Tổ Chức Lãnh Thổ Kinh Tế Huyện Nông Cống Tỉnh Thanh Hóa

• Tác giả: Nguyễn Đức Phượng
• Người hướng dẫn: PGS, TS. Lê Văn Trưởng
• Trường học: Trường Đại học Hồng Đức
• Chuyên ngành: Địa lí học
• Đề tài: Tổ Chức Lãnh Thổ Kinh Tế Huyện Nông Cống Tỉnh Thanh Hóa
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Thanh Hóa

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ TỔ CHỨC LÃNH THỔ KINH TẾ
• 1.1. Cơ sở lí luận về TCLTKT
• 1.2. Quan niệm về TCLTKT
• 1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến TCLTKT
• 1.4. Một số hình thức cơ bản của TCLTKT
• 1.5. Cơ sở thực tiễn về TCLT
• 1.5.1. TCLT vùng Bắc Trung bộ
• 1.5.2. TCLT tỉnh Thanh Hóa
• 1.6. Tiểu kết chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: HIỆN TRẠNG TỔ CHỨC LÃNH THỔ KINH TẾ HUYỆN NÔNG CỐNG
• 2.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến TCLTKT huyện Nông Cống
• 2.1.1. Nhóm các yếu tố tự nhiên
• 2.1.2. Nhóm các yếu tố kinh tế - xã hội
• 2.2. Hiện trạng TCLTKT huyện Nông Cống
• 2.2.1. Phát triển kinh tế huyện Nông Cống giai đoạn 2010-2019
• 2.2.2. Một số hình thức TCLTKT theo không gian ở Nông Cống
• 2.2.3. TCLTKT theo ngành kinh tế
• 2.2.3.1. Ngành nông nghiệp
• 2.2.3.2. TCLT Công nghiệp
• 2.2.3.3. TCLT Dịch vụ
• 2.3. Tiểu kết chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP TỔ CHỨC LÃNH THỔ KINH TẾ HUYỆN NÔNG CỐNG ĐẾN NĂM 2030
• 3.1. Định hướng phát triển một số hình thức TCLTKT huyện Nông Cống đến năm 2030
• 3.2. Cơ sở xây dựng định hướng
• 3.3. Giải pháp nhằm thực hiện phát triển một số hình thức TCLTKT huyện đến năm 2030
• 3.3.1. Giải pháp về quy hoạch và quản lí lãnh thổ huyện Nông Cống
• 3.3.2. Giải pháp về đầu tư hoàn thiện kết cấu hạ tầng
• 3.3.3. Giải pháp về phát triển nguồn nhân lực
• 3.3.4. Giải pháp về khoa học công nghệ
• 3.3.5. Giải pháp về thị trường
• 3.3.6. Giải pháp về nguồn vốn
• 3.3.7. Cơ chế chính sách
• 3.4. Tiểu kết chương 3
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Tổ Chức Lãnh Thổ Kinh Tế Huyện Nông Cống

Tổ chức lãnh thổ kinh tế (TCLTKT) là một lĩnh vực nghiên cứu quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam. Nghiên cứu TCLTKT không chỉ mang ý nghĩa lý luận mà còn có giá trị thực tiễn cao, giúp đảm bảo sự phát triển hài hòa, hiệu quả và bền vững cho các vùng lãnh thổ. Việc lựa chọn các hình thức TCLTKT phù hợp là một quá trình phức tạp, đòi hỏi sự am hiểu sâu sắc về đặc điểm kinh tế, xã hội và tự nhiên của từng địa phương. Huyện Nông Cống, tỉnh Thanh Hóa, là một địa phương có nhiều tiềm năng phát triển, nhưng để khai thác hiệu quả những tiềm năng này, cần có một nghiên cứu toàn diện về TCLTKT. Nghiên cứu này sẽ góp phần vào việc sắp xếp, bố trí các hoạt động kinh tế một cách hợp lý, sử dụng tối ưu các nguồn lực và đảm bảo sự liên kết chặt chẽ giữa các ngành kinh tế.

