Luận văn về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản từ thực tiễn tỉnh Bình Dương

• Tác giả: Phan Hồng Diễm Phúc
• Người hướng dẫn: PGS. Hồ Sỹ Sơn
• Trường học: Học viện khoa học xã hội
• Chuyên ngành: Luật hình sự và tố tụng hình sự
• Đề tài: Định Tội Danh Tội Lạm Dụng Tín Nhiệm Chiếm Đoạt Tài Sản Từ Thực Tiễn Tỉnh Bình Dương
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LUẬT CỦA ĐỊNH TỘI DANH TỘI LẠM DỤNG TÍN NHIỆM CHIẾM ĐOẠT TÀI SẢN
• 1.1. Cơ sở lý luận của định tội danh tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản
• 1.2. Cơ sở pháp lý của định tội danh tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TIỄN ĐỊNH DANH TỘI LẠM DỤNG TÍN NHIỆM CHIẾM ĐOẠT TÀI SẢN TẠI TỈNH BÌNH DƯƠNG
• 2.1. Khái quát tình hình xét xử tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản tại tỉnh Bình Dương
• 2.2. Thực tiễn định tội danh tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản tại tỉnh Bình Dương
• 3. CHƯƠNG 3: YÊU CẦU VÀ GIẢI PHÁP BẢO ĐẢM ĐỊNH TỘI DANH ĐÚNG TỘI LẠM DỤNG TÍN NHIỆM CHIẾM ĐOẠT TÀI SẢN
• 3.1. Yêu cầu của định tội danh đúng tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản
• 3.2. Các giải pháp bảo đảm định tội danh đúng tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về Luận văn lạm dụng tín nhiệm tại Bình Dương

Công lý là một trong những giá trị xã hội trường tồn của nhân loại. Trong lĩnh vực tư pháp hình sự, công lý vừa là nhiệm vụ, vừa là mục tiêu, vừa là động lực phát triển. Định tội danh đúng là tiền đề, điều kiện, là yêu cầu để đạt được công lý trong lĩnh vực này. Sau nhiều năm đổi mới, công tác tư pháp hình sự ở nước ta đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, đóng góp tích cực cho sự nghiệp xây dựng Nhà nước pháp quyền Xã hội chủ nghĩa. Trong dòng chảy đó, chất lượng hoạt động định tội danh của các cơ quan tiến hành tố tụng hình sự ngày càng được nâng lên một cách rõ rệt. Tuy nhiên, trong hoạt động định tội danh, trong đó có định tội danh tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản vẫn còn những hạn chế, vi phạm, sai lầm dẫn đến oan sai, bỏ lọt tội phạm, làm giảm uy tín các cơ quan bảo vệ pháp luật và làm giảm hiệu quả công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm.

1.1. Tình hình Tội lạm dụng tín nhiệm ở Bình Dương

Tỉnh Bình Dương sau hơn 20 năm tái lập tỉnh, kinh tế xã hội của Bình Dương đã đạt được những bước phát triển vượt bậc, trở thành điểm sáng của cả nước về nền kinh tế Việt Nam. Bên cạnh những thành tựu thu hút vốn đầu tư và phát triển công nghiệp, đô thị cùng với sự phát triển của hệ thống hạ tầng và sức bật nền kinh tế, Bình Dương dần giải quyết tốt bài toán về tình hình tội phạm nói chung, tình hình các tội xâm phạm sở hữu và tình hình tội LDTNCĐTS nói riêng. Thực tiễn định tội danh tội LDTNCĐTS tại tỉnh Bình Dương cho thấy, các cơ quan tiến hành tố tụng hình sự cơ bản đã định tội danh chính xác, khắc phục được tình trạng “hình sự hóa các quan hệ dân sự”, mang lại niềm tin của nhân dân vào công lý.

1.2. Vấn đề tồn tại trong xét xử lạm dụng tín nhiệm

Thực tiễn định tội danh tội LDTNCĐTS tại tỉnh Bình Dương cũng cho thấy vẫn còn tình trạng vụ án phải trả hồ sơ nhiều lần, kéo dài thời gian giải quyết do nhiều nguyên nhân, một trong những nguyên nhân quan trọng là giữa CQĐT, VKSND và TAND trong quá trình giải quyết vụ án xuất hiện quan điểm khác nhau do chưa có nhận thức đúng các cơ sở lý luận, pháp luật và thực tiễn của định tội danh tội LDTNCĐTS. Trong khi đó, công tác nghiên cứu lý luận và thực tiễn định tội danh tội LDTNCĐTS tại tỉnh Bình Dương chưa được quan tâm đúng mức.

