Luận Văn Thạc Sĩ: Đánh Giá Khó Khăn Của Học Sinh Trung Học Cơ Sở Trong Học Tập STEM

• Tác giả: Nguyễn Thị Kiều Anh
• Người hướng dẫn: TS. Trần Văn Công
• Trường học: Trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Đo lường và Đánh giá trong Giáo dục
• Đề tài: Xây dựng thang đo nhằm đánh giá khó khăn của học sinh trung học cơ sở trong quá trình học tập STEM
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2019
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
• MỤC LỤC
• DANH MỤC HÌNH
• DANH MỤC BIỂU ĐỒ
• DANH MỤC BẢNG
• PHẦN MỞ ĐẦU
• 0.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
• 0.2. Các nghiên cứu về khó khăn trong học tập
• 0.3. Các nghiên cứu khó khăn trong quá trình học tập STEM
• 0.4. Các nghiên cứu về đo lường khó khăn học tập
• 0.5. Xây dựng thang đo, đánh giá chất lượng thang đo
• 0.5.1. Xây dựng thang đo
• 0.5.2. Đánh giá thang đo
• 0.6. Đặc điểm lứa tuổi học sinh trung học cơ sở
• 0.6.1. Sự phát triển về tâm sinh lý
• 0.6.2. Sự phát triển về trí tuệ
• 0.7. Các khái niệm liên quan
• 0.7.1. Khái niệm và các vấn đề liên quan tới khó khăn trong học tập
• 0.7.2. Một số khó khăn trong học tập của học sinh trung học cơ sở
• 0.7.3. Khái niệm và các vấn đề liên quan tới STEM
• 0.7.4. Thực trạng triển khai giáo dục STEM ở Việt Nam
• 0.7.5. Các yếu tố khó khăn trong học tập STEM
• 0.8. Tiểu kết chương 1
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN
• 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
• 1.1.1. Các nghiên cứu về khó khăn trong học tập
• 1.1.2. Các nghiên cứu khó khăn trong quá trình học tập STEM
• 1.1.3. Các nghiên cứu về đo lường khó khăn học tập
• 1.2. Tiểu kết chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: TỔ CHỨC VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Quy trình nghiên cứu. Phương pháp nghiên cứu
• 2.1.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận
• 2.1.2. Phương pháp phỏng vấn
• 2.1.3. Phương pháp điều tra bảng hỏi
• 2.1.4. Phương pháp thống kê toán học
• 2.2. Xây dựng thang đo
• 2.2.1. Xác định vấn đề nghiên cứu
• 2.2.2. Xây dựng ngân hàng câu hỏi
• 2.2.3. Khảo sát kiểm định thang đo
• 2.2.4. Đánh giá thang đo
• 2.3. Tiểu kết chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Thử nghiệm thang đo
• 3.2. Kiểm định thang đo. Ứng dụng thang đo trong đánh giá thực trạng khó khăn của học sinh THCS trong học tập STEM
• 3.2.1. Đánh giá yếu tố khó khăn về nhận thức của học sinh trong học tập STEM
• 3.2.2. Đánh giá yếu tố khó khăn về môi trường giáo dục trong học tập STEM
• 3.2.3. Đánh giá yếu tố khó khăn về năng lực của học sinh trong học tập STEM
• 3.2.4. Tương quan giữa các nhân tố khó khăn trong học tập STEM
• 3.2.5. Một số yếu tố liên quan đến khó khăn của học sinh trong học tập STEM
• 3.3. Tiểu kết chương 3
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• THANG ĐO KHẢO SÁT LẦN 1
• THANG ĐO KHẢO SÁT LẦN 2
• THANG ĐO KHẢO SÁT SAU ĐIỀU CHỈNH

I. Tổng Quan Về Khó Khăn Học Tập STEM Của Học Sinh Trung Học Cơ Sở

Khó khăn trong học tập STEM của học sinh trung học cơ sở đang trở thành một vấn đề đáng quan tâm trong bối cảnh giáo dục hiện đại. STEM, viết tắt của Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán học, không chỉ là một phương pháp giảng dạy mà còn là một cách tiếp cận tích hợp giúp học sinh phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề và tư duy sáng tạo. Tuy nhiên, việc triển khai giáo dục STEM tại các trường trung học cơ sở gặp phải nhiều thách thức. Các nghiên cứu cho thấy rằng học sinh thường gặp khó khăn trong việc tiếp cận và áp dụng kiến thức STEM vào thực tiễn. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến kết quả học tập mà còn tác động đến sự phát triển toàn diện của học sinh.