1.1. Khái niệm và vai trò của Tổ Chức Lãnh Thổ Kinh Tế

Tổ chức lãnh thổ kinh tế (TCLTKT) là sự sắp xếp, bố trí các hoạt động kinh tế trên một không gian lãnh thổ nhất định, nhằm đạt được hiệu quả cao nhất trong việc sử dụng các nguồn lực và phát triển kinh tế - xã hội. TCLTKT đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng phát triển kinh tế của một địa phương, giúp khai thác tối đa tiềm năng, lợi thế so sánh và giảm thiểu các tác động tiêu cực đến môi trường. Theo tác giả Lê Thông và Nguyễn Minh Tuệ, TCLTKT bắt nguồn từ những cơ sở lý thuyết kinh tế của Adam Smith và David Ricardo, sau đó được phát triển về mặt lý luận và ứng dụng thực tiễn vào những năm 50 của thế kỷ XX. TCLTKT không chỉ là một nhiệm vụ mới của nhân loại, mà là một quá trình liên tục, từ khi con người xuất hiện, luôn tìm cách tổ chức không gian sống và không gian sản xuất của mình sao cho phù hợp với mục tiêu tồn tại và phát triển.

1.2. Mục tiêu và nguyên tắc của Tổ Chức Lãnh Thổ Kinh Tế

Mục tiêu chính của TCLTKT là đảm bảo sự phát triển kinh tế - xã hội bền vững, hài hòa và hiệu quả trên một vùng lãnh thổ. Điều này đòi hỏi việc sử dụng hợp lý các nguồn lực tự nhiên, lao động và vốn, đồng thời bảo vệ môi trường và đảm bảo công bằng xã hội. Nguyên tắc quan trọng nhất của TCLTKT là đảm bảo phát triển hài hòa, nhịp nhàng, hiệu quả và bền vững ở thời điểm hiện tại và trong tương lai của lãnh thổ. Việc lựa chọn các hình thức TCLTKT thích hợp đối với mỗi lãnh thổ là việc làm khó khăn, phức tạp, mang tính nghệ thuật trong quá trình phát triển kinh tế. Các nguyên tắc khác bao gồm: tính hệ thống, tính lịch sử - viễn cảnh, và tính phát triển bền vững.

II. Phân Tích Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Kinh Tế Nông Cống

TCLTKT của huyện Nông Cống chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm yếu tố tự nhiên, kinh tế - xã hội, và thể chế chính sách. Các yếu tố tự nhiên như vị trí địa lý, địa hình, khí hậu, tài nguyên thiên nhiên có vai trò quan trọng trong việc định hình cơ cấu kinh tế và phân bố không gian của các hoạt động sản xuất. Các yếu tố kinh tế - xã hội như dân số, lao động, cơ sở hạ tầng, trình độ khoa học công nghệ, thị trường tiêu thụ cũng có tác động lớn đến quá trình TCLTKT. Ngoài ra, các chính sách của nhà nước và địa phương cũng đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng và điều tiết các hoạt động kinh tế trên địa bàn huyện. Việc phân tích kỹ lưỡng các yếu tố này là cơ sở để đưa ra các giải pháp TCLTKT phù hợp và hiệu quả.

2.1. Tác động của yếu tố tự nhiên đến Tổ Chức Lãnh Thổ

Các yếu tố tự nhiên như vị trí địa lý, địa hình, khí hậu, nguồn nước, đất đai và tài nguyên khoáng sản có ảnh hưởng sâu sắc đến TCLTKT của huyện Nông Cống. Vị trí địa lý thuận lợi có thể tạo điều kiện cho giao thương, thu hút đầu tư và phát triển các ngành dịch vụ. Địa hình đa dạng có thể tạo ra các vùng chuyên canh nông nghiệp khác nhau. Khí hậu ôn hòa có thể phù hợp với nhiều loại cây trồng và vật nuôi. Nguồn nước dồi dào có thể phục vụ cho sản xuất nông nghiệp và công nghiệp. Đất đai màu mỡ có thể tạo điều kiện cho phát triển nông nghiệp. Tài nguyên khoáng sản có thể tạo ra các ngành công nghiệp khai thác và chế biến. Tuy nhiên, các yếu tố tự nhiên cũng có thể gây ra những khó khăn cho TCLTKT, như thiên tai, lũ lụt, hạn hán, và ô nhiễm môi trường.

