Biện Pháp Quản Lý Tăng Cường Hoạt Động Tự Học Của Học Sinh Trung Học Phổ Thông Tại Thành Phố Nam Định

• Tác giả: Đào Xuân Thái
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thành Vinh
• Trường học: Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Quản Lý Giáo Dục
• Đề tài: Biện Pháp Quản Lý Tăng Cường Hoạt Động Tự Học Của Học Sinh THPT Tại Thành Phố Nam Định
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2008
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• MỤC LỤC
• MỞ ĐẦU
• 1.1. Lý do chọn đề tài
• 1.2. Mục đích nghiên cứu
• 1.3. Đối tƣợng và Khách thể nghiên cứu
• 1.4. Nhiệm vụ nghiên cứu
• 1.5. Giả thuyết khoa học
• 1.6. Phạm vi nghiên cứu
• 1.7. Phƣơng pháp nghiên cứu
• 1.7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
• 1.7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
• 1.7.3. Nhóm phương pháp thống kê và phân tích số liệu
• 1.8. Đóng góp mới của đề tài nghiên cứu
• 1.9. Cấu trúc luận văn
• 1. Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN QUẢN LÝ NHẰM TĂNG CƢỜNG HOẠT ĐỘNG TỰ HỌC
• 1.1. Khái quát chung về vấn đề nghiên cứu
• 1.1.1. Trên thế giới
• 1.2. Một số khái niệm cơ bản
• 1.2.1. Quản lý, chức năng của quản lý
• 1.2.2. Chức năng của quản lý
• 1.2.3. Quản lý giáo dục
• 1.2.3.1. Nguyên tắc cơ bản
• 1.2.4. Quản lý nhà trường
• 1.2.5. Quản lý quá trình dạy học
• 1.3. Hoạt động tự học
• 1.3.1. Khái niệm hoạt động
• 1.3.2. Khái niệm tự học
• 1.3.3. Vai trò tự học
• 1.3.4. Tổ chức tự học và mối quan hệ với quản lý
• 1.4. Học sinh trung học phổ thông và đặc điểm của học sinh trung học phổ thông
• 1.4.1. Khái niệm về học sinh trung học phổ thông
• 1.4.2. Đặc điểm của học sinh trung học phổ thông
• 1.5. Hoạt động tự học của học sinh trung học phổ thông
• 1.5.1. Các phương pháp tự học của học sinh trung học phổ thông
• 1.5.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động tự học của học sinh trung học phổ thông
• 1.6. Phƣơng pháp dạy – Tự học
• 1.6.1. Đặc trưng cơ bản của phương pháp dạy tự học
• 1.6.2. Khái niệm về quá trình dạy - tự học và phương pháp dạy - tự học
• 1.6.3. Đối tượng cơ bản của phương pháp dạy - tự học
• 1.6.4. Chu trình tự học của học sinh trung học phổ thông
• 1.6.5. Chu trình dạy - Tự học của thầy
• 1.6.6. Chu trình dạy - tự học
• 1.6.7. Chu trình biến đổi tri thức
• 1.6.8. Vai trò, ý nghĩa của phương pháp dạy - Tự học
• 1.7. Mối quan hệ giữa dạy – Tự học và Tự học trong quá trình tăng cƣờng hoạt động tự học của học sinh
• 2. Chƣơng 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG TỰ HỌC CỦA HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TẠI THÀNH PHỐ NAM ĐỊNH, PHƢƠNG PHÁP DẠY TỰ HỌC CỦA GIÁO VIÊN, CÔNG TÁC QUẢN LÝ QUÁ TRÌNH DẠY - HỌC Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TẠI THÀNH PHỐ NAM ĐỊNH
• 2.1. Vài nét về thành phố Nam Định, tỉnh Nam Định
• 2.1.1. Khái quát chung về tình hình kinh tế - văn hoá - xã hội
• 2.1.2. Truyền thống và thực tại
• 2.1.3. Phong trào khuyến học khuyến tài
• 2.2. Tình hình giáo dục ở tỉnh Nam định và trƣờng trung học phổ thông tại thành phố Nam định
• 2.2.1. Đội ngũ cán bộ, giáo viên, học sinh
• 2.2.2. Chất lượng giáo dục của học sinh các trường THPT
• 2.2.3. Thực trạng đội ngũ giáo viên THPT
• 2.2.4. Thực trạng đội ngũ quản lý ở các trường THPT
• 2.3. Thực trạng hoạt động tự học của học sinh trung học phổ thông
• 2.3.1. Về nhận thức của học sinh trung học phổ thông về tự học
• 2.3.2. Về phương pháp tự học của học sinh trung học phổ thông
• 2.3.3. Điều kiện cơ sở vật chất đáp ứng cho việc tự học của học sinh trung học phổ thông
• 2.3.4. Thực trạng quản lý trang thiết bị
• 2.4. Thực trạng dạy – tự học trên lớp của học sinh trung học phổ thông tại thành phố Nam Định
• 2.5. Thực trạng quản lý hoạt động dạy của giáo viên
• 2.6. Quản lý hoạt động tự học của học sinh
• 2.6.1. Hoạt động tự học của học sinh trung học phổ thông ở trường
