Nghiên cứu hình thái chức năng thất phải bằng siêu âm tim ở bệnh nhân tự miễn có tăng áp động mạch phổi

• Trường học: Trường Đại Học Y Dược
• Chuyên ngành: Y học
• Đề tài: Nghiên Cứu Siêu Âm Tim Hình Thái Chức Năng Thất Phải Ở Bệnh Nhân Tự Miễn Và Tăng Áp Động Mạch Phổi
• Loại tài liệu: luận án
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Hồ Chí Minh

• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Tổng quan về lupus ban đỏ hệ thống và xơ cứng bì, các biến chứng của bệnh
• 1.2. Tổng quan về bệnh tự miễn
• 1.2.1. Định nghĩa bệnh tự miễn
• 1.3. Dịch tễ tăng áp động mạch phổi ở lupus ban đỏ hệ thống và xơ cứng bì hệ thống
• 1.4. Sinh bệnh học tăng áp động mạch phổi trong lupus ban đỏ hệ thống và xơ cứng bì
• 1.5. Một số phương pháp chẩn đoán hình ảnh đánh giá áp lực động mạch phổi và hình thái, chức năng tim ở bệnh nhân tự miễn có tăng áp động mạch phổi
• 1.5.1. Siêu âm tim
• 1.5.2. Cộng hưởng từ tim
• 1.5.3. Chụp cắt lớp vi tính và PET
• 1.5.4. Thông tim phải
• 1.5.5. Siêu âm tim ở bệnh nhân bệnh tự miễn có tăng áp động mạch phổi
• 1.5.5.1. Siêu âm hình thái thất phải
• 1.5.5.2. Đánh giá chức năng thất phải
• 1.5.5.3. Đánh giá huyết động
• 1.5.5.4. Siêu âm Doppler TP ở bệnh nhân tăng áp động mạch phổi
• 1.6. Tình hình nghiên cứu đánh giá chức năng thất phải bằng siêu âm Doppler tim trên bệnh nhân tăng áp động mạch phổi mắc lupus ban đỏ hệ thống và xơ cứng bì
• 1.7. Nghiên cứu trên thế giới về tình hình tăng áp động mạch phổi ở bệnh nhân mắc lupus ban đỏ hệ thống và xơ cứng bì
• 1.8. Nghiên cứu hình thái, chức năng thất phải bằng siêu âm Doppler tim ở bệnh nhân mắc lupus ban đỏ hệ thống và xơ cứng bì có tăng áp động mạch phổi
• 1.9. Nghiên cứu về mối liên quan giữa chức năng thất phải và các biến đổi lâm sàng và cận lâm sàng ở bệnh nhân mắc một số bệnh tự miễn thường gặp có tăng áp động mạch phổi
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Mẫu nghiên cứu
• 2.3. Tiêu chuẩn lựa chọn
• 2.4. Tiêu chuẩn loại trừ
• 2.5. Phương pháp nghiên cứu
• 2.5.1. Thiết kế nghiên cứu
• 2.5.2. Các biến số dùng trong nghiên cứu
• 2.5.3. Các bước tiến hành
• 2.5.3.1. Hỏi thông tin hành chính và bệnh sử
• 2.5.3.2. Thăm khám lâm sàng
• 2.5.3.3. Xét nghiệm cận lâm sàng
• 2.5.3.4. Xử lý số liệu
• 2.5.3.5. Đạo đức nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đặc điểm chung của nhóm bệnh nhân
• 3.2. Đặc điểm tuổi, giới, chỉ số khối cơ thể của nhóm bệnh nhân
• 3.3. Đặc điểm tiền sử bệnh của nhóm bệnh nhân
• 3.4. Đặc điểm lâm sàng nhóm bệnh nhân
• 3.5. Đặc điểm hình thái, chức năng tim phải
• 3.5.1. Đặc điểm hình thái
• 3.5.2. Chức năng tâm thu thất phải
• 3.5.3. Chức năng tâm trương thất phải
• 3.6. Mối liên quan giữa chức năng thất phải với đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng lupus ban đỏ hệ thống và xơ cứng bì có tăng áp động mạch phổi
• 3.7. Mối liên quan giữa chỉ số chức năng tâm thu thất phải với đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng
• 3.8. Mối tương quan giữa chỉ số chức năng tâm trương với đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng ở nhóm bệnh nhân có TAĐMP
• 3.9. Yếu tố nguy cơ dự báo TAĐMP ở nhóm lupus ban đỏ hệ thống và xơ cứng bì
• 3.10. Giá trị của nồng độ NT-proBNP trong chẩn đoán tăng áp động mạch phổi
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. Đặc điểm chung nhóm bệnh nhân nghiên cứu
• 4.2. Đặc điểm tuổi, giới, thể trạng
• 4.3. Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng
• 4.4. Đặc điểm hình thái, chức năng tim phải nhóm bệnh nhân nghiên cứu
• 4.4.1. Đặc điểm hình thái tim phải
• 4.4.2. Đặc điểm chức năng tim phải
• 4.5. So sánh đặc điểm tuổi, giới, lâm sàng, cận lâm sàng và chức năng TP giữa hai nhóm lupus ban đỏ hệ thống và xơ cúng bì hệ thống có kèm tăng áp phổi
• 4.6. Mối liên quan giữa chức năng thất phải và các biến đổi lâm sàng, cận lâm sàng ở nhóm bệnh nhân nghiên cứu
• 4.7. Mối liên quan giữa chức năng thất phải với một số chỉ số lâm sàng, cận lâm sàng
• 4.8. Yếu tố dự báo nguy cơ tăng áp phổi
• 4.9. Giá trị N-TproBNP trong chẩn đoán tăng áp động mạch phổi
• MỤC LỤC ĐẶT VẤN ĐỀ
• HẠN CHẾ CỦA ĐỀ TÀI
• CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng quan về bệnh tự miễn

