Kết Quả Chăm Sóc Người Bệnh Sau Phẫu Thuật Sỏi Thận Tại Bệnh Viện Đa Khoa Xanh Pôn

• Tác giả: Sỹ Thị Thanh Huyền
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Minh An
• Trường học: Trường Đại Học Thăng Long
• Chuyên ngành: Điều Dưỡng
• Đề tài: Kết Quả Chăm Sóc Người Bệnh Sau Phẫu Thuật Sỏi Thận Tại Bệnh Viện Đa Khoa Xanh Pôn
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. Đại cƣơng về bệnh sỏi thận
• 1.2. Đặc điểm giải phẫu của thận
• 1.2.1. Vị trí và hình thể ngoài
• 1.2.2. Hình thể trong - Xoang thận
• 1.2.3. Nhu mô thận
• 1.2.4. Phân bố mạch thận
• 1.2.4.1. Động mạch thận
• 1.2.4.2. Tĩnh mạch thận
• 1.2.5. Hệ thống đài bể thận
• 1.3. Cơ chế hình thành và thành phần hóa học của sỏi
• 1.3.1. Cơ chế hình thành sỏi thận
• 1.3.2. Nguyên nhân sinh bệnh sỏi thận
• 1.4. Triệu chứng lâm sàng, cận lâm sàng của sỏi thận
• 1.5. Các phương pháp điều trị sỏi thận
• 1.6. Quy trình điều dưỡng và lý thuyết nghiên cứu
• 1.6.1. Quy trình điều dưỡng 5 bước
• 1.6.2. Học thuyết điều dưỡng và áp dụng học thuyết trong chăm sóc người bệnh
• 1.6.3. Thông tư 07/2011/TT-BYT, ngày 26/01/2011 của Bộ Y tế
• 1.6.4. Khung lý thuyết nghiên cứu
• 1.6.5. Quy trình chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật sỏi thận
• 1.7. Nhận định người bệnh
• 1.8. Chẩn đoán điều dưỡng thường gặp
• 1.9. Can thiệp điều dưỡng
• 1.10. Một số nghiên cứu khác về điều trị sỏi thận ở Việt Nam và trên thế giới
• 1.10.1. Nghiên cứu trong nước
• 1.10.2. Nghiên cứu quốc tế
• 1.11. Giới thiệu về địa bàn nghiên cứu
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Tiêu chuẩn lựa chọn
• 2.3. Tiêu chuẩn loại trừ
• 2.4. Phương pháp nghiên cứu
• 2.4.1. Thiết kế nghiên cứu
• 2.4.2. Cỡ mẫu nghiên cứu
• 2.4.3. Thời gian nghiên cứu
• 2.4.4. Địa điểm nghiên cứu
• 2.4.5. Các chỉ tiêu nghiên cứu theo mục tiêu
• 2.4.6. Phương pháp thu thập số liệu
• 2.4.7. Phương pháp phân tích và xử lý số liệu
• 2.4.8. Sai số và biện pháp khắc phục sai số
• 2.4.9. Biện pháp khắc phục
• 2.4.10. Đạo đức trong nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu
• 3.1.1. Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng người bệnh trước phẫu thuật
• 3.1.1.1. Đặc điểm lâm sàng
• 3.1.1.2. Đặc điểm cận lâm sàng
• 3.1.2. Diễn biến trong phẫu thuật điều trị sỏi thận
• 3.1.3. Kết quả chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật sỏi thận
• 3.1.3.1. Đặc điểm người bệnh sau phẫu thuật
• 3.1.3.2. Các hoạt động chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật
• 3.1.4. Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu
• 3.1.4.1. Đặc điểm về tuổi
• 3.1.4.2. Đặc điểm về giới
• 3.1.4.3. Đặc điểm BMI, nghề nghiệp của đối tượng nghiên cứu
• 3.1.5. Tiền sử can thiệp sỏi thận cùng bên và bệnh kèm theo
• 3.1.5.1. Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của đối tượng nghiên cứu
• 3.1.5.1.1. Đặc điểm lâm sàng của đối tượng nghiên cứu
• 3.1.5.1.2. Đặc điểm cận lâm sàng của người bệnh nghiên cứu
• 3.1.6. Đánh giá diễn biến phẫu thuật điều trị sỏi thận
• 3.1.6.1. Số lượng đường hầm và số lần chọc dò vào bể thận
• 3.1.6.2. Thời gian phẫu thuật
• 3.1.7. Biến chứng sau tán sỏi nội soi qua da điều trị sỏi thận
• 3.1.8. Thời gian nằm viện sau phẫu thuật
• 3.1.9. Kết quả chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật
• 3.1.9.1. Đặc điểm người bệnh sau phẫu thuật
• 3.1.9.2. Hoạt động chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật của Điều dưỡng
• 3.1.10. Kết quả chăm sóc chung và mức độ hài lòng của người bệnh sau phẫu thuật
• 3.1.11. Một số yếu tố liên quan đến kết quả chăm sóc sau phẫu thuật
• 3.1.11.1. Mối liên quan giữa kết quả chăm sóc với nhóm tuổi
• 3.1.11.2. Mối liên quan giữa kết quả chăm sóc với giới
• 3.1.11.3. Mối liên quan giữa kết quả chăm sóc với chỉ số BMI
• 3.1.11.4. Mối liên quan giữa kết quả chăm sóc với tiền sử can thiệp ngoại khoa
• 3.1.11.5. Mối liên quan giữa kết quả chăm sóc với bệnh lý toàn thân kết hợp
• 3.1.11.6. Mối liên quan giữa kết quả chăm sóc với kích thước sỏi
• 3.1.11.7. Mối liên quan giữa kết quả chăm sóc với số lượng sỏi
• 3.1.11.8. Mối liên quan giữa kết quả chăm sóc với mức độ ứ nước
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng Quan Về Chăm Sóc Sau Phẫu Thuật Sỏi Thận Xanh Pôn

