Giáo Trình Kinh Tế Phát Triển Phần 1: Khái Niệm và Mô Hình Tăng Trưởng

• Tác giả: TS. Phạm Thị Lý
• Trường học: Đại Học Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Kinh Tế Phát Triển
• Đề tài: Giáo Trình Kinh Tế Phát Triển: Phần 1 - Tăng Trưởng và Phát Triển Bền Vững
• Loại tài liệu: Giáo Trình
• Năm xuất bản: 2016
• Địa điểm: Thái Nguyên

Mục lục chi tiết

• DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ
• 1.1. Tăng trưởng kinh tế
• 1.1.1. Khái niệm về tăng trưởng kinh tế
• 1.1.2. Các dạng công thức tính tốc độ tăng trưởng kinh tế
• 1.2. Phát triển kinh tế
• 1.2.1. Khái niệm phát triển kinh tế
• 1.2.2. Phát triển kinh tế bền vững
• 1.2.3. Các nhóm chỉ tiêu đánh giá phát triển kinh tế
• 1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển kinh tế
• 1.3.1. Các nhân tố ảnh hưởng trực tiếp
• 1.3.2. Các nhân tố ảnh hưởng gián tiếp
• 1.4. Phân nhóm các nước theo sự phát triển kinh tế - xã hội
• 1.4.1. Cơ sở phân loại
• 1.4.2. Những đặc trưng cơ bản của các nước đang phát triển
• 2. CHƯƠNG 2: CÁC MÔ HÌNH TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ
• 2.1. Mô hình cổ điển về tăng trưởng kinh tế
• 2.1.1. Xuất phát điểm của mô hình
• 2.1.2. Các yếu tố tăng trưởng kinh tế và mối quan hệ giữa các yếu tố
• 2.1.3. Phân chia các nhóm người trong xã hội và thu nhập của họ
• 2.1.4. Quan hệ cung - cầu và vai trò của chính sách kinh tế với tăng trưởng
• 2.2. Mô hình của C. Mác về tăng trưởng kinh tế
• 2.2.1. Các yếu tố tăng trưởng kinh tế
• 2.2.2. Sự phân chia giai cấp trong xã hội tư bản
• 2.2.3. Các chỉ tiêu tổng hợp phản ánh sự tăng trưởng
• 2.2.4. Chu kỳ sản xuất và vai trò của chính sách kinh tế
• 2.3. Mô hình tân cổ điển về tăng trưởng kinh tế
• 2.3.1. Nội dung cơ bản của mô hình Tân cổ điển về tăng trưởng kinh tế
• 2.3.2. Hàm sản xuất Cobb - Douglas
• 2.4. Mô hình Keynes về tăng trưởng kinh tế
• 2.4.1. Nội dung cơ bản của mô hình
• 2.5. Mô hình Harrod - Domar
• 2.5.1. Lý thuyết tăng trưởng kinh tế hiện đại
• 2.5.2. Sự cần bằng của nền kinh tế
• 2.5.3. Các yếu tố tác động đến tăng trưởng kinh tế
• 2.5.4. Vai trò của Chính phủ trong nền kinh tế
• 2.6. Một số lý thuyết tăng trưởng và phát triển kinh tế khác
• 2.6.1. Mô hình hai khu vực của W.
• 2.6.2. Mô hình Robert Solow (1956)
• 2.6.3. Mô hình Sung Sang Park
• 2.6.4. Lý thuyết về các giai đoạn phát triển kinh tế của Rostow
• 2.6.5. Quy luật tiêu dùng của Ernst Engel
• 3. CHƯƠNG 3: CÁC NGUỒN LỰC PHÁT TRIỂN KINH TẾ
• 3.1. Nguồn vốn với phát triển kinh tế
• 3.1.1. Vốn sản xuất và vốn đầu tư
• 3.1.2. Vai trò của vốn đầu tư đối với tăng trưởng và phát triển kinh tế
• 3.1.3. Các yếu tố tác động đến cầu vốn đầu tư
• 3.1.4. Nguồn hình thành vốn đầu tư
• 3.2. Tài nguyên thiên nhiên với phát triển kinh tế
• 3.2.1. Tài nguyên thiên nhiên là một nguồn lực quan trọng
• 3.2.2. Tài nguyên thiên nhiên là cơ sở tạo tích lũy vốn và phát triển ổn định
• 3.2.3. “Căn bệnh Hà Lan” - Một bài học trong khai thác tài nguyên
• 3.2.4. Khai thác tài nguyên với phát triển bền vững
• 3.3. Lao động với phát triển kinh tế
• 3.3.1. Nguồn lao động
• 3.3.2. Vai trò của lao động đối với tăng trưởng và phát triển kinh tế
• 3.4. Khoa học và công nghệ với phát triển kinh tế
• 3.4.1. Vai trò của khoa học và công nghệ đối với tăng trưởng và phát triển kinh tế
• 3.4.2. Chính sách phát triển công nghệ ở các nước đang phát triển
