Công Tác Xã Hội Nhóm Với Phụ Nữ Đơn Thân Nuôi Con Dưới 18 Tuổi Tại Xã Dũng Tiến, Huyện Thường Tín, Thành Phố Hà Nội

• Tác giả: Nguyễn Thị Thanh Tú
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thị Diễn
• Trường học: Trường Đại Học Thăng Long
• Chuyên ngành: Công Tác Xã Hội
• Đề tài: Công Tác Xã Hội Nhóm Hỗ Trợ Phụ Nữ Đơn Thân Nuôi Con Dưới 18 Tuổi Tại Dũng Tiến
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2016
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỞ ĐẦU
• 0.1. Lý do chọn đề tài
• 0.2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
• 0.2.1. Mục đích nghiên cứu
• 0.2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
• 0.3. Tổng quan vấn đề nghiên cứu
• 0.4. Ý nghĩa khoa học, ý nghĩa thực tiễn của đề tài
• 0.4.1. Ý nghĩa khoa học
• 0.4.2. Ý nghĩa thực tiễn
• 0.5. Khách thể nghiên cứu
• 0.6. Câu hỏi nghiên cứu
• 0.7. Giả thiết nghiên cứu
• 0.8. Phạm vi nghiên cứu
• 0.9. Phương pháp nghiên cứu
• 0.9.1. Phương pháp phân tích tài liệu
• 0.9.2. Phương pháp điều tra xã hội học
• 1. CHƯƠNG 1: PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ LÝ THUYẾT ÁP DỤNG
• 1.1. Khái niệm nghiên cứu
• 1.1.1. Một số khái niệm liên quan đến đề tài
• 1.1.1.1. Khái niệm phụ nữ
• 1.1.1.2. Khái niệm phụ nữ đơn thân nuôi con
• 1.1.1.3. Công tác xã hội nhóm
• 1.1.2. Phương pháp luận
• 1.1.2.1. Chủ nghĩa Duy vật biện chứng
• 1.1.2.2. Chủ nghĩa duy vật lịch sử
• 1.1.3. Hướng tiếp cận nghiên cứu
• 1.1.4. Các lý thuyết vận dụng trong luận văn
• 1.1.4.1. Lý thuyết hệ thống – sinh thái
• 1.1.4.2. Lý thuyết nhu cầu của A.
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHỤ NỮ ĐƠN THÂN NUÔI CON DƯỚI 18 TUỔI TRÊN ĐỊA BÀN XÃ DŨNG TIẾN, HUYỆN THƯỜNG TÍN, THÀNH PHỐ HÀ NỘI
• 2.1. Đặc điểm địa bàn nghiên cứu xã Dũng Tiến, huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội
• 2.2. Quan điểm, đường lối, chính sách của Đảng và nhà nước liên quan đến phụ nữ đơn thân
• 2.3. Thực trạng phụ nữ đơn thân nuôi con dưới 18 tuổi trên địa bàn xã Dũng Tiến, huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội
• 2.3.1. Khái quát chung về phụ nữ đơn thân nuôi con dưới 18 tuổi trên địa bàn xã Dũng Tiến, huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội
• 2.3.2. Nhu cầu và mong muốn của phụ nữ đơn thân nuôi con dưới 18 tuổi trên địa bàn xã Dũng Tiến, huyện Thường Tín, Thành phố Hà Nội
• 2.3.3. Thực trạng việc hỗ trợ cho phụ nữ đơn thân nuôi con dưới 18 tuổi trên địa bàn xã Dũng Tiến, huyện Thường Tín, Thành phố Hà Nội
• 2.3.3.1. Quan điểm của Đảng ủy – UBND xã Dũng Tiến về việc hỗ trợ đối tượng phụ nữ đơn thân nuôi con dưới 18 tuổi tại xã Dũng Tiến, huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội
• 2.3.3.2. Các chương trình hỗ trợ về mặt chính sách
• 2.3.3.3. Các hoạt động hỗ trợ phát triển kinh tế gia đình cho phụ nữ đơn thân nuôi con dưới 18 tuổi đang được phát triển tại địa phương
• 2.3.3.4. Hiệu quả công tác hỗ trợ phụ nữ đơn thân nuôi con dưới 18 tuổi tại xã Dũng Tiến, huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội
• 2.4. Nhu cầu hoạt động công tác xã hội trong việc trợ giúp phụ nữ đơn thân nuôi con dưới 18 tuổi tại xã Dũng Tiến, huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội
• 3. CHƯƠNG 3: CÁC HOẠT ĐỘNG CÔNG TÁC XÃ HỘI NHÓM VỚI PHỤ NỮ ĐƠN THÂN NUÔI CON DƯỚI 18 TUỔI TRÊN ĐỊA BÀN XÃ DŨNG TIẾN, HUYỆN THƯỜNG TÍN, THÀNH PHỐ HÀ NỘI
• 3.1. Phương pháp và kỹ năng tiếp cận trong Công tác xã hội nhóm được sử dụng khi làm việc với phụ nữ đơn thân
• 3.1.1. Phương pháp và kỹ năng tiếp cận thân chủ trong Công tác xã hội nhóm
• 3.2. Xây dựng quy trình vận dụng công tác xã hội nhóm trong việc trợ giúp phụ nữ đơn thân nuôi con dưới 18 tuổi trên địa bàn xã Dũng Tiến, huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội
• 3.2.1. Lựa chọn loại hình nhóm của công tác xã hội nhóm để tiến hành can thiệp
• 3.2.2. Qui trình vận dụng công tác xã hội nhóm với nhóm phụ nữ đơn thân nuôi con dưới 18 tuổi
• 3.3. Mô hình nâng cao năng lực cho phụ nữ đơn thân thông qua hoạt động sinh hoạt Câu lạc bộ “Lửa Hồng” của xã Dũng Tiến
• 3.4. Thực nghiệm mô hình công tác xã hội nhóm
• 3.4.1. Lượng giá tiến trình CTXH nhóm
• 3.4.2. Lượng giá các kết quả đạt được và những tồn tại sau quá trình hoạt động nhóm
• 3.4.3. Đánh giá sự tham gia của các thành viên nhóm xã hội hóa trong quá trình hoạt động
• 3.4.4. Vai trò của nhân viên xã hội
• 3.4.5. Hiệu quả của CTXH nhóm trong việc nâng cao vị thế của phụ nữ đơn thân nuôi con nhỏ tại xã Dũng Tiến, huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội
• 4. KHUYẾN NGHỊ VÀ KẾT LUẬN
• 4.1. Với Đảng, nhà nước
• 4.2. Với chính quyền địa phương
• 4.3. Với Cộng đồng
• 4.4. Với phụ nữ đơn thân
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
• DANH MỤC CÁC KÍ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT

I. Tổng Quan Về Công Tác Xã Hội Cho Phụ Nữ Đơn Thân Tại Dũng Tiến

Phụ nữ đơn thân nuôi con dưới 18 tuổi đối mặt với nhiều khó khăn về kinh tế, tâm lý và xã hội. Tỷ lệ phụ nữ đơn thân ngày càng tăng, đặt ra yêu cầu cấp thiết về các biện pháp hỗ trợ hiệu quả. Nghiên cứu tại xã Dũng Tiến cho thấy đa số phụ nữ đơn thân gặp khó khăn về tài chính, thiếu sự hỗ trợ từ cộng đồng, và phải gồng mình gánh vác vai trò kép. Công tác xã hội, đặc biệt là công tác xã hội nhóm, đóng vai trò quan trọng trong việc giúp đỡ họ vượt qua khó khăn. NVCTXH cần trang bị kiến thức và kỹ năng chuyên môn để hỗ trợ PNĐT một cách tốt nhất, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống của họ và con cái. Nghiên cứu này tập trung vào việc áp dụng phương pháp nhóm để hỗ trợ phụ nữ đơn thân tại xã Dũng Tiến, nhằm đưa ra những giải pháp thiết thực và bền vững. Cần có sự chung tay của chính quyền địa phương, cộng đồng và các tổ chức xã hội để tạo môi trường hỗ trợ tốt nhất cho phụ nữ đơn thân.