II. Định tội danh lạm dụng tín nhiệm Cơ sở lý luận quan trọng

Để có thể xây dựng khái niệm định tội danh tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, trước hết phải nhận thức thế nào là định tội danh. Trước hết cần nhấn mạnh rằng, trong giai đoạn xây dựng nhà nước pháp quyền và cải cách tư pháp ở Việt Nam hiện nay, việc nghiên cứu lý luận về định tội danh là một trong những vấn đề trung tâm và là nhiệm vụ cơ bản của khoa học luật hình sự nước ta vì nó có ý nghĩa khoa học- thực tiễn quan trọng. Khái niệm định tội danh đã đóng vai trò tố tụng như là căn cứ đầy đủ cho việc xét xử vụ án hình sự tại Tòa án, vì vậy dần dần được nghiên cứu rộng rãi và phát triển trong khoa học luật hình sự nước ta.

2.1. Khái niệm định tội danh tội lạm dụng tín nhiệm

Quá trình áp giải quyết vụ án hình sự của cơ quan tiến hành tố tụng là quá trình áp dụng pháp luật với các nội dung gồm như: Định tội danh, miễn trách nhiệm hình sự, quyết định hình phạt, miễn hình phạt…, trong đó định tội danh là nội dung quan trọng nhất và được tiến hành ở tất cả các giai đoạn tố tụng hình sự như khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử. Hiện trong khoa học pháp lý nước ta, còn có nhiều quan điểm khác nhau về khái niệm định tội danh.

2.2. Bản chất của hoạt động định tội danh

Có quan điểm nhận định rằng định tôi danh được hiểu là hoạt động xác định và ghi nhận trên phương diện pháp lý có sự phù hợp chính xác hay không giữa các dấu hiệu của cấu thành tội phạm được quy phạm pháp luật hình sự Việt nam với các dấu hiệu của hành vi phạm tội cụ thể đã được thực hiện trên thực tế. Quan điểm này thể hiện được bản chất của hoạt động định tội danh nhưng chủ thể trực tiếp thực hiện hoạt động định tội danh lại không được xác định, chưa phản ánh được định tội danh là một quá trình nhận thức có tính logic, phải dựa trên những cơ sở nào và nhằm mục đích gì.

2.3. Định nghĩa chính xác về Định tội danh LDTNCĐTS

Quan điểm của luận văn cho rằng “Định tội danh là hoạt động của chủ thể có thẩm quyền tiến hành tố tụng áp dụng quy định Bộ luật hình sự và Bộ luật tố tụng hình sự để xác định một cách đầy đủ toàn diện có hay không có sự phù hợp giữa những dấu hiệu của hành vi nguy hiểm cho xã hội cụ thể đã thực hiện trên thực tế và những dấu hiệu tương ứng được quy định tại Bộ luật hình sự để quyết định ban hành văn bản áp dụng pháp luật thích hợp theo đúng thẩm quyền. Hay nói cách khác, đó là hoạt động thực tiễm áp dụng pháp luật của các chủ thể có thẩm quyền tiến hành tố tụng, là hoạt động nhận thức mang tính logic của chủ thể có thẩm quyền tiến hành tố tụng”

III. Yếu tố cấu thành Tội lạm dụng tín nhiệm Phân tích chi tiết

Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài là tội cụ thể được quy định trong BLHS. Bởi vậy, trong nội hàm của khái niệm định tội danh tội này có những nội dung của khái niệm định tội danh nói chung đã nêu trên đây. Tuy nhiên, bởi là tội cụ thể lại được quy định tại điều luật cụ thể của Phần các tội phạm BLHS và gắn với hành vi lạm dụng tín nhiệm chiếm tài sản và các dấu hiệu đặc trưng khác của tội này, nên trong nội hàm của khái niệm định tội danh tội này phải thể hiện được những dấu hiệu đó.

3.1. Định nghĩa tội LDTNCĐTS theo điều 175 BLHS 2015

Có thể hiểu khái niệm định tội danh đối với tội LDTNCĐTS theo quy định tại Điều 8, Điều 175 của Bộ luật hình sự năm 2015 như sau: Định tôi danh tội LDTNCĐTS là hoạt động của chủ thể có thẩm quyền tiến hành tố tụng áp dụng quy định Bộ luật hình sự và Bộ luật tố tụng hình sự để xác định một cách đầy đủ toàn diện có hay không có sự phù hợp giữa những dấu hiệu của một hành vi chiếm đoạt tài sản cụ thể đã thực hiện trên thực tế và những dấu hiệu tương ứng quy định tại Điều 175 của BLHS năm 2015 trên cơ sở thu thập các tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ vụ án để tiến hành ban hành văn bản áp dụng pháp luật phù hợp theo đúng thẩm quyền nhằm đạt mục đích giải quyết được tất cả các vấn đề vụ án theo đúng trình tự, thủ tục do pháp luật hình sự quy định.