2.2. Ảnh hưởng của yếu tố kinh tế xã hội đến Tổ Chức Lãnh Thổ

Các yếu tố kinh tế - xã hội như dân số, lao động, cơ sở hạ tầng, trình độ khoa học công nghệ, thị trường tiêu thụ và thể chế chính sách có vai trò quan trọng trong việc định hình TCLTKT của huyện Nông Cống. Dân số đông và lực lượng lao động dồi dào có thể cung cấp nguồn nhân lực cho các ngành kinh tế. Cơ sở hạ tầng phát triển có thể tạo điều kiện cho giao thông, vận tải và thông tin liên lạc. Trình độ khoa học công nghệ cao có thể nâng cao năng suất lao động và chất lượng sản phẩm. Thị trường tiêu thụ rộng lớn có thể tạo ra động lực cho sản xuất và kinh doanh. Thể chế chính sách thông thoáng và minh bạch có thể thu hút đầu tư và tạo điều kiện cho các doanh nghiệp phát triển. Theo số liệu thống kê, số dân và lao động huyện Nông Cống qua các năm có sự biến động, ảnh hưởng đến cơ cấu kinh tế.

III. Thực Trạng Tổ Chức Lãnh Thổ Kinh Tế Huyện Nông Cống

Hiện trạng TCLTKT huyện Nông Cống thể hiện qua sự phân bố không gian của các ngành kinh tế, các khu công nghiệp, các vùng chuyên canh nông nghiệp và các trung tâm dịch vụ. Trong những năm gần đây, phát triển kinh tế Nông Cống đã có những bước tiến đáng kể, tuy nhiên, vẫn còn nhiều hạn chế và bất cập trong TCLTKT. Cơ cấu kinh tế của huyện vẫn còn phụ thuộc nhiều vào nông nghiệp, công nghiệp và dịch vụ chưa phát triển tương xứng với tiềm năng. Sự phân bố không gian của các hoạt động kinh tế còn chưa hợp lý, gây ra tình trạng lãng phí tài nguyên và ô nhiễm môi trường. Cần có những giải pháp đồng bộ để khắc phục những hạn chế này và nâng cao hiệu quả TCLTKT của huyện.

3.1. Phân bố không gian các ngành kinh tế chủ lực tại Nông Cống

Ngành nông nghiệp tập trung chủ yếu ở các xã vùng đồng bằng, nơi có điều kiện đất đai và nguồn nước thuận lợi. Ngành công nghiệp tập trung chủ yếu ở các khu công nghiệp và cụm công nghiệp, nơi có cơ sở hạ tầng và nguồn lao động tốt. Ngành dịch vụ tập trung chủ yếu ở thị trấn Nông Cống và các trung tâm xã, nơi có mật độ dân cư cao và nhu cầu tiêu dùng lớn. Tuy nhiên, sự phân bố không gian của các ngành kinh tế còn chưa hợp lý, gây ra tình trạng cạnh tranh tài nguyên và ô nhiễm môi trường. Cần có những quy hoạch chi tiết và cụ thể để điều chỉnh sự phân bố không gian của các ngành kinh tế, đảm bảo sự phát triển bền vững.

3.2. Đánh giá hiệu quả Tổ Chức Lãnh Thổ Kinh Tế hiện tại

Hiệu quả TCLTKT hiện tại của huyện Nông Cống còn chưa cao, thể hiện qua năng suất lao động thấp, chất lượng sản phẩm chưa cao, và tình trạng ô nhiễm môi trường. Cần có những giải pháp đồng bộ để nâng cao hiệu quả TCLTKT, bao gồm: đầu tư vào khoa học công nghệ, nâng cao trình độ lao động, cải thiện cơ sở hạ tầng, và bảo vệ môi trường. Theo số liệu từ UBND huyện Nông Cống, tốc độ tăng trưởng kinh tế của huyện trong những năm gần đây có xu hướng tăng, nhưng vẫn chưa tương xứng với tiềm năng và lợi thế của địa phương.

3.3. Thực trạng phát triển kinh tế xã hội huyện Nông Cống giai đoạn 2010 2019

Giai đoạn 2010-2019, huyện Nông Cống có tốc độ tăng trưởng khá, nhưng những kết quả này chưa tương xứng với tiềm năng và lợi thế của địa phương. Vì vậy, để phát triển kinh tế Nông Cống với tốc độ tăng cao hơn cần phải tập trung nghiên cứu thực tiễn TCLTKT của Huyện. Tuy đã có nhiều nghiên cứu về phương diện ngành kinh tế và các quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của Nông Cống, nhưng đứng trên quan điểm của khoa học Địa lí để nghiên cứu một cách có hệ thống về những hình thức TCLTKT Nông Cống là nội dung còn bỏ ngỏ.