Sỏi tiết niệu là một bệnh lý phổ biến, ảnh hưởng đến 45-50% bệnh lý hệ tiết niệu, trong đó sỏi thận chiếm phần lớn. Bệnh này không chỉ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như nhiễm khuẩn tiết niệu, suy thận mà còn ảnh hưởng đến kinh tế xã hội và sức khỏe người dân. Vì vậy, việc phát hiện và điều trị sớm sỏi thận là vô cùng quan trọng. Trước đây, mổ mở là phương pháp điều trị duy nhất, nhưng ngày nay, nhiều phương pháp ít xâm lấn như nội soi tán sỏi thận ngược dòng, tán sỏi thận qua da, tán sỏi thận ngoài cơ thể đã được ứng dụng rộng rãi tại các bệnh viện lớn như Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn. Hiệu quả của phẫu thuật phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm hình thái và kích thước sỏi, phương pháp phẫu thuật và kinh nghiệm của phẫu thuật viên.

1.1. Tầm Quan Trọng Của Chăm Sóc Hậu Phẫu Sỏi Thận

Sau phẫu thuật sỏi thận, người bệnh có thể gặp phải nhiều biến chứng như chảy máu, nhiễm khuẩn vết mổ, nhiễm khuẩn tiết niệu... Những biến chứng này ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả điều trị. Vai trò của điều dưỡng trong việc chăm sóc và theo dõi sát sao tình trạng bệnh nhân là vô cùng quan trọng. Kiến thức, kỹ năng chăm sóc tốt của điều dưỡng, cùng với đầy đủ thời gian và phương tiện thực hiện công việc, sẽ giúp nâng cao chất lượng chăm sóc hậu phẫu sỏi thận, hạn chế biến chứng và đảm bảo an toàn cho người bệnh. Tại Bệnh viện Xanh Pôn, quy trình chăm sóc hậu phẫu sỏi thận được xây dựng bài bản nhằm tối ưu hóa quá trình phục hồi của bệnh nhân.

1.2. Nghiên Cứu Về Chăm Sóc Sau Mổ Sỏi Thận Vấn Đề Hiện Tại

Hiện nay, đã có nhiều nghiên cứu đánh giá hiệu quả của các phương pháp điều trị sỏi thận. Tuy nhiên, còn thiếu các nghiên cứu đánh giá sự phối hợp giữa các hoạt động của điều dưỡng và công tác chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật sỏi thận. Vì vậy, cần có những luận cứ khoa học về công tác chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật sỏi thận. Nghiên cứu về "Kết quả chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật sỏi thận và một số yếu tố liên quan tại Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn năm 2021" là một ví dụ điển hình, nhằm mục tiêu mô tả đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của người bệnh, phân tích kết quả chăm sóc và các yếu tố liên quan.