3.2. Đặc điểm nhận dạng Tội lạm dụng tín nhiệm

Hoạt động định tội danh tội LDTNCĐTS có những đặc điểm sau: Thứ nhất, định tôi danh tội LDTNCĐTS là hoạt động của chủ thể có thẩm quyền tiến hành tố tụng áp dụng quy định Bộ luật hình sự và Bộ luật tố tụng hình sự để xác định một cách đầy đủ toàn diện có hay không có sự phù hợp giữa những dấu hiệu của một hành vi chiếm đoạt tài sản cụ thể đã thực hiện trên thực tế và những dấu hiệu cấu thành tội phạm tương ứng quy định tại Điều 175 của BLHS năm 2015.

IV. Thực tiễn xét xử Lạm dụng tín nhiệm tại tỉnh Bình Dương

Các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng gồm CQĐT, VKS, TA và một số cơ quan được giao nhiệm vụ được trang bị vốn kiến thức nhất định về pháp luật và được phép sử dụng tất cả các công cụ cần thiết cũng như biện pháp nghiệp vụ mà pháp luật cho phép tiến hành một số hoạt động điều tra thông qua những người tiến hành tố tụng thực hiện một số chức năng, nhiệm vụ được quy định cụ thể trong BLTTHS năm 2015. Hiểu như thế nào về tính logic của quá trình định tội danh tội LDTNCĐTS là một vấn đề thiết yếu cho hoạt động này.

4.1. Quy trình logic trong định tội danh LDTNCĐTS

Tất cả hoạt động cần thiết để dẫn đến việc quyết định đưa ra kết luận định tội danh của hành vi LDTNCĐTS đều diễn ra một cách logic nhất thông qua quá trình so sánh, đối chiếu có hay không có sự phù hợp giữa hành vi đã thực hiện và những yếu tố cấu thành tội LDTNCĐTS quy định tại Điều 175 BLHS theo đúng thẩm quyền của các cơ quan có thẩm quyền định tội danh. Từ đó kết luận hành vi đó có phải tội phạm LDTNCĐTS hay không, trên cơ sở đó có quyết định đúng đắn về mặt tội danh đối với người phạm tội để đưa ra mức hình phạt hợp lý.

4.2. Tuân thủ pháp luật trong định tội danh

Định tội danh Tội LĐCĐTS là quá trình phải tuân thủ nghiêm chỉnh các quy định của BLHS cũng như các quy định của BLTTHS, là hoạt động áp dụng pháp luật trong thực tiễn đòi hỏi khi thực hiện phải có sự hỗ trợ tích cực từ các biện pháp nghiệp vụ cần thiết nhằm cụ thể hoá các QPPLHS vào đời sống thực tế. Điều tất yếu của chủ thể có thẩm q...

V. Giải pháp nâng cao chất lượng định tội danh tại Bình Dương

Việc nâng cao chất lượng định tội danh tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan tiến hành tố tụng, đồng thời cần tăng cường đào tạo, bồi dưỡng kiến thức pháp luật cho cán bộ, công chức. Bên cạnh đó, việc nghiên cứu, đánh giá thực tiễn xét xử cũng là yếu tố quan trọng để hoàn thiện hệ thống pháp luật.

5.1. Tăng cường phối hợp giữa CQĐT VKSND TAND

Để đảm bảo sự thống nhất trong nhận thức và áp dụng pháp luật, cần tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan tiến hành tố tụng trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử các vụ án lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản. Cần thiết lập cơ chế trao đổi thông tin, tham vấn ý kiến giữa các cơ quan để giải quyết những vướng mắc, khó khăn trong quá trình giải quyết vụ án.

5.2. Nâng cao năng lực cho cán bộ tư pháp về luật hình sự

Việc đào tạo, bồi dưỡng kiến thức pháp luật, đặc biệt là kiến thức về luật hình sự, luật tố tụng hình sự cho cán bộ, công chức làm công tác điều tra, truy tố, xét xử là vô cùng quan trọng. Cần tổ chức các lớp tập huấn, hội thảo chuyên đề để cập nhật những quy định mới của pháp luật, đồng thời chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn trong công tác giải quyết các vụ án lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.