1.1. Định Nghĩa Và Đặc Điểm Của Phụ Nữ Đơn Thân Nuôi Con

Phụ nữ đơn thân nuôi con là những người phụ nữ không có chồng hoặc bạn đời, một mình nuôi con dưới 18 tuổi. Họ có thể là góa phụ, ly hôn, hoặc chưa từng kết hôn. Cuộc sống của họ thường đối diện với nhiều thách thức về kinh tế, xã hội và tâm lý. Theo thống kê của Bộ Lao động năm 2011, có 2.3 triệu phụ nữ có con dưới 18 tuổi thất nghiệp, chiếm tỉ lệ hơn một nửa. Gia cảnh khó khăn khiến họ dễ bị tổn thương và cần sự hỗ trợ đặc biệt từ cộng đồng và xã hội. Họ thường phải đối mặt với sự kỳ thị và định kiến từ xã hội, ảnh hưởng đến tâm lý và sự hòa nhập của họ.

1.2. Vai Trò Của Công Tác Xã Hội Trong Hỗ Trợ Phụ Nữ Đơn Thân

Công tác xã hội đóng vai trò then chốt trong việc cung cấp các dịch vụ hỗ trợ cho phụ nữ đơn thân. NVCTXH có thể giúp họ tiếp cận các nguồn lực kinh tế, tư vấn tâm lý, và kết nối với các mạng lưới hỗ trợ cộng đồng. Phương pháp công tác xã hội nhóm đặc biệt hiệu quả trong việc tạo ra không gian chia sẻ và hỗ trợ lẫn nhau giữa các PNĐT. Qua đó, họ có thể học hỏi kinh nghiệm, nâng cao kỹ năng, và xây dựng sự tự tin để vượt qua khó khăn. Mục tiêu cuối cùng là giúp họ ổn định cuộc sống, nuôi dạy con cái tốt và hòa nhập cộng đồng.

II. Thách Thức Của Phụ Nữ Đơn Thân Phân Tích Tại Xã Dũng Tiến

Phụ nữ đơn thân tại xã Dũng Tiến phải đối mặt với nhiều thách thức đặc thù do điều kiện kinh tế và xã hội địa phương. Tình trạng nghèo đói, thiếu việc làm, và thiếu sự hỗ trợ từ gia đình và cộng đồng khiến cuộc sống của họ thêm khó khăn. Theo nghiên cứu, có 63 phụ nữ đơn thân nuôi con dưới 18 tuổi tại xã, đa số đều nghèo khổ và tự ti. Họ thường phải làm những công việc nặng nhọc, thu nhập thấp, và ít có cơ hội phát triển bản thân. Vấn đề sức khỏe, đặc biệt là sức khỏe tâm thần, cũng là một thách thức lớn đối với họ. Cần có những giải pháp can thiệp toàn diện để giúp họ vượt qua những khó khăn này.

2.1. Khó Khăn Về Kinh Tế Và Việc Làm Của Phụ Nữ Đơn Thân

Thiếu việc làm ổn định và thu nhập thấp là một trong những khó khăn lớn nhất của phụ nữ đơn thân tại Dũng Tiến. Họ thường phải làm những công việc thời vụ, không có bảo hiểm, và thu nhập không đủ để trang trải cuộc sống. Việc tìm kiếm việc làm phù hợp với khả năng và thời gian chăm sóc con cái cũng là một thách thức. Salient Keyword: Vòng luẩn quẩn nghèo đói khó có thể thoát ra nếu không có sự hỗ trợ về vốn, kỹ năng và cơ hội việc làm.

2.2. Vấn Đề Sức Khỏe Và Tâm Lý Của Phụ Nữ Đơn Thân

Áp lực kinh tế và gánh nặng nuôi con một mình ảnh hưởng lớn đến sức khỏe thể chất và tinh thần của phụ nữ đơn thân. Họ dễ bị căng thẳng, lo âu, và trầm cảm. Salient Keyword: Thiếu thời gian chăm sóc bản thân và ít có cơ hội thư giãn cũng góp phần làm suy giảm sức khỏe của họ. Cần có các chương trình tư vấn tâm lý và chăm sóc sức khỏe phù hợp để giúp họ giải tỏa căng thẳng và cải thiện chất lượng cuộc sống.