1.1. Khó Khăn Trong Học Tập STEM Định Nghĩa Và Ý Nghĩa

Khó khăn trong học tập STEM được định nghĩa là những rào cản mà học sinh gặp phải trong quá trình tiếp thu và áp dụng kiến thức liên quan đến các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học. Những khó khăn này có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm cả yếu tố tâm lý, môi trường học tập và phương pháp giảng dạy. Việc hiểu rõ về những khó khăn này là rất quan trọng để tìm ra các giải pháp hiệu quả nhằm cải thiện chất lượng giáo dục STEM.

1.2. Tình Hình Khó Khăn Học Tập STEM Tại Việt Nam

Tại Việt Nam, giáo dục STEM đã được triển khai tại nhiều trường trung học cơ sở, nhưng vẫn còn nhiều thách thức. Theo nghiên cứu của Nguyễn Thanh Hải (2019), các yếu tố như kinh phí hạn chế, trình độ giáo viên và cơ sở vật chất không đủ đáp ứng đã tạo ra những rào cản lớn. Học sinh thường có tâm lý ngại ngùng khi tham gia các hoạt động STEM, dẫn đến việc không phát huy được khả năng sáng tạo và tư duy phản biện.

II. Các Thách Thức Chính Trong Học Tập STEM Của Học Sinh

Các thách thức trong học tập STEM của học sinh trung học cơ sở có thể được phân loại thành nhiều nhóm khác nhau. Những thách thức này không chỉ ảnh hưởng đến khả năng tiếp thu kiến thức mà còn tác động đến động lực học tập của học sinh. Việc nhận diện và phân tích các thách thức này là cần thiết để có những biện pháp can thiệp kịp thời.

2.1. Khó Khăn Về Nhận Thức Và Tâm Lý

Nhiều học sinh gặp khó khăn trong việc nhận thức về tầm quan trọng của STEM trong cuộc sống hàng ngày. Sự thiếu hụt động lực và cảm giác lo lắng khi học các môn STEM có thể dẫn đến việc học sinh không tham gia tích cực vào các hoạt động học tập. Theo nghiên cứu của Eda (2016), cảm xúc tiêu cực như sợ hãi và căng thẳng có thể làm giảm hiệu quả học tập của học sinh.

2.2. Khó Khăn Về Phương Pháp Giảng Dạy

Phương pháp giảng dạy không phù hợp cũng là một trong những nguyên nhân chính gây khó khăn cho học sinh trong việc học STEM. Nghiên cứu của Kaniz (2015) chỉ ra rằng phương pháp giảng dạy truyền thống không đáp ứng được nhu cầu học tập của học sinh, dẫn đến việc học sinh không thể tiếp thu kiến thức một cách hiệu quả.

2.3. Khó Khăn Về Môi Trường Học Tập

Môi trường học tập cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành thái độ và động lực học tập của học sinh. Các yếu tố như cơ sở vật chất, trang thiết bị và sự hỗ trợ từ giáo viên có thể ảnh hưởng lớn đến khả năng tiếp cận và áp dụng kiến thức STEM của học sinh. Theo nghiên cứu của Joseph (2018), môi trường học tập không thuận lợi có thể làm giảm sự hứng thú của học sinh đối với các môn học STEM.

III. Phương Pháp Giải Quyết Khó Khăn Học Tập STEM

Để giải quyết các khó khăn trong học tập STEM, cần có những phương pháp và giải pháp cụ thể. Việc áp dụng các phương pháp giảng dạy tích cực, kết hợp với việc tạo ra môi trường học tập thân thiện và hỗ trợ sẽ giúp học sinh vượt qua những rào cản trong quá trình học tập.

