Tổng quan nghiên cứu
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế, tiếng Anh ngày càng trở thành ngôn ngữ quan trọng trong nhiều lĩnh vực như kinh tế, chính trị, khoa học, công nghệ và giáo dục. Tại Việt Nam, tiếng Anh được đưa vào chương trình bắt buộc từ cấp trung học cơ sở đến đại học nhằm đáp ứng nhu cầu giao tiếp quốc tế, đặc biệt trong các ngành đặc thù như Công an nhân dân. Trường Trung cấp Công an nhân dân (Armed Police School) đã áp dụng giáo trình “English Unlimited A1-Starter” cho sinh viên năm nhất trong hai năm liên tiếp, nhằm trang bị kiến thức cơ bản và kỹ năng giao tiếp tiếng Anh phục vụ công tác phòng chống tội phạm và hợp tác quốc tế.
Tuy nhiên, trước khi áp dụng, chưa có nghiên cứu đánh giá chính thức nào về mức độ phù hợp của giáo trình này với nhu cầu và trình độ của học viên cũng như phương pháp giảng dạy của giáo viên. Nghiên cứu này nhằm mục tiêu đánh giá toàn diện giáo trình “English Unlimited A1-Starter” dựa trên ba tiêu chí chính: mục tiêu, nội dung và phương pháp, từ góc nhìn của cả giáo viên và học viên tại trường. Qua đó, đề xuất các điều chỉnh nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy và học tập.
Phạm vi nghiên cứu tập trung vào sinh viên năm nhất và giáo viên giảng dạy tiếng Anh tại Trường Trung cấp Công an nhân dân, với dữ liệu thu thập từ 100 sinh viên và 7 giáo viên. Thời gian nghiên cứu diễn ra trong năm học 2017-2018. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cải tiến giáo trình, đồng thời đóng góp vào lĩnh vực đánh giá tài liệu giảng dạy tiếng Anh trong bối cảnh chuyên ngành an ninh công cộng tại Việt Nam.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
Nghiên cứu dựa trên mô hình đánh giá tài liệu giảng dạy của Hutchinson và Waters (1987), tập trung vào ba tiêu chí chính: mục tiêu, nội dung và phương pháp. Mô hình này cho phép đánh giá tổng thể tính phù hợp của giáo trình với yêu cầu của khóa học và nhu cầu người học. Ngoài ra, các khái niệm về vai trò của tài liệu trong giảng dạy tiếng Anh, các loại tài liệu (xuất bản, bản gốc, tài liệu tự chuẩn bị), cũng như các kỹ thuật điều chỉnh tài liệu (bổ sung, lược bỏ, sửa đổi, đơn giản hóa, sắp xếp lại) được vận dụng để phân tích sâu sắc hơn.
Các khái niệm chính bao gồm:
- Mục tiêu học tập: Phù hợp với yêu cầu phát triển kỹ năng nghe, nói, đọc, viết và ngữ pháp cơ bản.
- Nội dung tài liệu: Bao gồm từ vựng, ngữ pháp, các tình huống giao tiếp thực tế, cấu trúc bài học và các loại văn bản.
- Phương pháp giảng dạy: Tập trung vào kỹ thuật dạy học, loại bài tập, sự tương tác trong lớp và hỗ trợ từ tài liệu.
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp kết hợp định lượng và định tính. Dữ liệu được thu thập qua:
- Khảo sát bằng bảng hỏi với 100 sinh viên năm nhất, gồm 5 phần chính đánh giá về thông tin cá nhân, mức độ đạt được mục tiêu khóa học, nội dung giáo trình, phương pháp giảng dạy và ý kiến đóng góp.
- Phỏng vấn không chính thức với 7 giáo viên giảng dạy tiếng Anh tại trường nhằm bổ sung và làm rõ các quan điểm về giáo trình.
Cỡ mẫu được chọn ngẫu nhiên từ các chuyên ngành như Lực lượng đặc nhiệm, Cảnh sát cơ động, Cảnh sát bảo vệ, Huấn luyện viên quân sự và võ thuật. Phân tích dữ liệu sử dụng thống kê mô tả với thang điểm Likert 5 mức, kết hợp phân tích nội dung phỏng vấn để đưa ra nhận định toàn diện. Thời gian nghiên cứu kéo dài trong năm học 2017-2018, đảm bảo thu thập dữ liệu sau khi kết thúc khóa học.
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Những phát hiện chính
Mức độ phù hợp của mục tiêu giáo trình với kết quả học tập
- Sinh viên đánh giá khả năng sử dụng ngữ pháp đạt mức trung bình khá với điểm trung bình khoảng 3.3 (thang 5), thể hiện sự hài lòng về các cấu trúc ngữ pháp cơ bản như thì hiện tại đơn, quá khứ đơn, câu hỏi đơn giản.
