I. Xạ Trị Trong Chọn Lọc SIRT Cho Ung Thư Biểu Mô Tế Bào Gan
Xạ trị trong chọn lọc (SIRT) nổi bật như một phương pháp điều trị tiên tiến, mang lại hiệu quả điều trị khả quan và ít gây biến chứng cho bệnh nhân ung thư biểu mô tế bào gan. Kỹ thuật này đặc biệt phù hợp cho những trường hợp không còn khả năng phẫu thuật, từ chối phẫu thuật hoặc có chống chỉ định phẫu thuật nhưng chức năng gan vẫn còn bù. Cơ chế hoạt động của SIRT dựa trên việc sử dụng các hạt vi cầu phóng xạ Y-90, được đưa đến khối u qua đường động mạch gan. Các hạt Y-90 này sẽ tắc nghẽn trong hệ thống mao mạch của khối u, làm gián đoạn nguồn cung cấp máu, khiến khối u bị thiếu dinh dưỡng và dần dần bị tiêu diệt. Đồng thời, tia bức xạ β phát ra từ các hạt vi cầu này cũng góp phần tiêu diệt tế bào ung thư một cách chọn lọc.
1.1. Biến Chứng Và Giám Sát Sau SIRT
Mặc dù SIRT được đánh giá là an toàn, biến chứng vẫn có thể xảy ra, chủ yếu do sự di chuyển của hạt vi cầu đến các vùng gan lành (gây suy gan) hoặc các cơ quan khác như dạ dày, túi mật (gây viêm do tia xạ). Viêm phổi do tia xạ là một biến chứng đáng lưu ý, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng hô hấp của bệnh nhân. Do đó, việc đánh giá shunt gan phổi là rất quan trọng, không chỉ giúp tính toán liều Y-90 chính xác (chống chỉ định khi shunt >20% và cần giảm liều tùy mức shunt) mà còn góp phần giảm thiểu nguy cơ biến chứng lên phổi.
II. Chẩn Đoán Hình Ảnh Và Vai Trò Của SPECT
Chẩn đoán hình ảnh đóng vai trò then chốt trong việc phát hiện và đánh giá ung thư biểu mô tế bào gan. Các phương pháp như siêu âm, chụp cắt lớp vi tính (CLVT), cộng hưởng từ (CHT), chụp cắt lớp phát xạ đơn photon (SPECT) và chụp cắt lớp bức xạ positron (PET) đều có những ưu điểm riêng trong việc cung cấp thông tin về hình dạng, kích thước, vị trí của khối u cũng như tình trạng xơ gan. Trong đó, SPECT nổi bật với khả năng phát hiện tổn thương từ giai đoạn rất sớm ở cấp độ tế bào và phân tử.
2.1. Kỹ Thuật SPECT Trong Đánh Giá Shunt Gan Phổi
SPECT hoạt động dựa trên nguyên lý ghi hình các photon gamma phát ra từ đồng vị phóng xạ (ĐVPX) đã được đưa vào cơ thể bệnh nhân dưới dạng dược chất phóng xạ (DCPX). Kỹ thuật này cho phép tạo ra hình ảnh cắt lớp của gan và phổi, giúp đánh giá shunt gan phổi. Hình ảnh shunt gan phổi thu được từ SPECT cung cấp thông tin về lượng hạt vi cầu Y-90 có thể đi từ gan vào phổi, từ đó hỗ trợ việc điều chỉnh liều lượng Y-90 phù hợp, giảm thiểu nguy cơ viêm phổi do tia xạ.
