Nghiên cứu một số đặc điểm sinh thái và vai trò truyền bệnh của muỗi dengue ở Việt Nam (2016-2017)

• Tác giả: Nguyễn Trần Bích Diệp
• Người hướng dẫn: TS. Vũ Đức Chính
• Trường học: Viện Sinh thái và Tài nguyên Sinh vật
• Chuyên ngành: Động vật học
• Đề tài: Nghiên cứu một số đặc điểm sinh thái và vai trò truyền bệnh của muỗi truyền sốt xuất huyết Dengue ở một số địa phương
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN ĐỀ TÀI
• 1.1. Bệnh sốt xuất huyết Dengue
• 1.2. Nghiên cứu về muỗi truyền bệnh SXHD
• 1.3. Nghiên cứu về virut Dengue
• 2. CHƯƠNG II: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Địa điểm nghiên cứu
• 2.2. Đối tượng nghiên cứu
• 2.3. Thời gian nghiên cứu
• 2.4. Phương pháp nghiên cứu
• 2.5. Mục tiêu 1: Mô tả đặc điểm sinh thái của muỗi truyền sốt xuất huyết Dengue tại Hà Nội, Hải Phòng, Thanh Hóa, Hà Tĩnh. Xác định vai trò truyền bệnh sốt xuất huyết Dengue của hai loài muỗi Ae. aegypti và Ae. albopictus tại các điểm nghiên cứu
• 2.6. Phân tích và xử lý số liệu
• 3. CHƯƠNG III: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đặc điểm sinh thái học loài muỗi Ae. aegypti tại các điểm nghiên cứu
• 3.2. Đặc điểm sinh thái của muỗi Ae. albopictus tại các điểm nghiên cứu
• 3.3. Đặc điểm ổ bọ gậy nguồn của Ae. aegypti và Ae. albopictus tại các điểm nghiên cứu
• 3.3.1. Ổ bọ gậy nguồn của Ae. aegypti và Ae. albopictus tại Hà Nội
• 3.3.2. Ổ bọ gậy nguồn của Ae. aegypti và Ae. albopictus tại Hải Phòng
• 3.3.3. Ổ bọ gậy nguồn của Ae. aegypti và Ae. albopictus tại Thanh Hoá
• 3.3.4. Ổ bọ gậy nguồn của Ae. aegypti và Ae. albopictus tại Hà Tĩnh
• 3.4. Vai trò truyền bệnh SXHD của muỗi Ae. aegypti và Ae. albopictus tại các điểm nghiên cứu
• 3.4.1. Số lượng muỗi Ae. aegypti và Ae. albopictus tại các ổ dịch hoạt động trên địa bàn nghiên cứu
• 3.4.2. Kết quả xác định vi rút Dengue trên muỗi Ae. aegypti tại ổ dịch SXHD đang hoạt động
• 3.4.3. Tỷ lệ phát hiện vi rút Dengue trên bọ gậy Ae. aegypti tại các ổ dịch
• 3.4.4. Tỷ lệ phát hiện vi rút Dengue trên muỗi Ae. albopictus tại các ổ dịch
• 3.4.5. Tỷ lệ phát hiện vi rút Dengue trên bọ gậy Ae. albopictus tại các ổ dịch
• 3.4.6. Vai trò truyền bệnh sốt xuất huyết Dengue của muỗi Aedes tại các điểm nghiên cứu điều tra cắt ngang
• 4. CHƯƠNG IV: ĐẶC ĐIỂM SINH THÁI VÀ VAI TRÒ TRUYỀN BỆNH CỦA MUỖI AEDES
• 4.1. Đặc điểm sinh thái loài muỗi Aedes
• 4.2. Vai trò truyền bệnh sốt xuất huyết Dengue của hai loài muỗi Ae. aegypti và Ae. albopictus tại các điểm nghiên cứu
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng quan về nghiên cứu sinh thái muỗi truyền sốt xuất huyết Dengue

Nghiên cứu sinh thái muỗi truyền sốt xuất huyết Dengue tại Việt Nam trong giai đoạn 2016-2017 đã chỉ ra vai trò quan trọng của muỗi Aedes aegypti và Aedes albopictus trong việc lây lan bệnh. Các nghiên cứu này không chỉ giúp hiểu rõ hơn về đặc điểm sinh thái của muỗi mà còn cung cấp thông tin cần thiết cho các biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

1.1. Đặc điểm sinh thái của muỗi Aedes aegypti

Muỗi Aedes aegypti là loài muỗi chính truyền bệnh sốt xuất huyết Dengue. Chúng thường sống trong môi trường đô thị, nơi có nhiều nguồn nước đọng. Đặc điểm sinh thái của loài muỗi này bao gồm chu kỳ sống, nơi trú đậu và các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển của chúng.