II. Thách Thức Trong Chăm Sóc Hậu Phẫu Sỏi Thận tại Xanh Pôn

Mặc dù các phương pháp điều trị sỏi thận ngày càng hiện đại, việc chăm sóc hậu phẫu vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Biến chứng sau phẫu thuật, tình trạng sức khỏe nền của bệnh nhân, và sự tuân thủ điều trị là những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến quá trình phục hồi. Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn luôn nỗ lực để vượt qua những thách thức này, đảm bảo chất lượng chăm sóc tốt nhất cho người bệnh. Điều này bao gồm việc đào tạo nâng cao tay nghề cho đội ngũ điều dưỡng, trang bị đầy đủ cơ sở vật chất và thiết bị y tế, cũng như xây dựng quy trình chăm sóc chuẩn mực.

2.1. Biến Chứng Thường Gặp Sau Phẫu Thuật Sỏi Thận

Các biến chứng sau phẫu thuật sỏi thận có thể bao gồm: chảy máu, nhiễm trùng vết mổ, nhiễm trùng tiết niệu, đau sau mổ, và bí tiểu. Mức độ nghiêm trọng của các biến chứng này phụ thuộc vào nhiều yếu tố, chẳng hạn như phương pháp phẫu thuật, kích thước và vị trí sỏi, và tình trạng sức khỏe tổng thể của bệnh nhân. Việc phát hiện và xử lý kịp thời các biến chứng là vô cùng quan trọng để đảm bảo quá trình phục hồi diễn ra suôn sẻ. Theo nghiên cứu của Sỹ Thị Thanh Huyền (2022), việc chăm sóc cẩn thận vết mổ và theo dõi sát sao dấu hiệu sinh tồn giúp giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng.

2.2. Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Quá Trình Phục Hồi Sau Mổ Sỏi Thận

Quá trình phục hồi sau mổ sỏi thận chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố. Tuổi tác, bệnh lý nền (như tiểu đường, tim mạch), và chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng. Người cao tuổi và người có bệnh lý nền thường có quá trình phục hồi chậm hơn và dễ gặp biến chứng hơn. Chế độ dinh dưỡng hợp lý, giàu vitamin và khoáng chất, giúp tăng cường sức đề kháng và hỗ trợ quá trình lành vết thương. Bên cạnh đó, việc tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ và điều dưỡng về thuốc men, vận động, và chế độ ăn uống cũng là yếu tố then chốt quyết định sự thành công của quá trình phục hồi.

2.3. Đánh Giá Mức Độ Đau Sau Phẫu Thuật và Kiểm Soát Đau

Đánh giá mức độ đau sau phẫu thuật là một phần quan trọng của chăm sóc hậu phẫu. Thang điểm VAS (Visual Analogue Scale) thường được sử dụng để bệnh nhân tự đánh giá mức độ đau của mình. Dựa trên kết quả đánh giá, bác sĩ và điều dưỡng sẽ đưa ra phác đồ giảm đau phù hợp, bao gồm sử dụng thuốc giảm đau, chườm ấm, hoặc áp dụng các biện pháp thư giãn. Việc kiểm soát đau hiệu quả giúp bệnh nhân cảm thấy thoải mái hơn, giảm căng thẳng, và cải thiện giấc ngủ, từ đó thúc đẩy quá trình phục hồi.

III. Hướng Dẫn Chăm Sóc Vết Mổ Sau Phẫu Thuật Sỏi Thận Xanh Pôn

Việc chăm sóc vết mổ sau phẫu thuật sỏi thận là một phần quan trọng trong quá trình phục hồi. Vết mổ cần được giữ sạch sẽ và khô ráo để tránh nhiễm trùng. Điều dưỡng tại Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn sẽ hướng dẫn chi tiết cho bệnh nhân và người nhà về cách chăm sóc vết mổ tại nhà. Việc tuân thủ đúng hướng dẫn giúp vết mổ mau lành và giảm thiểu nguy cơ biến chứng. Bệnh nhân cần theo dõi các dấu hiệu nhiễm trùng như sưng, nóng, đỏ, đau, hoặc chảy dịch mủ và báo ngay cho bác sĩ nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.

3.1. Cách Vệ Sinh Vết Mổ Đúng Cách Tại Nhà

Vết mổ cần được vệ sinh hàng ngày bằng dung dịch sát khuẩn (ví dụ: Povidine) theo hướng dẫn của điều dưỡng. Rửa tay sạch sẽ trước khi chăm sóc vết mổ. Nhẹ nhàng lau vết mổ bằng gạc sạch, sau đó lau khô bằng gạc vô trùng. Thay băng hàng ngày hoặc khi băng bị ướt hoặc bẩn. Tránh chà xát mạnh vào vết mổ. Nếu có bất kỳ dấu hiệu nhiễm trùng nào, hãy liên hệ ngay với bác sĩ.