2.3. Thiếu Sự Hỗ Trợ Từ Gia Đình Và Cộng Đồng

Nhiều phụ nữ đơn thân tại Dũng Tiến không nhận được sự hỗ trợ đầy đủ từ gia đình và cộng đồng. Salient Entity: Sự kỳ thị và định kiến xã hội khiến họ cảm thấy cô đơn và bị cô lập. Thiếu sự giúp đỡ về chăm sóc con cái và các công việc gia đình cũng là một gánh nặng lớn. Cần nâng cao nhận thức của cộng đồng về những khó khăn mà phụ nữ đơn thân phải đối mặt và khuyến khích mọi người chung tay giúp đỡ họ.

III. Phương Pháp Công Tác Xã Hội Nhóm Giải Pháp Tại Dũng Tiến

Phương pháp công tác xã hội nhóm được xem là một giải pháp hiệu quả để hỗ trợ phụ nữ đơn thân tại Dũng Tiến. Thông qua các buổi sinh hoạt nhóm, họ có thể chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ lẫn nhau, và học hỏi những kỹ năng mới. Mô hình câu lạc bộ “Lửa Hồng” là một ví dụ điển hình về ứng dụng thành công phương pháp này. Các hoạt động nhóm giúp họ nâng cao sự tự tin, cải thiện kỹ năng giải quyết vấn đề, và xây dựng mạng lưới hỗ trợ xã hội. Semantic LSI keyword: Tạo ra một môi trường an toàn và tin tưởng, nơi họ có thể tự do bày tỏ cảm xúc và tìm kiếm sự đồng cảm.

3.1. Xây Dựng Và Vận Hành Nhóm Hỗ Trợ Phụ Nữ Đơn Thân

Việc xây dựng một nhóm hỗ trợ hiệu quả cần bắt đầu bằng việc xác định nhu cầu và mong muốn của các thành viên. NVCTXH cần tạo ra một môi trường thân thiện và cởi mở, nơi mọi người cảm thấy thoải mái chia sẻ. Các buổi sinh hoạt nhóm nên được tổ chức định kỳ với nội dung đa dạng, phù hợp với sở thích và mối quan tâm của các thành viên. Semantic LSI keyword: Cần có quy tắc rõ ràng để đảm bảo sự tôn trọng và bảo mật thông tin trong nhóm.

3.2. Nội Dung Và Hình Thức Sinh Hoạt Nhóm Hiệu Quả

Nội dung sinh hoạt nhóm nên tập trung vào các vấn đề mà phụ nữ đơn thân quan tâm, như kỹ năng nuôi dạy con cái, quản lý tài chính, tìm kiếm việc làm, và chăm sóc sức khỏe. Các hình thức sinh hoạt có thể bao gồm thảo luận, chia sẻ kinh nghiệm, tập huấn kỹ năng, và tổ chức các hoạt động vui chơi giải trí. Salient Keyword: Quan trọng là tạo ra sự tương tác tích cực giữa các thành viên và khuyến khích họ tham gia đóng góp ý kiến.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Mô Hình Câu Lạc Bộ Lửa Hồng Tại Dũng Tiến

Câu lạc bộ "Lửa Hồng" là một mô hình thành công trong việc ứng dụng công tác xã hội nhóm để hỗ trợ phụ nữ đơn thân tại xã Dũng Tiến. Câu lạc bộ đã tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, như tập huấn kỹ năng, tư vấn sức khỏe, và hỗ trợ tìm kiếm việc làm. Qua đó, các thành viên đã nâng cao kiến thức, kỹ năng, và sự tự tin để đối mặt với những khó khăn trong cuộc sống. Mô hình này đã chứng minh được hiệu quả của phương pháp nhóm trong việc cải thiện chất lượng cuộc sống của phụ nữ đơn thân.

4.1. Hoạt Động Của Câu Lạc Bộ Và Tác Động Đến Thành Viên

Câu lạc bộ "Lửa Hồng" thường xuyên tổ chức các buổi sinh hoạt với nội dung đa dạng và hấp dẫn, như chia sẻ kinh nghiệm, thảo luận về các vấn đề gia đình, và tham gia các hoạt động văn hóa, thể thao. Salient Entity: Các thành viên câu lạc bộ cho biết họ cảm thấy được hỗ trợ và động viên rất nhiều từ những người cùng cảnh ngộ. Họ cũng học hỏi được nhiều kiến thức và kỹ năng hữu ích để áp dụng vào cuộc sống.

