý khó chữa như Parkinson.

5.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo

Các nghiên cứu tiếp theo cần tập trung vào việc cải thiện kỹ thuật phân lập và nuôi cấy tế bào gốc, cũng như đánh giá hiệu quả lâu dài của liệu pháp tế bào gốc trong điều trị bệnh Parkinson.