Rèn Luyện Biện Pháp Tu Từ So Sánh Cho Học Sinh Trung Học Phổ Thông

• Tác giả: Đinh Thị Thu Hằng
• Người hướng dẫn: PGS. Nguyễn Quang Ninh
• Trường học: Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Lý luận và Phương pháp dạy học bộ môn Ngữ văn
• Đề tài: Rèn luyện cho học sinh trung học phổ thông sử dụng biện pháp tu từ so sánh để tăng cường tính biểu cảm trong bài làm văn nghị luận văn học
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2012
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
• 1.1. Biện pháp tu từ so sánh
• 1.2. Nghị luận văn học
• 1.3. Vai trò của biện pháp tu từ so sánh trong bài văn nghị luận văn học
• 1.4. Cơ sở thực tiễn
• 1.5. Chương trình và sách giáo khoa
• 1.6. Thực tiễn về việc dạy nghị luận văn học của giáo viên
• 1.7. Việc học nghị luận văn học của học sinh trung học phổ thông trong nhà trường phổ thông hiện nay
• 2. CHƯƠNG 2: MỘT SỐ DẠNG BÀI TẬP RÈN LUYỆN CHO HỌC SINH SỬ DỤNG BIỆN PHÁP TU TỪ SO SÁNH TRONG BÀI LÀM VĂN NGHỊ LUẬN VĂN HỌC
• 2.1. Yêu cầu chung của việc rèn luyện
• 2.2. Phải đảm bảo cho học sinh biết sử dụng biện pháp tu từ so sánh phù hợp với tư tưởng tình cảm
• 2.3. Phải đảm bảo cho học sinh biết sử dụng biện pháp tu từ so sánh đúng lúc, đúng chỗ trong bài văn nghị luận văn học
• 2.4. Phải đảm bảo tôn trọng cái riêng của học sinh trong so sánh
• 2.5. Phải đảm bảo rèn luyện theo trình tự đi từ “kỹ thuật” đến “nghệ thuật”, từ đơn giản đến phức tạp, từ dễ đến khó
• 2.6. Phải rèn luyện đảm bảo tính “vừa sức” vừa đảm bảo tính “tạo sức” cho học sinh
• 2.7. Bài tập rèn luyện sử dụng biện pháp tu từ so sánh trong bài làm văn nghị luận văn học
• 2.8. Nhóm bài tập nhận biết và phân tích giá trị của biện pháp tu từ so sánh
• 2.9. Nhóm bài tập tạo lập biện pháp tu từ so sánh trong bài làm văn nghị luận văn học
• 2.10. Nhóm bài tập chữa lỗi sử dụng biện pháp tu từ so sánh trong bài làm văn nghị luận văn học
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM
• 3.1. Mục đích thực nghiệm
• 3.2. Đối tượng và địa bàn thực nghiệm
• 3.3. Thời gian thực nghiệm
• 3.4. Nội dung thực nghiệm
• 3.5. Tiến trình thực nghiệm
• 3.6. Kết quả thực nghiệm
• 3.7. Kết luận chung về thực nghiệm
• KẾT LUẬN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Biện Pháp Tu Từ So Sánh Trong Văn Nghị Luận

Biện pháp tu từ so sánh là một trong những công cụ quan trọng giúp tăng cường tính biểu cảm trong văn nghị luận. Việc sử dụng biện pháp này không chỉ làm cho bài viết trở nên sinh động mà còn giúp người viết truyền tải cảm xúc và ý tưởng một cách rõ ràng hơn. Trong văn học, so sánh được coi là một nghệ thuật, giúp người đọc hình dung và cảm nhận sâu sắc hơn về nội dung tác phẩm.

1.1. Khái Niệm Về Biện Pháp Tu Từ So Sánh

Biện pháp tu từ so sánh là phương thức diễn đạt bằng ngôn từ, dựa trên cơ sở đối chiếu hai hiện tượng có những dấu hiệu tương đồng nhằm làm nổi bật đặc điểm của hiện tượng này qua đặc điểm của hiện tượng kia. Điều này giúp tạo ra hình ảnh cụ thể và cảm xúc thẩm mỹ trong nhận thức của người đọc.

1.2. Vai Trò Của Biện Pháp Tu Từ So Sánh Trong Văn Nghị Luận

Biện pháp tu từ so sánh không chỉ làm tăng tính thuyết phục mà còn giúp bài văn trở nên hấp dẫn hơn. Việc sử dụng so sánh khéo léo có thể chinh phục cả lý trí và tình cảm của người đọc, từ đó tạo ra sự kết nối mạnh mẽ giữa tác giả và độc giả.