4.2. Bài Học Kinh Nghiệm Từ Mô Hình Câu Lạc Bộ Lửa Hồng

Mô hình câu lạc bộ "Lửa Hồng" cho thấy sự thành công của việc xây dựng một mạng lưới hỗ trợ cộng đồng mạnh mẽ cho phụ nữ đơn thân. Salient Keyword: Sự tham gia tích cực của các thành viên và sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương là những yếu tố quan trọng góp phần vào thành công của mô hình. Kinh nghiệm này có thể được nhân rộng ở các địa phương khác để hỗ trợ phụ nữ đơn thân trên cả nước.

V. Kết Quả Nghiên Cứu Và Đề Xuất Giải Pháp Hỗ Trợ Bền Vững

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng công tác xã hội nhóm là một phương pháp hiệu quả để hỗ trợ phụ nữ đơn thân tại Dũng Tiến. Tuy nhiên, để đảm bảo tính bền vững của các hoạt động hỗ trợ, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa NVCTXH, chính quyền địa phương, cộng đồng, và các tổ chức xã hội. Cần có các chính sách hỗ trợ về kinh tế, giáo dục, và y tế cho phụ nữ đơn thân. Semantic LSI keyword: Quan trọng là tạo ra một môi trường xã hội tôn trọng và ủng hộ họ, giúp họ vượt qua những khó khăn và hòa nhập cộng đồng.

5.1. Đề Xuất Chính Sách Hỗ Trợ Phụ Nữ Đơn Thân

Cần có các chính sách hỗ trợ về kinh tế, như cung cấp vốn vay ưu đãi, tạo việc làm, và hỗ trợ chi phí chăm sóc con cái. Các chính sách về giáo dục và y tế cũng rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe và tương lai của phụ nữ đơn thân và con cái họ. Salient Entity: Cần có sự phối hợp giữa các bộ ngành liên quan để xây dựng và thực hiện các chính sách này một cách hiệu quả.

5.2. Nâng Cao Nhận Thức Cộng Đồng Về Phụ Nữ Đơn Thân

Cần tổ chức các chiến dịch truyền thông để nâng cao nhận thức của cộng đồng về những khó khăn mà phụ nữ đơn thân phải đối mặt và khuyến khích mọi người chung tay giúp đỡ họ. Salient Keyword: Xóa bỏ sự kỳ thị và định kiến xã hội là một bước quan trọng để tạo ra một môi trường hỗ trợ tốt nhất cho phụ nữ đơn thân.

VI. Hướng Phát Triển Và Tương Lai Của Công Tác Xã Hội Nhóm

Công tác xã hội nhóm có tiềm năng lớn trong việc hỗ trợ các nhóm yếu thế trong xã hội. Trong tương lai, cần tiếp tục nghiên cứu và phát triển các mô hình công tác xã hội nhóm phù hợp với từng đối tượng và điều kiện địa phương. Semantic LSI keyword: Đầu tư vào đào tạo và nâng cao năng lực cho NVCTXH là yếu tố then chốt để đảm bảo chất lượng của các dịch vụ hỗ trợ. Quan trọng là xây dựng một hệ thống CTXH chuyên nghiệp và hiệu quả để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của xã hội.

6.1. Mở Rộng Phạm Vi Ứng Dụng Công Tác Xã Hội Nhóm

Công tác xã hội nhóm có thể được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, như hỗ trợ người khuyết tật, người cao tuổi, và trẻ em có hoàn cảnh khó khăn. Cần có sự linh hoạt và sáng tạo trong việc thiết kế các chương trình CTXH để đáp ứng nhu cầu đa dạng của từng đối tượng.

6.2. Đầu Tư Vào Đào Tạo Và Phát Triển Nguồn Nhân Lực

Chất lượng của công tác xã hội phụ thuộc vào năng lực của NVCTXH. Cần có các chương trình đào tạo chuyên sâu và liên tục để nâng cao kiến thức và kỹ năng cho NVCTXH. Quan trọng là tạo ra một môi trường làm việc tốt để thu hút và giữ chân những NVCTXH giỏi.