IV. Định Hướng và Giải Pháp Tổ Chức Lãnh Thổ Kinh Tế Nông Cống

Để nâng cao hiệu quả TCLTKT của huyện Nông Cống trong tương lai, cần có những định hướng và giải pháp cụ thể, phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương. Định hướng phát triển cần tập trung vào việc khai thác tối đa tiềm năng, lợi thế so sánh của huyện, đồng thời bảo vệ môi trường và đảm bảo công bằng xã hội. Các giải pháp cần tập trung vào việc đầu tư vào khoa học công nghệ, nâng cao trình độ lao động, cải thiện cơ sở hạ tầng, và hoàn thiện thể chế chính sách. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành và các thành phần kinh tế để thực hiện thành công các định hướng và giải pháp này.

4.1. Định hướng phát triển các ngành kinh tế mũi nhọn đến 2030

Định hướng phát triển các ngành kinh tế mũi nhọn của huyện Nông Cống đến năm 2030 cần tập trung vào các ngành có tiềm năng và lợi thế so sánh, như: nông nghiệp công nghệ cao, công nghiệp chế biến nông sản, du lịch sinh thái và dịch vụ logistics. Cần có những chính sách ưu đãi và hỗ trợ để thu hút đầu tư vào các ngành này, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp địa phương. Theo quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của huyện, các ngành kinh tế mũi nhọn sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và tạo việc làm cho người dân.

4.2. Giải pháp quy hoạch và quản lý lãnh thổ hiệu quả tại Nông Cống

Để thực hiện thành công các định hướng phát triển, cần có những giải pháp quy hoạch và quản lý lãnh thổ hiệu quả. Cần có những quy hoạch chi tiết và cụ thể cho từng ngành, từng lĩnh vực và từng vùng lãnh thổ. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành và các thành phần kinh tế trong quá trình quy hoạch và quản lý lãnh thổ. Cần có sự tham gia của cộng đồng vào quá trình quy hoạch và quản lý lãnh thổ, đảm bảo tính minh bạch và dân chủ. Giải pháp về quy hoạch và quản lí lãnh thổ huyện Nông Cống cần được chú trọng để đảm bảo sự phát triển bền vững.

4.3. Giải pháp về đầu tư hoàn thiện kết cấu hạ tầng

Đầu tư hoàn thiện kết cấu hạ tầng là một trong những giải pháp quan trọng để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của huyện Nông Cống. Cần tập trung đầu tư vào các công trình giao thông, thủy lợi, điện, nước, viễn thông và các công trình hạ tầng xã hội khác. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành và các thành phần kinh tế trong quá trình đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng. Cần có sự tham gia của cộng đồng vào quá trình đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng, đảm bảo tính minh bạch và dân chủ.

V. Ứng Dụng Thực Tiễn và Kết Quả Nghiên Cứu tại Nông Cống

Nghiên cứu về TCLTKT huyện Nông Cống có ý nghĩa thực tiễn quan trọng trong việc định hướng phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Kết quả nghiên cứu có thể được sử dụng để xây dựng các quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, cũng như các chính sách và giải pháp cụ thể để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và nâng cao đời sống của người dân. Nghiên cứu cũng có thể được sử dụng để đánh giá hiệu quả của các hoạt động kinh tế và đưa ra các điều chỉnh phù hợp để đảm bảo sự phát triển bền vững.

5.1. Ứng dụng kết quả nghiên cứu vào quy hoạch phát triển kinh tế

Kết quả nghiên cứu về TCLTKT huyện Nông Cống có thể được sử dụng để xây dựng các quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội chi tiết và cụ thể cho từng ngành, từng lĩnh vực và từng vùng lãnh thổ. Các quy hoạch này cần dựa trên cơ sở khoa học và thực tiễn, đảm bảo tính khả thi và hiệu quả. Cần có sự tham gia của các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý và cộng đồng vào quá trình xây dựng quy hoạch, đảm bảo tính minh bạch và dân chủ.

