Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả dạy học phần thực hành phân tích hóa lý

• Tác giả: Phạm Thị Mỹ Trinh
• Người hướng dẫn: Th.S. Lê Ngọc Tứ
• Trường học: Trường Đại Học Sư Phạm TP. Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Hóa Học
• Đề tài: Giải Pháp Nâng Cao Hiệu Quả Dạy Học Thực Hành Phân Tích Hóa Lý
• Loại tài liệu: khóa luận tốt nghiệp
• Năm xuất bản: 2013
• Địa điểm: Thành phố Hồ Chí Minh

• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VÀ CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC HÌNH ẢNH TRONG KHÓA LUẬN
• MỤC LỤC
• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: PHẦN TỔNG QUAN
• 1.1. Khái niệm về thực hành thí nghiệm
• 1.2. Mục đích của việc thực hành thí nghiệm
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT CỦA MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH HÓA LÝ
• 2.1. Một số phương pháp phân tích điện hóa
• 2.1.1. Phương pháp chuẩn độ điện thế
• 2.1.2. Phương pháp điện phân
• 2.2. Phương pháp phân tích sắc ký trao đổi ion
• 2.3. Phương pháp phân tích trắc quang
• 3. PHẦN THỰC NGHIỆM
• 3.1. Thực trạng dạy - học phần thực hành phân tích hóa lý
• 3.1.1. Thực trạng chương trình học thực hành Phân tích hóa lý ở các trường Đại học
• 3.1.2. Thực hành Phân tích hóa lý ở khoa Hóa học, ĐH Sư phạm TP.HCM
• 3.1.3. Nội dung chương trình thực hành ở một số trường Đại học khác
• 3.2. Điều tra thực trạng học thực hành Phân tích hóa lý của sinh viên khoa Hóa trường ĐH Sư phạm TP.HCM
• 3.2.1. Mục đích điều tra
• 3.2.2. Đối tượng điều tra
• 3.2.3. Mô tả phiếu điều tra
• 3.2.4. Kết quả điều tra
• 3.3. Khảo sát các bài thực hành Phân tích hóa lý hiện tại
• 3.3.1. Bài 1 – Chuẩn độ điện thế. Xác định nồng độ H3PO4
• 3.3.2. Bài 2 – Điện phân dung dịch CuSO4
• 3.3.3. Bài 3 – Xác định pH bằng phương pháp trắc quang
• 3.3.4. Bài 4 – Xác định Ni2+ bằng Dimetylglyoxim khi có mặt chất oxy hóa bằng phương pháp đường chuẩn
• 3.3.5. Bài 5 – Sắc ký trao đổi ion
• 4. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ DẠY – HỌC PHẦN THỰC HÀNH PHÂN TÍCH HÓA LÝ
• 4.1. Điều chỉnh, sửa đổi một số nội dung trong bài thực hành
• 4.1.1. Dung dịch rửa giải
• 4.1.2. Thời gian rửa giải Cu2+
• 4.2. Thay mới, bổ sung một số bài thực hành
• 4.2.1. Phương pháp điện phân có kiểm tra thế catot xác định Pb trong oxit kẽm
• 4.2.2. Xác định đồng thời MnO4- và Cr2O7 2- trong hỗn hợp
• 4.2.3. Phương pháp trao đổi ion trên nhựa cationit tách niken và coban
• 4.3. Xây dựng các phim hướng dẫn thực hành cho sinh viên
• PHẦN KẾT LUẬN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Thực trạng dạy học thực hành phân tích hóa lý

Thực trạng dạy học thực hành phân tích hóa lý tại các trường đại học hiện nay cho thấy nhiều vấn đề cần được cải thiện. Chương trình học thực hành chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn, nội dung còn nghèo nàn và thiếu tính ứng dụng. Việc giảng dạy chủ yếu tập trung vào lý thuyết mà chưa chú trọng đến thực hành. Điều này dẫn đến việc sinh viên không nắm vững các kỹ năng cần thiết trong thực hành hóa học. Theo khảo sát, nhiều sinh viên cảm thấy thiếu tự tin khi thực hiện các thí nghiệm. Để nâng cao hiệu quả dạy học, cần có sự điều chỉnh trong nội dung và phương pháp giảng dạy. Việc áp dụng các phương pháp dạy học hiện đại, kết hợp lý thuyết và thực hành sẽ giúp sinh viên hiểu rõ hơn về các khái niệm hóa học. Đặc biệt, việc sử dụng các kỹ thuật giảng dạy mới như mô hình hóa và học tập tích cực sẽ tạo ra môi trường học tập hiệu quả hơn.