Tổng quan nghiên cứu

Phụ nữ đơn thân nuôi con dưới 18 tuổi là nhóm đối tượng dễ bị tổn thương trong xã hội, đặc biệt tại các vùng nông thôn như xã Dũng Tiến, huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội. Theo thống kê năm 2016, xã Dũng Tiến có 63 phụ nữ đơn thân nuôi con dưới 18 tuổi, chiếm khoảng 2,8% tổng số phụ nữ trong độ tuổi 18-59. Nhóm này đối mặt với nhiều khó khăn về kinh tế, xã hội và tâm lý, trong đó có đến 82,5% thuộc hộ nghèo. Mục tiêu nghiên cứu nhằm phân tích thực trạng, khó khăn, nhu cầu của phụ nữ đơn thân nuôi con nhỏ tại địa phương, đồng thời xây dựng và ứng dụng mô hình công tác xã hội nhóm để hỗ trợ hiệu quả cho nhóm đối tượng này trong giai đoạn từ tháng 01 đến tháng 06 năm 2016.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao nhận thức về vai trò của công tác xã hội trong hỗ trợ nhóm phụ nữ yếu thế, góp phần cải thiện đời sống vật chất và tinh thần, đồng thời thúc đẩy sự hòa nhập cộng đồng. Qua đó, đề xuất các giải pháp thiết thực nhằm tăng cường năng lực tự lực, phát triển kinh tế và nâng cao vị thế xã hội cho phụ nữ đơn thân nuôi con nhỏ tại xã Dũng Tiến.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn vận dụng hai lý thuyết chính: lý thuyết hệ thống – sinh thái và lý thuyết nhu cầu của Abraham Maslow. Lý thuyết hệ thống – sinh thái giúp phân tích mối quan hệ tương tác giữa cá nhân phụ nữ đơn thân với các hệ thống gia đình, cộng đồng và xã hội, từ đó xác định các nguồn lực hỗ trợ và các cấp độ can thiệp phù hợp. Lý thuyết nhu cầu của Maslow cung cấp cơ sở để nhận diện và phân loại các nhu cầu vật chất và tinh thần của phụ nữ đơn thân, từ nhu cầu cơ bản như ăn uống, nhà ở đến nhu cầu được tôn trọng và thể hiện bản thân.

Các khái niệm chuyên ngành như "phụ nữ đơn thân nuôi con", "công tác xã hội nhóm" cũng được làm rõ để định hướng nghiên cứu. Công tác xã hội nhóm được hiểu là phương pháp can thiệp chuyên nghiệp nhằm tạo dựng sự tương tác, chia sẻ kinh nghiệm giữa các thành viên trong nhóm để tăng cường chức năng xã hội và khả năng giải quyết vấn đề.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định lượng và định tính. Phương pháp định lượng được thực hiện qua khảo sát bảng hỏi với 145 người, trong đó có 55 phụ nữ đơn thân, 20 cán bộ chính quyền địa phương và 70 người hàng xóm. Phương pháp định tính gồm phỏng vấn sâu 10 phụ nữ đơn thân, cùng các cán bộ địa phương và người thân nhằm thu thập thông tin chi tiết về hoàn cảnh, khó khăn và nhu cầu.

Phân tích tài liệu thứ cấp được sử dụng để tổng hợp các cơ sở lý luận, chính sách và các nghiên cứu liên quan. Phương pháp công tác xã hội nhóm được áp dụng thực nghiệm với một nhóm phụ nữ đơn thân tại xã Dũng Tiến nhằm đánh giá hiệu quả can thiệp. Cỡ mẫu và phương pháp chọn mẫu đảm bảo tính đại diện và phù hợp với mục tiêu nghiên cứu trong khoảng thời gian từ tháng 01 đến tháng 06 năm 2016.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Thực trạng phụ nữ đơn thân nuôi con nhỏ: Trong 63 phụ nữ đơn thân tại xã Dũng Tiến, 52,4% là góa bụa, 30,2% không có chồng nhưng có con, 9,5% ly hôn và 7,9% ly thân hoặc bị chồng ruồng bỏ. Độ tuổi tập trung nhiều nhất là nhóm 36-45 tuổi (39,7%) và 46-59 tuổi (30,2%). Hơn 82% hộ gia đình thuộc diện nghèo, 12,7% cận nghèo, chỉ 4,8% không thuộc diện nghèo.