5.2. Đề xuất các chính sách và giải pháp phát triển kinh tế hiệu quả

Nghiên cứu về TCLTKT huyện Nông Cống có thể giúp đề xuất các chính sách và giải pháp phát triển kinh tế hiệu quả, phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương. Các chính sách và giải pháp này cần tập trung vào việc khai thác tối đa tiềm năng, lợi thế so sánh của huyện, đồng thời bảo vệ môi trường và đảm bảo công bằng xã hội. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành và các thành phần kinh tế trong quá trình thực hiện các chính sách và giải pháp này.

VI. Kết Luận và Tương Lai Tổ Chức Lãnh Thổ Kinh Tế Nông Cống

TCLTKT huyện Nông Cống là một quá trình liên tục và không ngừng phát triển. Trong tương lai, cần tiếp tục nghiên cứu và hoàn thiện các giải pháp TCLTKT để đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Cần có sự đổi mới tư duy và phương pháp tiếp cận trong TCLTKT, đảm bảo tính linh hoạt và sáng tạo. Cần có sự tham gia tích cực của cộng đồng vào quá trình TCLTKT, đảm bảo tính bền vững và hài hòa.

6.1. Tóm tắt các kết quả nghiên cứu chính về Tổ Chức Lãnh Thổ

Nghiên cứu về TCLTKT huyện Nông Cống đã đạt được những kết quả quan trọng, bao gồm: phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến TCLTKT, đánh giá hiện trạng TCLTKT, đề xuất các định hướng và giải pháp TCLTKT, và ứng dụng kết quả nghiên cứu vào thực tiễn. Các kết quả này có ý nghĩa quan trọng trong việc định hướng phát triển kinh tế - xã hội của huyện trong tương lai.

6.2. Đề xuất các hướng nghiên cứu tiếp theo về Tổ Chức Lãnh Thổ

Trong tương lai, cần tiếp tục nghiên cứu và hoàn thiện các giải pháp TCLTKT huyện Nông Cống, đặc biệt là trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế và biến đổi khí hậu. Cần tập trung nghiên cứu các vấn đề như: phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế số, và ứng phó với biến đổi khí hậu. Cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa các nhà khoa học, nhà quản lý và doanh nghiệp trong quá trình nghiên cứu và ứng dụng các kết quả nghiên cứu.

Tổng quan nghiên cứu

Huyện Nông Cống, tỉnh Thanh Hóa, nằm trong vùng đồng bằng Bắc Trung Bộ, có diện tích tự nhiên khoảng 28.656,53 ha và dân số năm 2019 đạt 183.344 người với mật độ dân số trung bình 643,1 người/km². Trong giai đoạn 2010-2019, huyện đã có nhiều bước phát triển kinh tế, tuy nhiên tốc độ tăng trưởng chưa tương xứng với tiềm năng và lợi thế sẵn có. Việc tổ chức lãnh thổ kinh tế (TCLTKT) hợp lý được xem là yếu tố then chốt để thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững, nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên và cải thiện đời sống nhân dân.

Mục tiêu nghiên cứu là đánh giá hiện trạng TCLTKT huyện Nông Cống trong giai đoạn 2010-2019, phân tích các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất định hướng, giải pháp phát triển TCLTKT đến năm 2030. Phạm vi nghiên cứu tập trung trên lãnh thổ huyện Nông Cống gồm 28 xã và 1 thị trấn, với trọng tâm là các hình thức tổ chức lãnh thổ theo ngành và theo không gian. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học cho công tác quy hoạch, quản lý phát triển kinh tế-xã hội địa phương, đồng thời góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên và phát triển bền vững.

