Quản Lý Nhà Nước Về Du Lịch Cộng Đồng Tại Quảng Nam

Du lịch cộng đồng là hình thức du lịch mà cộng đồng địa phương tham gia trực tiếp vào quá trình cung cấp dịch vụ và hưởng lợi từ hoạt động du lịch. Quản lý nhà nước đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng, điều phối, kiểm tra, giám sát và hỗ trợ phát triển du lịch cộng đồng một cách bền vững. Theo Liên Hiệp Quốc, cộng đồng là một nhóm người sống trên cùng khu vực địa lý, tự xác định mình thuộc về cùng một nhóm. Quản lý nhà nước đảm bảo sự hài hòa giữa phát triển kinh tế, bảo tồn văn hóa và bảo vệ môi trường.

Du lịch cộng đồng mang tính đặc thù, gắn liền với văn hóa, phong tục tập quán và môi trường tự nhiên của từng địa phương. Nguyên tắc phát triển du lịch cộng đồng bao gồm: sự tham gia tích cực của cộng đồng, tôn trọng văn hóa địa phương, bảo vệ môi trường, chia sẻ lợi ích công bằng và đảm bảo tính bền vững. Theo Bùi Thị Hải Yến (2012), cộng đồng được hiểu là một nhóm dân cư cùng sinh sống trên một lãnh thổ nhất định, có những dấu hiệu chung về thành phần giai cấp, truyền thống văn hóa, đặc điểm kinh tế - xã hội.

Việc xây dựng và ban hành các chính sách, quy định liên quan đến du lịch cộng đồng còn chậm trễ, chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn. Các chính sách hiện hành còn chung chung, thiếu cụ thể, khó triển khai. Cần rà soát, sửa đổi, bổ sung các chính sách hiện hành, đồng thời xây dựng các chính sách mới phù hợp với đặc thù của du lịch cộng đồng tại Quảng Nam. Theo tài liệu gốc, công tác tham mưu ban hành các văn bản mang tính thúc đẩy phát triển DLCĐ còn thiếu và chưa có chiều sâu.

Bộ máy quản lý nhà nước về du lịch cộng đồng còn thiếu nhân lực, đặc biệt là nhân lực có chuyên môn sâu về du lịch cộng đồng. Sự phối hợp giữa các cấp, các ngành còn chưa chặt chẽ, hiệu quả. Cần kiện toàn bộ máy quản lý, nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý, tăng cường sự phối hợp giữa các bên liên quan. Mô hình quản lý các điểm DLCĐ chưa thống nhất, mỗi điểm, mỗi nơi quản lý một kiểu nên công tác tổ chức thực hiện quản lý các điểm DLCĐ chưa thật sự bài bản, nên việc phát triển còn manh mún.

Công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm trong lĩnh vực du lịch cộng đồng còn yếu, chưa đủ sức răn đe. Tình trạng vi phạm các quy định về bảo vệ môi trường, bảo tồn văn hóa, an toàn thực phẩm còn diễn ra phổ biến. Cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, đồng thời nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động du lịch cộng đồng.

Cần xây dựng quy hoạch tổng thể phát triển du lịch cộng đồng một cách bài bản, khoa học, có tầm nhìn dài hạn. Quy hoạch cần xác định rõ mục tiêu, định hướng, giải pháp và lộ trình thực hiện. Đồng thời, cần xây dựng các kế hoạch cụ thể để triển khai quy hoạch, đảm bảo tính khả thi và hiệu quả. Các chính sách cần tạo động lực cho sự phát triển du lịch cộng đồng, khuyến khích sự tham gia của cộng đồng và các doanh nghiệp.

Cần tăng cường đào tạo, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng về du lịch cộng đồng cho người dân địa phương. Đặc biệt, chú trọng đào tạo về quản lý, kinh doanh, marketing, ngoại ngữ, kỹ năng giao tiếp, ứng xử văn minh. Tạo điều kiện cho người dân tham gia vào quá trình xây dựng và phát triển sản phẩm du lịch, đảm bảo họ được hưởng lợi công bằng từ hoạt động du lịch. Tỉnh Quảng Nam vẫn chưa có những cơ chế, chính sách riêng để hỗ trợ thúc đẩy DLCĐ phát triển.

Cần xây dựng chiến lược quảng bá, xúc tiến du lịch cộng đồng một cách chuyên nghiệp, hiệu quả. Sử dụng đa dạng các kênh truyền thông, từ truyền thống đến hiện đại, để giới thiệu về các sản phẩm, dịch vụ du lịch cộng đồng độc đáo của Quảng Nam. Tham gia các hội chợ, triển lãm du lịch trong và ngoài nước để quảng bá hình ảnh du lịch cộng đồng Quảng Nam đến với du khách. Công tác quảng bá, xúc tiến du lịch còn yếu, các cơ quan quản lý nhà nước chưa tạo được sự kết nối trong các kênh quảng bá để hỗ trợ quảng bá, xúc tiến các điểm DLCĐ.

Cần xây dựng các mô hình du lịch cộng đồng phù hợp với đặc thù của từng địa phương, đảm bảo tính bền vững và hiệu quả kinh tế - xã hội. Các mô hình cần chú trọng đến việc bảo tồn văn hóa, bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân địa phương. Các điểm du lịch cộng đồng còn mang tính tự phát, tỉnh chưa có kế hoạch mang tính chiến lược nào cho việc xây dựng và phát triển các điểm DLCĐ một cách bài bản.

Cần phát triển các sản phẩm du lịch cộng đồng độc đáo, hấp dẫn, mang đậm bản sắc văn hóa của Quảng Nam. Các sản phẩm cần đáp ứng nhu cầu đa dạng của du khách, từ du lịch văn hóa, lịch sử, sinh thái đến du lịch trải nghiệm, khám phá. Cơ sở vật chất, kỹ thuật du lịch tại các điểm DLCĐ còn nghèo nàn, thiếu cơ sở hạ tầng thiết yếu do thiếu nguồn lực đầu tư nên chưa đáp ứng được nhu cầu khách du lịch, ảnh hưởng đến tâm lý khách du lịch.

Du lịch cộng đồng bền vững không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn góp phần bảo tồn văn hóa, bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân địa phương. Đây là xu hướng phát triển du lịch tất yếu trong bối cảnh hội nhập quốc tế và biến đổi khí hậu.

Trong tương lai, du lịch cộng đồng Quảng Nam cần tiếp tục phát triển theo hướng chuyên nghiệp, bền vững, mang đậm bản sắc văn hóa địa phương. Cần tăng cường liên kết với các địa phương khác trong cả nước và quốc tế để học hỏi kinh nghiệm, mở rộng thị trường và nâng cao năng lực cạnh tranh.