Luận Văn Thạc Sĩ Về Giảng Dạy Thơ Trữ Tình Lớp 12 Theo Đặc Trưng Thể Loại

• Tác giả: Bùi Thị Thêu
• Người hướng dẫn: PGS.TS Đoàn Đức Phương
• Trường học: Đại Học Quốc Gia Hà Nội - Trường Đại Học Giáo Dục
• Chuyên ngành: Sư Phạm Ngữ Văn
• Đề tài: Giảng Dạy Thơ Trữ Tình Lớp 12 (Chương Trình Chuẩn, Trung Học Phổ Thông) Theo Đặc Trưng Thể Loại
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2011
• Địa điểm: Hà Nội

• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI
• 1.1. Thể loại và dạy học tác phẩm văn chương theo đặc trưng thể loại
• 1.2. Thể loại văn học
• 1.3. Dạy học tác phẩm văn chương theo đặc trưng thể loại
• 1.4. Những vấn đề chung về thơ trữ tình
• 1.4.1. Khái niệm về thơ trữ tình
• 1.4.2. Vài nét về thơ trữ tình hiện đại Việt Nam từ sau Cách mạng tháng Tám 1945 đến hết thế kỉ XX
• 1.4.3. Đặc trưng của thơ trữ tình
• 1.4.4. Nhân vật trữ tình, cái tôi trữ tình, hình ảnh thơ, hình tượng thơ
• 1.4.5. Ngôn ngữ thơ trữ tình
• 1.4.6. Kết cấu thơ trữ tình
• 1.4.7. Tình cảm, cảm xúc trong thơ trữ tình
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG VÀ ĐỊNH HƯỚNG GIẢNG DẠY THƠ TRỮ TÌNH LỚP 12, CHƯƠNG TRÌNH CHUẨN, THPT THEO ĐẶC TRƯNG THỂ LOẠI
• 2.1. Thực trạng giảng dạy thơ trữ tình lớp 12, chương trình Chuẩn, THPT
• 2.2. Vị trí của thơ trữ tình trong chương trình Ngữ văn 12, chương trình Chuẩn, THPT
• 2.3. Những thuận lợi, khó khăn
• 2.4. Thực trạng giảng dạy thơ trữ tình 12, chương trình chuẩn, THPT ở trường THPT
• 2.5. Kết quả khảo sát từ giáo viên
• 2.6. Kết quả khảo sát từ học sinh
• 2.7. Định hướng giảng dạy tác phẩm thơ trữ tình cho học sinh lớp 12, chương trình chuẩn, THPT theo đặc trưng thể loại
• 2.7.1. Tìm hiểu xuất xứ
• 2.7.2. Cảm nhận ý thơ
• 2.7.3. Bài thơ “Tây Tiến” – Quang Dũng
• 2.7.4. Đoạn trích “Việt Bắc” – Tố Hữu
• 2.7.5. Đoạn trích “Đất nước” – Nguyễn Khoa Điềm
• 2.7.6. “Sóng” – Xuân Quỳnh
• 2.7.7. “Đàn ghi ta của Lorca” – Thanh Thảo
• 2.7.8. Lí giải, đánh giá
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM
• 3.1. Những vấn đề chung
• 3.2. Mục đích thực nghiệm
• 3.3. Đối tượng, địa bàn và thời gian thực nghiệm
• 3.3.1. Đối tượng và địa bàn thực nghiệm
• 3.3.2. Thời gian thực nghiệm
• 3.4. Nội dung và tiến trình thực nghiệm
• 3.4.1. Nội dung thực nghiệm
• 3.4.2. Tiến trình thực nghiệm
• 3.4.3. Lên kế hoạch thực nghiệm
• 3.4.4. Làm việc với giáo viên dạy thực nghiệm
• 3.4.5. Tổ chức thực nghiệm
• 3.4.6. Thiết kế bài soạn thực nghiệm
• 3.5. Kết quả thực nghiệm
• 3.5.1. Tiến hành kiểm tra
• 3.5.2. Kết quả kiểm tra
• 3.5.3. Đánh giá kết quả thực nghiệm
• KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Giới thiệu về giảng dạy thơ trữ tình lớp 12 Tầm quan trọng và đặc trưng

Giảng dạy thơ trữ tình lớp 12 là một phần quan trọng trong chương trình Ngữ văn THPT. Thơ trữ tình không chỉ giúp học sinh cảm nhận vẻ đẹp của ngôn ngữ mà còn phát triển khả năng tư duy và cảm xúc. Đặc trưng của thể loại thơ trữ tình bao gồm sự biểu đạt cảm xúc sâu sắc, hình ảnh thơ phong phú và ngôn ngữ giàu nhạc điệu. Việc giảng dạy thể loại này cần được thực hiện một cách khoa học và sáng tạo để thu hút học sinh.

1.1. Đặc điểm nổi bật của thơ trữ tình trong chương trình lớp 12

Thơ trữ tình trong chương trình lớp 12 thường mang tính cá nhân, thể hiện cảm xúc và suy nghĩ của tác giả. Các tác phẩm tiêu biểu như "Tây Tiến" của Quang Dũng hay "Sóng" của Xuân Quỳnh đều có những đặc điểm riêng biệt, từ ngôn ngữ đến hình ảnh, giúp học sinh dễ dàng tiếp cận và cảm nhận.

