I. Tổng quan về luận văn
Luận văn "Thiết kế và sử dụng các hoạt động dạy học tích cực trong chủ đề mệnh đề toán học và tập hợp - Toán 10" của Phạm Quang Huy, Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội (2023) tập trung vào việc đổi mới phương pháp giảng dạy toán học theo hướng phát triển năng lực học sinh. Luận văn xuất phát từ thực tế cần thiết phải đổi mới giáo dục để đáp ứng yêu cầu của thời đại, đặc biệt là trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Toán học, với vai trò rèn luyện tư duy và tính ứng dụng cao, cần được giảng dạy theo cách thức khơi dậy hứng thú và phát huy tính chủ động của người học. Chủ đề "Mệnh đề toán học và tập hợp" được lựa chọn vì đây là nền tảng kiến thức quan trọng cho các chủ đề toán học khác ở bậc THPT. Luận văn đặt giả thuyết rằng việc ứng dụng các hoạt động dạy học tích cực sẽ nâng cao hiệu quả dạy học và phát triển năng lực toàn diện cho học sinh.
II. Cơ sở lý luận và thực tiễn
Luận văn đã khảo sát lịch sử nghiên cứu về dạy học tích cực cả trong và ngoài nước, từ đó khẳng định xu hướng đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng này. Tác giả đã phân tích các khái niệm và nguyên tắc của dạy học tích cực, nhấn mạnh vào vai trò chủ động của học sinh trong quá trình học tập. Một số hoạt động dạy học tích cực được đề cập đến bao gồm: dạy học theo nhóm, nghiên cứu trường hợp điển hình, giải quyết vấn đề và dạy học bằng trò chơi. Luận văn cũng phân tích tính quan trọng và cần thiết của việc ứng dụng các hoạt động này trong dạy học toán, đặc biệt là đối với chủ đề "Mệnh đề toán học và tập hợp" - một chủ đề trừu tượng và có tính nền tảng. Ví dụ, việc học theo nhóm sẽ giúp học sinh trao đổi, thảo luận và cùng nhau xây dựng kiến thức về tập hợp, từ đó hiểu sâu hơn về khái niệm này.
III. Thiết kế và ứng dụng các hoạt động dạy học tích cực
Phần này là trọng tâm của luận văn, trình bày chi tiết quy trình thiết kế các hoạt động dạy học tích cực, bao gồm các bước: xác định mục tiêu, lựa chọn nội dung, thiết kế hoạt động, chuẩn bị tài liệu và đánh giá kết quả. Luận văn cũng đưa ra một số kế hoạch bài dạy minh họa cụ thể cho chủ đề "Mệnh đề toán học và tập hợp" sử dụng các hoạt động dạy học tích cực. Ví dụ, để giảng dạy về các phép toán trên tập hợp, giáo viên có thể tổ chức hoạt động học tập theo nhóm, yêu cầu học sinh vận dụng kiến thức để giải quyết các bài toán thực tế liên quan đến thống kê, phân loại dữ liệu. Việc sử dụng trò chơi cũng là một phương pháp hiệu quả để tạo hứng thú và giúp học sinh ghi nhớ kiến thức về mệnh đề và tập hợp một cách dễ dàng hơn.
IV. Thực nghiệm sư phạm và kết luận
Luận văn đã tiến hành thực nghiệm sư phạm để đánh giá tính khả thi và hiệu quả của việc ứng dụng các hoạt động dạy học tích cực. Kết quả thực nghiệm cho thấy phương pháp này giúp nâng cao sự hứng thú học tập, khả năng tư duy và kỹ năng làm việc nhóm của học sinh. Điểm số kiểm tra của học sinh lớp thực nghiệm cũng cao hơn so với lớp đối chứng. Từ kết quả thực nghiệm, luận văn kết luận rằng việc ứng dụng các hoạt động dạy học tích cực vào giảng dạy chủ đề "Mệnh đề toán học và tập hợp" là cần thiết và hiệu quả, góp phần đổi mới phương pháp dạy học toán theo hướng phát triển năng lực học sinh. Tuy nhiên, luận văn cũng chỉ ra một số hạn chế và đề xuất hướng nghiên cứu tiếp theo để hoàn thiện hơn phương pháp này.