3.2. Dấu Hiệu Cần Báo Ngay Với Bác Sĩ Khi Chăm Sóc Vết Mổ

Một số dấu hiệu bất thường ở vết mổ cần được báo ngay với bác sĩ: Sưng, nóng, đỏ, đau tăng lên; Chảy dịch mủ hoặc máu từ vết mổ; Sốt cao; Vết mổ có mùi hôi; Vùng da xung quanh vết mổ bị cứng hoặc thâm tím. Việc phát hiện và xử lý sớm các dấu hiệu này giúp ngăn ngừa biến chứng nghiêm trọng.

3.3. Lưu Ý Quan Trọng Để Vết Mổ Mau Lành

Để vết mổ mau lành, cần tuân thủ chế độ dinh dưỡng hợp lý, giàu protein và vitamin. Uống đủ nước (2-3 lít mỗi ngày) để giúp cơ thể thải độc và tăng cường lưu thông máu. Tránh vận động mạnh hoặc mang vác vật nặng trong thời gian đầu sau phẫu thuật. Giữ tinh thần thoải mái và lạc quan. Tái khám đúng hẹn để bác sĩ theo dõi quá trình phục hồi.

IV. Dinh Dưỡng Và Vận Động Bí Quyết Phục Hồi Sau Mổ Sỏi Thận

Dinh dưỡng và vận động đóng vai trò then chốt trong quá trình phục hồi sau phẫu thuật sỏi thận. Một chế độ ăn uống cân bằng, giàu dinh dưỡng giúp cơ thể có đủ năng lượng để tái tạo tế bào và tăng cường hệ miễn dịch. Vận động nhẹ nhàng giúp cải thiện lưu thông máu, giảm nguy cơ hình thành cục máu đông, và tăng cường sức mạnh cơ bắp. Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn cung cấp hướng dẫn chi tiết về chế độ ăn uống sau phẫu thuật sỏi thận và các bài tập vận động phù hợp.

4.1. Chế Độ Ăn Uống Hợp Lý Sau Phẫu Thuật Sỏi Thận

Sau phẫu thuật sỏi thận, bệnh nhân cần uống đủ nước (2-3 lít mỗi ngày) để tăng cường bài tiết nước tiểu và ngăn ngừa tái phát sỏi. Hạn chế ăn muối, đường, và các loại thực phẩm chế biến sẵn. Tăng cường ăn rau xanh, trái cây, và các loại thực phẩm giàu chất xơ. Bổ sung protein từ thịt, cá, trứng, sữa. Tránh các loại thực phẩm có thể làm tăng nguy cơ hình thành sỏi (ví dụ: thực phẩm giàu oxalate như sô cô la, trà đặc, rau bina). Tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để có chế độ ăn uống phù hợp với tình trạng sức khỏe cá nhân.

4.2. Các Bài Tập Vận Động Nhẹ Nhàng Hỗ Trợ Phục Hồi

Ngay sau phẫu thuật, bệnh nhân có thể bắt đầu vận động nhẹ nhàng tại giường (ví dụ: co duỗi chân tay, xoay cổ tay cổ chân). Sau khi được bác sĩ cho phép, có thể đi lại nhẹ nhàng trong phòng hoặc hành lang. Các bài tập vận động nhẹ nhàng giúp cải thiện lưu thông máu, giảm nguy cơ hình thành cục máu đông, và tăng cường sức mạnh cơ bắp. Tránh vận động mạnh hoặc mang vác vật nặng trong thời gian đầu sau phẫu thuật. Tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia vật lý trị liệu để có bài tập phù hợp.

V. Thuốc Sau Phẫu Thuật Sỏi Thận Lưu Ý Quan Trọng Từ Xanh Pôn

Việc sử dụng thuốc sau phẫu thuật sỏi thận cần tuân thủ nghiêm ngặt theo chỉ định của bác sĩ. Các loại thuốc thường được sử dụng bao gồm thuốc giảm đau, thuốc kháng sinh, và thuốc lợi tiểu. Bệnh nhân cần hiểu rõ về tác dụng, liều dùng, và tác dụng phụ của từng loại thuốc. Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn cung cấp thông tin chi tiết về các loại thuốc này và hướng dẫn cách sử dụng đúng cách.

5.1. Các Loại Thuốc Thường Dùng Sau Phẫu Thuật Sỏi Thận

Sau phẫu thuật sỏi thận, bệnh nhân thường được kê đơn thuốc giảm đau để kiểm soát cơn đau. Thuốc kháng sinh được sử dụng để ngăn ngừa hoặc điều trị nhiễm trùng. Thuốc lợi tiểu có thể được sử dụng để tăng cường bài tiết nước tiểu và ngăn ngừa tái phát sỏi. Một số loại thuốc khác có thể được sử dụng tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe cụ thể của bệnh nhân.

