Quản lý hoạt động trải nghiệm ở các trường trung học cơ sở huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai

• Tác giả: Hoàng Thị Bích Phượng
• Người hướng dẫn: TS. Hà Thị Kim Linh
• Trường học: Đại học Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
• Đề tài: Quản lý hoạt động trải nghiệm tại trường trung học cơ sở Bảo Thắng, Lào Cai
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2019
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
• 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
• 1.2. Những nghiên cứu trên thế giới
• 1.3. Những nghiên cứu ở Việt Nam
• 1.4. Một số khái niệm cơ bản của đề tài
• 1.5. Hoạt động trải nghiệm, hoạt động trải nghiệm ở trường THCS
• 1.6. Quản lý hoạt động trải nghiệm ở trường THCS
• 1.7. Một số vấn đề cơ bản về hoạt động trải nghiệm ở trường THCS
• 1.8. Tổ chức hoạt động trải nghiệm cho HS ở trường THCS
• 1.9. Mục tiêu hoạt động trải nghiệm ở trường THCS
• 1.10. Nội dung hoạt động trải nghiệm ở trường THCS
• 1.11. Hình thức trải nghiệm của học sinh ở trường THCS
• 1.12. Quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh ở trường THCS
• 1.13. Lập kế hoạch tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh ở trường THCS
• 1.14. Tổ chức triển khai hoạt động trải nghiệm ở trường THCS
• 1.15. Chỉ đạo triển khai các hoạt động trải nghiệm cho học sinh ở trường THCS
• 1.16. Kiểm tra đánh giá hoạt động trải nghiệm cho học sinh các trường THCS
• 1.17. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh ở trường THCS
• 1.17.1. Các yếu tố chủ quan
• 1.17.2. Các yếu tố khách quan
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN BẢO THẮNG, TỈNH LÀO CAI
• 2.1. Khát quát về tình hình giáo dục Trung học cơ sở của huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai
• 2.2. Khái quát về tổ chức khảo sát thực trạng
• 2.3. Mục đích khảo sát
• 2.4. Đối tượng khảo sát
• 2.5. Nội dung khảo sát
• 2.6. Phương pháp khảo sát
• 2.7. Phương pháp xử lý số liệu
• 2.8. Thực trạng hoạt động trải nghiệm ở các trường THCS huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai
• 2.9. Thực trạng nhận thức của CBQL, GV và HS hoạt động trải nghiệm ở các trường THCS huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai
• 2.10. Thực trạng các nội dung hoạt động trải nghiệm đã được tổ chức ở các trường THCS huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai
• 2.11. Thực trạng các hình thức hoạt động trải nghiệm ở các trường THCS trên địa bàn huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai
• 2.12. Đánh giá của CBQL và GV về tính hiệu quả các hình thức tổ chức HĐTN cho HS tại các trường THCS huyện Bảo Thắng
• 2.13. Thực trạng quản lý hoạt động trải nghiệm ở các trường THCS trên địa bàn huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai
• 2.14. Thực trạng lập kế hoạch tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh THCS tại huyện Bảo Thắng
• 2.15. Thực trạng tổ chức thực hiện hoạt động trải nghiệm cho học sinh THCS tại huyện Bảo Thắng
• 2.16. Thực trạng chỉ đạo triển khai các hoạt động trải nghiệm cho học sinh ở trường THCS tại huyện Bảo Thắng
• 2.17. Thực trạng kiểm tra đánh giá hoạt động trải nghiệm cho học sinh ở trường THCS tại huyện Bảo Thắng
• 2.18. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh THCS tại huyện Bảo Thắng
• 2.19. Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh THCS tại huyện Bảo Thắng
• 2.20. Những kết quả đạt được
• 2.21. Những hạn chế
• 2.22. Nguyên nhân của hạn chế
• KẾT LUẬN CHƯƠNG 2
• 3. CHƯƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN BẢO THẮNG, TỈNH LÀO CAI
• 3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh ở các trường THCS huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai
• 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu
• 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính toàn diện, hệ thống của biện pháp đề xuất
• 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi và hiệu quả
• 3.2. Biện pháp quản lý hoạt động trải nghiệm ở trường THCS huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai
• 3.2.1. Tổ chức nâng cao nhận thức cho CBQL, GV và các lực lượng tham gia về hoạt động trải nghiệm ở trường THCS về HĐTN và quản lý HĐTN
• 3.2.2. Tổ chức bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho GV THCS huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai
• 3.2.3. Xây dựng kế hoạch hoạt động trải nghiệm ở các trường THCS huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai
• 3.2.4. Chỉ đạo đổi mới nội dung và đa dạng hình thức tổ chức HĐTN ngoài giờ học ở các trường THCS huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai
• 3.2.5. Đổi mới kiểm tra, đánh giá hoạt động trải nghiệm ở các trường THCS huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai
• 3.2.6. Tổ chức huy động nguồn lực tham gia tổ chức hoạt động trải nghiệm ở các trường THCS huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai
• 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh THCS tại huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai
• 3.4. Khảo sát mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất
• 3.4.1. Cách thức tiến hành khảo sát
• 3.4.2. Mục đích, nội dung khảo sát
• 3.4.3. Kết quả khảo sát
• KẾT LUẬN CHƯƠNG 3
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHẦN PHỤ LỤC