VI. Kết luận và hướng nghiên cứu tiếp theo về Tội LDTNCĐTS

Luận văn đã trình bày một cách tổng quan về vấn đề định tội danh tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản từ thực tiễn tỉnh Bình Dương, đồng thời đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác này. Tuy nhiên, đây là một vấn đề phức tạp, đòi hỏi sự nghiên cứu sâu sắc hơn nữa trong tương lai.

6.1. Hướng nghiên cứu chuyên sâu về yếu tố định tội

Trong tương lai, cần tiếp tục nghiên cứu chuyên sâu về các yếu tố cấu thành tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, đặc biệt là yếu tố chủ quan và yếu tố khách quan của tội phạm. Cần phân tích rõ ràng các hành vi được coi là lạm dụng tín nhiệm, chiếm đoạt tài sản để có cơ sở định tội danh chính xác.

6.2. Hoàn thiện cơ sở pháp lý về Tranh chấp tài sản

Cần tiếp tục hoàn thiện cơ sở pháp lý về tranh chấp tài sản, đặc biệt là các quy định liên quan đến hợp đồng dân sự, vay mượn tài sản. Cần có hướng dẫn cụ thể về việc phân biệt giữa hành vi vi phạm hợp đồng dân sự và hành vi phạm tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.

Tổng quan nghiên cứu

Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản (LDTNCĐTS) là một trong những loại tội phạm xâm phạm quyền sở hữu tài sản, diễn biến phức tạp và có xu hướng gia tăng trong bối cảnh phát triển kinh tế thị trường. Tại tỉnh Bình Dương, từ năm 2014 đến 2020, Tòa án nhân dân hai cấp đã thụ lý 193 vụ với 220 bị cáo liên quan đến tội LDTNCĐTS, chiếm 17,39% số vụ và 20,67% số bị cáo trong các tội xâm phạm sở hữu. Tình hình này đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc nghiên cứu, đánh giá thực tiễn định tội danh tội LDTNCĐTS nhằm nâng cao hiệu quả công tác tố tụng, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của cá nhân, tổ chức và Nhà nước.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là làm rõ cơ sở lý luận và pháp luật của định tội danh tội LDTNCĐTS, phân tích thực tiễn định tội danh tại tỉnh Bình Dương trong giai đoạn 2014-2020, từ đó đề xuất các giải pháp bảo đảm định tội danh đúng tội, góp phần nâng cao chất lượng xét xử và phòng chống tội phạm. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các vụ án xét xử tại Tòa án nhân dân hai cấp tỉnh Bình Dương, sử dụng số liệu thống kê từ các bản án và báo cáo công tác tố tụng trong khoảng thời gian 7 năm.

Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện ở việc cung cấp cơ sở khoa học cho công tác định tội danh, góp phần hoàn thiện lý luận và thực tiễn pháp luật hình sự Việt Nam, đồng thời hỗ trợ cán bộ điều tra, truy tố, xét xử nâng cao năng lực chuyên môn, giảm thiểu sai sót, oan sai trong xử lý tội phạm LDTNCĐTS.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, cùng với chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách của Nhà nước về phòng chống tội phạm và cải cách tư pháp hình sự. Hai lý thuyết trọng tâm được vận dụng là:

• Lý thuyết cấu thành tội phạm: Phân tích các dấu hiệu cấu thành tội phạm gồm khách thể, mặt khách quan, chủ thể và mặt chủ quan, làm cơ sở để xác định chính xác tội danh theo quy định tại Điều 175 Bộ luật hình sự năm 2015.

• Lý thuyết về hoạt động định tội danh: Xem định tội danh là quá trình nhận thức logic của chủ thể có thẩm quyền tiến hành tố tụng, dựa trên việc so sánh, đối chiếu hành vi thực tế với các dấu hiệu cấu thành tội phạm trong pháp luật hình sự và tố tụng hình sự.

Các khái niệm chính bao gồm: định tội danh, cấu thành tội phạm cơ bản và tăng nặng, khách thể tội phạm, mặt khách quan và mặt chủ quan của tội LDTNCĐTS, đồng phạm và phạm nhiều tội.

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu tổng hợp, bao gồm:

• Phương pháp thống kê và bảng biểu hóa: Thu thập, tổng hợp số liệu xét xử các vụ án LDTNCĐTS tại tỉnh Bình Dương từ năm 2014 đến 2020, với tổng số 193 vụ án và 220 bị cáo.