5.2. Tác Dụng Phụ Của Thuốc Và Cách Xử Lý

Tất cả các loại thuốc đều có thể gây ra tác dụng phụ. Một số tác dụng phụ thường gặp của thuốc giảm đau bao gồm buồn nôn, táo bón, và chóng mặt. Thuốc kháng sinh có thể gây ra tiêu chảy hoặc dị ứng. Thuốc lợi tiểu có thể gây ra mất nước hoặc hạ kali máu. Bệnh nhân cần báo cáo ngay cho bác sĩ nếu gặp bất kỳ tác dụng phụ nào. Bác sĩ sẽ điều chỉnh liều dùng hoặc thay đổi thuốc nếu cần thiết.

5.3. Lưu Ý Khi Uống Thuốc Và Tương Tác Thuốc

Uống thuốc đúng theo chỉ định của bác sĩ. Không tự ý tăng hoặc giảm liều dùng. Không bỏ liều. Uống thuốc với nhiều nước. Tránh uống thuốc với rượu hoặc các loại đồ uống có cồn. Báo cho bác sĩ biết về tất cả các loại thuốc (bao gồm cả thực phẩm chức năng) đang sử dụng để tránh tương tác thuốc.

VI. Phục Hồi Tại Xanh Pôn Theo Dõi Tái Khám Sau Mổ Sỏi Thận

Quá trình phục hồi sau phẫu thuật sỏi thận đòi hỏi sự theo dõi sát sao và tái khám định kỳ. Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn cung cấp dịch vụ theo dõi và tái khám chuyên nghiệp để đảm bảo quá trình phục hồi diễn ra suôn sẻ và phát hiện sớm các biến chứng (nếu có). Bệnh nhân cần tuân thủ lịch tái khám và thực hiện các xét nghiệm theo yêu cầu của bác sĩ.

6.1. Tầm Quan Trọng Của Việc Tái Khám Định Kỳ

Tái khám định kỳ giúp bác sĩ theo dõi quá trình phục hồi của bệnh nhân, đánh giá hiệu quả điều trị, và phát hiện sớm các biến chứng hoặc dấu hiệu tái phát sỏi. Bệnh nhân cần tuân thủ lịch tái khám do bác sĩ chỉ định.

6.2. Các Xét Nghiệm Cần Thiết Trong Quá Trình Theo Dõi

Trong quá trình theo dõi, bệnh nhân có thể cần thực hiện các xét nghiệm như: xét nghiệm máu, xét nghiệm nước tiểu, siêu âm thận, chụp X-quang, hoặc chụp CT scan. Các xét nghiệm này giúp đánh giá chức năng thận, phát hiện sỏi tái phát, và đánh giá tình trạng vết mổ.

6.3. Liên Hệ Với Bệnh Viện Khi Có Bất Kỳ Triệu Chứng Bất Thường

Bệnh nhân cần liên hệ ngay với bệnh viện nếu có bất kỳ triệu chứng bất thường nào như: đau bụng, sốt cao, tiểu ra máu, hoặc khó tiểu. Việc phát hiện và xử lý sớm các triệu chứng này giúp ngăn ngừa biến chứng nghiêm trọng.

Tổng quan nghiên cứu

Sỏi tiết niệu là một trong những bệnh lý phổ biến chiếm khoảng 45 – 50% các bệnh lý hệ tiết niệu, trong đó sỏi thận chiếm tỷ lệ cao từ 70 – 75%. Tại Việt Nam, sỏi thận không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người bệnh mà còn gây ra gánh nặng kinh tế xã hội đáng kể. Theo ước tính, từ năm 1990 đến 2010, sỏi thận đã là nguyên nhân gây tử vong cho khoảng 19.000 người trên toàn thế giới. Việc phát hiện và điều trị sớm sỏi thận là rất cần thiết nhằm hạn chế các biến chứng như nhiễm khuẩn tiết niệu, suy thận và các hậu quả nghiêm trọng khác.

Phẫu thuật tán sỏi qua da là một trong những phương pháp điều trị ít xâm lấn được áp dụng rộng rãi, thay thế dần cho phẫu thuật mở truyền thống. Tuy nhiên, kết quả điều trị không chỉ phụ thuộc vào kỹ thuật phẫu thuật mà còn chịu ảnh hưởng lớn từ công tác chăm sóc sau phẫu thuật. Chăm sóc điều dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu biến chứng, nâng cao chất lượng hồi phục và rút ngắn thời gian nằm viện.

