Nhận xét về xạ hình shunt gan phổi trong xạ trị chọn lọc bằng hạt vi cầu phóng xạ Y-90 cho bệnh nhân ung thư biểu mô tế bào gan

• Tác giả: Vũ Thị Bích Loan
• Người hướng dẫn: GS.TS Mai Trọng Khoa
• Trường học: Trường Đại học Y Dược - Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Y Đa Khoa
• Đề tài: Đặc điểm xạ hình shunt gan phổi trong phase I xạ trị trong chọn lọc bằng hạt vi cầu phóng xạ Y-90 ở bệnh nhân ung thư biểu mô tế bào gan
• Loại tài liệu: Khóa luận tốt nghiệp
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. CÁC VẤN ĐỀ VỀ UNG THƯ GAN
• 1.2. ĐIỀU TRỊ UNG THƯ BIỂU MÔ TẾ BÀO GAN BẰNG PHƯƠNG PHÁP XẠ TRỊ TRONG CHỌN LỌC – SELECTIVE INTERNAL RADIOTHERAPY (SIRT)
• 1.3. MỘT SỐ NGHIÊN CỨU TRÊN THẾ GIỚI VÀ TRONG NƯỚC
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
• 2.1.1. Tiêu chuẩn lựa chọn
• 2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ
• 2.2. ĐỊA ĐIỂM VÀ THỜI GIAN NGHIÊN CỨU
• 2.3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.3.1. Thiết kế nghiên cứu
• 2.3.2. Cỡ mẫu và phương pháp chọn mẫu
• 2.3.3. Các bước tiến hành
• 2.3.4. Phương pháp thu thập số liệu
• 2.3.5. Phương pháp xử lí số liệu
• 2.3.6. Sai số và cách khắc phục
• 2.4. VẤN ĐỀ ĐẠO ĐỨC TRONG NGHIÊN CỨU
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ
• 3.1. ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
• 3.1.1. Đặc điểm chung về tuổi và giới tính của đối tượng nghiên cứu
• 3.1.2. Lí do vào viện
• 3.1.3. Các yếu tố nguy cơ của bệnh nhân
• 3.1.4. Phân chia giai đoạn theo BCLC
• 3.1.5. Đặc điểm về phương pháp điều trị trước đây của đối tượng nghiên cứu
• 3.1.6. Đặc điểm xét nghiệm cận lâm sàng
• 3.1.7. Đặc điểm khối u
• 3.2. MỐI LIÊN QUAN CỦA SHUNT GAN – PHỔI VỚI MỘT SỐ YẾU TỐ
• 3.2.1. Đặc điểm chung của shunt gan - phổi của đối tượng nghiên cứu
• 3.2.2. Mối liên quan của shunt gan – phổi với tuổi và giới của đối tượng nghiên cứu
• 3.2.3. Mối liên quan của shunt gan – phổi với các yếu tố nguy cơ và các phương pháp điều trị trước đây
• 3.2.4. Mối liên quan của shunt gan phổi với đặc điểm khối u
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
• 4.1.1. Về giới tính, tuổi
• 4.1.2. Các yếu tố nguy cơ
• 4.1.3. Đặc điểm lâm sàng trước điều trị
• 4.1.4. Đặc điểm cận lâm sàng
• 4.1.5. Đặc điểm khối u trên chẩn đoán hình ảnh (CLVT/MRI) trước điều trị của đối tượng nghiên cứu
• 4.1.6. Đặc điểm giai đoạn bệnh
• 4.1.7. Các phương pháp điều trị ung thư gan trước khi thực hiện SIRT
• 4.2. ĐẶC ĐIỂM SHUNT GAN – PHỔI TRONG PHASE I CỦA SIRT
• 4.2.1. Đặc điểm chung
• 4.2.2. Mối liên quan của shunt gan – phổi với tuổi và giới
• 4.2.3. Mối liên quan giữa giá trị shunt gan – phổi với tình trạng xơ gan
• 4.2.4. Mối liên quan của shunt gan – phổi với các phương pháp điều trị trước SIRT
• 4.2.5. Mối liên quan của shunt gan- phổi với đặc điểm khối u
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Xạ Trị Trong Chọn Lọc SIRT Cho Ung Thư Biểu Mô Tế Bào Gan

Xạ trị trong chọn lọc (SIRT) nổi bật như một phương pháp điều trị tiên tiến, mang lại hiệu quả điều trị khả quan và ít gây biến chứng cho bệnh nhân ung thư biểu mô tế bào gan. Kỹ thuật này đặc biệt phù hợp cho những trường hợp không còn khả năng phẫu thuật, từ chối phẫu thuật hoặc có chống chỉ định phẫu thuật nhưng chức năng gan vẫn còn bù. Cơ chế hoạt động của SIRT dựa trên việc sử dụng các hạt vi cầu phóng xạ Y-90, được đưa đến khối u qua đường động mạch gan. Các hạt Y-90 này sẽ tắc nghẽn trong hệ thống mao mạch của khối u, làm gián đoạn nguồn cung cấp máu, khiến khối u bị thiếu dinh dưỡng và dần dần bị tiêu diệt. Đồng thời, tia bức xạ β phát ra từ các hạt vi cầu này cũng góp phần tiêu diệt tế bào ung thư một cách chọn lọc.

1.1. Biến Chứng Và Giám Sát Sau SIRT

Mặc dù SIRT được đánh giá là an toàn, biến chứng vẫn có thể xảy ra, chủ yếu do sự di chuyển của hạt vi cầu đến các vùng gan lành (gây suy gan) hoặc các cơ quan khác như dạ dày, túi mật (gây viêm do tia xạ). Viêm phổi do tia xạ là một biến chứng đáng lưu ý, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng hô hấp của bệnh nhân. Do đó, việc đánh giá shunt gan phổi là rất quan trọng, không chỉ giúp tính toán liều Y-90 chính xác (chống chỉ định khi shunt >20% và cần giảm liều tùy mức shunt) mà còn góp phần giảm thiểu nguy cơ biến chứng lên phổi.

II. Chẩn Đoán Hình Ảnh Và Vai Trò Của SPECT

Chẩn đoán hình ảnh đóng vai trò then chốt trong việc phát hiện và đánh giá ung thư biểu mô tế bào gan. Các phương pháp như siêu âm, chụp cắt lớp vi tính (CLVT), cộng hưởng từ (CHT), chụp cắt lớp phát xạ đơn photon (SPECT) và chụp cắt lớp bức xạ positron (PET) đều có những ưu điểm riêng trong việc cung cấp thông tin về hình dạng, kích thước, vị trí của khối u cũng như tình trạng xơ gan. Trong đó, SPECT nổi bật với khả năng phát hiện tổn thương từ giai đoạn rất sớm ở cấp độ tế bào và phân tử.

2.1. Kỹ Thuật SPECT Trong Đánh Giá Shunt Gan Phổi

SPECT hoạt động dựa trên nguyên lý ghi hình các photon gamma phát ra từ đồng vị phóng xạ (ĐVPX) đã được đưa vào cơ thể bệnh nhân dưới dạng dược chất phóng xạ (DCPX). Kỹ thuật này cho phép tạo ra hình ảnh cắt lớp của gan và phổi, giúp đánh giá shunt gan phổi. Hình ảnh shunt gan phổi thu được từ SPECT cung cấp thông tin về lượng hạt vi cầu Y-90 có thể đi từ gan vào phổi, từ đó hỗ trợ việc điều chỉnh liều lượng Y-90 phù hợp, giảm thiểu nguy cơ viêm phổi do tia xạ.