Tổng quan nghiên cứu

Du lịch biển đảo là một trong những ngành kinh tế mũi nhọn của Việt Nam, đóng góp quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ chủ quyền quốc gia. Với đường bờ biển dài khoảng 3.260 km và hơn 3.000 hòn đảo lớn nhỏ, Việt Nam sở hữu tiềm năng du lịch biển đảo phong phú, trong đó thành phố Quy Nhơn, tỉnh Bình Định, có hơn 72 km đường bờ biển với nhiều bãi tắm đẹp như Vịnh Quy Nhơn, Ghềnh Ráng, Nhơn Lý, Nhơn Hội và đảo Cù Lao Xanh. Tuy nhiên, mặc dù có tiềm năng lớn, phát triển du lịch biển đảo tại Quy Nhơn từ năm 2015 đến 2022 vẫn chưa tương xứng với lợi thế vốn có, lượng khách và doanh thu chưa đạt kỳ vọng.

Mục tiêu nghiên cứu là đánh giá tiềm năng, phân tích thực trạng phát triển du lịch biển đảo tại Quy Nhơn, từ đó đề xuất định hướng và giải pháp phát triển bền vững đến năm 2030. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các bãi biển và đảo thuộc thành phố Quy Nhơn trong giai đoạn 2015-2022, với số liệu thống kê lượt khách, doanh thu, lực lượng lao động và cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ du lịch. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc khai thác hiệu quả tài nguyên biển đảo, nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển kinh tế địa phương, đồng thời góp phần bảo vệ môi trường và an ninh quốc phòng.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình phát triển du lịch biển đảo, bao gồm:

  • Lý thuyết phát triển bền vững trong du lịch biển đảo: Nhấn mạnh sự cân bằng giữa khai thác tài nguyên và bảo vệ môi trường, đảm bảo phát triển lâu dài.
  • Mô hình quản lý du lịch đảo: Tập trung vào quy hoạch, phát triển sản phẩm du lịch, quản lý nguồn nhân lực và xúc tiến quảng bá.
  • Khái niệm chính: Du lịch biển đảo, điểm du lịch, khu du lịch, trung tâm du lịch, tuyến du lịch, tài nguyên du lịch tự nhiên và văn hóa, sản phẩm du lịch biển đảo, các loại hình du lịch biển đảo (nghỉ dưỡng, thể thao, sinh thái, khám phá văn hóa).

Các khái niệm này giúp hệ thống hóa cơ sở lý luận, làm nền tảng cho việc đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp phát triển du lịch biển đảo tại Quy Nhơn.

Phương pháp nghiên cứu

  • Nguồn dữ liệu: Số liệu thống kê từ Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bình Định, các báo cáo ngành, tài liệu dự trữ quốc gia, phỏng vấn chuyên gia và khảo sát thực địa tại các bãi biển, đảo thuộc Quy Nhơn.
  • Phương pháp thu thập: Thu thập, tổng hợp và phân tích tài liệu thứ cấp; khảo sát ý kiến chuyên gia, cán bộ quản lý du lịch, doanh nghiệp và cư dân địa phương.
  • Phương pháp phân tích: Phân tích hệ thống, so sánh số liệu lượt khách, doanh thu, lực lượng lao động và cơ sở vật chất kỹ thuật giai đoạn 2015-2022; đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển du lịch biển đảo; áp dụng phương pháp tiếp cận liên ngành để xem xét mối quan hệ giữa các yếu tố tự nhiên, kinh tế - xã hội và môi trường.
  • Cỡ mẫu và chọn mẫu: Phỏng vấn khoảng 30 chuyên gia, cán bộ quản lý và đại diện doanh nghiệp, chọn mẫu theo phương pháp phi xác suất nhằm đảm bảo tính đại diện cho các nhóm đối tượng liên quan.
  • Timeline nghiên cứu: Từ tháng 1/2022 đến tháng 12/2023, bao gồm thu thập số liệu, khảo sát thực địa, phân tích dữ liệu và hoàn thiện luận văn.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Lượng khách du lịch tăng trưởng ổn định nhưng chưa khai thác hết tiềm năng
    Lượng khách đến Quy Nhơn giai đoạn 2015-2022 tăng trung bình khoảng 8% mỗi năm, trong đó khách nội địa chiếm khoảng 75%, khách quốc tế chiếm 25%. Tuy nhiên, công suất sử dụng phòng lưu trú chỉ đạt khoảng 60%, thấp hơn mức trung bình của các thành phố du lịch biển khác như Nha Trang (khoảng 75%).

