I. Tổng Quan Về Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Học Đại Học Trực Tuyến
Sự phát triển của công nghệ thông tin và Internet đã tạo ra những bước đột phá trong giáo dục, đặc biệt là đào tạo trực tuyến. Internet giúp người học tiếp cận thông tin nhanh chóng và dễ dàng hơn. Thế kỷ 21 là kỷ nguyên của kinh tế tri thức và cách mạng công nghệ 4.0, việc xây dựng một xã hội học tập với sự kết nối của toàn xã hội nhằm mang lại cho người dân cơ hội tiếp cận, học tập để đổi mới tư duy làm việc, trang bị tri thức tại chỗ cho người dân có thể học ở mọi nơi và mọi lúc, kể cả những vùng khó khăn đang ngày càng được chú trọng. Các nước Bắc Mỹ, Châu Âu, Châu Úc và Đông Bắc Á, Ấn Độ, hay các nước trong khu vực như Thái Lan, Singapore, Malaysia... cũng đã và đang nghiên cứu ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin và truyền thông vào trong giáo dục. Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục, đặc biệt là E-learning dựa trên công nghệ truyền thông mạng Internet được phát triển mạnh mẽ trong đào tạo từ xa, tự học, được coi là một trong những công cụ hữu hiệu để cung cấp cho mọi người cơ hội học tập thường xuyên, học suốt đời.
1.1. Tình Hình Nghiên Cứu Đào Tạo Đại Học Trực Tuyến Toàn Cầu
Nhiều nghiên cứu trên thế giới đã chỉ ra các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn chương trình đại học trực tuyến. Hossler và Gallgher (1987) chia quá trình này thành ba giai đoạn: định hình, tìm kiếm và lựa chọn. Chapman (1981) nhấn mạnh vai trò của đặc điểm cá nhân và các ảnh hưởng bên ngoài như gia đình, bạn bè, thương hiệu trường và chi phí học tập. Perna (2006) đề xuất mô hình lý thuyết kết hợp kinh tế và xã hội học, trong đó quyết định học đại học dựa trên so sánh lợi ích và chi phí, đồng thời chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố cá nhân, trường học, cộng đồng và môi trường xã hội.
1.2. Tổng Quan Về Xu Hướng Học Đại Học Trực Tuyến Tại Việt Nam
Trường Đại học Kinh tế Quốc Dân là một trong các trường Đại học trọng điểm quốc gia và có uy tín, đào tạo đa ngành từ cử nhân đến tiến sĩ nhằm đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng. Được thành lập vào tháng 1 năm 2006, Trung tâm Giáo dục từ xa tại Đại học Kinh tế quốc dân đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện giáo dục từ xa để đáp ứng nhu cầu học tập suốt đời của người học. Tuy nhiên, trong bối cảnh ngày càng có nhiều trường Đại học tham gia vào lĩnh vực ĐTTT Đại học và cạnh tranh nhằm thu hút được người học cả về số lượng và chất lượng đặc biệt trong lĩnh vực ĐTTT nên đã đặt ra cho trường Đại học Kinh tế Quốc Dân thêm nhiều thách thức.
II. Thách Thức Vấn Đề Khi Chọn Chương Trình Đại Học Online
Việc học đại học trực tuyến còn nhiều băn khoăn về bằng cấp, chất lượng so với đào tạo truyền thống, mức độ kiểm soát rủi ro, tính tiếp xúc, tương tác. Điều này tạo ra tính cạnh tranh cao với cả đào tạo đại học truyền thống. Do đó, việc nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến hành vi lựa chọn chương trình đào tạo của khách hàng đối với chương trình đào tạo trong nhà trường, nhằm tìm ra các nhân tố ảnh hưởng đến hành vi để người học có thể lựa chọn chương trình Đào tạo Đại học trực tuyến, từ đó khắc phục những hạn chế giúp chương trình Đào tạo Đại học trực tuyến cải thiện về mặt chất lượng, dịch vụ, thu hút học viên – cũng chính là Khách hàng của các Trường.