- Từ vựng liên quan đến các chủ đề hàng ngày được sinh viên ghi nhớ khá tốt với điểm trung bình từ 3.2 đến 3.3.
- Kỹ năng nghe được đánh giá thấp nhất với điểm trung bình 2.9, trong khi các kỹ năng nói, đọc, viết đạt mức khá (trên 3.0). Giáo viên cũng đồng tình rằng kỹ năng nghe là thách thức lớn nhất cho học viên.
Phù hợp của nội dung giáo trình
- Từ vựng và ngữ pháp được đánh giá là phù hợp với nhu cầu giao tiếp hàng ngày, đặc biệt các chủ đề như chào hỏi, mua sắm, hoạt động hàng ngày có điểm trung bình trên 3.5.
- Một số chủ đề như “Nơi chốn” và “Đi chơi” được sinh viên và giáo viên cho là chưa hấp dẫn hoặc không phù hợp hoàn toàn với thực tế học viên.
- Các phần trong mỗi bài học như ngữ pháp và phần “Explore and Look Again” nhận được đánh giá thấp về tính hữu ích và sự hấp dẫn, với điểm trung bình dưới 3.0.
Phương pháp giảng dạy và điều kiện học tập
- Giáo viên tập trung nhiều vào dạy ngữ pháp và từ vựng, trong khi việc phát triển bốn kỹ năng chưa được cân đối.
- Việc sử dụng tiếng Anh trong lớp còn hạn chế, giáo viên thường xuyên dịch sang tiếng Việt, đặc biệt với lớp có trình độ thấp.
- Tương tác giữa giáo viên và học viên được đánh giá tích cực, tuy nhiên giáo viên vẫn chiếm ưu thế trong việc kiểm soát lớp học.
- Thời lượng dành cho mỗi bài học (khoảng 6-7 tiết) được cho là chưa đủ để bao quát toàn bộ nội dung và kỹ năng cần thiết.
Thảo luận kết quả
Kết quả cho thấy giáo trình “English Unlimited A1-Starter” tương đối phù hợp với mục tiêu và nhu cầu của học viên tại Trường Trung cấp Công an nhân dân, đặc biệt trong việc cung cấp kiến thức ngữ pháp và từ vựng cơ bản. Tuy nhiên, kỹ năng nghe vẫn là điểm yếu cần được cải thiện, có thể do các bài tập nghe chưa phù hợp hoặc chưa được thực hành đủ trong lớp.
Sự không đồng đều trong đánh giá về các chủ đề và phần bài học phản ánh sự đa dạng về trình độ và sở thích của học viên, đồng thời cho thấy cần có sự điều chỉnh để tăng tính hấp dẫn và thực tiễn. Việc giáo viên sử dụng tiếng Việt nhiều trong lớp cũng ảnh hưởng đến môi trường học tập tiếng Anh, hạn chế khả năng tiếp xúc và thực hành ngôn ngữ.
So sánh với các nghiên cứu tương tự trong nước và quốc tế, kết quả này phù hợp với xu hướng chung về việc cần điều chỉnh tài liệu giảng dạy để phù hợp hơn với đặc thù học viên và điều kiện giảng dạy. Việc tăng cường thời gian học, cải tiến phương pháp giảng dạy và nâng cao chất lượng bài tập nghe sẽ góp phần nâng cao hiệu quả học tập.
Dữ liệu có thể được trình bày qua các biểu đồ thanh thể hiện mức độ hài lòng của học viên về từng kỹ năng, bảng so sánh điểm trung bình các phần nội dung và biểu đồ tròn về tỷ lệ sử dụng tiếng Anh trong lớp học.
Đề xuất và khuyến nghị
Tăng cường các bài tập và hoạt động phát triển kỹ năng nghe
- Thiết kế thêm các bài nghe phù hợp với trình độ A1, sử dụng đa dạng các loại âm thanh thực tế.
- Thời gian thực hành nghe nên được tăng lên trong mỗi bài học.
- Chủ thể thực hiện: Giáo viên và ban biên soạn giáo trình, trong vòng 1 năm học.
Điều chỉnh nội dung các chủ đề và phần bài học
- Thay đổi hoặc bổ sung các chủ đề gần gũi, hấp dẫn hơn với học viên như các tình huống công việc thực tế trong ngành công an.
- Cải tiến phần “Explore and Look Again” để tăng tính tương tác và hấp dẫn.
- Chủ thể thực hiện: Ban biên soạn giáo trình phối hợp với giáo viên, trong vòng 6 tháng.
Đào tạo nâng cao năng lực sử dụng tiếng Anh trong lớp cho giáo viên
- Tổ chức các khóa tập huấn về phương pháp giảng dạy tiếng Anh giao tiếp, giảm thiểu việc dịch sang tiếng Việt.