Nghiên cứu được thực hiện tại Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn trong năm 2021 với mục tiêu mô tả đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của người bệnh sau phẫu thuật sỏi thận, đồng thời phân tích kết quả chăm sóc và các yếu tố liên quan. Phạm vi nghiên cứu bao gồm 245 người bệnh được điều trị phẫu thuật tán sỏi qua da tại khoa Ngoại Tiết niệu từ tháng 1 đến tháng 10 năm 2021. Kết quả nghiên cứu góp phần làm rõ vai trò của điều dưỡng trong chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật sỏi thận, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng chăm sóc.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên hai học thuyết điều dưỡng chủ đạo:

• Học thuyết Florence Nightingale nhấn mạnh vai trò của môi trường trong việc hỗ trợ quá trình hồi phục của người bệnh. Môi trường sạch sẽ, an toàn giúp ngăn ngừa nhiễm khuẩn và tạo điều kiện thuận lợi cho sự hồi phục.

• Học thuyết Virginia Henderson tập trung vào việc hỗ trợ người bệnh thực hiện các nhu cầu cơ bản nhằm đạt được sự độc lập sớm nhất có thể. Điều dưỡng viên cần đáp ứng 14 nhu cầu thiết yếu như hô hấp, dinh dưỡng, bài tiết, vận động, vệ sinh cá nhân, nghỉ ngơi, giao tiếp và giáo dục sức khỏe.

Ngoài ra, nghiên cứu áp dụng quy trình điều dưỡng 5 bước gồm nhận định, chẩn đoán, lập kế hoạch, thực hiện và đánh giá kết quả chăm sóc. Các khái niệm chính bao gồm: chăm sóc phòng ngừa suy hô hấp, phòng ngừa nhiễm khuẩn vết mổ, chăm sóc sonde dẫn lưu, quản lý đau và giáo dục sức khỏe người bệnh.

Phương pháp nghiên cứu

• Thiết kế nghiên cứu: Mô tả cắt ngang có phân tích.

• Đối tượng nghiên cứu: 245 người bệnh sỏi thận được phẫu thuật tán sỏi qua da tại khoa Ngoại Tiết niệu Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn từ tháng 1 đến tháng 10 năm 2021.

• Tiêu chuẩn lựa chọn: Người bệnh được chẩn đoán sỏi thận, điều trị phẫu thuật tán sỏi qua da, hồ sơ bệnh án đầy đủ và đồng ý tham gia nghiên cứu.

• Tiêu chuẩn loại trừ: Người bệnh có hạn chế nghe nói, bệnh tâm thần, nhiễm khuẩn tiết niệu nặng, dị tật hệ tiết niệu, rối loạn đông máu, hoặc hồ sơ bệnh án thiếu thông tin.

• Nguồn dữ liệu: Thu thập qua hồ sơ bệnh án, phỏng vấn trực tiếp người bệnh, quan sát lâm sàng và đánh giá kết quả chăm sóc.

• Phương pháp phân tích: Sử dụng phần mềm SPSS 18 để phân tích thống kê mô tả (tỷ lệ %, trung bình) và kiểm định chi-square, t-test với mức ý nghĩa p < 0,05.

• Timeline nghiên cứu: Thực hiện từ tháng 1 đến tháng 10 năm 2021.

• Cỡ mẫu: 245 người bệnh, được xác định theo công thức tính cỡ mẫu với độ tin cậy 99% và độ chính xác mong muốn.

• Biện pháp khắc phục sai số: Chuẩn hóa bộ câu hỏi, tập huấn điều tra viên, nhập liệu đôi và kiểm tra dữ liệu kỹ lưỡng.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Đặc điểm chung người bệnh:

   • Tuổi trung bình 51,4 ± 11,2 tuổi, nhóm tuổi 51-70 chiếm 49%.
   • Giới tính: Nam chiếm 62,4%, nữ 37,6%.
   • Chỉ số BMI trung bình 22,4 ± 2,7, 76,7% người bệnh có BMI bình thường, 18,8% thừa cân.
   • 17,2% có tiền sử can thiệp ngoại khoa sỏi thận cùng bên, trong đó 10,9% phẫu thuật mở.
   • 27,7% người bệnh có bệnh lý nội khoa kèm theo, phổ biến nhất là tăng huyết áp (15,1%) và đái tháo đường (6,9%).

2. Triệu chứng lâm sàng trước phẫu thuật:

   • 98,4% người bệnh đau vùng thắt lưng.
   • 10,2% có đái máu đại thể.
   • 5,3% có cơn đau quặn thận.
   • 4,1% sốt, 2,1% đái mủ.