• 2.6.2. Hoạt động tự học của học sinh trung học phổ thông ở nhà
• 2.7. Quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả tự học của học sinh
• 2.8. Ưu điểm, nhược điểm của phương pháp tự học của học sinh trung học phổ thông
• 2.9. Đánh giá thuận lợi, khó khăn trong quá trình thực hiện các biện pháp quản lý.
• 2.10. Nguyên nhân của thực trạng năng lực tự học của học sinh trung học phổ thông tại thành phố Nam định.
• 2.11. Những khảo sát liên quan đến việc tự học của học sinh
• 3. Chƣơng 3: ĐỀ XUẤT CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ TĂNG CƢỜNG HOẠT ĐỘNG TỰ HỌC CỦA HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TẠI THÀNH PHỐ NAM ĐỊNH
• 3.1. Định hƣớng phát triển giáo dục trung học phổ thông tại thành phố Nam định trong giai đoạn hiện nay
• 3.2. Cơ sở đề xuất biện pháp quản lý hoạt động tự học của học sinh trung học phổ thông tại thành phố Nam Định
• 3.3. Các nguyên tắc xây dựng biện pháp quản lý hoạt động tự học: nguyên tắc tính kế thừa, nguyên tắc tính thực tiễn, nguyên tắc tính hiệu quả
• 3.3.1. Nguyên tắc tính thực tiễn
• 3.3.2. Nguyên tắc tính kế thừa
• 3.3.3. Nguyên tắc tính hiệu quả
• 3.3.4. Nguyên tắc tính bền vững
• 3.4. Các biện pháp quản lý tăng cƣờng hoạt động tự học
• 3.4.1. Nhóm biện pháp thứ 1 : Nâng cao nhận thức cho mọi lực lượng trong và ngoài nhà trường, đặc biệt cho học sinh trung học phổ thông, về tầm quan trọng của tự học trong quá trình đào tạo.
• 3.4.2. Nhóm biện pháp thứ 2 : Giúp đỡ cho học sinh trung học phổ thông biết kế hoạch hoá thời gian học tập, có ý chí tự học, tự nghiên cứu. Cải tiến nội quy học tập theo hướng giúp cho học sinh tự giác thực hiện sự tự học
• 3.4.3. Nhóm biện pháp thứ 3: Định hướng, khuyến khích giáo viên đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tạo động cơ để học sinh tự học, tự nghiên cứu.
• 3.4.4. Nhóm biện pháp thứ 4 : Hoàn thiện biện pháp quản lý trong nhà trường nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động tự học
• 3.4.5. Nhóm biện pháp thứ 5 : Tăng cường cơ sở vật chất phục vụ tốt kế hoạch học tập của học sinh trung học phổ thông
• 3.5. Mối liên hệ giữa các biện pháp quản lý hoạt động tự học
• 3.6. Khảo sát mức độ cần thiết và mức độ khả thi của các biện pháp đƣa ra
• KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• 3.7. Đối với Bộ Giáo dục và đào tạo.
• 3.8. Đối với uỷ ban nhân dân cấp tỉnh, thành phố
• 3.9. Đối với Sở giáo dục và đào tạo
• 3.10. Đối với các trường THPT
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
• DANH MỤC BẢNG BIỂU
• 3.11. Bảng 1: Thống kê số học sinh, giáo viên, cán bộ quản lý THPT năm học 2008 - 2009.
• 3.12. Bảng 2: Thống kê chất lượng học sinh THPT của 11 trường trong ba năm học (2005-2006; 2006-2007; 2007-2008)
• 3.13. Bảng 3: Thống kê về đội ngũ giáo viên TP Nam Định năm học : 2007 – 2008
• 3.14. Bảng 4: Thống kê tình hình đội ngũ cán bộ quản lý ở các trường THPT
• 3.15. Bảng 5: Nhận thức về tác dụng tự học
• 3.16. Bảng 6 : Tổng hợp kết quả khảo sát thực trạng về quản lý cơ sở vật chất phục vụ hoạt động học tập của học sinh trung học phổ thông tại thành phố Nam Định
• 3.17. Bảng 7: Tổng hợp kết quả khảo sát thực trạng về quản lý các trang thiết bị phục vụ hoạt động học tập của học sinh trung học phổ thông tại thành phố Nam Định
• 3.18. Bảng 8: đánh giá thực trạng về tình trạng tự học
• 3.19. Bảng 9: Nguyên nhân của thực trạng tự học
• 3.20. Bảng 10: Kết quả những tác động quản lý sư phạm của cán bộ quản lý
• 3.21. Bảng 11: Kết quả những tác dộng sư phạm của giáo viên.
• 3.22. Bảng 12: Kết quả và cách học của học sinh
• 3.23. Bảng 13: Cách tính điểm cho các mức độ của các bảng 14,15,16 như sau
• 3.24. Bảng 14: Tổng hợp ý kiến của CBQL cấp Sở và cấp trường
• 3.25. Bảng 15: Tổng hợp ý kiến của giáo viên
• 3.26. Bảng 16: Tổng hợp ý kiến của học sinh