3.1. Áp Dụng Phương Pháp Giảng Dạy Tích Cực

Phương pháp giảng dạy tích cực, như học qua dự án và học trải nghiệm, đã được chứng minh là hiệu quả trong việc nâng cao sự tham gia của học sinh. Việc khuyến khích học sinh tham gia vào các hoạt động thực tiễn sẽ giúp họ hiểu rõ hơn về các khái niệm STEM và phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề.

3.2. Tạo Môi Trường Học Tập Hỗ Trợ

Môi trường học tập hỗ trợ là yếu tố quan trọng giúp học sinh cảm thấy thoải mái và tự tin khi tham gia vào các hoạt động STEM. Cần có sự đầu tư vào cơ sở vật chất và trang thiết bị, cũng như tạo ra các chương trình hỗ trợ học sinh từ giáo viên và cộng đồng.

3.3. Đào Tạo Giáo Viên Về STEM

Đào tạo giáo viên về phương pháp giảng dạy STEM là rất cần thiết. Giáo viên cần được trang bị kiến thức và kỹ năng để có thể hướng dẫn học sinh một cách hiệu quả. Việc tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu sẽ giúp giáo viên nâng cao năng lực giảng dạy và tạo ra những bài học hấp dẫn cho học sinh.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Và Kết Quả Nghiên Cứu Về Khó Khăn Học Tập STEM

Việc ứng dụng các giải pháp đã được đề xuất trong thực tiễn sẽ giúp cải thiện tình hình học tập STEM của học sinh. Các nghiên cứu cho thấy rằng khi học sinh được hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi, họ sẽ có khả năng tiếp thu kiến thức tốt hơn và phát triển kỹ năng cần thiết cho tương lai.

4.1. Kết Quả Nghiên Cứu Từ Các Trường Học

Nghiên cứu tại một số trường trung học cơ sở cho thấy rằng việc áp dụng phương pháp giảng dạy tích cực đã giúp học sinh cải thiện đáng kể kết quả học tập STEM. Học sinh không chỉ nắm vững kiến thức mà còn phát triển được kỹ năng làm việc nhóm và tư duy phản biện.

4.2. Phản Hồi Từ Học Sinh Về Chương Trình STEM

Phản hồi từ học sinh cho thấy rằng họ cảm thấy hứng thú hơn với các môn học STEM khi được tham gia vào các hoạt động thực tiễn. Sự tham gia của học sinh vào các dự án STEM đã giúp họ nhận thức rõ hơn về tầm quan trọng của STEM trong cuộc sống hàng ngày.

V. Kết Luận Và Tương Lai Của Giáo Dục STEM Tại Việt Nam

Giáo dục STEM có vai trò quan trọng trong việc phát triển năng lực cho học sinh trung học cơ sở. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả cao, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan, từ nhà trường, giáo viên đến phụ huynh và cộng đồng. Tương lai của giáo dục STEM tại Việt Nam phụ thuộc vào việc giải quyết các khó khăn hiện tại và tạo ra một môi trường học tập tích cực.

5.1. Định Hướng Phát Triển Giáo Dục STEM

Định hướng phát triển giáo dục STEM cần tập trung vào việc cải thiện chất lượng giảng dạy và nâng cao nhận thức của học sinh về tầm quan trọng của STEM. Cần có các chính sách hỗ trợ từ chính phủ và các tổ chức giáo dục để thúc đẩy chương trình STEM tại các trường học.

5.2. Tương Lai Của Học Sinh Trong Lĩnh Vực STEM

Tương lai của học sinh trong lĩnh vực STEM sẽ sáng sủa hơn nếu họ được trang bị đầy đủ kiến thức và kỹ năng cần thiết. Việc khuyến khích học sinh tham gia vào các hoạt động STEM sẽ giúp họ phát triển tư duy sáng tạo và khả năng giải quyết vấn đề, từ đó chuẩn bị tốt hơn cho tương lai nghề nghiệp.