3. Kết quả chăm sóc sau phẫu thuật:

   • 85% người bệnh có dấu hiệu sinh tồn ổn định trong 3 ngày đầu.
   • 90% người bệnh được chăm sóc giảm đau hiệu quả với mức độ đau trung bình đến nhẹ.
   • Thời gian trung tiện trung bình là 2,5 ngày, thời gian ăn uống trở lại trung bình 2 ngày.
   • Thời gian nằm viện trung bình 5,2 ngày, giảm 15% so với các nghiên cứu trước.
   • Tỷ lệ biến chứng nhiễm khuẩn vết mổ là 4%, thấp hơn mức 6,67% trong một nghiên cứu trong nước.
   • Mức độ hài lòng của người bệnh với chăm sóc điều dưỡng đạt trung bình 4,5/5 điểm.

4. Yếu tố liên quan đến kết quả chăm sóc:

   • Tuổi cao (>70) và có bệnh lý nội khoa kèm theo làm tăng nguy cơ biến chứng và kéo dài thời gian nằm viện (p < 0,05).
   • Người bệnh có BMI thừa cân có tỷ lệ biến chứng cao hơn 12% so với nhóm BMI bình thường.
   • Tiền sử phẫu thuật mở cùng bên làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn vết mổ (p < 0,05).
   • Kích thước sỏi lớn (>30mm) liên quan đến thời gian phẫu thuật dài hơn và tỷ lệ biến chứng cao hơn.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy chăm sóc điều dưỡng sau phẫu thuật tán sỏi qua da tại Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn đạt hiệu quả tích cực, góp phần giảm thiểu biến chứng và rút ngắn thời gian nằm viện. Tỷ lệ nhiễm khuẩn vết mổ thấp hơn so với một số nghiên cứu trong nước, phản ánh sự tuân thủ nghiêm ngặt quy trình vô khuẩn và chăm sóc vết mổ đúng kỹ thuật.

Mức độ đau được kiểm soát tốt nhờ việc đánh giá thường xuyên và sử dụng thuốc giảm đau phù hợp, giúp người bệnh vận động sớm, giảm nguy cơ suy hô hấp và tắc ruột. Thời gian trung tiện và ăn uống trở lại nhanh cũng góp phần nâng cao chất lượng hồi phục.

Các yếu tố như tuổi cao, bệnh lý nội khoa kèm theo và tiền sử phẫu thuật mở làm tăng nguy cơ biến chứng, phù hợp với các nghiên cứu quốc tế. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đánh giá toàn diện người bệnh trước phẫu thuật và xây dựng kế hoạch chăm sóc cá thể hóa.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố tuổi, giới, mức độ đau theo thang VAS, biểu đồ cột so sánh tỷ lệ biến chứng theo nhóm BMI và bảng phân tích mối liên quan giữa các yếu tố nguy cơ với kết quả chăm sóc.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường đào tạo chuyên môn cho điều dưỡng viên về quy trình chăm sóc sau phẫu thuật sỏi thận, đặc biệt là kỹ thuật chăm sóc vết mổ, quản lý đau và chăm sóc sonde dẫn lưu nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc. Thời gian thực hiện: 6 tháng; Chủ thể: Ban giám đốc bệnh viện phối hợp khoa Điều dưỡng.

2. Xây dựng quy trình chăm sóc chuẩn hóa áp dụng quy trình điều dưỡng 5 bước và các hướng dẫn của Bộ Y tế, đảm bảo thực hiện đầy đủ các bước chăm sóc, theo dõi sát dấu hiệu sinh tồn và biến chứng. Thời gian: 3 tháng; Chủ thể: Khoa Ngoại Tiết niệu và phòng Quản lý chất lượng.

3. Tăng cường giáo dục sức khỏe cho người bệnh và gia đình về chăm sóc sau phẫu thuật, cách nhận biết dấu hiệu biến chứng, tuân thủ điều trị và tái khám định kỳ nhằm nâng cao sự phối hợp điều trị. Thời gian: liên tục; Chủ thể: Điều dưỡng và bác sĩ khoa Ngoại Tiết niệu.

4. Phát triển hệ thống giám sát và đánh giá kết quả chăm sóc định kỳ, sử dụng phần mềm quản lý dữ liệu để theo dõi tiến trình hồi phục, biến chứng và mức độ hài lòng người bệnh, từ đó điều chỉnh kịp thời các biện pháp chăm sóc. Thời gian: 12 tháng; Chủ thể: Ban giám đốc bệnh viện và phòng Công nghệ thông tin.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Điều dưỡng viên và cán bộ y tế tại khoa Ngoại Tiết niệu: Nghiên cứu cung cấp kiến thức thực tiễn về quy trình chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật sỏi thận, giúp nâng cao kỹ năng và hiệu quả công tác chăm sóc.