- Khuyến khích giáo viên áp dụng các kỹ thuật tương tác tích cực, tăng cường sử dụng tiếng Anh trong lớp.
- Chủ thể thực hiện: Ban giám hiệu nhà trường và phòng đào tạo, trong vòng 1 năm.
Tăng thời lượng học và phân bổ hợp lý các phần nội dung
- Xem xét tăng số tiết học cho mỗi đơn vị bài học để đảm bảo đủ thời gian cho các kỹ năng và phần ngữ pháp.
- Phân bổ thời gian hợp lý giữa các kỹ năng, ưu tiên kỹ năng nghe và nói.
- Chủ thể thực hiện: Ban giám hiệu và tổ chuyên môn, trong kế hoạch năm học tiếp theo.
Đối tượng nên tham khảo luận văn
Giáo viên tiếng Anh tại các trường công an và an ninh
- Lợi ích: Hiểu rõ hơn về đánh giá và điều chỉnh giáo trình phù hợp với đặc thù học viên.
- Use case: Áp dụng các đề xuất để nâng cao hiệu quả giảng dạy.
Nhà thiết kế và biên soạn giáo trình tiếng Anh chuyên ngành
- Lợi ích: Nắm bắt nhu cầu thực tế và phản hồi từ người dùng cuối để cải tiến tài liệu.
- Use case: Phát triển giáo trình mới hoặc điều chỉnh giáo trình hiện tại.
Quản lý đào tạo tại các trường công an, an ninh
- Lợi ích: Đánh giá hiệu quả chương trình đào tạo tiếng Anh, xây dựng kế hoạch cải tiến.
- Use case: Lập kế hoạch đào tạo, phân bổ nguồn lực hợp lý.
Nghiên cứu sinh và học viên cao học chuyên ngành phương pháp giảng dạy tiếng Anh
- Lợi ích: Tham khảo mô hình nghiên cứu, phương pháp đánh giá tài liệu giảng dạy.
- Use case: Phát triển đề tài nghiên cứu liên quan đến đánh giá và cải tiến tài liệu.
Câu hỏi thường gặp
Tại sao kỹ năng nghe lại là điểm yếu của học viên?
Kỹ năng nghe được đánh giá thấp do các bài tập nghe trong giáo trình chưa phù hợp với trình độ hoặc chưa được thực hành đủ. Ví dụ, một số bài nghe có nội dung phức tạp hoặc tốc độ nhanh khiến học viên khó theo kịp.Giáo viên có sử dụng tiếng Anh trong lớp thường xuyên không?
Việc sử dụng tiếng Anh trong lớp còn hạn chế, giáo viên thường dịch sang tiếng Việt, đặc biệt với lớp có trình độ thấp. Điều này ảnh hưởng đến môi trường học tập tiếng Anh và khả năng thực hành của học viên.Các chủ đề trong giáo trình có phù hợp với học viên không?
Phần lớn các chủ đề phù hợp và gần gũi với cuộc sống hàng ngày, tuy nhiên một số chủ đề như “Nơi chốn” hoặc “Đi chơi” được đánh giá là chưa hấp dẫn hoặc không thực tế với học viên.Phần “Explore and Look Again” có được học viên đánh giá cao không?
Phần này nhận được đánh giá thấp do học viên thường không được hướng dẫn kỹ khi học ở nhà và không có sự kiểm tra, dẫn đến thiếu hứng thú và hiệu quả thấp.Có đề xuất gì để cải thiện giáo trình hiện tại?
Nghiên cứu đề xuất tăng cường bài tập nghe, điều chỉnh nội dung chủ đề, nâng cao kỹ năng sử dụng tiếng Anh trong lớp của giáo viên và tăng thời lượng học cho mỗi bài học nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy và học tập.
Kết luận
- Giáo trình “English Unlimited A1-Starter” tương đối phù hợp với mục tiêu và nhu cầu học viên năm nhất tại Trường Trung cấp Công an nhân dân.
- Ngữ pháp và từ vựng được đánh giá cao, trong khi kỹ năng nghe là điểm yếu cần cải thiện.
- Nội dung và phương pháp giảng dạy cần được điều chỉnh để tăng tính hấp dẫn và phù hợp với đặc thù học viên.
- Đề xuất tăng thời lượng học, cải tiến bài tập nghe, nâng cao năng lực sử dụng tiếng Anh trong lớp cho giáo viên.
- Nghiên cứu mở ra hướng phát triển giáo trình và phương pháp giảng dạy tiếng Anh chuyên ngành an ninh công cộng trong tương lai.
Hành động tiếp theo: Các bên liên quan nên phối hợp triển khai các đề xuất cải tiến trong năm học tới nhằm nâng cao chất lượng đào tạo tiếng Anh tại trường.