Tổng quan nghiên cứu

Ngành du lịch là một trong những ngành kinh tế mũi nhọn, đóng góp quan trọng vào GDP của Việt Nam và toàn cầu. Theo thống kê của Tổng cục Du lịch Việt Nam, giai đoạn 2015-2019, tổng thu từ khách quốc tế tăng trưởng trên 15% mỗi năm, với mức tăng trưởng cao nhất đạt 29,7% trong giai đoạn 2016-2017, thu về 541.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, ngành du lịch Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức như cạnh tranh gay gắt, hạn chế về nguồn lực marketing và ảnh hưởng nghiêm trọng của đại dịch Covid-19 trong giai đoạn 2020-2021. Trong bối cảnh đó, việc nâng cao năng lực cạnh tranh sản phẩm du lịch là yếu tố then chốt để các doanh nghiệp lữ hành duy trì và phát triển thị phần.

Luận văn tập trung nghiên cứu năng lực cạnh tranh sản phẩm du lịch tại Công Ty Cổ Phần Dịch Vụ Du Lịch & Thương Mại TST (TST Tourist) trong giai đoạn 2017-2021 tại thành phố Hồ Chí Minh. Mục tiêu nghiên cứu là đánh giá thực trạng năng lực cạnh tranh sản phẩm du lịch của công ty, phân tích các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh nhằm giúp doanh nghiệp thích ứng và phát triển bền vững trong giai đoạn hậu Covid-19. Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn quan trọng trong việc hỗ trợ doanh nghiệp lữ hành nâng cao chất lượng sản phẩm, mở rộng thị trường và tăng cường hiệu quả kinh doanh.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình nghiên cứu về năng lực cạnh tranh và sản phẩm du lịch. Trước hết, khái niệm cạnh tranh được định nghĩa theo Michael Porter là quá trình giành lấy thị phần và lợi nhuận cao hơn mức trung bình trong ngành. Năng lực cạnh tranh được hiểu là tập hợp các nguồn lực, chính sách và yếu tố quyết định mức năng suất và hiệu quả của doanh nghiệp trên thị trường.

Về sản phẩm du lịch, theo Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO), sản phẩm du lịch là tập hợp các yếu tố vật thể và phi vật thể như cảnh quan, văn hóa, dịch vụ và các hoạt động đặc sắc nhằm thu hút du khách. Sản phẩm du lịch được phân thành ba cấp độ: sản phẩm chính (lợi ích cốt lõi), sản phẩm hình thức (các dịch vụ cụ thể) và sản phẩm mở rộng (yếu tố cảm nhận của khách hàng).

Mô hình nghiên cứu đề xuất trong luận văn bao gồm bảy yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh sản phẩm du lịch tại TST Tourist: (1) Sản phẩm du lịch, (2) Giá cả sản phẩm, (3) Marketing sản phẩm, (4) Chất lượng sản phẩm và dịch vụ, (5) Nguồn nhân lực tạo ra sản phẩm, (6) Thương hiệu doanh nghiệp lữ hành, và (7) Sự hài lòng của khách du lịch. Các yếu tố này được phân tích dựa trên các mô hình của Porter, Diễn đàn Kinh tế Thế giới và các nghiên cứu trong ngành du lịch.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu kết hợp phương pháp định tính và định lượng. Phương pháp định tính được thực hiện thông qua thảo luận và tham vấn ý kiến của 25 chuyên gia trong lĩnh vực du lịch tại thành phố Hồ Chí Minh nhằm điều chỉnh thang đo phù hợp với đặc thù sản phẩm của TST Tourist. Phương pháp định lượng sử dụng bảng khảo sát khách hàng đã và đang sử dụng sản phẩm du lịch của công ty, với số liệu được xử lý bằng phần mềm SPSS.

Quá trình phân tích định lượng bao gồm kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA), phân tích hồi quy tuyến tính bội để kiểm định mô hình và xác định mức độ tác động của các yếu tố đến năng lực cạnh tranh sản phẩm du lịch. Cỡ mẫu khảo sát được lựa chọn dựa trên tiêu chuẩn khoa học nhằm đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy của kết quả. Thời gian nghiên cứu tập trung vào giai đoạn 2017-2021, phù hợp với dữ liệu thu thập và bối cảnh thực tế của công ty.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Sản phẩm du lịch đa dạng và phù hợp nhu cầu khách hàng: TST Tourist cung cấp đa dạng các tour du lịch trong nước và quốc tế, với các điểm đến chủ lực như miền Trung, miền Bắc Việt Nam và Tây Âu. Số lượng khách du lịch outbound năm 2017 đạt 22.870 lượt, trong khi khách nội địa là 15.793 lượt. Sự đa dạng sản phẩm giúp công ty thu hút nhiều nhóm khách hàng khác nhau, tạo lợi thế cạnh tranh.