2. Bác sĩ phẫu thuật và chuyên gia tiết niệu: Tham khảo các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả chăm sóc và biến chứng sau phẫu thuật, hỗ trợ trong việc xây dựng kế hoạch điều trị toàn diện.

3. Nhà quản lý bệnh viện và phòng Quản lý chất lượng: Cơ sở để xây dựng các chính sách, quy trình chăm sóc chuẩn hóa, nâng cao chất lượng dịch vụ y tế và sự hài lòng của người bệnh.

4. Nghiên cứu sinh và sinh viên ngành Điều dưỡng, Y học: Tài liệu tham khảo quý giá cho các đề tài nghiên cứu liên quan đến chăm sóc sau phẫu thuật, quản lý biến chứng và giáo dục sức khỏe.

Câu hỏi thường gặp

1. Chăm sóc điều dưỡng sau phẫu thuật sỏi thận bao gồm những hoạt động chính nào?
   Chăm sóc bao gồm theo dõi dấu hiệu sinh tồn, quản lý đau, chăm sóc vết mổ và sonde dẫn lưu, hỗ trợ dinh dưỡng, vận động sớm và giáo dục sức khỏe người bệnh. Ví dụ, đánh giá mức độ đau theo thang VAS giúp điều chỉnh thuốc giảm đau kịp thời.

2. Yếu tố nào ảnh hưởng nhiều nhất đến kết quả chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật?
   Tuổi cao, bệnh lý nội khoa kèm theo và tiền sử phẫu thuật mở cùng bên là những yếu tố làm tăng nguy cơ biến chứng và kéo dài thời gian hồi phục. Nghiên cứu cho thấy người bệnh trên 70 tuổi có tỷ lệ biến chứng cao hơn 15% so với nhóm trẻ hơn.

3. Làm thế nào để giảm thiểu biến chứng nhiễm khuẩn vết mổ?
   Tuân thủ nghiêm ngặt quy trình vô khuẩn khi thay băng, chăm sóc vết mổ đúng kỹ thuật, sử dụng kháng sinh theo y lệnh và giáo dục người bệnh giữ vệ sinh cá nhân. Ví dụ, thay băng đúng quy trình giúp giảm tỷ lệ nhiễm khuẩn từ 6,67% xuống còn 4%.

4. Thời gian nằm viện trung bình sau phẫu thuật tán sỏi qua da là bao lâu?
   Thời gian nằm viện trung bình khoảng 5,2 ngày, giảm so với các phương pháp mổ mở truyền thống. Thời gian này phụ thuộc vào mức độ biến chứng và hiệu quả chăm sóc sau phẫu thuật.

5. Người bệnh cần lưu ý gì khi có sonde dẫn lưu Double J?
   Người bệnh có thể cảm thấy khó chịu, tiểu đau nhẹ trong vài ngày đầu, cần uống đủ nước, hạn chế vận động mạnh và tái khám đúng lịch để rút sonde đúng thời gian, thường sau 15-30 ngày. Việc này giúp tránh biến chứng tắc nghẽn niệu quản và nhiễm khuẩn.

Kết luận

• Nghiên cứu đã mô tả chi tiết đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và kết quả chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật tán sỏi qua da tại Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn năm 2021 với 245 người bệnh.

• Kết quả chăm sóc điều dưỡng đạt hiệu quả cao, giảm thiểu biến chứng, kiểm soát đau tốt và rút ngắn thời gian nằm viện.

• Các yếu tố như tuổi, bệnh lý kèm theo, tiền sử phẫu thuật và kích thước sỏi ảnh hưởng đáng kể đến kết quả chăm sóc.

• Đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng chăm sóc bao gồm đào tạo điều dưỡng, chuẩn hóa quy trình, giáo dục sức khỏe và giám sát kết quả chăm sóc.

• Nghiên cứu mở ra hướng phát triển công tác chăm sóc điều dưỡng sau phẫu thuật sỏi thận, góp phần nâng cao chất lượng điều trị và sự hài lòng của người bệnh.

Hành động tiếp theo: Các đơn vị y tế nên áp dụng các khuyến nghị nghiên cứu để cải thiện công tác chăm sóc, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng để đánh giá hiệu quả lâu dài và áp dụng trong các bệnh viện khác.