  2. Doanh thu du lịch biển đảo tăng nhưng chưa tương xứng với tiềm năng
    Doanh thu du lịch biển đảo tại Quy Nhơn tăng từ khoảng 500 tỷ đồng năm 2015 lên gần 1.200 tỷ đồng năm 2022, đạt mức tăng trưởng bình quân 12%/năm. So với các địa phương cùng khu vực, doanh thu này còn khiêm tốn, phản ánh hạn chế trong phát triển sản phẩm và dịch vụ du lịch.

  3. Nguồn nhân lực du lịch còn thiếu và chưa đồng bộ
    Lực lượng lao động trong ngành du lịch tại Quy Nhơn tăng từ khoảng 3.000 người năm 2015 lên gần 5.000 người năm 2022, nhưng tỷ lệ lao động có trình độ chuyên môn và ngoại ngữ chỉ chiếm khoảng 40%. Điều này ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ và khả năng cạnh tranh của ngành.

  4. Cơ sở vật chất kỹ thuật và hạ tầng chưa đáp ứng đủ nhu cầu phát triển
    Quy Nhơn có khoảng 50 cơ sở lưu trú với tổng số phòng khoảng 3.000 phòng, trong đó chỉ có 20% đạt tiêu chuẩn từ 3 sao trở lên. Hệ thống giao thông, bến cảng và dịch vụ phụ trợ còn hạn chế, gây khó khăn trong việc thu hút và giữ chân khách du lịch.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của những hạn chế trên là do Quy Nhơn chưa có quy hoạch phát triển du lịch biển đảo đồng bộ và chưa khai thác hiệu quả các tài nguyên tự nhiên và văn hóa đặc trưng. So với các thành phố như Nha Trang hay Phan Thiết, Quy Nhơn còn thiếu sự đa dạng hóa sản phẩm du lịch và chưa phát triển mạnh các loại hình du lịch thể thao, sinh thái và khám phá văn hóa biển đảo.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng lượt khách và doanh thu giai đoạn 2015-2022, bảng phân tích cơ cấu lao động và công suất sử dụng phòng lưu trú, giúp minh họa rõ nét thực trạng phát triển. Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy sự cần thiết của việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và đầu tư cơ sở hạ tầng kỹ thuật để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của du khách.

Ngoài ra, yếu tố môi trường, an ninh quốc phòng và sự tham gia của cộng đồng địa phương cũng đóng vai trò quan trọng trong phát triển bền vững du lịch biển đảo. Việc bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và văn hóa, đồng thời đảm bảo an toàn, an ninh sẽ tạo dựng niềm tin và thu hút khách du lịch trong và ngoài nước.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Xây dựng quy hoạch phát triển du lịch biển đảo đồng bộ đến năm 2030
    Cần hoàn thiện quy hoạch tổng thể, phân vùng chức năng rõ ràng, ưu tiên phát triển các khu du lịch trọng điểm như Kỳ Co - Eo Gió, đảo Cù Lao Xanh. Chủ thể thực hiện: UBND tỉnh Bình Định phối hợp Sở Du lịch, thời gian: 2024-2026.

  2. Đa dạng hóa sản phẩm du lịch biển đảo và nâng cao chất lượng dịch vụ
    Phát triển các loại hình du lịch thể thao biển, du lịch sinh thái, du lịch văn hóa kết hợp trải nghiệm cộng đồng. Đào tạo nhân lực chuyên nghiệp, nâng cao kỹ năng ngoại ngữ. Chủ thể: Doanh nghiệp du lịch, các trường đào tạo nghề, thời gian: 2024-2028.

  3. Tăng cường đầu tư cơ sở hạ tầng kỹ thuật và dịch vụ phụ trợ
    Nâng cấp hệ thống giao thông kết nối đất liền với đảo, xây dựng bến cảng, cải thiện hệ thống điện, nước, viễn thông tại các điểm du lịch biển đảo. Chủ thể: Chính quyền địa phương, nhà đầu tư tư nhân, thời gian: 2024-2027.

  4. Thúc đẩy xúc tiến quảng bá và liên kết vùng du lịch
    Tăng cường quảng bá hình ảnh du lịch biển đảo Quy Nhơn trên các kênh truyền thông quốc tế, xây dựng thương hiệu du lịch đặc trưng. Liên kết với các địa phương lân cận để tạo thành các tuyến du lịch liên vùng hấp dẫn. Chủ thể: Sở Du lịch, các doanh nghiệp lữ hành, thời gian: 2024-2026.

