Đặc điểm lâm sàng và hình ảnh cắt lớp vi tính ở bệnh nhân nhồi máu não được tái thông trong 6 giờ đầu

• Tác giả: Nguyễn Quang Ân
• Người hướng dẫn: PGS. Nguyễn Minh Hiện
• Trường học: Học viện Quân y
• Chuyên ngành: Khoa học thần kinh
• Đề tài: Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng và hình ảnh cắt lớp vi tính ở bệnh nhân nhồi máu não tái thông sớm
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ y học
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Khái niệm và phân loại đột quỵ nhồi máu não
• 1.2. Sự cung cấp máu não
• 1.3. Não được tưới máu bởi 2 hệ động mạch
• 1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến lưu lượng máu não
• 1.5. Các vòng nối thông của động mạch não
• 1.6. Các mức nối thông của động mạch não
• 1.7. Cơ chế gây thiếu máu não và diễn biến theo thời gian
• 1.8. Dòng máu và chuyển hóa bình thường
• 1.9. Các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng sống sót của mô não
• 1.10. Vùng tranh tối tranh sáng (Penumbra)
• 1.11. Diễn biến theo thời gian đột quỵ nhồi máu não
• 1.12. Đặc điểm lâm sàng bệnh nhân đột quỵ nhồi máu não
• 1.13. Huyết khối động mạch não
• 1.14. Các hội chứng động mạch não
• 1.15. Đặc điểm lâm sàng nhồi máu não ổ khuyết
• 1.16. Đặc điểm hình ảnh cắt lớp vi tính sọ não ở bệnh nhân đột quỵ nhồi máu não trong 6 giờ đầu
• 1.17. Chụp cắt lớp vi tính không tiêm thuốc cản quang
• 1.18. Chụp cắt lớp vi tính có tiêm thuốc cản quang (CTA)
• 1.19. Chụp cắt lớp vi tính tưới máu não
• 1.20. Các biện pháp can thiệp tái thông ở bệnh nhân nhồi máu não
• 1.21. Điều trị tiêu huyết khối
• 1.22. Can thiệp lấy bỏ huyết khối
• 1.23. Các nghiên cứu lâm sàng và hình ảnh cắt lớp vi tính bệnh nhân đột quỵ nhồi máu não cấp trong 6 giờ đầu
• 1.23.1. Các nghiên cứu trong nước
• 1.23.2. Các nghiên cứu trên thế giới
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng, thời gian, địa điểm nghiên cứu
• 2.2. Tiêu chuẩn chọn bệnh nhân
• 2.3. Tiêu chuẩn loại trừ
• 2.4. Phương pháp nghiên cứu
• 2.5. Thiết kế nghiên cứu
• 2.6. Nghiên cứu lâm sàng
• 2.7. Kỹ thuật chụp cắt lớp vi tính
• 2.8. Các tiêu chuẩn đánh giá trong nghiên cứu
• 2.9. Nội dung nghiên cứu
• 2.10. Mô tả đặc điểm lâm sàng, hình ảnh cắt lớp vi tính sọ não ở bệnh nhân nhồi máu não được tái thông trong 6 giờ đầu
• 2.11. Đánh giá mối liên quan các dấu hiệu lâm sàng với hình ảnh cắt lớp vi tính ở bệnh nhân nhồi máu não được tái thông trong 6 giờ đầu
• 2.12. Phương pháp xử lý số liệu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ
• 3.1. Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu
• 3.2. Đặc điểm tuổi, nhóm tuổi, giới
• 3.3. Đặc điểm bệnh nhân có liên quan đến các yếu tố nguy cơ
• 3.4. Đặc điểm thời gian khởi phát đến lúc nhập viện
• 3.5. Đặc điểm lâm sàng và hình ảnh cắt lớp vi tính đột quỵ nhồi máu não cấp trong 6 giờ đầu
• 3.6. Đặc điểm triệu chứng lâm sàng của bệnh nhân khi nhập viện
• 3.7. Đặc điểm huyết học, sinh hóa, siêu âm, điện tim bệnh nhân nhập viện
• 3.8. Đặc điểm hình ảnh cắt lớp vi tính khi bệnh nhân nhập viện
• 3.9. Mối liên quan giữa hình ảnh cắt lớp vi tính sọ não với đặc điểm lâm sàng của bệnh nhân đột quỵ nhồi máu não cấp trong 6 giờ đầu
• 3.9.1. Mối liên quan với thời gian khởi phát
• 3.9.2. Mối liên quan với giảm tỷ trọng nhu mô não
• 3.9.3. Mối liên quan với điểm ASPECT
• 3.9.4. Mối liên quan với mức độ tuần hoàn bàng hệ
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu
• 4.2. Đặc điểm tuổi, nhóm tuổi
• 4.3. Đặc điểm giới
• 4.4. Đặc điểm các yếu tố nguy cơ thay đổi được
• 4.5. Đặc điểm các mốc thời gian
• 4.6. Đặc điểm lâm sàng và hình ảnh cắt lớp vi tính sọ não ở bệnh nhân nhồi máu não cấp trong 6 giờ đầu
• 4.7. Đặc điểm triệu chứng lâm sàng khi bệnh nhân nhập viện
• 4.8. Đặc điểm huyết học, sinh hóa, siêu âm, điện tim bệnh nhân nhập viện
• 4.9. Đặc điểm hình ảnh cắt lớp vi tính khi bệnh nhân nhập viện
• 4.10. Mối liên quan với thời gian khởi phát
• 4.11. Mối liên quan với giảm tỷ trọng nhu mô não
• 4.12. Mối liên quan với điểm ASPECT
• 4.13. Mối liên quan với mức độ tuần hoàn bàng hệ
• KẾT LUẬN
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Đặc điểm lâm sàng của bệnh nhân nhồi máu não tái thông sớm