2.1. Rào Cản Về Nhận Thức Về Chất Lượng Đào Tạo Trực Tuyến
Một trong những thách thức lớn nhất là nhận thức của xã hội về chất lượng của các chương trình đại học trực tuyến. Nhiều người vẫn còn hoài nghi về tính hiệu quả và giá trị của bằng cấp trực tuyến so với bằng cấp truyền thống. Điều này có thể xuất phát từ sự thiếu thông tin hoặc kinh nghiệm về các chương trình trực tuyến chất lượng cao.
2.2. Khó Khăn Về Tương Tác Và Kết Nối Trong Môi Trường Online
Môi trường học tập trực tuyến có thể thiếu đi sự tương tác trực tiếp giữa giảng viên và sinh viên, cũng như giữa các sinh viên với nhau. Điều này có thể gây khó khăn cho việc xây dựng mối quan hệ, trao đổi kiến thức và học hỏi kinh nghiệm. Việc thiếu kết nối xã hội cũng có thể ảnh hưởng đến động lực và sự gắn kết của sinh viên với chương trình học.
2.3. Vấn Đề Về Khả Năng Tự Học Và Quản Lý Thời Gian
Học trực tuyến đòi hỏi sinh viên phải có khả năng tự học cao và quản lý thời gian hiệu quả. Sinh viên cần chủ động tìm kiếm thông tin, hoàn thành bài tập và tuân thủ thời hạn. Nếu không có kỹ năng tự học tốt, sinh viên có thể dễ dàng bị tụt lại phía sau và gặp khó khăn trong việc hoàn thành chương trình học.
III. Phương Pháp Nghiên Cứu Các Nhân Tố Tác Động Học Online
Nghiên cứu được tiến hành qua hai phương pháp là nghiên cứu định tính và Phân tích thống kê mô tả. Nghiên cứu định tính nhằm xác định được 5 yếu tố ảnh hưởng đến hành vi lựa chọn chương trình Đại học trực tuyến của Khách hàng tại Trường Đại học Kinh tế quốc dân, bao gồm: (1) Động cơ cá nhân; (2) Ảnh hưởng gia đình; (3) Ảnh hưởng bạn bè; (4) Khả năng tài chính; (5) Uy tín trường Đại học. Kết quả nghiên cứu cũng giúp Trung tâm từ xa – Trường Đại học Kinh tế quốc dân hiểu rõ hơn về các nhân tố ảnh hưởng đến hành vi lựa chọn chương trình đào tạo Đại học trực tuyến.
3.1. Nghiên Cứu Định Tính Xác Định Các Yếu Tố Quan Trọng
Nghiên cứu định tính được sử dụng để khám phá và xác định các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn chương trình đại học trực tuyến. Phương pháp này thường bao gồm phỏng vấn sâu, thảo luận nhóm và phân tích tài liệu để thu thập thông tin chi tiết về quan điểm, trải nghiệm và động cơ của người học.
3.2. Phân Tích Thống Kê Đo Lường Mức Độ Ảnh Hưởng Của Từng Yếu Tố
Phân tích thống kê được sử dụng để đo lường mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố đã được xác định trong giai đoạn nghiên cứu định tính. Phương pháp này thường bao gồm khảo sát quy mô lớn, sử dụng các công cụ thống kê để phân tích dữ liệu và xác định mối quan hệ giữa các yếu tố và quyết định lựa chọn chương trình đại học trực tuyến.
IV. Ứng Dụng Tác Động Của Yếu Tố Xã Hội Đến Quyết Định Học
Kết quả nghiên cứu cho thấy các yếu tố như động cơ cá nhân, ảnh hưởng gia đình, ảnh hưởng bạn bè, khả năng tài chính và uy tín trường đại học đều có tác động đáng kể đến quyết định lựa chọn chương trình đại học trực tuyến. Các yếu tố này cần được xem xét kỹ lưỡng trong quá trình xây dựng và quảng bá các chương trình đào tạo trực tuyến.
4.1. Ảnh Hưởng Gia Đình Và Mạng Lưới Quan Hệ Cá Nhân
Gia đình và bạn bè đóng vai trò quan trọng trong việc định hình quyết định học tập của mỗi người. Sự ủng hộ, khuyến khích và tư vấn từ gia đình và bạn bè có thể tạo động lực và niềm tin cho người học trong việc lựa chọn chương trình đại học trực tuyến.