• 4. CHƯƠNG 4: NGHÈO ĐÓI VÀ BẤT BÌNH ĐẲNG TRONG QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN
• 4.1. Khái niệm và đo lường sự nghèo đói và bất bình đẳng
• 4.2. Chi tiêu và chuẩn mực đo lường sự nghèo đói và bất bình đẳng
• 4.3. Nguyên nhân của sự nghèo đói và bất bình đẳng
• 4.3.1. Người nghèo nông thôn
• 4.3.2. Người nghèo đô thị
• 4.4. Các lý thuyết về sự nghèo đói và bất bình đẳng
• 4.4.1. Mô hình chữ U ngược của Simon Kuznets
• 4.4.2. Mô hình tăng trưởng trước, bình đẳng sau của A
• 4.4.3. Mô hình tăng trưởng đi đôi với bình đẳng của H.
• 4.4.4. Mô hình phân phối lại cùng với tăng trưởng kinh tế của W B
• 4.5. Làm thế nào để xoá bỏ nghèo đói
• 4.5.1. Xoá bỏ nghèo đói và bất bình đẳng trên toàn cầu
• 4.5.2. Chiến lược xoá đói giảm nghèo của Việt Nam
• 5. CHƯƠNG 5: TOÀN CẦU HÓA VÀ NỀN KINH TẾ TRI THỨC
• 5.1. Toàn cầu hóa kinh tế quốc tế
• 5.1.1. Khái niệm, bản chất của toàn cầu hóa
• 5.1.2. Những đặc trưng chủ yếu của toàn cầu hoá kinh tế
• 5.1.3. Những cơ hội và thách thức của toàn cầu hoá kinh tế
• 5.2. Nền kinh tế tri thức
• 5.2.1. Quan niệm về kinh tế tri thức
• 5.2.2. Đặc trưng của kinh tế tri thức
• 5.2.3. Kinh tế tri thức - cơ hội và thách thức đối với các nước trên thế giới
• 6. CHƯƠNG 6: CÔNG NGHIỆP TRONG QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN
• 6.1. Vai trò của ngành công nghiệp trong nền kinh tế quốc dân
• 6.1.1. Gia tăng thu nhập quốc dân
• 6.1.2. Củng cố sự ổn định thu nhập xuất khẩu và thu nhập quốc dân
• 6.1.3. Trang bị cơ sở vật chất kỹ thuật cho tất cả các ngành trong nền kinh tế quốc dân
• 6.1.4. Công nghiệp cung cấp đại bộ phận sản phẩm tiêu dùng cho xã hội
• 6.1.5. Công nghiệp cung cấp nhiều việc làm
• 6.1.6. Mở rộng thị trường nguyên liệu thô ở nội địa
• 6.2. Lịch sử công nghiệp hoá
• 6.2.1. Khởi điểm của quá trình tăng trưởng hiện đại
• 6.2.2. Kinh nghiệm công nghiệp hoá của nước Anh
• 6.2.3. Các cuộc cách mạng về vận tải, sự lan rộng công nghiệp hoá, sự xuất hiện của một thị trường thế giới 1820 - 1870
• 6.2.4. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ hai và sự suy sụp của chủ nghĩa tự do hoá 1870 - 1913
• 6.2.5. Sự sụp đổ của chủ nghĩa tự do hoá và sự sụp đổ của thị trường thế giới
• 6.2.6. Công nghiệp hoá thế giới sau chiến tranh thế giới thứ hai.
• 6.2.7. Khái quát về vấn đề công nghiệp hoá và mậu dịch trong các nền kinh tế phi thị trường
• 6.2.8. Khái quát về vấn đề công nghiệp hoá ở khu vực châu Á gió mùa
• 6.3. Các điều kiện tiền đề tiến hành công nghiệp hoá
• 6.3.1. Điều kiện tự nhiên
• 6.3.2. Các chính sách mậu dịch nội địa và ngoại thương cởi mở
• 6.3.3. Phát triển hệ thống cơ sở hạ tầng giao thông và thông tin liên lạc
• 6.3.4. Môi trường vĩ mô và thể chế ổn định
• 6.3.5. Sự giáo dục, quá trình hình thành các kỹ năng và ứng dụng kỹ thuật
• 6.4. Những mô hình tăng trưởng và phát triển công nghiệp
• 6.4.1. Mô hình cơ cấu chiến lược
• 6.4.2. Các mô hình tăng trưởng công nghiệp
• 6.5. Những vấn đề khác trong quá trình công nghiệp hoá
• 6.5.1. Lựa chọn đầu tư trong công nghiệp
• 6.5.2. Hiệu quả kinh tế theo quy mô
• 6.5.3. Ngành công nghiệp với quy mô nhỏ
• 6.5.4. Phát triển nông nghiệp làm nền móng cho công nghiệp hoá
• 6.5.5. Giá xã hội phải trả cho việc công nghiệp hóa
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