1.1. Nội dung chương trình thực hành

Nội dung chương trình thực hành phân tích hóa lý hiện tại còn thiếu sót. Nhiều bài thực hành chưa được cập nhật, không phản ánh đúng các phương pháp phân tích hiện đại. Việc thiếu các bài thực hành với mẫu thực tế làm giảm tính thực tiễn của chương trình. Sinh viên không có cơ hội tiếp xúc với các thiết bị và công nghệ mới trong lĩnh vực hóa học. Để khắc phục tình trạng này, cần bổ sung các bài thực hành mới, phù hợp với yêu cầu của thị trường lao động. Việc xây dựng các tài liệu học tập phong phú, đa dạng sẽ giúp sinh viên có thêm nguồn tài liệu tham khảo, từ đó nâng cao hiệu quả dạy học thực hành.

II. Giải pháp nâng cao hiệu quả dạy học thực hành

Để nâng cao hiệu quả dạy học thực hành phân tích hóa lý, cần thực hiện một số giải pháp cụ thể. Đầu tiên, việc điều chỉnh nội dung bài thực hành là rất cần thiết. Cần cập nhật các phương pháp phân tích mới, bổ sung các bài thực hành có tính ứng dụng cao. Thứ hai, việc xây dựng các phim hướng dẫn thực hành cho sinh viên sẽ giúp họ dễ dàng tiếp cận và hiểu rõ hơn về quy trình thực hiện thí nghiệm. Thứ ba, cần tổ chức các buổi đào tạo thực hành cho giảng viên, giúp họ nắm vững các phương pháp giảng dạy hiện đại. Cuối cùng, việc áp dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy sẽ tạo ra môi trường học tập tích cực, giúp sinh viên dễ dàng tiếp cận kiến thức.

2.1. Điều chỉnh nội dung bài thực hành

Việc điều chỉnh nội dung bài thực hành là một trong những giải pháp quan trọng để nâng cao hiệu quả dạy học. Cần xem xét lại các bài thực hành hiện tại, loại bỏ những nội dung không còn phù hợp và bổ sung các bài thực hành mới, hiện đại. Các bài thực hành nên được thiết kế sao cho sinh viên có thể áp dụng lý thuyết vào thực tiễn, từ đó nâng cao khả năng tư duy và kỹ năng thực hành. Việc này không chỉ giúp sinh viên nắm vững kiến thức mà còn phát triển các kỹ năng mềm cần thiết cho công việc sau này. Đặc biệt, các bài thực hành cần được xây dựng dựa trên các kỹ thuật giảng dạy hiện đại, giúp sinh viên có thể tự mình khám phá và học hỏi.

III. Đánh giá hiệu quả và ứng dụng thực tiễn

Đánh giá hiệu quả của các giải pháp nâng cao dạy học thực hành phân tích hóa lý là rất cần thiết. Các giải pháp này không chỉ giúp sinh viên nắm vững kiến thức mà còn phát triển kỹ năng thực hành. Việc áp dụng các phương pháp dạy học mới sẽ tạo ra môi trường học tập tích cực, khuyến khích sinh viên tham gia vào quá trình học tập. Ngoài ra, việc xây dựng các tài liệu học tập phong phú sẽ giúp sinh viên có thêm nguồn tài liệu tham khảo, từ đó nâng cao hiệu quả dạy học thực hành. Các giải pháp này có thể được áp dụng rộng rãi trong các trường đại học khác, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trong lĩnh vực hóa học.

3.1. Ứng dụng trong thực tiễn

Các giải pháp nâng cao hiệu quả dạy học thực hành phân tích hóa lý có thể được ứng dụng trong thực tiễn giáo dục. Việc điều chỉnh nội dung bài thực hành, xây dựng các phim hướng dẫn và tổ chức đào tạo cho giảng viên sẽ tạo ra một môi trường học tập hiệu quả hơn. Sinh viên sẽ có cơ hội tiếp xúc với các thiết bị và công nghệ mới, từ đó nâng cao khả năng làm việc trong môi trường thực tế. Điều này không chỉ giúp sinh viên tự tin hơn trong việc thực hiện các thí nghiệm mà còn chuẩn bị cho họ những kỹ năng cần thiết để đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động.