  2. Giá cả sản phẩm ảnh hưởng lớn đến quyết định mua hàng: Giá cả các tour du lịch được xây dựng dựa trên chi phí dịch vụ vận chuyển, lưu trú và ăn uống. Mặc dù khách nội địa đông hơn gấp 2,5 lần khách quốc tế, doanh thu từ tour outbound cao gấp 4 lần tour trong nước, cho thấy giá trị cao hơn của sản phẩm quốc tế. Năm 2019, doanh thu tour outbound đạt hơn 233 tỷ đồng, tăng 16% so với năm 2017.

  3. Marketing và thương hiệu đóng vai trò quan trọng: Công ty đã thực hiện nhiều chiến dịch marketing hiệu quả, góp phần duy trì vị thế trên thị trường. TST Tourist được vinh danh nhiều giải thưởng uy tín như “Thương hiệu Vàng” liên tục trong 12 năm và Top 10 doanh nghiệp lữ hành outbound hàng đầu TP.HCM. Marketing giúp tăng nhận diện thương hiệu và thu hút khách hàng mới.

  4. Chất lượng sản phẩm và dịch vụ được đánh giá cao: Khách hàng đánh giá cao chất lượng dịch vụ vận chuyển, lưu trú và hướng dẫn viên. Chất lượng dịch vụ là yếu tố then chốt tạo sự khác biệt và nâng cao năng lực cạnh tranh. Năm 2020, dù chịu ảnh hưởng của Covid-19, công ty vẫn duy trì chất lượng dịch vụ và có sự tăng trưởng doanh thu trong quý cuối năm.

  5. Nguồn nhân lực chuyên nghiệp và ổn định: Đội ngũ nhân sự của TST Tourist gồm 148 người, tập trung ở các phòng ban điều hành, kinh doanh và nghiệp vụ. Trình độ nhân sự đa dạng, từ trung cấp đến thạc sĩ, với độ tuổi trung bình 26,7. Nhân sự có kinh nghiệm lâu năm, chính sách đãi ngộ tốt giúp giữ chân nhân viên và nâng cao hiệu quả phục vụ khách hàng.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy sự đa dạng và chất lượng sản phẩm du lịch là nền tảng quan trọng giúp TST Tourist duy trì năng lực cạnh tranh trong bối cảnh thị trường ngày càng cạnh tranh gay gắt. Giá cả sản phẩm có ảnh hưởng trực tiếp đến quyết định của khách hàng, đặc biệt trong phân khúc khách quốc tế có giá trị cao hơn. Chiến lược marketing hiệu quả và thương hiệu uy tín giúp công ty tạo dựng niềm tin và thu hút khách hàng trung thành.

So sánh với các nghiên cứu trước đây, các yếu tố như chất lượng dịch vụ, nguồn nhân lực và sự hài lòng của khách hàng đều được xác nhận là nhân tố quyết định năng lực cạnh tranh sản phẩm du lịch. Đại dịch Covid-19 đã tạo ra thách thức lớn nhưng cũng là cơ hội để công ty tái cấu trúc, tập trung phát triển thị trường nội địa và nâng cao chất lượng dịch vụ.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng doanh thu theo năm, bảng phân tích tỷ lệ khách hàng theo thị trường và biểu đồ đánh giá mức độ hài lòng của khách hàng với các yếu tố sản phẩm, giá cả, dịch vụ và marketing. Những biểu đồ này giúp minh họa rõ nét sự biến động và tác động của các yếu tố đến năng lực cạnh tranh.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Đa dạng hóa và đổi mới sản phẩm du lịch: Công ty cần tiếp tục phát triển các sản phẩm du lịch mới, đặc biệt là các tour kết hợp du lịch sinh thái và văn hóa nhằm tạo sự khác biệt trên thị trường. Thời gian thực hiện: 1-2 năm. Chủ thể thực hiện: Phòng Sản phẩm và Phát triển kinh doanh.

  2. Chính sách giá linh hoạt và cạnh tranh: Xây dựng các chính sách giá phù hợp với từng phân khúc khách hàng, áp dụng các chương trình khuyến mãi, giảm giá vào mùa thấp điểm để kích cầu. Thời gian thực hiện: liên tục hàng năm. Chủ thể thực hiện: Phòng Kinh doanh và Marketing.

  3. Tăng cường hoạt động marketing đa kênh: Đẩy mạnh quảng bá thương hiệu qua các kênh truyền thông số, mạng xã hội và hợp tác với các đối tác chiến lược để mở rộng thị trường. Thời gian thực hiện: 6-12 tháng. Chủ thể thực hiện: Phòng Marketing.

