I. Một số vấn đề lý luận cơ bản về tính tích cực
Tính tích cực được hiểu như một trạng thái chủ động và năng động trong hoạt động học tập. Theo từ điển tiếng Việt, tính tích cực không chỉ đơn thuần là sự hăng hái, mà còn là khả năng thực hiện các hoạt động nhằm tạo ra sự thay đổi và phát triển. Trong giáo dục, việc phát huy tính tích cực của người học đã được các triết gia cổ đại như Khổng Tử và Socrate đề cập. Họ nhấn mạnh rằng việc nâng cao tính tích cực không chỉ là trách nhiệm của người học mà còn là nhiệm vụ của người giáo viên. J. Comenxki, một nhà giáo dục nổi tiếng, đã khẳng định rằng nguyên tắc dạy học cốt lõi là phát huy tính tự giác và tích cực của người học. Điều này đã được K. Usinxki tiếp tục phát triển trong hệ thống lý luận dạy học của mình, nhấn mạnh rằng tính tích cực của người học là yếu tố quyết định đến hiệu quả dạy học. Ngày nay, xu hướng giáo dục hiện đại chú trọng vào việc xem học sinh là trung tâm của quá trình học tập, từ đó yêu cầu người giáo viên phải đóng vai trò như một người hướng dẫn, tạo điều kiện cho học sinh phát huy khả năng tự học và sáng tạo.
II. Tính tích cực học tập và vai trò trong giáo dục thể chất
Tính tích cực học tập là một phẩm chất quan trọng giúp học sinh phát huy tối đa khả năng của bản thân. Đặc biệt trong giáo dục thể chất, tính tích cực đóng vai trò quyết định trong việc nâng cao chất lượng giờ học. Học sinh khiếm thị thường gặp khó khăn trong việc tham gia các hoạt động thể chất do hạn chế về thị giác. Tuy nhiên, việc khuyến khích học sinh tích cực tham gia vào các hoạt động thể dục thể thao không chỉ giúp cải thiện sức khỏe mà còn nâng cao sự tự tin và khả năng giao tiếp xã hội. Một nghiên cứu cho thấy rằng học sinh khiếm thị có thể đạt được thành tích tốt trong thể dục nếu được tạo điều kiện và hướng dẫn phù hợp. Điều này cho thấy rằng giáo viên cần phải tìm ra những phương pháp dạy học phù hợp, giúp học sinh cảm thấy thoải mái và tự tin hơn khi tham gia vào các hoạt động thể chất. Việc nâng cao tính tích cực trong giờ học thể dục sẽ góp phần quan trọng vào việc phát triển toàn diện cho học sinh khiếm thị.
III. Thực trạng tính tích cực trong giờ học thể dục
Nghiên cứu thực trạng tính tích cực trong giờ học thể dục cho học sinh khiếm thị tại trường phổ thông đặc biệt Nguyễn Đình Chiểu cho thấy nhiều vấn đề cần được giải quyết. Các yếu tố như chương trình học chưa phù hợp, thiếu thiết bị hỗ trợ và sự quan tâm chưa đủ từ phía giáo viên đã ảnh hưởng đến tính tích cực của học sinh. Một khảo sát cho thấy chỉ có một phần nhỏ học sinh cảm thấy hứng thú và chủ động trong giờ học thể dục. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất mà còn tác động tiêu cực đến tâm lý và sự phát triển xã hội của các em. Để khắc phục tình trạng này, cần có sự thay đổi trong phương pháp giảng dạy, từ việc áp dụng các trò chơi vận động phù hợp đến việc tạo môi trường học tập thân thiện và khuyến khích sự tham gia của học sinh. Việc đánh giá đúng thực trạng sẽ giúp giáo viên có cái nhìn rõ hơn về nhu cầu và khả năng của học sinh, từ đó đưa ra các giải pháp cải thiện hiệu quả hơn.
IV. Giải pháp nâng cao tính tích cực trong giờ học thể dục
Để nâng cao tính tích cực trong giờ học thể dục cho học sinh khiếm thị, nhiều giải pháp đã được đề xuất. Trước hết, cần điều chỉnh nội dung chương trình học sao cho phù hợp với đặc điểm và nhu cầu của học sinh. Việc áp dụng các phương pháp dạy học tích cực như trò chơi vận động, hoạt động nhóm sẽ giúp học sinh cảm thấy hứng thú hơn. Thứ hai, giáo viên cần được đào tạo về các phương pháp giảng dạy phù hợp với học sinh khiếm thị, từ đó có thể tạo ra những bài học sinh động và hấp dẫn. Thứ ba, cần tăng cường sự hỗ trợ từ gia đình và cộng đồng trong việc khuyến khích học sinh tham gia các hoạt động thể chất. Cuối cùng, việc đánh giá hiệu quả của các giải pháp này thông qua các cuộc khảo sát và thực nghiệm sẽ giúp xác định những phương pháp nào thực sự mang lại hiệu quả, từ đó có thể điều chỉnh và cải tiến cho phù hợp với thực tế. Những giải pháp này không chỉ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục thể chất mà còn giúp học sinh khiếm thị phát triển toàn diện hơn.