Luận Văn Thạc Sĩ Về Dạy Học Truyện Ngắn 'Hai Đứa Trẻ' Của Thạch Lam

• Tác giả: Vũ Thị Hiền
• Người hướng dẫn: PGS. Hà Văn Đức
• Trường học: Trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Sư phạm Ngữ văn
• Đề tài: Dạy Học Truyện Ngắn “Hai Đứa Trẻ” Của Nhà Văn Thạch Lam (Ngữ Văn 11, Tập 1) Theo Đặc Trưng Thể Loại
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2015
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
• 1.1. Quan niệm chung về thể loại văn học
• 1.2. Dạy học tác phẩm văn chương theo đặc trưng thể loại
• 1.3. Đặc trưng thể loại truyện ngắn
• 1.4. Cơ sở thực tiễn
• 1.5. Hai đứa trẻ của tác giả Thạch Lam trong chương trình Ngữ văn 11 THPT
• 1.6. Dạy học tác phẩm Hai đứa trẻ ở trường THPT
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỊNH HƯỚNG DẠY HỌC TÁC PHẨM HAI ĐỨA TRẺ THEO ĐẶC TRƯNG THỂ LOẠI
• 2.1. Giới thiệu chung về Thạch Lam và truyện ngắn
• 2.2. Tác giả Thạch Lam – Sơ lược về cuộc đời và sự nghiệp
• 2.3. Truyện ngắn Thạch Lam
• 2.4. Tổ chức dạy học tác phẩm Hai đứa trẻ của tác giả Thạch Lam theo đặc trưng thể loại
• 2.5. Xác định thể loại và đặc trưng thể loại trong tác phẩm Hai đứa trẻ của Thạch Lam
• 2.6. Phương hướng chung
• 2.7. Phương pháp dạy học truyện ngắn Hai đứa trẻ theo đặc trưng thể loại
• 3. CHƯƠNG 3: GIÁO ÁN VÀ THỰC NGHIỆM
• 3.1. Mục đích, nội dung, cách thức thực nghiệm
• 3.2. Mục đích thực nghiệm
• 3.3. Nội dung thực nghiệm
• 3.4. Cách thức thực nghiệm
• 3.5. Giáo án thực nghiệm
• 3.6. Kết quả thực nghiệm
• 3.7. Tiêu chí đánh giá
• 3.8. Đánh giá kết quả thực nghiệm
• KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về dạy học truyện ngắn Hai Đứa Trẻ của Thạch Lam

Truyện ngắn 'Hai Đứa Trẻ' của Thạch Lam là một tác phẩm tiêu biểu trong chương trình Ngữ văn 11. Tác phẩm không chỉ mang giá trị nghệ thuật mà còn chứa đựng nhiều bài học nhân văn sâu sắc. Việc dạy học tác phẩm này cần được thực hiện theo đặc trưng thể loại để giúp học sinh cảm nhận và hiểu rõ hơn về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.

1.1. Đặc điểm nổi bật của tác phẩm Hai Đứa Trẻ

Tác phẩm 'Hai Đứa Trẻ' thể hiện rõ nét phong cách của Thạch Lam với những hình ảnh nhân vật sống động và bối cảnh xã hội đặc trưng. Nội dung truyện xoay quanh cuộc sống của hai đứa trẻ trong một thị trấn nhỏ, phản ánh những tâm tư, tình cảm và ước mơ của chúng.

1.2. Ý nghĩa giáo dục của tác phẩm trong chương trình Ngữ văn 11

Dạy học tác phẩm 'Hai Đứa Trẻ' không chỉ giúp học sinh hiểu về văn học mà còn giáo dục những giá trị nhân văn, tình yêu thương và sự đồng cảm với những số phận nhỏ bé trong xã hội.