2. Khó khăn về kinh tế và xã hội: Đa số phụ nữ đơn thân có thu nhập thấp, chủ yếu làm nghề tiểu thủ công nghiệp (63,5%) và nông nghiệp (27%). Nhiều người phải tự lo liệu mọi việc trong gia đình, chịu áp lực lớn về tài chính và tinh thần. Ví dụ, một trường hợp điển hình là chị Ch, cao 1m35, không thể kết hôn do khiếm khuyết và quy ước dòng họ, đã phải “xin con” và nuôi con gái mắc bệnh tự kỷ trong điều kiện khó khăn.

3. Hạn chế trong tiếp cận chính sách và hỗ trợ: Mặc dù có các chính sách của Đảng và Nhà nước về bình đẳng giới và hỗ trợ phụ nữ, nhưng phụ nữ đơn thân tại Dũng Tiến vẫn gặp khó khăn trong việc tiếp cận các chương trình hỗ trợ do hạn chế về thông tin và định kiến xã hội. Các hoạt động hỗ trợ hiện tại chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu thực tế của nhóm đối tượng.

4. Hiệu quả công tác xã hội nhóm: Mô hình công tác xã hội nhóm được áp dụng tại xã Dũng Tiến đã giúp các thành viên chia sẻ kinh nghiệm, nâng cao kỹ năng sống và tự tin hơn trong cuộc sống. Qua sinh hoạt nhóm, phụ nữ đơn thân có sự tương tác tích cực, giảm bớt mặc cảm và tăng cường khả năng giải quyết vấn đề cá nhân.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy phụ nữ đơn thân nuôi con nhỏ tại xã Dũng Tiến đang chịu nhiều áp lực về kinh tế và xã hội, phù hợp với các nghiên cứu trong nước và quốc tế về nhóm phụ nữ yếu thế. Việc áp dụng lý thuyết hệ thống – sinh thái giúp nhận diện rõ các mối quan hệ và nguồn lực tác động đến thân chủ, từ đó xác định các cấp độ can thiệp hiệu quả. Lý thuyết nhu cầu của Maslow minh chứng rằng việc đáp ứng nhu cầu cơ bản và tinh thần là yếu tố then chốt để thúc đẩy sự phát triển cá nhân và hòa nhập xã hội.

So sánh với các nghiên cứu khác, công tác xã hội nhóm tại Dũng Tiến đã tạo ra sự thay đổi tích cực trong thái độ và hành vi của phụ nữ đơn thân, tuy nhiên vẫn còn tồn tại hạn chế về nguồn lực và sự phối hợp giữa các bên liên quan. Việc trình bày dữ liệu qua biểu đồ phân bố độ tuổi, loại hình đơn thân và tỷ lệ hộ nghèo sẽ giúp minh họa rõ nét hơn thực trạng và nhu cầu của nhóm đối tượng.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường truyền thông và nâng cao nhận thức: Đẩy mạnh công tác tuyên truyền về quyền lợi và các chính sách hỗ trợ phụ nữ đơn thân, giúp họ tiếp cận thông tin đầy đủ và kịp thời. Chủ thể thực hiện: UBND xã, Hội Liên hiệp Phụ nữ, trong vòng 6 tháng tới.

2. Phát triển mô hình công tác xã hội nhóm mở rộng: Nhân rộng mô hình công tác xã hội nhóm tại các thôn, xóm nhằm tăng cường sự hỗ trợ tinh thần và kỹ năng sống cho phụ nữ đơn thân. Chủ thể thực hiện: Trung tâm công tác xã hội huyện, phối hợp với UBND xã, trong 12 tháng.

3. Hỗ trợ phát triển kinh tế gia đình: Tổ chức các lớp đào tạo nghề, hỗ trợ vay vốn ưu đãi cho phụ nữ đơn thân để nâng cao thu nhập và ổn định cuộc sống. Chủ thể thực hiện: Hội Phụ nữ xã, Quỹ tín dụng nhân dân, trong 1 năm.

