I. Lý do chọn đề tài
Công chứng là một dịch vụ pháp lý quan trọng, được Nhà nước ủy nhiệm nhằm đảm bảo an toàn pháp lý cho các bên tham gia giao dịch. Trong bối cảnh Việt Nam hiện nay, việc phát triển pháp luật công chứng không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp của cá nhân, tổ chức mà còn góp phần ổn định và phát triển kinh tế - xã hội. Theo đó, lý do chọn đề tài này xuất phát từ nhu cầu thực tiễn về việc cải cách và hoàn thiện hệ thống pháp luật công chứng, đặc biệt là trong bối cảnh hội nhập quốc tế và cách mạng công nghiệp 4.0. Luật Công chứng 2014 đã được ban hành nhằm giải quyết những tồn tại trong hoạt động công chứng, nhưng vẫn còn nhiều vấn đề cần được nghiên cứu và hoàn thiện. Việc phân tích lịch sử hình thành và phát triển pháp luật công chứng sẽ giúp làm rõ những thành tựu và hạn chế trong quá trình này, từ đó đưa ra những kiến nghị phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động công chứng tại Việt Nam.
II. Tình hình nghiên cứu đề tài
Trước khi Luật Công chứng 2014 được ban hành, đã có nhiều công trình nghiên cứu về công chứng tại Việt Nam. Các luận án, luận văn và bài viết đã chỉ ra những vấn đề lý luận và thực tiễn liên quan đến hoạt động công chứng, nhưng chưa có nghiên cứu nào đi sâu vào lịch sử hình thành và phát triển pháp luật công chứng một cách toàn diện. Những công trình như của Đặng Văn Khanh hay Tuấn Đạo Thanh đã đề cập đến các nội dung cơ bản trong pháp luật công chứng, song thiếu sự kết nối giữa các giai đoạn phát triển của pháp luật này. Do đó, đề tài này không chỉ bổ sung vào kho tàng tri thức về công chứng mà còn tạo cơ hội cho việc nghiên cứu sâu hơn về những biến động trong pháp luật công chứng qua từng thời kỳ lịch sử. Điều này có ý nghĩa quan trọng trong việc xác định hướng đi cho sự phát triển của pháp luật công chứng trong tương lai.
III. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
Mục đích của nghiên cứu này là làm rõ các vấn đề lý luận về công chứng, pháp luật công chứng, và quá trình hình thành và phát triển pháp luật công chứng tại Việt Nam. Nhiệm vụ nghiên cứu bao gồm tổng hợp, phân tích, so sánh các quy định pháp luật về công chứng qua các giai đoạn khác nhau, đặc biệt là Luật Công chứng 2014. Đánh giá thực trạng áp dụng pháp luật công chứng hiện nay sẽ giúp nhận diện những hạn chế và đưa ra các biện pháp hoàn thiện nhằm đáp ứng yêu cầu xã hội hóa hoạt động công chứng. Kết quả nghiên cứu không chỉ có giá trị lý luận mà còn có ý nghĩa thực tiễn, góp phần vào việc hoàn thiện hệ thống pháp luật công chứng, từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động công chứng trong bối cảnh hiện đại.
IV. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài này bao gồm các khái niệm, đặc điểm, và quy định pháp luật liên quan đến công chứng qua từng giai đoạn lịch sử. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các quy định pháp luật về công chứng và thực tiễn áp dụng những quy định này, đồng thời xem xét một số văn bản pháp luật có liên quan như Bộ Luật Dân sự, Luật Đất đai, và Luật Hôn nhân và gia đình. Phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong đề tài bao gồm phương pháp duy vật biện chứng, phương pháp thống kê, so sánh và phân tích, nhằm làm sáng tỏ nội dung và phạm vi nghiên cứu. Điều này sẽ giúp tạo ra một cái nhìn tổng quan và sâu sắc về sự phát triển của pháp luật công chứng tại Việt Nam.
V. Ý nghĩa nghiên cứu của khóa luận
Ý nghĩa khoa học của nghiên cứu này nằm ở việc làm sáng tỏ một số vấn đề lý luận về công chứng, đánh giá quá trình hình thành và phát triển của pháp luật công chứng tại Việt Nam. Nghiên cứu sẽ chỉ ra những thành tựu và hạn chế trong thực tiễn áp dụng pháp luật công chứng, từ đó đề xuất các biện pháp hoàn thiện nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động công chứng. Ý nghĩa thực tiễn của đề tài không chỉ dừng lại ở việc cung cấp thông tin cho các nhà nghiên cứu, mà còn hỗ trợ các cơ quan chức năng trong việc hoàn thiện Luật Công chứng 2014 và các quy định pháp luật có liên quan. Kết quả nghiên cứu sẽ trở thành tài liệu tham khảo hữu ích cho hoạt động giảng dạy và học tập trong lĩnh vực pháp luật.
VI. Kết cấu của khóa luận
Khóa luận được cấu trúc thành ba chương chính. Chương 1 sẽ trình bày một số vấn đề về lịch sử hình thành và phát triển pháp luật công chứng tại Việt Nam, bao gồm các khái niệm và sự phân biệt giữa công chứng và chứng thực. Chương 2 sẽ đánh giá quá trình hình thành và phát triển pháp luật công chứng, nêu rõ lịch sử hình thành, sự kế thừa và phát triển của pháp luật công chứng, cũng như thực trạng áp dụng pháp luật hiện nay. Cuối cùng, Chương 3 sẽ đưa ra một số kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật công chứng ở Việt Nam hiện nay, bao gồm các giải pháp cụ thể để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về hoạt động công chứng. Kết luận sẽ tổng hợp lại những điểm chính đã được trình bày trong khóa luận.