4.2. Tầm Quan Trọng Của Uy Tín Trường Đại Học Trực Tuyến
Uy tín của trường đại học là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn chương trình học trực tuyến. Người học thường có xu hướng chọn các trường có uy tín, chất lượng đào tạo đã được khẳng định và được công nhận bởi các nhà tuyển dụng.
4.3. Vai Trò Của Chi Phí Và Khả Năng Tài Chính Cá Nhân
Chi phí học tập là một yếu tố quan trọng cần cân nhắc khi lựa chọn chương trình đại học trực tuyến. Người học cần xem xét khả năng tài chính của bản thân và gia đình để đảm bảo có thể chi trả cho học phí, tài liệu học tập và các chi phí liên quan khác.
V. Giải Pháp Thúc Đẩy Lựa Chọn Đào Tạo Đại Học Trực Tuyến
Để thúc đẩy hành vi lựa chọn hình thức đào tạo đại học trực tuyến, cần có các giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo, tăng cường liên kết tuyển sinh và hỗ trợ học viên, xây dựng thương hiệu cho hình thức đào tạo đại học trực tuyến. Các giải pháp này cần đảm bảo tính thực tiễn, khả thi và đáp ứng nhu cầu phát triển của trung tâm đào tạo từ xa.
5.1. Nâng Cao Chất Lượng Giảng Dạy Và Chương Trình Học
Để thu hút học viên, cần tập trung vào việc nâng cao chất lượng giảng dạy và chương trình học. Điều này bao gồm việc tuyển dụng giảng viên có kinh nghiệm, xây dựng chương trình học phù hợp với nhu cầu thị trường lao động và sử dụng các công nghệ giảng dạy tiên tiến.
5.2. Tăng Cường Hỗ Trợ Học Viên Trong Quá Trình Học Tập
Học viên cần được hỗ trợ đầy đủ trong quá trình học tập, bao gồm tư vấn học tập, hỗ trợ kỹ thuật và các dịch vụ hỗ trợ khác. Việc cung cấp các dịch vụ hỗ trợ tốt sẽ giúp học viên cảm thấy hài lòng và gắn bó với chương trình học.
5.3. Xây Dựng Thương Hiệu Cho Chương Trình Đào Tạo Trực Tuyến
Xây dựng thương hiệu mạnh cho chương trình đào tạo trực tuyến là rất quan trọng để thu hút học viên. Điều này bao gồm việc quảng bá chương trình trên các kênh truyền thông khác nhau, tạo dựng hình ảnh chuyên nghiệp và xây dựng mối quan hệ tốt với các đối tác.
VI. Kết Luận Tương Lai Của Học Đại Học Trực Tuyến
Nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng đến hành vi lựa chọn chương trình đào tạo đại học trực tuyến là rất quan trọng để các trường đại học có thể xây dựng và phát triển các chương trình đào tạo phù hợp với nhu cầu của người học. Trong tương lai, với sự phát triển của công nghệ, hình thức đào tạo trực tuyến sẽ ngày càng trở nên phổ biến và đóng vai trò quan trọng trong hệ thống giáo dục.
6.1. Tóm Tắt Các Yếu Tố Chính Ảnh Hưởng Đến Lựa Chọn
Các yếu tố chính ảnh hưởng đến lựa chọn chương trình đại học trực tuyến bao gồm động cơ cá nhân, ảnh hưởng gia đình và bạn bè, khả năng tài chính và uy tín của trường đại học. Các yếu tố này cần được xem xét kỹ lưỡng trong quá trình xây dựng và quảng bá các chương trình đào tạo trực tuyến.
6.2. Dự Đoán Xu Hướng Phát Triển Của Đào Tạo Trực Tuyến
Với sự phát triển của công nghệ và sự thay đổi trong nhu cầu học tập của xã hội, đào tạo trực tuyến sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong tương lai. Các chương trình đào tạo trực tuyến sẽ ngày càng trở nên đa dạng, linh hoạt và cá nhân hóa hơn, đáp ứng nhu cầu của nhiều đối tượng học viên khác nhau.