  4. Nâng cao chất lượng dịch vụ và đào tạo nhân lực: Tổ chức các khóa đào tạo nâng cao kỹ năng cho nhân viên, đặc biệt là hướng dẫn viên và nhân viên tư vấn để cải thiện trải nghiệm khách hàng. Thời gian thực hiện: liên tục. Chủ thể thực hiện: Phòng Nhân sự và Đào tạo.

  5. Phát triển thương hiệu và chăm sóc khách hàng: Xây dựng chương trình chăm sóc khách hàng trung thành, thu thập phản hồi để cải tiến sản phẩm và dịch vụ. Thời gian thực hiện: 1 năm. Chủ thể thực hiện: Phòng Chăm sóc khách hàng và Marketing.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Doanh nghiệp lữ hành và du lịch: Các công ty kinh doanh dịch vụ lữ hành có thể áp dụng các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh sản phẩm du lịch, từ đó cải thiện hiệu quả kinh doanh và mở rộng thị trường.

  2. Nhà quản lý và hoạch định chính sách du lịch: Các cơ quan quản lý nhà nước và tổ chức phát triển du lịch có thể tham khảo để xây dựng chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, thúc đẩy phát triển ngành du lịch bền vững.

  3. Giảng viên và sinh viên ngành du lịch: Luận văn cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về năng lực cạnh tranh sản phẩm du lịch, là tài liệu tham khảo hữu ích cho nghiên cứu và giảng dạy.

  4. Nhà đầu tư và chuyên gia tư vấn: Các nhà đầu tư và chuyên gia tư vấn trong lĩnh vực du lịch có thể sử dụng kết quả nghiên cứu để đánh giá tiềm năng và rủi ro, từ đó đưa ra quyết định đầu tư hợp lý.

Câu hỏi thường gặp

  1. Năng lực cạnh tranh sản phẩm du lịch là gì?
    Năng lực cạnh tranh sản phẩm du lịch là khả năng của doanh nghiệp trong việc tạo ra và cung cấp các sản phẩm du lịch có giá trị vượt trội, thu hút khách hàng và duy trì lợi thế trên thị trường.

  2. Yếu tố nào ảnh hưởng nhiều nhất đến năng lực cạnh tranh sản phẩm du lịch?
    Chất lượng sản phẩm và dịch vụ, giá cả hợp lý, marketing hiệu quả, nguồn nhân lực chuyên nghiệp và thương hiệu uy tín là những yếu tố quan trọng nhất.

  3. Làm thế nào để nâng cao năng lực cạnh tranh sản phẩm du lịch trong bối cảnh hậu Covid-19?
    Doanh nghiệp cần đổi mới sản phẩm, tăng cường marketing đa kênh, nâng cao chất lượng dịch vụ và xây dựng chính sách giá linh hoạt để thích ứng với nhu cầu thay đổi của khách hàng.

  4. Tại sao sự hài lòng của khách hàng lại quan trọng?
    Sự hài lòng của khách hàng phản ánh mức độ đáp ứng nhu cầu và kỳ vọng, ảnh hưởng trực tiếp đến việc khách hàng quay lại và giới thiệu sản phẩm, từ đó tăng cường năng lực cạnh tranh.

  5. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng trong luận văn?
    Luận văn sử dụng kết hợp phương pháp định tính (tham vấn chuyên gia) và định lượng (khảo sát khách hàng, phân tích thống kê bằng SPSS) để đảm bảo tính khách quan và chính xác của kết quả.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về năng lực cạnh tranh sản phẩm du lịch và áp dụng vào thực tiễn tại Công Ty Cổ Phần Dịch Vụ Du Lịch & Thương Mại TST trong giai đoạn 2017-2021.
  • Nghiên cứu xác định bảy yếu tố chính ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh sản phẩm du lịch gồm sản phẩm, giá cả, marketing, chất lượng dịch vụ, nguồn nhân lực, thương hiệu và sự hài lòng khách hàng.
  • Kết quả khảo sát và phân tích cho thấy công ty có nhiều điểm mạnh về đa dạng sản phẩm, thương hiệu uy tín và đội ngũ nhân sự chuyên nghiệp, nhưng cũng cần cải thiện chính sách giá và marketing để tăng sức cạnh tranh.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh sản phẩm du lịch, phù hợp với bối cảnh hậu Covid-19 và xu hướng phát triển ngành du lịch.
  • Khuyến nghị các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi đánh giá hiệu quả và điều chỉnh chiến lược kinh doanh để duy trì vị thế trên thị trường.

Hành động ngay hôm nay để nâng cao năng lực cạnh tranh sản phẩm du lịch, góp phần phát triển bền vững doanh nghiệp và ngành du lịch Việt Nam!