I. Tổng Quan Về Biện Pháp Tăng Cường Hoạt Động Tự Học

Hoạt động tự học là một phần quan trọng trong quá trình giáo dục, đặc biệt là đối với học sinh trung học phổ thông (THPT). Tại Nam Định, việc tăng cường hoạt động tự học không chỉ giúp học sinh nâng cao kiến thức mà còn phát triển kỹ năng tự nghiên cứu, tư duy phản biện. Các biện pháp quản lý hiệu quả sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho học sinh trong việc tự học, từ đó nâng cao chất lượng giáo dục.

1.1. Khái Niệm Về Hoạt Động Tự Học

Hoạt động tự học được hiểu là quá trình học sinh tự tìm kiếm, tiếp thu kiến thức mà không cần sự hướng dẫn trực tiếp từ giáo viên. Điều này bao gồm việc đọc sách, nghiên cứu tài liệu, và thực hành các kỹ năng cần thiết.

1.2. Tầm Quan Trọng Của Tự Học Trong Giáo Dục

Tự học không chỉ giúp học sinh củng cố kiến thức mà còn phát triển khả năng tự lập, tự tin trong việc giải quyết vấn đề. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh giáo dục hiện đại, nơi mà việc học tập suốt đời trở thành một yêu cầu thiết yếu.

