Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, tiếng Anh được xem là ngôn ngữ quốc tế quan trọng, đóng vai trò then chốt trong giao tiếp và hội nhập quốc tế. Tuy nhiên, tại Việt Nam, tiếng Anh vẫn là ngoại ngữ, gây khó khăn cho học sinh trong việc phát triển kỹ năng nói lưu loát. Theo quan sát tại một trường THPT tỉnh Bắc Giang, nhiều học sinh lớp 10 gặp khó khăn trong việc sử dụng câu dài, phát triển ý tưởng, vốn từ hạn chế và phát âm chưa chuẩn. Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá hiệu quả của kỹ thuật phỏng vấn trong việc phát triển sự trôi chảy khi nói tiếng Anh của học sinh lớp 10 tại trường này trong khoảng thời gian 2 tháng. Nghiên cứu sử dụng phương pháp nghiên cứu hành động với hai chu kỳ thực hiện, thu thập dữ liệu bằng khảo sát, quan sát và phỏng vấn, phân tích định tính và định lượng. Kết quả nghiên cứu dự kiến sẽ góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy tiếng Anh, đặc biệt là kỹ năng nói, đồng thời cung cấp cơ sở cho giáo viên và học sinh áp dụng kỹ thuật phỏng vấn trong quá trình học tập, từ đó cải thiện sự tự tin và khả năng giao tiếp tiếng Anh.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết về kỹ năng nói trong học tiếng Anh như định nghĩa của Nunan (2005) về nói là quá trình sử dụng ngôn ngữ để biểu đạt ý tưởng và cảm xúc, cũng như các khái niệm về sự trôi chảy, chính xác và khả năng hiểu được (Heaton và Wulandari, 2017). Lý thuyết về kỹ thuật phỏng vấn được vận dụng như một phương pháp giảng dạy nhằm tạo môi trường giao tiếp thực tế, giúp học sinh phát triển kỹ năng phản xạ ngôn ngữ và tư duy phản biện. Ngoài ra, nghiên cứu dựa trên mô hình nghiên cứu hành động của Kemmis và McTaggart (1988) với bốn bước: lập kế hoạch, thực hiện, quan sát và phản hồi, nhằm cải tiến liên tục quá trình dạy và học. Các khái niệm chính bao gồm: kỹ năng nói, sự trôi chảy trong nói, kỹ thuật phỏng vấn, nghiên cứu hành động, và thái độ học sinh đối với phương pháp giảng dạy.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp nghiên cứu hành động kết hợp cả định tính và định lượng. Đối tượng nghiên cứu là 34 học sinh lớp 10 tại một trường THPT tỉnh Bắc Giang, có trình độ tiếng Anh ở mức A2 (Pre-intermediate). Cỡ mẫu được chọn theo phương pháp thuận tiện do giáo viên trực tiếp giảng dạy lớp này. Dữ liệu định lượng được thu thập qua bài kiểm tra nói trước và sau khi áp dụng kỹ thuật phỏng vấn, phân tích bằng thống kê mô tả (trung bình, độ lệch chuẩn) và kiểm định t để đánh giá sự khác biệt. Dữ liệu định tính được thu thập qua quan sát, phỏng vấn và bảng hỏi nhằm đánh giá thái độ và nhận thức của học sinh về phương pháp. Quá trình nghiên cứu diễn ra trong 2 tháng với hai chu kỳ hành động, mỗi chu kỳ gồm các bước lập kế hoạch, thực hiện, quan sát và phản hồi để điều chỉnh phương pháp phù hợp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Cải thiện kỹ năng nói: Kết quả kiểm tra trước và sau cho thấy điểm trung bình kỹ năng nói của học sinh tăng từ 55,00 lên 66,18, tương đương mức tăng 20,32%. Tỷ lệ học sinh đạt mức "khá tốt" và "tốt" trong bài kiểm tra sau tăng lên lần lượt 38,24% và 11,76%, trong khi tỷ lệ học sinh ở mức "kém" giảm từ 52,94% xuống còn 14,71%.

  2. Thái độ tích cực của học sinh: 83,3% học sinh đánh giá kỹ thuật phỏng vấn là "rất thú vị" hoặc "khá thú vị". 100% học sinh đồng ý hoặc hoàn toàn đồng ý tiếp tục sử dụng kỹ thuật này trong các bài học tương lai.

  3. Môi trường học tập tích cực: 90% học sinh cho rằng kỹ thuật phỏng vấn tạo ra môi trường tối ưu để luyện tập nói tiếng Anh, giúp họ tự tin hơn khi giao tiếp.

  4. Phát triển kỹ năng mềm: 100% học sinh đồng ý kỹ thuật phỏng vấn giúp phát triển kỹ năng làm việc nhóm, tư duy phản biện và giao tiếp hiệu quả.

Thảo luận kết quả

Sự cải thiện rõ rệt về điểm số kỹ năng nói phản ánh hiệu quả của kỹ thuật phỏng vấn trong việc nâng cao sự trôi chảy và khả năng tổ chức ý tưởng của học sinh. Việc học sinh tích cực tham gia và có thái độ tích cực cho thấy phương pháp này không chỉ giúp phát triển ngôn ngữ mà còn tạo động lực học tập. So sánh với các nghiên cứu trước đây, kết quả phù hợp với quan điểm của Kadota và Tamai (2004) về việc phỏng vấn giúp học sinh tự luyện tập và phát triển kỹ năng nói. Việc tạo môi trường học tập tương tác và thực tế giúp học sinh giảm bớt lo lắng, tăng sự tự tin khi nói tiếng Anh. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột so sánh tỷ lệ học sinh theo các mức điểm trước và sau khi áp dụng kỹ thuật, cũng như biểu đồ tròn thể hiện tỷ lệ học sinh đánh giá tích cực về phương pháp.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Áp dụng rộng rãi kỹ thuật phỏng vấn trong giảng dạy: Các trường THPT nên tích hợp kỹ thuật phỏng vấn vào chương trình giảng dạy tiếng Anh nhằm nâng cao kỹ năng nói cho học sinh, đặc biệt trong các lớp có trình độ tương tự.