Theo số liệu thống kê, dân số trong độ tuổi lao động chiếm gần 50% tổng dân số, nguồn lao động đã qua đào tạo đạt khoảng 80%, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển các ngành công nghiệp và dịch vụ. Hệ thống giao thông được đầu tư với tỷ lệ đường bê tông hóa, nhựa hóa đạt trên 90%, góp phần kết nối các khu vực kinh tế trọng điểm trong tỉnh. Tuy nhiên, huyện vẫn còn đối mặt với những thách thức như địa hình đa dạng gây khó khăn cho sản xuất quy mô lớn, phân bố nguồn nước không đồng đều và ảnh hưởng của thiên tai.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn vận dụng các lý thuyết và mô hình nghiên cứu về tổ chức lãnh thổ kinh tế (TCLTKT) từ các nhà khoa học trong và ngoài nước. Trên cơ sở quan điểm tổng hợp, hệ thống, lịch sử - viễn cảnh và phát triển bền vững, TCLTKT được hiểu là sự sắp xếp, phối hợp các đối tượng kinh tế - xã hội trên lãnh thổ nhằm sử dụng hiệu quả nguồn lực, đảm bảo phát triển hài hòa và bền vững.

Hai lý thuyết trọng tâm được áp dụng gồm:

• Lý thuyết phân bố lực lượng sản xuất của các nhà khoa học Liên Xô cũ, nhấn mạnh việc bố trí các hệ thống sản xuất và dân cư trên lãnh thổ nhằm tối ưu hóa tiềm năng tự nhiên và kinh tế xã hội.

• Lý thuyết tổ chức không gian kinh tế - xã hội của các nhà địa lý phương Tây, tập trung vào việc thiết lập trật tự kinh tế - xã hội trong phạm vi lãnh thổ xác định, sử dụng các mô hình định lượng và phân tích không gian.

Các khái niệm chính bao gồm: vùng kinh tế, vùng kinh tế trọng điểm, đặc khu kinh tế, khu công nghiệp, hành lang kinh tế, tổ chức lãnh thổ theo ngành (nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ), và tổ chức lãnh thổ theo không gian (đô thị, tiểu vùng kinh tế).

Phương pháp nghiên cứu

• Nguồn dữ liệu: Số liệu thu thập từ UBND tỉnh Thanh Hóa, Phòng Kinh tế và Chi cục Thống kê huyện Nông Cống, các báo cáo quy hoạch kinh tế xã hội, tài liệu thực địa và các công trình nghiên cứu liên quan.

• Phương pháp thu thập và xử lý số liệu: Thu thập tài liệu từ các nguồn chính thống, xử lý số liệu thống kê, lập bảng biểu, biểu đồ và bản đồ bằng phần mềm GIS (MapInfo), Excel và AutoCad để phân tích không gian và xu hướng phát triển.

• Phương pháp thực địa: Khảo sát thực tế tại các cơ sở kinh tế, khu công nghiệp, vùng nông nghiệp và đô thị trên địa bàn huyện nhằm kiểm chứng và bổ sung dữ liệu.

• Phương pháp bản đồ và biểu đồ: Sử dụng bản đồ hành chính, bản đồ các yếu tố tự nhiên, kinh tế xã hội và hiện trạng TCLTKT để thể hiện trực quan phân bố và phát triển các hình thức tổ chức lãnh thổ.

• Phương pháp phân tích, tổng hợp, so sánh: Áp dụng phương pháp tính tỷ lệ phần trăm, so sánh các chỉ tiêu kinh tế xã hội qua các năm để đánh giá sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế và lãnh thổ.

• Phương pháp thống kê và dự báo: Phân tích định lượng các chỉ tiêu phát triển kinh tế, dự báo xu hướng phát triển TCLTKT dựa trên các yếu tố đầu vào như vốn đầu tư, nguồn nhân lực, hạ tầng kỹ thuật.

• Cỡ mẫu và chọn mẫu: Số liệu toàn diện về dân số, lao động, doanh nghiệp và các vùng kinh tế trên toàn huyện được sử dụng để đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy cao.

• Timeline nghiên cứu: Tập trung phân tích giai đoạn 2010-2019, dự báo và đề xuất định hướng phát triển đến năm 2030.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Hiện trạng tổ chức lãnh thổ kinh tế huyện Nông Cống: Diện tích đất nông nghiệp chiếm 62,37% tổng diện tích, trong đó đất trồng lúa chiếm phần lớn. Huyện có 7 cụm công nghiệp với tổng diện tích 50 ha, thu hút nhiều dự án đầu tư. Dân số năm 2019 đạt 183.344 người, trong đó lao động trong độ tuổi chiếm 49,7%, với 80% lao động đã qua đào tạo.

2. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực: Tỷ trọng ngành công nghiệp và xây dựng tăng lên khoảng 49,3%, dịch vụ chiếm 31,5%, nông nghiệp giảm còn 10%. Tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân giai đoạn 2015-2019 đạt khoảng 12,5%/năm, cao hơn 1,54 lần so với giai đoạn trước đó.

3. Hạ tầng giao thông và kỹ thuật được cải thiện đáng kể: Tỷ lệ đường giao thông bê tông hóa, nhựa hóa đạt 92,1%, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế và kết nối vùng. Các dự án xây dựng cầu, đường bộ cao tốc Bắc - Nam đang được triển khai, góp phần nâng cao khả năng vận tải và thu hút đầu tư.

4. Nguồn lực và thị trường tiêu thụ: Nguồn vốn đầu tư năm 2019 đạt 3.293 tỷ đồng, bao gồm vốn ngân sách, vốn doanh nghiệp và vốn đầu tư nước ngoài. Thị trường tiêu thụ rộng lớn với dân số gần 190.000 người, kết nối với các huyện lân cận và toàn tỉnh.

Thảo luận kết quả

Các kết quả trên cho thấy huyện Nông Cống đã tận dụng tốt các điều kiện tự nhiên đa dạng, nguồn nhân lực dồi dào và hạ tầng kỹ thuật được cải thiện để phát triển các hình thức tổ chức lãnh thổ kinh tế theo hướng hiện đại và bền vững. Sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng tăng tỷ trọng công nghiệp và dịch vụ phù hợp với xu thế phát triển chung của tỉnh Thanh Hóa và vùng Bắc Trung Bộ.

Tuy nhiên, địa hình đa dạng với sự phân bố đất đai và tài nguyên không đồng đều vẫn là thách thức lớn trong việc tổ chức sản xuất quy mô lớn và phát triển các vùng chuyên canh. Việc phân bố nguồn nước không đều giữa các mùa cũng ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và nhu cầu sinh hoạt. Các biểu đồ thể hiện sự tăng trưởng GRDP và cơ cấu ngành kinh tế qua các năm sẽ minh họa rõ nét xu hướng phát triển kinh tế của huyện.

So sánh với các nghiên cứu về TCLTKT ở các huyện khác trong tỉnh và vùng Bắc Trung Bộ, Nông Cống có lợi thế về vị trí địa lý gần các trung tâm kinh tế lớn và khu kinh tế Nghi Sơn, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển công nghiệp và dịch vụ. Tuy nhiên, cần chú trọng hơn đến việc phát triển bền vững, bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực để duy trì đà tăng trưởng.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường quy hoạch và quản lý lãnh thổ kinh tế: Xây dựng và điều chỉnh quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế-xã hội huyện đến năm 2030, tập trung phát triển các vùng chuyên canh nông nghiệp, cụm công nghiệp và đô thị. Chủ thể thực hiện: UBND huyện phối hợp với các sở ngành tỉnh. Thời gian: 2021-2025.

2. Hoàn thiện kết cấu hạ tầng giao thông và kỹ thuật: Đẩy nhanh tiến độ xây dựng các tuyến đường bộ cao tốc, cầu, hệ thống cấp nước và điện, nâng cao tỷ lệ đường giao thông bê tông hóa lên trên 95%. Chủ thể thực hiện: Ban quản lý dự án tỉnh, UBND huyện. Thời gian: 2021-2027.

3. Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao: Tăng cường đào tạo nghề, nâng cao trình độ chuyên môn cho lao động, đặc biệt trong các ngành công nghiệp và dịch vụ. Hỗ trợ các chương trình đào tạo liên kết với doanh nghiệp. Chủ thể thực hiện: Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, các trường nghề. Thời gian: 2021-2030.

4. Ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất và quản lý: Khuyến khích áp dụng công nghệ cao trong nông nghiệp, công nghiệp chế biến và dịch vụ, phát triển các mô hình sản xuất theo chuỗi giá trị. Chủ thể thực hiện: UBND huyện, các doanh nghiệp, viện nghiên cứu. Thời gian: 2021-2030.

5. Tăng cường thu hút đầu tư và phát triển thị trường: Xây dựng chính sách ưu đãi, cải thiện môi trường đầu tư, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm trong và ngoài tỉnh. Chủ thể thực hiện: Ban Xúc tiến đầu tư tỉnh, UBND huyện. Thời gian: 2021-2025.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cơ quan quản lý nhà nước địa phương: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng và điều chỉnh quy hoạch phát triển kinh tế-xã hội, quản lý lãnh thổ hiệu quả, nâng cao năng lực hoạch định chính sách.