Phần này tập trung phân tích dấu hiệu lâm sàng nhồi máu não, bao gồm các triệu chứng nhồi máu não thường gặp như liệt nửa người, mất lời nói, suy giảm nhận thức. Nghiên cứu sẽ xem xét sự đa dạng của biểu hiện lâm sàng, phân loại mức độ nghiêm trọng dựa trên thang điểm như NIHSS hay Glasgow. Đặc biệt, chú trọng đến mối tương quan giữa thời gian khởi phát triệu chứng và mức độ nghiêm trọng của các dấu hiệu lâm sàng. Các yếu tố tiên lượng như tuổi tác, giới tính, tiền sử bệnh lý tim mạch, tiểu đường, tăng huyết áp cũng được xem xét. Dữ liệu thu thập được sẽ được phân tích thống kê để xác định các yếu tố nguy cơ và tiên lượng bệnh. Tỷ lệ mắc các hội chứng lâm sàng khác nhau (ví dụ: nhồi máu não ổ khuyết, nhồi máu não toàn bộ hệ tuần hoàn não trước) trong nhóm bệnh nhân được tái thông sớm cũng sẽ được làm rõ. Nguyên nhân nhồi máu não sẽ được tìm hiểu qua dữ liệu thu thập được, bao gồm nhưng không giới hạn ở huyết khối động mạch não và các yếu tố liên quan.

1.1. Phân tích triệu chứng nhồi máu não theo thang điểm

Phân tích thống kê các thang điểm đánh giá mức độ nghiêm trọng của nhồi máu não cấp, ví dụ như NIHSS, sẽ được thực hiện để xác định sự khác biệt giữa các nhóm bệnh nhân. Mức độ liệt nửa người, rối loạn ngôn ngữ, mất lời nói, suy giảm nhận thức sẽ được đánh giá và phân loại theo thang điểm. Mục tiêu là tìm ra sự liên hệ giữa mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng lâm sàng và khả năng tái thông mạch máu não thành công. Thời gian tái thông sẽ được xem xét như một biến độc lập để phân tích mối liên hệ với thang điểm. Sự ảnh hưởng của các yếu tố nguy cơ như tuổi tác, tiền sử bệnh lý tim mạch sẽ được xem xét trong việc ảnh hưởng đến kết quả điều trị tái thông mạch máu não.

1.2. Yếu tố nguy cơ và tiên lượng

Nghiên cứu sẽ tập trung vào phân tích các yếu tố nguy cơ của nhồi máu não tái thông sớm, bao gồm tuổi tác, giới tính, tiền sử bệnh lý tim mạch (như rung nhĩ, bệnh van tim), tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn lipid máu. Những yếu tố này sẽ được đánh giá bằng các phương pháp thống kê để xác định mối liên hệ với khả năng tái thông mạch máu não thành công và tiên lượng bệnh. Dữ liệu lâm sàng được thu thập sẽ được phân tích để tìm ra các yếu tố dự báo nguy cơ tử vong hoặc tàn tật. Mức độ phục hồi chức năng sau nhồi máu não cũng sẽ được đánh giá, xem xét sự liên quan với các yếu tố nguy cơ.