1.2. Vai trò của thơ trữ tình trong giáo dục cảm xúc học sinh

Thơ trữ tình không chỉ là một môn học mà còn là một phương tiện giáo dục cảm xúc. Qua việc tiếp xúc với các tác phẩm thơ, học sinh có cơ hội phát triển khả năng cảm thụ nghệ thuật, từ đó hình thành những giá trị nhân văn và thẩm mỹ trong cuộc sống.

II. Những thách thức trong giảng dạy thơ trữ tình lớp 12 hiện nay

Mặc dù thơ trữ tình có nhiều giá trị, nhưng việc giảng dạy thể loại này vẫn gặp phải nhiều thách thức. Một trong những vấn đề lớn là sự thiếu hứng thú của học sinh đối với thơ ca. Nhiều học sinh cảm thấy khó khăn trong việc hiểu và cảm nhận các tác phẩm thơ, dẫn đến việc tiếp thu kiến thức không hiệu quả.

2.1. Khó khăn trong việc truyền đạt cảm xúc qua thơ

Giáo viên thường gặp khó khăn trong việc giúp học sinh hiểu và cảm nhận được những cảm xúc tinh tế trong thơ trữ tình. Việc thiếu các phương pháp giảng dạy sáng tạo có thể làm giảm đi sự hứng thú của học sinh.

2.2. Sự thiếu hụt tài liệu và phương pháp giảng dạy hiệu quả

Nhiều giáo viên vẫn sử dụng các phương pháp giảng dạy truyền thống, thiếu sự đổi mới. Điều này dẫn đến việc học sinh không thể tiếp cận được những giá trị nghệ thuật của thơ trữ tình một cách sâu sắc.

III. Phương pháp giảng dạy thơ trữ tình hiệu quả cho lớp 12

Để nâng cao chất lượng giảng dạy thơ trữ tình, cần áp dụng các phương pháp giảng dạy hiện đại và sáng tạo. Việc kết hợp giữa lý thuyết và thực hành sẽ giúp học sinh dễ dàng tiếp cận và cảm nhận được giá trị của thơ ca.

3.1. Sử dụng phương pháp thảo luận nhóm trong giảng dạy

Phương pháp thảo luận nhóm giúp học sinh trao đổi ý kiến và cảm nhận của mình về các tác phẩm thơ. Điều này không chỉ tạo ra không khí học tập tích cực mà còn khuyến khích sự sáng tạo và tư duy độc lập.

3.2. Kết hợp công nghệ thông tin trong giảng dạy thơ

Việc sử dụng công nghệ thông tin như video, hình ảnh minh họa sẽ giúp học sinh dễ dàng hình dung và cảm nhận được nội dung của tác phẩm thơ. Điều này cũng giúp tăng cường sự hứng thú và sự tham gia của học sinh trong giờ học.

IV. Ứng dụng thực tiễn và kết quả nghiên cứu trong giảng dạy thơ trữ tình

Nghiên cứu về giảng dạy thơ trữ tình đã chỉ ra rằng việc áp dụng các phương pháp giảng dạy hiện đại có thể nâng cao hiệu quả học tập của học sinh. Các kết quả khảo sát cho thấy học sinh có sự tiến bộ rõ rệt trong việc cảm nhận và phân tích các tác phẩm thơ.

4.1. Kết quả khảo sát từ giáo viên và học sinh

Kết quả khảo sát cho thấy đa số giáo viên và học sinh đều nhận thấy sự cần thiết phải đổi mới phương pháp giảng dạy thơ trữ tình. Học sinh cảm thấy hứng thú hơn khi được tham gia vào các hoạt động học tập tích cực.

4.2. Những tác phẩm thơ tiêu biểu và cách tiếp cận

Các tác phẩm như "Việt Bắc" hay "Đất nước" đã được giảng dạy theo nhiều cách tiếp cận khác nhau, giúp học sinh có cái nhìn đa chiều và sâu sắc hơn về nội dung và hình thức của thơ trữ tình.

V. Kết luận và định hướng tương lai cho giảng dạy thơ trữ tình

Giảng dạy thơ trữ tình lớp 12 cần được tiếp tục đổi mới và cải tiến để phù hợp với nhu cầu và xu hướng giáo dục hiện đại. Việc áp dụng các phương pháp giảng dạy sáng tạo sẽ giúp học sinh không chỉ tiếp thu kiến thức mà còn phát triển khả năng cảm thụ nghệ thuật.

5.1. Định hướng phát triển chương trình giảng dạy thơ trữ tình

Cần xây dựng một chương trình giảng dạy thơ trữ tình linh hoạt, phù hợp với đặc điểm tâm lý và nhu cầu của học sinh. Việc này sẽ giúp nâng cao chất lượng giáo dục và phát triển năng lực cảm thụ văn học của học sinh.

5.2. Khuyến khích sự sáng tạo trong giảng dạy

Giáo viên cần được khuyến khích sáng tạo trong việc thiết kế bài giảng và hoạt động học tập. Điều này không chỉ giúp học sinh hứng thú hơn với môn học mà còn phát triển khả năng tư duy độc lập và sáng tạo của các em.