Nghiên cứu đặc điểm sinh học cá song vua Epinephelus lanceolatus giai đoạn phôi, ấu trùng và cá hương

LỜI CAM ÐOAN

LỜI CẢM ƠN

1. MỞ ĐẦU

1.1. Tính cấp thiết của đề tài luận án

1.2. Mục tiêu và nội dung nghiên cứu của luận án

1.3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận án

1.4. Tính mới của luận án

2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU

2.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu cá Song vua

2.2. Hệ thống phân loại và hình thái cá Song vua

2.3. Đặc điểm phân bố, môi trường sống và tính ăn cá Song vua

2.4. Kích thước và sinh trưởng

2.5. Nghiên cứu về đặc điểm sinh sản của cá Song vua

2.6. Nuôi vỗ và kích thích sinh sản cá bố mẹ cá Song vua

2.7. Nghiên cứu bảo quản tinh cá Song vua

2.8. Nghiên cứu ương ấu trùng cá Song vua

2.9. Nghiên cứu quá trình phát triển phôi và ảnh hưởng của một số yếu tố

2.10. Nghiên cứu quá trình phát triển phôi của một số loài cá biển

2.11. Ảnh hưởng của các yếu tố môi trường đến sự phát triển của phôi cá biển

2.12. Nghiên cứu quá trình phát triển của các giai đoạn ấu trùng cá biển

2.12.1. Nghiên cứu hình thái của ấu trùng cá biển và các loài cá Song

2.12.2. Nghiên cứu ảnh hưởng của nhiệt độ và độ mặn lên ấu trùng cá Song và cá biển

2.12.2.1. Ảnh hưởng của nhiệt độ

2.12.2.2. Ảnh hưởng của độ mặn

2.13. Nghiên cứu đặc điểm dinh dưỡng của ấu trùng cá Song và cá biển

2.14. Một số loại thức ăn phổ biến sử dụng ương ấu trùng cá Song và cá biển

2.14.1. Luân trùng Proales similis

2.14.2. Giáp xác chân chèo (Copepod)

2.15. Nghiên cứu thức ăn cho ấu trùng cá Song giai đoạn đầu

2.16. Tình hình nghiên cứu cá Song vua và các loài cá Song ở Việt Nam

3. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

3.1. Đối tượng, thời gian, địa điểm nghiên cứu

3.2. Phương pháp nghiên cứu

3.2.1. Nuôi vỗ cá bố mẹ và sử dụng hormone kích thích sinh sản

3.2.2. Phương pháp nuôi vỗ thành thục

3.2.3. Phương pháp kích thích sinh sản

3.2.4. Thí nghiệm ảnh hưởng của nhiệt độ và độ mặn đến sự phát triển của phôi

3.2.5. Thí nghiệm nghiên cứu đặc điểm hình thái, sinh học và tập tính bắt mồi (giai đoạn ấu trùng lên cá hƣơng)

3.2.6. Thí nghiệm nghiên cứu ảnh hưởng của nhiệt độ và độ mặn lên ấu trùng cá Song vua

3.2.6.1. Thí nghiệm ảnh hưởng của nhiệt độ lên ấu trùng cá Song vua

3.2.6.2. Thí nghiệm ảnh hưởng của độ mặn lên ấu trùng cá Song vua

3.2.7. Thí nghiệm ảnh hưởng của một số loại thức ăn đến ấu trùng cá Song vua

3.2.7.1. Chuẩn bị thức ăn thí nghiệm

3.2.7.2. Thí nghiệm ảnh hưởng của một số loại thức ăn tươi sống đến ấu trùng (giai đoạn 2 - 9 ngày tuổi)

3.2.7.3. Thí nghiệm ảnh hưởng của một số loại thức ăn sống đến ấu trùng (giai đoạn 10- 21 ngày tuổi)

3.2.7.4. Thí nghiệm ảnh hưởng của một số loại thức ăn đến ấu trùng (giai đoạn 22 - 42 ngày tuổi)

3.2.7.5. Thí nghiệm ảnh hưởng của một số loại thức ăn đến cá Song vua giai đoạn cá hƣơng lên cá giống (43 - 84 ngày tuổi)