II. Hình ảnh cắt lớp vi tính CT scan não ở bệnh nhân nhồi máu não tái thông sớm

Phần này tập trung vào phân tích hình ảnh cắt lớp vi tính não, đặc biệt là CT scan não không cản quang và CT scan mạch máu não (CTA), để đánh giá đặc điểm hình ảnh học của nhồi máu não ở giai đoạn sớm. Nghiên cứu sẽ mô tả các dấu hiệu hình ảnh của nhồi máu não cấp như giảm tỷ trọng nhu mô não, phù não. Phân tích hình ảnh CT sẽ tập trung vào xác định vị trí, kích thước, và mức độ tổn thương. Thống kê hình ảnh sẽ được sử dụng để đánh giá mối liên hệ giữa các đặc điểm hình ảnh trên CT scan não và các dấu hiệu lâm sàng nhồi máu não. Phương pháp xử lý hình ảnh y tế hiện đại sẽ được áp dụng để tăng độ chính xác trong việc đánh giá. ASPECT score và các thang điểm đánh giá khác liên quan đến hình ảnh CT sẽ được sử dụng để đánh giá mức độ tổn thương và tiên lượng bệnh. Phát hiện nhồi máu não trên CT sẽ được xem xét trong mối liên hệ với thời gian tái thông.

2.1. Phân tích hình ảnh CT scan não không cản quang

Nghiên cứu sẽ mô tả chi tiết các đặc điểm hình ảnh CT scan não không cản quang ở bệnh nhân nhồi máu não tái thông sớm. Các dấu hiệu hình ảnh như giảm tỷ trọng nhu mô não, phù não sẽ được phân tích định lượng và định tính. ASPECT score sẽ được tính toán để đánh giá mức độ tổn thương não và tiên lượng bệnh. Mối liên quan giữa các đặc điểm hình ảnh trên CT scan não không cản quang và các dấu hiệu lâm sàng sẽ được phân tích thống kê. Mục tiêu là đánh giá hiệu quả của CT scan não không cản quang trong việc phát hiện và đánh giá mức độ nghiêm trọng của nhồi máu não cấp.

2.2. Phân tích hình ảnh CTA và đánh giá tuần hoàn bàng hệ

Nghiên cứu sẽ sử dụng chụp cắt lớp vi tính đa lát để đánh giá tuần hoàn bàng hệ ở bệnh nhân nhồi máu não tái thông sớm. Hình ảnh CTA sẽ được phân tích để xác định mức độ tuần hoàn bàng hệ, đánh giá sự bù trừ lưu lượng máu đến vùng bị tổn thương. Mối liên hệ giữa mức độ tuần hoàn bàng hệ và tiên lượng bệnh sẽ được phân tích thống kê. Sự liên quan giữa tuần hoàn bàng hệ và kết quả tái thông mạch máu não thành công cũng sẽ được xem xét. Mục tiêu là đánh giá vai trò của tuần hoàn bàng hệ trong việc dự đoán kết quả điều trị và tiên lượng bệnh.

III. Mối liên quan giữa đặc điểm lâm sàng và hình ảnh CT

Phần này tập trung vào phân tích mối liên quan giữa đặc điểm lâm sàng và hình ảnh CT ở bệnh nhân nhồi máu não tái thông sớm. Nghiên cứu sẽ sử dụng các phương pháp thống kê để đánh giá mối tương quan giữa các dấu hiệu lâm sàng (như NIHSS, Glasgow, thời gian khởi phát) và các thông số hình ảnh trên CT scan não (như ASPECT score, mức độ giảm tỷ trọng nhu mô não, tuần hoàn bàng hệ). Mục tiêu là xác định các yếu tố tiên lượng dựa trên cả dữ liệu lâm sàng và hình ảnh học. Kết quả nghiên cứu sẽ đóng góp vào việc cải thiện chẩn đoán và điều trị bệnh nhân nhồi máu não cấp, giúp đưa ra các quyết định điều trị kịp thời và hiệu quả hơn.

IV. Kết luận và ứng dụng thực tiễn

Phần này tóm tắt các kết quả nghiên cứu chính, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kết hợp đặc điểm lâm sàng và hình ảnh CT trong việc đánh giá bệnh nhân nhồi máu não tái thông sớm. Nghiên cứu này đóng góp vào việc nâng cao hiểu biết về bệnh lý, cải thiện chẩn đoán nhồi máu não, và hỗ trợ quá trình ra quyết định điều trị. Kết quả nghiên cứu có thể được áp dụng trong thực tiễn y tế để tối ưu hóa việc quản lý và điều trị bệnh nhân nhồi máu não cấp, giúp giảm thiểu tỷ lệ tử vong và tàn tật. Hiệu quả điều trị tái thông được đánh giá dựa trên các kết quả thu được. So sánh phương pháp điều trị cũng sẽ được đề cập.