II. Thách Thức Trong Việc Sử Dụng Biện Pháp Tu Từ So Sánh

Mặc dù biện pháp tu từ so sánh mang lại nhiều lợi ích, nhưng việc sử dụng nó trong văn nghị luận cũng gặp không ít thách thức. Nhiều học sinh thường gặp khó khăn trong việc lựa chọn hình thức so sánh phù hợp, dẫn đến việc bài viết thiếu tính biểu cảm.

2.1. Khó Khăn Trong Việc Lựa Chọn Hình Thức So Sánh

Học sinh thường không biết cách lựa chọn hình thức so sánh phù hợp với nội dung bài viết. Việc này có thể dẫn đến việc sử dụng so sánh không chính xác, làm giảm giá trị biểu cảm của bài văn.

2.2. Thiếu Kỹ Năng Kết Hợp So Sánh Với Các Biện Pháp Tu Từ Khác

Nhiều học sinh chưa biết cách kết hợp biện pháp tu từ so sánh với các biện pháp khác như ẩn dụ hay hoán dụ. Điều này khiến cho bài viết trở nên đơn điệu và thiếu sức hấp dẫn.

III. Phương Pháp Rèn Luyện Biện Pháp Tu Từ So Sánh Hiệu Quả

Để rèn luyện cho học sinh sử dụng biện pháp tu từ so sánh một cách hiệu quả, cần áp dụng các phương pháp giảng dạy phù hợp. Việc này không chỉ giúp học sinh nắm vững lý thuyết mà còn thực hành một cách linh hoạt.

3.1. Tổ Chức Các Bài Tập Thực Hành Sử Dụng So Sánh

Các bài tập thực hành nên được thiết kế đa dạng, từ nhận biết đến tạo lập biện pháp tu từ so sánh. Điều này giúp học sinh có cơ hội thực hành và củng cố kiến thức một cách hiệu quả.

3.2. Khuyến Khích Sáng Tạo Trong Việc Sử Dụng So Sánh

Giáo viên cần khuyến khích học sinh sáng tạo trong việc sử dụng biện pháp tu từ so sánh. Việc này không chỉ giúp học sinh phát triển tư duy mà còn làm cho bài viết trở nên độc đáo và hấp dẫn hơn.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Của Biện Pháp Tu Từ So Sánh Trong Văn Nghị Luận

Việc ứng dụng biện pháp tu từ so sánh trong văn nghị luận không chỉ giúp tăng cường tính biểu cảm mà còn nâng cao khả năng thuyết phục của bài viết. Nhiều tác phẩm văn học nổi tiếng đã sử dụng biện pháp này một cách hiệu quả.

4.1. Phân Tích Một Số Tác Phẩm Sử Dụng So Sánh

Nhiều tác phẩm văn học đã thành công trong việc sử dụng biện pháp tu từ so sánh để tạo ra hình ảnh và cảm xúc mạnh mẽ. Việc phân tích những tác phẩm này sẽ giúp học sinh hiểu rõ hơn về giá trị của biện pháp này.

4.2. Kết Quả Nghiên Cứu Về Tác Dụng Của So Sánh

Nghiên cứu cho thấy rằng việc sử dụng biện pháp tu từ so sánh có tác dụng tích cực đến khả năng tiếp nhận và cảm thụ văn học của học sinh. Điều này chứng tỏ rằng so sánh là một công cụ mạnh mẽ trong việc truyền tải ý tưởng và cảm xúc.

V. Kết Luận Về Tương Lai Của Biện Pháp Tu Từ So Sánh Trong Giáo Dục

Biện pháp tu từ so sánh sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc giảng dạy văn học. Việc nâng cao nhận thức và kỹ năng sử dụng biện pháp này sẽ giúp học sinh phát triển toàn diện hơn trong việc viết văn.

5.1. Định Hướng Phát Triển Kỹ Năng Sử Dụng So Sánh

Cần có những định hướng rõ ràng trong việc phát triển kỹ năng sử dụng biện pháp tu từ so sánh cho học sinh. Việc này sẽ giúp học sinh tự tin hơn trong việc viết văn.

5.2. Tương Lai Của Biện Pháp Tu Từ So Sánh Trong Văn Học

Biện pháp tu từ so sánh sẽ tiếp tục được nghiên cứu và ứng dụng trong văn học. Việc này không chỉ giúp nâng cao chất lượng bài viết mà còn làm phong phú thêm ngôn ngữ văn học.