Bệnh tự miễn là tình trạng hệ thống miễn dịch tấn công chính cơ thể mình. Hệ thống miễn dịch thường có khả năng phân biệt giữa các tế bào lạ và tế bào của bản thân. Tuy nhiên, trong bệnh tự miễn, hệ thống miễn dịch nhầm lẫn và giải phóng các protein gọi là tự kháng thể để tấn công các tế bào khỏe mạnh. Bệnh tự miễn có thể được chia thành hai loại: bệnh tự miễn cơ quan và bệnh tự miễn hệ thống. Bệnh tự miễn hệ thống, như lupus ban đỏ hệ thống (LPBĐHT) và xơ cứng bì hệ thống (XCBHT), gây tổn thương không đặc hiệu cho nhiều cơ quan. Tỷ lệ mắc bệnh tự miễn đang gia tăng, với khoảng 8% dân số bị ảnh hưởng. Đặc biệt, LPBĐHT và XCBHT là hai bệnh tự miễn phổ biến nhất, thường gặp ở nữ giới với tỷ lệ nữ/nam xấp xỉ 10/1. Tăng áp động mạch phổi (TAĐMP) là một trong những biến chứng nghiêm trọng của bệnh tự miễn, với tỷ lệ mắc bệnh dao động từ 4,2% đến 32% tùy theo loại bệnh tự miễn.

II. Định nghĩa và phân loại tăng áp động mạch phổi

Tăng áp động mạch phổi là tình trạng tăng áp lực trong động mạch phổi, dẫn đến suy giảm chức năng tim phải. Tình trạng này có thể do nhiều nguyên nhân, trong đó bệnh tự miễn là một yếu tố quan trọng. Tăng áp động mạch phổi được phân loại thành nhiều loại, bao gồm tăng áp động mạch phổi vô căn và tăng áp động mạch phổi thứ phát do các bệnh lý khác. Tăng áp động mạch phổi có thể gây ra các triệu chứng như khó thở, mệt mỏi và đau ngực. Việc chẩn đoán sớm và chính xác là rất quan trọng để cải thiện tiên lượng cho bệnh nhân. Siêu âm tim là một trong những phương pháp chẩn đoán hiệu quả, giúp đánh giá hình thái và chức năng của thất phải, từ đó xác định mức độ nghiêm trọng của tình trạng tăng áp động mạch phổi.

III. Phương pháp chẩn đoán hình ảnh trong đánh giá chức năng thất phải

Chẩn đoán hình ảnh đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá chức năng thất phải ở bệnh nhân mắc bệnh tự miễn có tăng áp động mạch phổi. Siêu âm tim là phương pháp phổ biến nhất, cho phép đánh giá hình thái và chức năng của thất phải một cách không xâm lấn. Các kỹ thuật siêu âm như Doppler mô, siêu âm đánh giá sức căng cơ tim (strain) và siêu âm 3D, 4D đang ngày càng được áp dụng để phát hiện sớm các rối loạn chức năng thất phải. Những phương pháp này giúp cung cấp thông tin chi tiết về tình trạng huyết động và chức năng tim, từ đó hỗ trợ trong việc chẩn đoán và theo dõi diễn biến bệnh. Việc sử dụng siêu âm tim trong đánh giá chức năng thất phải ở bệnh nhân tự miễn có tăng áp động mạch phổi không chỉ giúp phát hiện sớm mà còn có thể dự đoán tiên lượng bệnh.

IV. Kết quả nghiên cứu và ứng dụng thực tiễn

Nghiên cứu về hình thái và chức năng thất phải ở bệnh nhân mắc lupus ban đỏ hệ thống và xơ cứng bì có tăng áp động mạch phổi đã chỉ ra rằng siêu âm tim là công cụ hữu ích trong việc đánh giá tình trạng bệnh. Kết quả cho thấy có sự tương quan giữa chức năng thất phải và các đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của bệnh nhân. Việc đánh giá chính xác chức năng thất phải không chỉ giúp chẩn đoán sớm mà còn có thể cải thiện quản lý điều trị cho bệnh nhân. Các chỉ số như nồng độ NT-proBNP cũng được xác định là có giá trị trong việc chẩn đoán tăng áp động mạch phổi. Những phát hiện này có thể giúp các bác sĩ đưa ra quyết định điều trị kịp thời và hiệu quả hơn cho bệnh nhân mắc bệnh tự miễn.