• Phân tích, tổng hợp và so sánh: Đánh giá thực tiễn định tội danh, so sánh với các quy định pháp luật và các nghiên cứu trước đây nhằm nhận diện những khó khăn, vướng mắc.

• Nghiên cứu án điển hình: Phân tích các vụ án tiêu biểu để làm rõ các vấn đề pháp lý và thực tiễn trong định tội danh.

Cỡ mẫu nghiên cứu gồm 93 bản án xét xử tội LDTNCĐTS được lựa chọn ngẫu nhiên từ tổng số vụ án tại Bình Dương trong giai đoạn nghiên cứu. Phương pháp chọn mẫu nhằm đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy của kết quả. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ năm 2014 đến 2020, tập trung vào địa bàn tỉnh Bình Dương.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tỷ lệ xét xử tội LDTNCĐTS chiếm tỷ lệ cao trong các tội xâm phạm sở hữu: Trong tổng số 1.207 bị cáo các tội xâm phạm sở hữu tại Bình Dương, có 220 bị cáo phạm tội LDTNCĐTS, chiếm 20,67%. Điều này cho thấy tội phạm này có mức độ phổ biến và ảnh hưởng lớn trong khu vực.

2. Định tội danh theo cấu thành tội phạm cơ bản đạt hiệu quả cao: Qua khảo sát 93 bản án, không có trường hợp nào bị hủy án hoặc sửa đổi phần tội danh tại cấp phúc thẩm, chứng tỏ công tác định tội danh cơ bản được thực hiện chính xác, đúng pháp luật.

3. Khó khăn trong xác định thời điểm ý thức chiếm đoạt tài sản: Việc chứng minh ý định chiếm đoạt tài sản xuất hiện trước hay sau khi nhận tài sản là thách thức lớn, dẫn đến nhầm lẫn giữa tội LDTNCĐTS và tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

4. Vướng mắc trong việc xác định dấu hiệu bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản: Chưa có hướng dẫn cụ thể về trường hợp bỏ trốn nhằm mục đích chiếm đoạt tài sản, gây khó khăn trong việc áp dụng pháp luật và xử lý các vụ án liên quan.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của những khó khăn trên xuất phát từ sự phức tạp trong nhận thức pháp lý và thực tiễn áp dụng các quy định tại Điều 175 Bộ luật hình sự năm 2015. So với các nghiên cứu trước đây, kết quả này phản ánh đúng thực trạng tại Bình Dương, nơi kinh tế phát triển nhanh kéo theo sự gia tăng các vụ án liên quan đến tín dụng, hợp đồng dân sự và các tranh chấp tài sản.

Việc thiếu hướng dẫn chi tiết về các tình tiết như "bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản" và "sử dụng tài sản vào mục đích bất hợp pháp" làm giảm tính thống nhất trong áp dụng pháp luật, ảnh hưởng đến hiệu quả phòng chống tội phạm và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của bị hại.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ thể hiện số vụ án và bị cáo qua các năm, bảng so sánh tỷ lệ tội LDTNCĐTS với các tội xâm phạm sở hữu khác, cũng như sơ đồ minh họa quy trình định tội danh theo cấu thành tội phạm cơ bản và tăng nặng.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Hoàn thiện hướng dẫn pháp lý chi tiết về các tình tiết định tội: Ban hành văn bản hướng dẫn cụ thể về dấu hiệu bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản, sử dụng tài sản vào mục đích bất hợp pháp nhằm tạo sự thống nhất trong áp dụng pháp luật. Thời gian thực hiện: 1-2 năm; Chủ thể: Bộ Tư pháp phối hợp với Viện Kiểm sát và Tòa án nhân dân tối cao.

2. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn cho cán bộ tố tụng: Tổ chức các khóa tập huấn chuyên sâu về định tội danh tội LDTNCĐTS, nâng cao năng lực nhận thức và áp dụng pháp luật chính xác. Mục tiêu: giảm thiểu sai sót, oan sai; Thời gian: liên tục hàng năm; Chủ thể: Học viện Tư pháp, các cơ quan tố tụng địa phương.

3. Xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu và phân tích án điển hình: Thu thập, phân tích các vụ án tiêu biểu để rút kinh nghiệm, phục vụ công tác nghiên cứu và đào tạo. Thời gian: 2 năm; Chủ thể: Viện Khoa học hình sự, Tòa án nhân dân tỉnh Bình Dương.