4. Xây dựng mạng lưới hỗ trợ đa ngành: Thiết lập cơ chế phối hợp giữa các ngành y tế, giáo dục, công an và công tác xã hội để giải quyết toàn diện các vấn đề của phụ nữ đơn thân và con cái họ. Chủ thể thực hiện: UBND huyện, các phòng ban liên quan, trong 18 tháng.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Nhân viên công tác xã hội và cán bộ địa phương: Nắm bắt phương pháp và mô hình hỗ trợ phụ nữ đơn thân, áp dụng vào thực tiễn công tác tại địa phương.

2. Nhà hoạch định chính sách và các tổ chức phi chính phủ: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng các chương trình hỗ trợ phù hợp, hiệu quả cho nhóm phụ nữ yếu thế.

3. Giảng viên và sinh viên ngành công tác xã hội, xã hội học: Tham khảo lý thuyết, phương pháp nghiên cứu và mô hình thực nghiệm trong lĩnh vực công tác xã hội nhóm.

4. Phụ nữ đơn thân và cộng đồng dân cư: Hiểu rõ hơn về quyền lợi, nhu cầu và các nguồn lực hỗ trợ, từ đó chủ động tham gia các hoạt động phát triển bản thân và cộng đồng.

Câu hỏi thường gặp

1. Phụ nữ đơn thân nuôi con nhỏ gặp những khó khăn gì chủ yếu?
   Họ thường đối mặt với khó khăn về kinh tế do thu nhập thấp, áp lực chăm sóc con cái một mình, thiếu sự hỗ trợ từ gia đình và xã hội, cùng với định kiến xã hội gây áp lực tinh thần.

2. Công tác xã hội nhóm có vai trò gì trong hỗ trợ phụ nữ đơn thân?
   Công tác xã hội nhóm tạo môi trường để các thành viên chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ tinh thần, nâng cao kỹ năng sống và tự tin, giúp họ giải quyết vấn đề cá nhân hiệu quả hơn.

3. Các chính sách hiện nay đã hỗ trợ phụ nữ đơn thân như thế nào?
   Chính sách về bình đẳng giới, hỗ trợ phát triển kinh tế và chăm sóc sức khỏe đã được ban hành, nhưng việc tiếp cận và thực thi còn hạn chế, chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu thực tế của phụ nữ đơn thân.

4. Làm thế nào để phụ nữ đơn thân có thể nâng cao thu nhập?
   Thông qua đào tạo nghề, hỗ trợ vay vốn và phát triển các mô hình kinh tế gia đình phù hợp với điều kiện địa phương, phụ nữ đơn thân có thể cải thiện thu nhập và ổn định cuộc sống.

5. Tại sao cần áp dụng lý thuyết hệ thống – sinh thái trong công tác xã hội?
   Lý thuyết này giúp hiểu rõ mối quan hệ tương tác giữa cá nhân và môi trường xã hội, từ đó xác định các nguồn lực và cấp độ can thiệp phù hợp để hỗ trợ hiệu quả cho thân chủ.

Kết luận

• Phụ nữ đơn thân nuôi con dưới 18 tuổi tại xã Dũng Tiến đang chịu nhiều khó khăn về kinh tế, xã hội và tâm lý, với tỷ lệ hộ nghèo lên đến 82,5%.
• Công tác xã hội nhóm là phương pháp hiệu quả giúp nâng cao năng lực, giảm mặc cảm và tăng cường sự hòa nhập xã hội cho nhóm đối tượng này.
• Việc áp dụng lý thuyết hệ thống – sinh thái và thuyết nhu cầu của Maslow giúp xác định đúng nhu cầu và nguồn lực hỗ trợ phù hợp.
• Các chính sách hỗ trợ hiện có cần được cải thiện về mặt tiếp cận và thực thi để đáp ứng nhu cầu thực tế của phụ nữ đơn thân.
• Đề xuất mở rộng mô hình công tác xã hội nhóm, tăng cường truyền thông, hỗ trợ phát triển kinh tế và xây dựng mạng lưới hỗ trợ đa ngành là những bước đi cần thiết trong giai đoạn tiếp theo.

Luận văn kêu gọi các cấp chính quyền, tổ chức xã hội và cộng đồng cùng chung tay thực hiện các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống cho phụ nữ đơn thân nuôi con nhỏ, góp phần xây dựng xã hội công bằng và phát triển bền vững.