Tóm tắt

I. Tổng quan về Giáo Trình Kinh Tế Phát Triển

Giáo trình Kinh Tế Phát Triển cung cấp cái nhìn tổng quan về các khái niệm cơ bản trong lĩnh vực này. Tăng trưởng và phát triển bền vững là hai yếu tố quan trọng trong việc đánh giá sự tiến bộ của nền kinh tế. Nội dung giáo trình được xây dựng nhằm giúp người học hiểu rõ hơn về các mô hình tăng trưởng và các chính sách kinh tế cần thiết để đạt được mục tiêu phát triển bền vững.

1.1. Khái niệm về tăng trưởng và phát triển kinh tế

Tăng trưởng kinh tế được hiểu là sự gia tăng sản lượng và thu nhập bình quân đầu người. Phát triển kinh tế không chỉ dừng lại ở tăng trưởng mà còn bao gồm sự cải thiện chất lượng cuộc sống và cơ cấu kinh tế.

1.2. Tầm quan trọng của phát triển bền vững

Phát triển bền vững là yếu tố quyết định cho sự tồn tại lâu dài của nền kinh tế. Nó đảm bảo rằng các thế hệ tương lai có thể đáp ứng nhu cầu của mình mà không làm tổn hại đến tài nguyên thiên nhiên.

II. Vấn đề và Thách thức trong Tăng Trưởng Kinh Tế

Mặc dù tăng trưởng kinh tế mang lại nhiều lợi ích, nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức. Các vấn đề như ô nhiễm môi trường, bất bình đẳng xã hội và sự cạn kiệt tài nguyên là những mối lo ngại lớn. Cần có các chính sách hợp lý để giải quyết những vấn đề này.

2.1. Ô nhiễm môi trường và tài nguyên thiên nhiên

Tăng trưởng kinh tế nhanh chóng có thể dẫn đến ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Việc khai thác tài nguyên thiên nhiên không bền vững có thể gây ra những hậu quả lâu dài cho hệ sinh thái.

2.2. Bất bình đẳng xã hội trong phát triển

Sự phân hóa giàu nghèo ngày càng gia tăng trong quá trình phát triển kinh tế. Cần có các chính sách để đảm bảo công bằng xã hội và giảm thiểu bất bình đẳng.

III. Phương pháp và Giải pháp cho Tăng Trưởng Bền Vững

Để đạt được tăng trưởng bền vững, cần áp dụng các phương pháp và giải pháp hiệu quả. Các chính sách kinh tế cần được thiết kế để thúc đẩy đầu tư vào công nghệ xanh và phát triển nguồn nhân lực.

3.1. Đầu tư vào công nghệ xanh

Đầu tư vào công nghệ xanh giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Các doanh nghiệp cần được khuyến khích áp dụng công nghệ sạch trong sản xuất.

3.2. Phát triển nguồn nhân lực

Nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo là yếu tố quan trọng để phát triển nguồn nhân lực. Điều này giúp tăng cường năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.

IV. Ứng dụng Thực Tiễn và Kết Quả Nghiên Cứu

Các nghiên cứu và ứng dụng thực tiễn trong lĩnh vực kinh tế phát triển đã chỉ ra rằng việc áp dụng các chính sách hợp lý có thể mang lại kết quả tích cực. Các mô hình tăng trưởng hiện đại đã được áp dụng thành công ở nhiều quốc gia.

4.1. Mô hình tăng trưởng kinh tế hiện đại

Mô hình tăng trưởng kinh tế hiện đại như mô hình Solow đã chứng minh hiệu quả trong việc thúc đẩy tăng trưởng bền vững. Các quốc gia cần áp dụng các mô hình này để cải thiện hiệu suất kinh tế.

4.2. Kết quả từ các nghiên cứu thực tiễn

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng các chính sách phát triển bền vững không chỉ cải thiện tăng trưởng kinh tế mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

V. Kết luận và Tương Lai của Kinh Tế Phát Triển

Kinh tế phát triển là một lĩnh vực quan trọng và cần thiết trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay. Tương lai của kinh tế phát triển phụ thuộc vào khả năng áp dụng các chính sách bền vững và hiệu quả.

5.1. Tương lai của phát triển bền vững

Phát triển bền vững sẽ trở thành xu hướng chủ đạo trong các chính sách kinh tế. Các quốc gia cần phải cam kết thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững.

5.2. Vai trò của chính sách kinh tế

Chính sách kinh tế đóng vai trò quan trọng trong việc định hình tương lai của phát triển kinh tế. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các chính sách để đạt được mục tiêu phát triển bền vững.