4. Tăng cường phối hợp liên ngành trong xử lý vụ án: Đẩy mạnh sự phối hợp giữa cơ quan điều tra, viện kiểm sát và tòa án nhằm thống nhất quan điểm định tội danh, giảm thiểu tình trạng trả hồ sơ điều tra bổ sung kéo dài. Thời gian: ngay lập tức và duy trì; Chủ thể: Các cơ quan tiến hành tố tụng tỉnh Bình Dương.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ điều tra, truy tố, xét xử hình sự: Nâng cao hiểu biết về cơ sở pháp lý và thực tiễn định tội danh tội LDTNCĐTS, giúp xử lý vụ án chính xác, giảm thiểu sai sót.

2. Giảng viên và sinh viên ngành Luật hình sự và tố tụng hình sự: Tài liệu tham khảo bổ ích cho việc nghiên cứu, giảng dạy và học tập chuyên sâu về tội phạm xâm phạm sở hữu.

3. Nhà hoạch định chính sách pháp luật: Cung cấp cơ sở khoa học để hoàn thiện chính sách, pháp luật liên quan đến phòng chống tội phạm và cải cách tư pháp.

4. Các tổ chức, cá nhân bị ảnh hưởng bởi tội phạm LDTNCĐTS: Hiểu rõ quyền lợi, quy trình tố tụng và các biện pháp bảo vệ pháp lý nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp.

Câu hỏi thường gặp

1. Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản khác gì với tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản?
   Tội LDTNCĐTS xảy ra khi người phạm tội nhận tài sản hợp pháp qua hợp đồng, sau đó không trả lại tài sản theo thỏa thuận, còn tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản là khi người phạm tội dùng thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản ngay từ đầu. Ví dụ, người vay tiền hợp pháp nhưng không trả là LDTNCĐTS, còn người giả mạo hợp đồng để chiếm đoạt là lừa đảo.

2. Làm thế nào để xác định thời điểm ý thức chiếm đoạt tài sản?
   Thời điểm này được xác định dựa trên các chứng cứ, lời khai và diễn biến vụ án, nhằm phân biệt ý định chiếm đoạt xuất hiện trước hay sau khi nhận tài sản. Đây là yếu tố quan trọng để phân loại tội danh chính xác.

3. Có thể xử lý hình sự khi giá trị tài sản chiếm đoạt dưới mức định lượng không?
   Theo quy định, nếu giá trị tài sản dưới mức tối thiểu nhưng người phạm tội có tiền án hoặc hành vi tái phạm, hoặc hành vi có tính chất nghiêm trọng thì vẫn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

4. Thế nào là “bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản”?
   Bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản là hành vi người phạm tội sau khi nhận tài sản hợp pháp bỏ đi nhằm trốn tránh nghĩa vụ trả lại tài sản. Tuy nhiên, cần chứng minh mục đích bỏ trốn là để chiếm đoạt tài sản, không phải vì lý do khác như tránh bị đe dọa.

5. Làm sao để phân biệt hành vi sử dụng tài sản vào mục đích bất hợp pháp?
   Hành vi này được xác định khi người phạm tội sử dụng tài sản chiếm đoạt để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật khác như đánh bạc, cho vay nặng lãi. Cần có chứng cứ xác thực để chứng minh mục đích sử dụng tài sản.

Kết luận

• Định tội danh tội LDTNCĐTS tại tỉnh Bình Dương trong giai đoạn 2014-2020 có tỷ lệ chính xác cao, góp phần bảo vệ công lý và quyền sở hữu tài sản.
• Vẫn còn tồn tại khó khăn trong việc xác định thời điểm ý thức chiếm đoạt, dấu hiệu bỏ trốn và mục đích sử dụng tài sản bất hợp pháp.
• Luận văn đề xuất các giải pháp hoàn thiện pháp luật, nâng cao năng lực cán bộ tố tụng và tăng cường phối hợp liên ngành nhằm nâng cao hiệu quả xử lý tội phạm.
• Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn và lý luận quan trọng, hỗ trợ công tác đào tạo, nghiên cứu và thực thi pháp luật.
• Các bước tiếp theo cần tập trung vào hoàn thiện hướng dẫn pháp lý và triển khai đào tạo chuyên sâu cho cán bộ tố tụng tại Bình Dương và các địa phương khác.

Quý độc giả và các cơ quan liên quan được khuyến khích tham khảo và áp dụng kết quả nghiên cứu nhằm nâng cao hiệu quả công tác phòng chống tội phạm và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của xã hội.