2. Các nhà nghiên cứu và học giả ngành Địa lý kinh tế: Tham khảo phương pháp luận, số liệu thực tiễn và phân tích về tổ chức lãnh thổ kinh tế tại huyện Nông Cống, phục vụ cho các nghiên cứu chuyên sâu hơn về phát triển vùng.

3. Doanh nghiệp và nhà đầu tư: Hiểu rõ tiềm năng, điều kiện tự nhiên, hạ tầng và thị trường của huyện để đưa ra quyết định đầu tư phù hợp, khai thác hiệu quả các cơ hội kinh tế.

4. Các tổ chức đào tạo và giáo dục: Sử dụng luận văn làm tài liệu tham khảo trong giảng dạy địa lý địa phương, phát triển chương trình đào tạo về quản lý phát triển kinh tế vùng.

Câu hỏi thường gặp

1. Tổ chức lãnh thổ kinh tế là gì và tại sao quan trọng với huyện Nông Cống?
   TCLTKT là sự sắp xếp, phối hợp các hoạt động kinh tế trên lãnh thổ nhằm sử dụng hiệu quả nguồn lực và phát triển bền vững. Với Nông Cống, TCLTKT giúp khai thác tiềm năng đa dạng về đất đai, tài nguyên và lao động, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và cải thiện đời sống.

2. Những yếu tố tự nhiên nào ảnh hưởng lớn đến TCLTKT huyện Nông Cống?
   Địa hình đa dạng, tài nguyên đất phong phú, nguồn nước mặt và nước ngầm dồi dào là các yếu tố tự nhiên quan trọng. Tuy nhiên, sự phân bố không đồng đều và thiên tai như bão, lũ cũng gây khó khăn cho tổ chức sản xuất.

3. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng để đánh giá TCLTKT?
   Luận văn sử dụng phương pháp thu thập số liệu thống kê, khảo sát thực địa, phân tích bản đồ GIS, biểu đồ, phương pháp thống kê định lượng và dự báo để đánh giá hiện trạng và đề xuất giải pháp.

4. Hiện trạng phát triển kinh tế của huyện Nông Cống trong giai đoạn 2010-2019 ra sao?
   Tốc độ tăng trưởng GRDP đạt khoảng 12,5%/năm, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tăng tỷ trọng công nghiệp và dịch vụ, hạ tầng giao thông được cải thiện đáng kể, nguồn nhân lực có trình độ ngày càng nâng cao.

5. Giải pháp nào được đề xuất để phát triển TCLTKT huyện Nông Cống đến năm 2030?
   Bao gồm tăng cường quy hoạch, hoàn thiện hạ tầng, phát triển nguồn nhân lực, ứng dụng khoa học công nghệ và thu hút đầu tư, nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng lãnh thổ và phát triển kinh tế bền vững.

Kết luận

• Đã đánh giá toàn diện hiện trạng tổ chức lãnh thổ kinh tế huyện Nông Cống giai đoạn 2010-2019, làm rõ các yếu tố tự nhiên, kinh tế xã hội ảnh hưởng đến TCLTKT.
• Phân tích sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng tăng tỷ trọng công nghiệp và dịch vụ, đồng thời cải thiện hạ tầng kỹ thuật và nguồn nhân lực.
• Đề xuất định hướng phát triển TCLTKT đến năm 2030 với các giải pháp quy hoạch, hạ tầng, nhân lực, công nghệ và thu hút đầu tư phù hợp.
• Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho công tác quản lý, quy hoạch và phát triển kinh tế-xã hội huyện Nông Cống.
• Khuyến nghị các cơ quan quản lý, nhà đầu tư và nhà nghiên cứu tiếp tục khai thác, ứng dụng kết quả để thúc đẩy phát triển bền vững và nâng cao đời sống nhân dân.

Hãy áp dụng các giải pháp đề xuất để phát huy tối đa tiềm năng của huyện Nông Cống, góp phần vào sự phát triển chung của tỉnh Thanh Hóa và vùng Bắc Trung Bộ.