  2. Tổ chức tập huấn cho giáo viên: Cần tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về kỹ thuật phỏng vấn cho giáo viên tiếng Anh để họ có thể thiết kế và triển khai hiệu quả các hoạt động phỏng vấn trong lớp học.

  3. Phát triển tài liệu giảng dạy phù hợp: Biên soạn và cung cấp các bộ câu hỏi phỏng vấn mẫu, kịch bản phỏng vấn đa dạng theo chủ đề phù hợp với chương trình học và trình độ học sinh.

  4. Khuyến khích học sinh tự luyện tập: Giáo viên nên hướng dẫn học sinh cách tự tạo câu hỏi và thực hành phỏng vấn tại nhà hoặc trong các câu lạc bộ tiếng Anh nhằm tăng cường sự tự tin và kỹ năng giao tiếp.

  5. Theo dõi và đánh giá liên tục: Nhà trường và giáo viên cần xây dựng hệ thống đánh giá định kỳ để theo dõi tiến bộ của học sinh, từ đó điều chỉnh phương pháp giảng dạy phù hợp.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Giáo viên tiếng Anh tại các trường phổ thông: Nghiên cứu cung cấp phương pháp giảng dạy mới giúp cải thiện kỹ năng nói cho học sinh, hỗ trợ giáo viên đổi mới phương pháp dạy học.

  2. Nhà quản lý giáo dục: Các cán bộ quản lý có thể áp dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chính sách đào tạo giáo viên và phát triển chương trình giảng dạy tiếng Anh hiệu quả hơn.

  3. Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành sư phạm tiếng Anh: Luận văn là tài liệu tham khảo quý giá về phương pháp nghiên cứu hành động và ứng dụng kỹ thuật phỏng vấn trong giảng dạy tiếng Anh.

  4. Các tổ chức đào tạo và phát triển kỹ năng ngôn ngữ: Có thể áp dụng kỹ thuật phỏng vấn như một công cụ đào tạo kỹ năng giao tiếp cho học viên trong các khóa học tiếng Anh.

Câu hỏi thường gặp

  1. Kỹ thuật phỏng vấn là gì và tại sao lại hiệu quả trong dạy nói tiếng Anh?
    Kỹ thuật phỏng vấn là phương pháp giảng dạy dựa trên việc học sinh đặt câu hỏi và trả lời trong các tình huống giao tiếp giả định. Phương pháp này giúp học sinh luyện tập phản xạ ngôn ngữ, phát triển tư duy và tăng sự tự tin khi nói.

  2. Nghiên cứu sử dụng phương pháp nào để đánh giá hiệu quả kỹ thuật phỏng vấn?
    Nghiên cứu kết hợp phương pháp định lượng (kiểm tra nói trước và sau) và định tính (quan sát, phỏng vấn, bảng hỏi) để đánh giá sự tiến bộ về kỹ năng nói và thái độ của học sinh.

  3. Kết quả nghiên cứu có thể áp dụng cho những đối tượng nào?
    Phương pháp và kết quả nghiên cứu phù hợp với học sinh trung học phổ thông có trình độ tiếng Anh sơ cấp đến trung cấp, cũng như giáo viên và nhà quản lý giáo dục trong lĩnh vực giảng dạy tiếng Anh.

  4. Có những khó khăn nào khi áp dụng kỹ thuật phỏng vấn trong lớp học?
    Khó khăn có thể bao gồm sự khác biệt về trình độ học sinh, thời gian hạn chế trong lớp học, và việc giáo viên cần chuẩn bị kỹ lưỡng các câu hỏi phù hợp để đảm bảo hiệu quả.

  5. Làm thế nào để giáo viên có thể phát triển kỹ thuật phỏng vấn hiệu quả?
    Giáo viên nên tham gia các khóa đào tạo chuyên môn, thực hành thiết kế câu hỏi phỏng vấn đa dạng, và thường xuyên phản hồi, điều chỉnh phương pháp dựa trên quan sát và phản hồi của học sinh.

Kết luận

  • Kỹ thuật phỏng vấn đã chứng minh hiệu quả trong việc nâng cao sự trôi chảy và kỹ năng nói tiếng Anh của học sinh lớp 10 tại tỉnh Bắc Giang với mức tăng điểm trung bình 20,32%.
  • Học sinh có thái độ tích cực, đánh giá cao phương pháp và mong muốn tiếp tục áp dụng trong các bài học tương lai.
  • Phương pháp giúp phát triển kỹ năng mềm như tư duy phản biện, làm việc nhóm và giao tiếp hiệu quả.
  • Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho việc đổi mới phương pháp giảng dạy tiếng Anh tại các trường phổ thông.
  • Đề xuất triển khai kỹ thuật phỏng vấn rộng rãi, tổ chức tập huấn giáo viên và phát triển tài liệu hỗ trợ nhằm nâng cao chất lượng dạy và học tiếng Anh.

Hành động tiếp theo là triển khai áp dụng kỹ thuật phỏng vấn trong các lớp học khác, đồng thời tiến hành nghiên cứu mở rộng để đánh giá hiệu quả lâu dài và trên quy mô lớn hơn. Các nhà giáo dục và quản lý được khuyến khích tham khảo và áp dụng kết quả nghiên cứu nhằm nâng cao năng lực tiếng Anh cho học sinh.