1.2. Tình hình dịch bệnh sốt xuất huyết tại Việt Nam

Tình hình dịch bệnh sốt xuất huyết tại Việt Nam trong giai đoạn 2016-2017 cho thấy sự gia tăng đáng kể số ca mắc. Các tỉnh thành như Hà Nội, Hải Phòng, Thanh Hóa và Hà Tĩnh là những khu vực trọng điểm với tỷ lệ mắc bệnh cao.

II. Vấn đề và thách thức trong nghiên cứu muỗi truyền bệnh

Mặc dù đã có nhiều nghiên cứu về muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết, nhưng vẫn còn nhiều thách thức trong việc kiểm soát dịch bệnh. Sự biến đổi khí hậu, đô thị hóa nhanh chóng và thiếu các biện pháp phòng ngừa hiệu quả là những vấn đề cần được giải quyết.

2.1. Tác động của môi trường đến sự phát triển của muỗi

Môi trường sống của muỗi Aedes bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như nhiệt độ, độ ẩm và nguồn nước. Những thay đổi trong môi trường có thể làm tăng số lượng muỗi và nguy cơ lây lan bệnh.

2.2. Khó khăn trong việc kiểm soát dịch bệnh

Việc kiểm soát dịch bệnh sốt xuất huyết gặp nhiều khó khăn do chưa có vaccine hiệu quả và thuốc điều trị đặc hiệu. Các biện pháp phòng ngừa chủ yếu dựa vào kiểm soát muỗi, nhưng hiệu quả không ổn định.

III. Phương pháp nghiên cứu đặc điểm sinh thái muỗi

Nghiên cứu đã áp dụng nhiều phương pháp khác nhau để thu thập dữ liệu về muỗi Aedes. Các phương pháp này bao gồm khảo sát thực địa, thu thập mẫu muỗi và phân tích sinh học để xác định vai trò truyền bệnh của chúng.

3.1. Khảo sát thực địa tại các điểm nghiên cứu

Khảo sát thực địa được thực hiện tại các tỉnh Hà Nội, Hải Phòng, Thanh Hóa và Hà Tĩnh. Mục tiêu là xác định sự phân bố và tỷ lệ muỗi Aedes tại các khu vực này.

3.2. Phân tích sinh học và xác định virus Dengue

Các mẫu muỗi được thu thập sẽ được phân tích để xác định sự hiện diện của virus Dengue. Phương pháp PCR được sử dụng để phát hiện virus trong muỗi và bọ gậy.

IV. Kết quả nghiên cứu về vai trò truyền bệnh của muỗi

Kết quả nghiên cứu cho thấy muỗi Aedes aegypti và Aedes albopictus đều có vai trò quan trọng trong việc truyền bệnh sốt xuất huyết. Tỷ lệ muỗi mang virus Dengue cao tại các ổ dịch cho thấy nguy cơ lây lan bệnh là rất lớn.

4.1. Tỷ lệ muỗi mang virus Dengue tại các ổ dịch

Tại các ổ dịch, tỷ lệ muỗi Aedes aegypti mang virus Dengue được ghi nhận cao, cho thấy vai trò chính của chúng trong việc lây lan bệnh. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kiểm soát muỗi.

4.2. So sánh vai trò của hai loài muỗi Aedes

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng muỗi Aedes albopictus có vai trò phụ trong việc truyền bệnh, nhưng không thể xem nhẹ. Sự hiện diện của cả hai loài muỗi cần được theo dõi chặt chẽ.

V. Kết luận và hướng đi tương lai trong nghiên cứu

Nghiên cứu về sinh thái và vai trò truyền bệnh của muỗi Aedes là rất cần thiết để phát triển các biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Cần có sự hợp tác giữa các cơ quan y tế và nghiên cứu để kiểm soát dịch bệnh sốt xuất huyết.

5.1. Đề xuất các biện pháp phòng ngừa hiệu quả

Các biện pháp phòng ngừa như kiểm soát môi trường sống của muỗi, giáo dục cộng đồng và phát triển vaccine cần được triển khai đồng bộ để giảm thiểu nguy cơ lây lan bệnh.

5.2. Tương lai của nghiên cứu muỗi truyền bệnh

Nghiên cứu trong tương lai cần tập trung vào việc hiểu rõ hơn về đặc điểm sinh thái của muỗi và vai trò của chúng trong việc truyền bệnh. Điều này sẽ giúp xây dựng các chiến lược phòng ngừa hiệu quả hơn.