  5. Bảo vệ môi trường và đảm bảo an ninh quốc phòng
    Áp dụng các biện pháp bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, kiểm soát ô nhiễm, phát triển du lịch sinh thái bền vững. Tăng cường công tác an ninh, đảm bảo an toàn cho du khách và cư dân địa phương. Chủ thể: Các cơ quan chức năng, cộng đồng dân cư, thời gian: liên tục.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Các nhà quản lý và hoạch định chính sách du lịch
    Giúp hiểu rõ thực trạng, tiềm năng và các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển du lịch biển đảo tại Quy Nhơn, từ đó xây dựng chính sách phù hợp.

  2. Doanh nghiệp và nhà đầu tư trong lĩnh vực du lịch
    Cung cấp thông tin về cơ hội đầu tư, xu hướng phát triển sản phẩm và nhu cầu thị trường, hỗ trợ ra quyết định đầu tư hiệu quả.

  3. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành du lịch, quản lý tài nguyên
    Là tài liệu tham khảo bổ ích về cơ sở lý luận, phương pháp nghiên cứu và thực tiễn phát triển du lịch biển đảo tại Việt Nam.

  4. Cộng đồng địa phương và các tổ chức phi chính phủ
    Nâng cao nhận thức về vai trò của cộng đồng trong phát triển du lịch bền vững, bảo vệ môi trường và phát huy giá trị văn hóa truyền thống.

Câu hỏi thường gặp

  1. Du lịch biển đảo có vai trò gì trong phát triển kinh tế địa phương?
    Du lịch biển đảo tạo ra việc làm, tăng thu nhập cho cư dân ven biển, thúc đẩy phát triển các ngành dịch vụ, góp phần nâng cao đời sống và giảm chênh lệch kinh tế vùng ven biển.

  2. Những yếu tố nào ảnh hưởng lớn nhất đến phát triển du lịch biển đảo tại Quy Nhơn?
    Bao gồm vị trí địa lý, tài nguyên du lịch tự nhiên và văn hóa, cơ sở hạ tầng kỹ thuật, nguồn nhân lực, môi trường và an ninh quốc phòng.

  3. Làm thế nào để phát triển du lịch biển đảo bền vững?
    Cần cân bằng giữa khai thác và bảo vệ tài nguyên, phát triển sản phẩm đa dạng, nâng cao chất lượng dịch vụ, tăng cường giáo dục cộng đồng và bảo vệ môi trường.

  4. Quy Nhơn có những sản phẩm du lịch biển đảo đặc trưng nào?
    Các sản phẩm chính gồm du lịch nghỉ dưỡng biển, thể thao biển, du lịch sinh thái, khám phá văn hóa biển đảo và trải nghiệm cộng đồng ngư dân.

  5. Các giải pháp chính để nâng cao năng lực cạnh tranh của du lịch biển đảo Quy Nhơn là gì?
    Bao gồm quy hoạch phát triển đồng bộ, đầu tư cơ sở hạ tầng, đào tạo nguồn nhân lực, xúc tiến quảng bá và liên kết vùng, đồng thời bảo vệ môi trường và đảm bảo an ninh.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về phát triển du lịch biển đảo, tập trung vào thành phố Quy Nhơn, tỉnh Bình Định.
  • Đánh giá thực trạng cho thấy Quy Nhơn có tiềm năng lớn nhưng phát triển chưa tương xứng với lợi thế, đặc biệt về lượng khách, doanh thu, nguồn nhân lực và cơ sở hạ tầng.
  • Đề xuất các định hướng và giải pháp cụ thể nhằm phát triển bền vững du lịch biển đảo đến năm 2030, bao gồm quy hoạch, đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao chất lượng dịch vụ, đầu tư hạ tầng và bảo vệ môi trường.
  • Nghiên cứu góp phần cung cấp cơ sở khoa học cho các nhà quản lý, doanh nghiệp và cộng đồng trong việc phát triển du lịch biển đảo tại Quy Nhơn.
  • Các bước tiếp theo cần tập trung vào triển khai quy hoạch, huy động nguồn lực đầu tư và tăng cường hợp tác liên vùng để nâng cao hiệu quả phát triển du lịch biển đảo.

Hành động ngay hôm nay để khai thác tiềm năng du lịch biển đảo Quy Nhơn, góp phần phát triển kinh tế địa phương và bảo vệ chủ quyền quốc gia!