Vai Trò Của Thông Luật Anh Trong Quá Trình Hình Thành Dòng Họ Pháp Luật Anh - Mỹ

Quá trình hình thành Thông luật Anh có thể được điểm qua những cột mốc chính sau đây: từ thế kỷ I đến thế kỷ IV sau Công nguyên, Anh là thuộc địa của Đế quốc La Mã, tuy nhiên trong giai đoạn này Anh không chịu bất cứ ảnh hưởng đáng kể nào từ pháp luật La Mã. Sau khi La Mã suy tàn, Anh phân chia thành nhiều vương quốc nhỏ, trong đó có ba vùng chính, áp dụng ba hệ thống tập quán pháp luật khác nhau. Miền Tây và Nam nước Anh áp dụng luật Wessex, miền Trung áp dụng luật Mercian,còn miền Đông và miền Bắc thì áp dụng luật Dane. Trong một thời gian dài pháp luật Anh chủ yếu là những quy định mang tính địa phương và dù ít hay nhiều đều có nguồn gốc từ Đức.

Một sự kiện có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với quá trình phát triển của pháp luật Anh là vào năm 1066, công cuộc chinh phục nước Anh của người Norman đã diễn ra thành công. Từ đây, hệ thống pháp luật nước Anh chính thức hình thành thông qua việc xây dựng chế độ cai trị tập trung trên toàn lãnh thổ. Quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp tập trung vào nhà vua và cố vấn của ông trong Hội đồng Hoàng gia. Vào cuối thế kỷ XII, hội đồng này phân ra thành một số viện, trong đó có Tòa án Hoàng gia ở Wesminter. Tòa án nhân danh nhà vua giải quyết nhiều vấn đề về tài chính, quyền sử dụng đất và các vụ án hình sự nghiêm trọng.

Trong khi hầu hết các nước châu Âu đều có khuynh hướng sử dụng pháp luật La Mã làm nền tảng cho sự phát triển của pháp luật nước mình, thì pháp luật Anh nói chung và Thông luật Anh nói riêng lại không chịu bất cứ ảnh hưởng đáng kể nào từ phía pháp luật La Mã. Thời kì nằm dưới sự cai trị của Đế quốc La Mã, do vị trí địa lý xa xôi (nước Anh là một đảo quốc nằm ở Tây Bắc châu Âu, được bao bọc bởi Đại Tây Dương); do sự chống đối của các chúa đất; trong giai đoạn này ở Anh chưa có chữ viết và nền kinh tế bộ tộc tự cung tự cấp cũng không phù hợp với pháp luật La Mã; hơn nữa Đế quốc La Mã không có ý định đồng hóa Anh mà chỉ tập trung vào khai thác khoáng sản, nên ngay cả khi chịu sự thống trị trong hơn bốn thế kỷ, nhưng pháp luật La Mã vẫn không thể để lại những dấu ấn rõ nét trong pháp luật Anh.

Thông luật được hình thành và ngày càng phát triển là nhờ vào sự đóng góp từ hoạt động xét xử của hệ thống Tòa án. Những thẩm phán Anh phát biểu rằng: luật pháp đã tồn tại từ trước đó, họ chỉ đơn thuần khám phá hoặc công bố chúng. Tuy nhiên, có thể thấy ngay từ đầu các thẩm phán đã có một sự sáng tạo ở trình độ cao trong việc lựa chọn và chỉnh sửa các tập quán cổ. Bên cạnh đó, các luật sư (đặc biệt là luật sư bào chữa) cũng có những đóng góp nhất định trong quá trình hình thành nên thông luật.

Hai là: thông luật sáng tạo nên nguyên tắc Stare decisis (tiền lệ phải được tuân thủ), đây cũng chính là nguyên tắc xương sống của pháp luật Anh. “Nguyên tắc Stare decisis có thể được tóm tắt một cách đơn giản như sau: hai sự việc tương tự như nhau sẽ được giải quyết như nhau”. Nội dung của nguyên tắc còn thể hiện ở chỗ các quyết định của Tòa án trước đó nếu không được chấp nhận hoàn toàn thì cũng được xem xét với một thái độ vô cùng tôn trọng.

Có rất nhiều cách hiểu về án lệ, cách hiểu thứ nhất cho rằng: “án lệ là việc làm luật của Tòa án thông qua sự công nhận và áp dụng các nguyên tắc mới trong quá trình xét xử”. Như đã trình bày ở phần trên, thẩm phán Anh đóng một vai...

Thẩm phán Anh phát biểu rằng: luật pháp đã tồn tại từ trước đó, họ chỉ đơn thuần khám phá hoặc công bố chúng. Tuy nhiên, có thể thấy ngay từ đầu các thẩm phán đã có một sự sáng tạo ở trình độ cao trong việc lựa chọn và chỉnh sửa các tập quán cổ.

Ngày nay, pháp luật Anh nói riêng và hệ thống pháp luật Anh – Mỹ nói chung, đã và đang tạo nên những tác động tích cực đối với quá trình phát triển của pháp luật rất nhiều quốc gia khác nhau trên thế giới.

Trong đó Thông luật Anh và những ảnh hưởng của nó sẽ được tìm hiểu chủ yếu thông qua ba bộ phận: án lệ, nguyên tắc Stare decisis và hệ thống trát lệnh.