3.2.8. Thu thập và xử lý số liệu

3.2.8.1. Phương pháp đánh giá, thu thập số liệu

3.2.8.2. Phương pháp xử lý số liệu

4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN

4.1. Ảnh hưởng của nhiệt độ và độ mặn đến sự phát triển của phôi

4.1.1. Ảnh hưởng của nhiệt độ đến quá trình phát triển phôi

4.1.2. Ảnh hưởng của độ mặn đến quá trình phát triển của phôi

4.2. Đặc điểm hình thái cá Song vua giai đoạn ấu trùng

4.2.1. Sinh trưởng và các đặc điểm hình thái ấu trùng cá Song vua

4.2.2. Các giai đoạn biến thái của ấu trùng cá Song vua

4.3. Ảnh hưởng của nhiệt độ và độ mặn đến cá Song vua giai đoạn ấu trùng

4.3.1. Ảnh hưởng của nhiệt độ

4.3.2. Ảnh hưởng của độ mặn

4.4. Thí nghiệm ảnh hưởng của thức ăn đến cá Song vua từ giai đoạn ấu trùng đến giai đoạn cá giống

4.4.1. Ảnh hưởng của thức ăn đến ấu trùng cá Song vua từ khi nở đến 9 ngày

4.4.2. Ảnh hưởng của thức ăn đến ấu trùng cá Song vua 10 -21 ngày tuổi

4.4.3. Ảnh hưởng của thức ăn đến ấu trùng cá Song vua 22 - 42 ngày tuổi

4.4.4. Ảnh hưởng của thức ăn đến ấu trùng cá Song vua 43 - 84 ngày tuổi

4.5. Một số đề xuất ban đầu về kỹ thuật cho các nghiên cứu xây dựng qui trình công nghệ sản xuất giống

KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

TÀI LIỆU TIẾNG VIỆT

TÀI LIỆU TIẾNG ANH

I. Đặc điểm sinh học cá song vua Epinephelus lanceolatus

Cá song vua (Epinephelus lanceolatus) là loài cá biển có giá trị kinh tế cao, phân bố rộng ở vùng Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương. Nghiên cứu này tập trung vào đặc điểm sinh học của cá song vua ở các giai đoạn phát triển ban đầu, bao gồm giai đoạn phôi, giai đoạn ấu trùng và giai đoạn cá hương. Các yếu tố môi trường như nhiệt độ và độ mặn có ảnh hưởng đáng kể đến quá trình phát triển của cá. Sinh học cá biển và sinh thái cá biển là hai lĩnh vực chính được đề cập trong nghiên cứu này.

1.1. Phân loại và hình thái cá song vua

Cá song vua thuộc họ Epinephelidae, có thân hình bầu dục với chiều dài cơ thể gấp 2.4-3.4 lần chiều cao thân. Các đặc điểm hình thái như vây lưng, vây đuôi và vây ngực được mô tả chi tiết. Hệ thống phân loại của cá song vua được xác định dựa trên các nghiên cứu của Heemstra và Randall (1993).

1.2. Phân bố và môi trường sống

Cá song vua phân bố rộng từ Biển Đỏ đến Nam Phi, quần đảo Hawaii và Pitcairn. Chúng thường sống ở vùng rạn san hô, hang đá và khu vực cửa sông. Đặc tính ăn của cá song vua bao gồm các loài giáp xác lớn như tôm hùm và cua.

II. Nghiên cứu giai đoạn phôi cá song vua

Nghiên cứu giai đoạn phôi của cá song vua tập trung vào quá trình phát triển phôi và ảnh hưởng của các yếu tố môi trường như nhiệt độ và độ mặn. Kết quả cho thấy nhiệt độ tối ưu cho sự phát triển phôi là 28°C, trong khi độ mặn 28 ppt giúp tăng tỷ lệ nở và giảm tỷ lệ ấu trùng dị hình. Phát triển phôi là giai đoạn quan trọng trong chu kỳ sống cá.

2.1. Ảnh hưởng của nhiệt độ

Nhiệt độ ảnh hưởng trực tiếp đến thời gian ấp và tỷ lệ nở của phôi cá song vua. Nghiên cứu chỉ ra rằng nhiệt độ cao hơn 30°C làm giảm tỷ lệ sống của phôi.

2.2. Ảnh hưởng của độ mặn

Độ mặn 28 ppt được xác định là tối ưu cho sự phát triển phôi. Độ mặn thấp hơn hoặc cao hơn đều làm giảm tỷ lệ nở và tăng tỷ lệ ấu trùng dị hình.

III. Nghiên cứu giai đoạn ấu trùng cá song vua

Giai đoạn ấu trùng của cá song vua được nghiên cứu kỹ lưỡng về hình thái và tập tính bắt mồi. Các yếu tố như nhiệt độ và độ mặn cũng được đánh giá ảnh hưởng đến sự phát triển của ấu trùng. Phát triển ấu trùng là giai đoạn quan trọng trong sinh sản cá biển.

3.1. Hình thái ấu trùng

Ấu trùng cá song vua có các đặc điểm hình thái đặc trưng như vây lưng và vây đuôi phát triển. Quá trình biến thái từ ấu trùng sang cá hương được mô tả chi tiết.

3.2. Ảnh hưởng của thức ăn

Các loại thức ăn như luân trùng và giáp xác chân chèo được sử dụng để nuôi ấu trùng. Kết quả cho thấy thức ăn giàu dinh dưỡng giúp tăng tỷ lệ sống và tốc độ sinh trưởng của ấu trùng.

IV. Nghiên cứu giai đoạn cá hương cá song vua

Giai đoạn cá hương được nghiên cứu về sinh trưởng và tỷ lệ sống dưới ảnh hưởng của các loại thức ăn khác nhau. Phát triển cá hương là giai đoạn cuối cùng trước khi cá đạt kích thước giống. Nghiên cứu này cung cấp cơ sở khoa học cho việc quản lý nguồn lợi cá và bảo tồn cá biển.

4.1. Ảnh hưởng của thức ăn

Các loại thức ăn như Artemia và giáp xác chân chèo được sử dụng để nuôi cá hương. Kết quả cho thấy thức ăn giàu dinh dưỡng giúp tăng tốc độ sinh trưởng và tỷ lệ sống của cá hương.

4.2. Ảnh hưởng của môi trường

Nhiệt độ và độ mặn tiếp tục ảnh hưởng đến sự phát triển của cá hương. Nhiệt độ 28°C và độ mặn 28 ppt được xác định là tối ưu cho giai đoạn này.

V. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn

Nghiên cứu này có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo tồn cá biển và quản lý nguồn lợi cá. Các kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho việc xây dựng quy trình sản xuất giống nhân tạo cá song vua, góp phần vào đa dạng sinh học biển và sinh học thủy sản. Nghiên cứu cũng mở ra hướng phát triển mới trong lĩnh vực nghiên cứu thủy sản.

Nghiên cứu đặc điểm sinh học cá song vua Epinephelus lanceolatus từ giai đoạn phôi đến cá hương