II. Thách thức trong việc dạy học Hai Đứa Trẻ tại trường THPT

Việc dạy học tác phẩm 'Hai Đứa Trẻ' gặp nhiều thách thức, từ việc xác định đúng thể loại đến việc tạo hứng thú cho học sinh. Nhiều giáo viên vẫn còn sử dụng phương pháp giảng dạy truyền thống, dẫn đến việc học sinh không thể cảm nhận hết giá trị của tác phẩm.

2.1. Những khó khăn trong việc tiếp cận nội dung tác phẩm

Học sinh thường gặp khó khăn trong việc hiểu sâu sắc nội dung và ý nghĩa của tác phẩm do thiếu sự hướng dẫn cụ thể từ giáo viên. Điều này dẫn đến việc cảm nhận tác phẩm không đầy đủ.

2.2. Thiếu phương pháp dạy học phù hợp với thể loại

Nhiều giáo viên chưa áp dụng các phương pháp dạy học hiện đại, dẫn đến việc học sinh không hứng thú và không phát huy được khả năng sáng tạo trong việc phân tích tác phẩm.

III. Phương pháp dạy học hiệu quả cho Hai Đứa Trẻ

Để dạy học tác phẩm 'Hai Đứa Trẻ' hiệu quả, cần áp dụng các phương pháp dạy học tích cực, khuyến khích học sinh tham gia vào quá trình học tập. Việc sử dụng các hoạt động nhóm, thảo luận sẽ giúp học sinh hiểu sâu hơn về tác phẩm.

3.1. Sử dụng phương pháp thảo luận nhóm

Thảo luận nhóm giúp học sinh trao đổi ý kiến, từ đó hình thành những nhận thức sâu sắc hơn về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm. Phương pháp này cũng khuyến khích sự sáng tạo và tư duy phản biện.

3.2. Tích hợp công nghệ thông tin trong dạy học

Sử dụng công nghệ thông tin như video, hình ảnh minh họa sẽ giúp học sinh dễ dàng hình dung và cảm nhận bối cảnh của tác phẩm, từ đó nâng cao hiệu quả học tập.

IV. Ứng dụng thực tiễn và kết quả nghiên cứu về Hai Đứa Trẻ

Nghiên cứu về việc dạy học tác phẩm 'Hai Đứa Trẻ' đã chỉ ra rằng việc áp dụng phương pháp dạy học theo đặc trưng thể loại mang lại nhiều kết quả tích cực. Học sinh không chỉ hiểu bài tốt hơn mà còn phát triển kỹ năng phân tích và cảm thụ văn học.

4.1. Kết quả thực nghiệm dạy học tại trường THPT

Kết quả thực nghiệm cho thấy học sinh tham gia vào các hoạt động dạy học tích cực có sự tiến bộ rõ rệt trong việc hiểu và phân tích tác phẩm. Điều này chứng tỏ rằng phương pháp dạy học theo đặc trưng thể loại là khả thi.

4.2. Phản hồi từ học sinh về phương pháp dạy học

Học sinh đã có những phản hồi tích cực về phương pháp dạy học mới, cho rằng việc thảo luận và làm việc nhóm giúp họ cảm thấy hứng thú hơn với tác phẩm và dễ dàng tiếp thu kiến thức.

V. Kết luận và hướng phát triển tương lai cho dạy học Hai Đứa Trẻ

Việc dạy học tác phẩm 'Hai Đứa Trẻ' cần được tiếp tục nghiên cứu và phát triển. Cần có những phương pháp dạy học mới, sáng tạo hơn để thu hút học sinh, giúp họ cảm nhận sâu sắc hơn về giá trị của tác phẩm.

5.1. Đề xuất các phương pháp dạy học mới

Cần nghiên cứu và áp dụng các phương pháp dạy học hiện đại, như học qua dự án, học qua trải nghiệm để tạo ra môi trường học tập tích cực cho học sinh.

5.2. Tăng cường hợp tác giữa giáo viên và học sinh

Tăng cường sự hợp tác giữa giáo viên và học sinh trong quá trình dạy học sẽ giúp tạo ra một không khí học tập thân thiện, khuyến khích học sinh tham gia tích cực hơn vào các hoạt động học tập.