II. Thực Trạng Hoạt Động Tự Học Của Học Sinh THPT Tại Nam Định

Thực trạng hoạt động tự học của học sinh THPT tại Nam Định hiện nay cho thấy nhiều vấn đề cần được giải quyết. Nhiều học sinh vẫn còn thụ động trong việc học, chưa nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của tự học. Điều này ảnh hưởng đến kết quả học tập và khả năng phát triển bản thân của các em.

2.1. Nhận Thức Của Học Sinh Về Tự Học

Nhiều học sinh chưa nhận thức rõ ràng về vai trò của tự học trong quá trình học tập. Họ thường phụ thuộc vào giáo viên và sách giáo khoa mà không chủ động tìm kiếm thêm thông tin từ các nguồn khác.

2.2. Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Hoạt Động Tự Học

Các yếu tố như môi trường học tập, sự hỗ trợ từ gia đình và giáo viên, cũng như cơ sở vật chất đều ảnh hưởng đến khả năng tự học của học sinh. Việc thiếu tài liệu và không gian học tập cũng là một trong những nguyên nhân chính.

III. Phương Pháp Tăng Cường Hoạt Động Tự Học Cho Học Sinh

Để tăng cường hoạt động tự học cho học sinh THPT tại Nam Định, cần áp dụng một số phương pháp quản lý hiệu quả. Những phương pháp này không chỉ giúp học sinh nâng cao khả năng tự học mà còn tạo động lực cho các em trong quá trình học tập.

3.1. Nâng Cao Nhận Thức Về Tự Học

Cần tổ chức các buổi hội thảo, tọa đàm để nâng cao nhận thức cho học sinh về tầm quan trọng của tự học. Việc này giúp học sinh hiểu rõ hơn về lợi ích của việc tự học và khuyến khích các em chủ động hơn trong việc học tập.

3.2. Cải Tiến Phương Pháp Dạy Học

Giáo viên cần đổi mới phương pháp dạy học theo hướng khuyến khích học sinh tự nghiên cứu, tự tìm tòi kiến thức. Việc áp dụng các phương pháp dạy học tích cực sẽ tạo động lực cho học sinh trong việc tự học.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Của Các Biện Pháp Tăng Cường Tự Học

Việc áp dụng các biện pháp tăng cường hoạt động tự học đã cho thấy những kết quả tích cực tại một số trường THPT ở Nam Định. Học sinh đã có sự chuyển biến rõ rệt trong nhận thức và hành động liên quan đến tự học.

4.1. Kết Quả Nghiên Cứu Tại Các Trường THPT

Nghiên cứu cho thấy rằng khi được khuyến khích và hỗ trợ, học sinh có thể tự học hiệu quả hơn. Các trường đã tổ chức nhiều hoạt động ngoại khóa, tạo điều kiện cho học sinh giao lưu và học hỏi lẫn nhau.

4.2. Những Mô Hình Thành Công

Một số mô hình tự học thành công đã được triển khai tại các trường THPT, giúp học sinh phát triển kỹ năng tự học và nâng cao kết quả học tập. Những mô hình này có thể được nhân rộng ra các trường khác trong khu vực.

V. Kết Luận Về Tương Lai Của Hoạt Động Tự Học

Tương lai của hoạt động tự học tại Nam Định phụ thuộc vào sự quan tâm và đầu tư từ các cấp quản lý giáo dục. Việc xây dựng một môi trường học tập tích cực sẽ giúp học sinh phát triển toàn diện hơn.

5.1. Định Hướng Phát Triển Giáo Dục

Cần có những chính sách và định hướng phát triển giáo dục rõ ràng, nhằm khuyến khích hoạt động tự học của học sinh. Điều này sẽ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục tại địa phương.

5.2. Tầm Quan Trọng Của Gia Đình Và Xã Hội

Gia đình và xã hội đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ học sinh tự học. Sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và cộng đồng sẽ tạo ra một môi trường học tập tốt nhất cho học sinh.