I. Tổng quan về quản lý hoạt động trải nghiệm tại trường THCS Bảo Thắng Lào Cai

Quản lý hoạt động trải nghiệm tại trường trung học cơ sở Bảo Thắng, Lào Cai là một chủ đề quan trọng trong giáo dục hiện đại. Hoạt động trải nghiệm không chỉ giúp học sinh phát triển kỹ năng sống mà còn nâng cao nhận thức về môi trường xung quanh. Việc quản lý hiệu quả các hoạt động này sẽ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và phát triển toàn diện cho học sinh.

1.1. Khái niệm và vai trò của hoạt động trải nghiệm

Hoạt động trải nghiệm là những hoạt động giáo dục ngoài giờ học, giúp học sinh áp dụng kiến thức vào thực tiễn. Vai trò của hoạt động này là rất lớn, nó giúp học sinh phát triển kỹ năng mềm và khả năng tư duy độc lập.

1.2. Tình hình hiện tại của hoạt động trải nghiệm tại Bảo Thắng

Tại huyện Bảo Thắng, hoạt động trải nghiệm đã được triển khai nhưng còn nhiều hạn chế. Nhiều trường chưa có kế hoạch cụ thể và thiếu nguồn lực để tổ chức các hoạt động này một cách hiệu quả.

II. Những thách thức trong quản lý hoạt động trải nghiệm tại trường THCS Bảo Thắng

Quản lý hoạt động trải nghiệm tại trường THCS Bảo Thắng đối mặt với nhiều thách thức. Những khó khăn này ảnh hưởng đến chất lượng và hiệu quả của các hoạt động trải nghiệm. Việc nhận diện và giải quyết các thách thức này là rất cần thiết.

2.1. Thiếu nguồn lực và kinh phí

Nhiều trường gặp khó khăn trong việc huy động kinh phí cho các hoạt động trải nghiệm. Điều này dẫn đến việc tổ chức các hoạt động không được phong phú và đa dạng.

2.2. Nhận thức chưa đầy đủ về hoạt động trải nghiệm

Cán bộ quản lý và giáo viên chưa nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của hoạt động trải nghiệm. Điều này ảnh hưởng đến việc lập kế hoạch và tổ chức các hoạt động cho học sinh.

III. Phương pháp quản lý hiệu quả hoạt động trải nghiệm tại trường THCS Bảo Thắng

Để nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động trải nghiệm, cần áp dụng các phương pháp quản lý khoa học và hợp lý. Việc này sẽ giúp tổ chức các hoạt động trải nghiệm một cách hiệu quả và bền vững.

3.1. Lập kế hoạch chi tiết cho hoạt động trải nghiệm

Lập kế hoạch chi tiết giúp xác định rõ mục tiêu, nội dung và hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm. Điều này sẽ giúp các trường có thể tổ chức các hoạt động một cách hiệu quả hơn.

3.2. Tăng cường sự tham gia của phụ huynh và cộng đồng

Sự tham gia của phụ huynh và cộng đồng là rất quan trọng trong việc tổ chức hoạt động trải nghiệm. Điều này không chỉ giúp tăng cường nguồn lực mà còn tạo ra sự gắn kết giữa nhà trường và gia đình.

IV. Ứng dụng thực tiễn và kết quả nghiên cứu về hoạt động trải nghiệm

Nghiên cứu về hoạt động trải nghiệm tại trường THCS Bảo Thắng đã chỉ ra nhiều kết quả tích cực. Các hoạt động trải nghiệm không chỉ giúp học sinh phát triển kỹ năng mà còn nâng cao nhận thức về xã hội và môi trường.

4.1. Kết quả đạt được từ các hoạt động trải nghiệm

Các hoạt động trải nghiệm đã giúp học sinh phát triển kỹ năng sống, khả năng làm việc nhóm và tư duy phản biện. Những kết quả này rất quan trọng cho sự phát triển toàn diện của học sinh.

4.2. Những bài học rút ra từ thực tiễn

Từ thực tiễn tổ chức hoạt động trải nghiệm, nhiều bài học quý giá đã được rút ra. Việc cải tiến phương pháp tổ chức và quản lý là cần thiết để nâng cao chất lượng giáo dục.

V. Kết luận và hướng phát triển tương lai cho hoạt động trải nghiệm

Hoạt động trải nghiệm tại trường THCS Bảo Thắng cần được chú trọng hơn nữa trong tương lai. Việc cải thiện quản lý và tổ chức các hoạt động này sẽ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và phát triển toàn diện cho học sinh.

5.1. Định hướng phát triển hoạt động trải nghiệm

Cần có định hướng rõ ràng cho hoạt động trải nghiệm trong các trường THCS. Điều này sẽ giúp các trường có thể tổ chức các hoạt động một cách hiệu quả và bền vững.

5.2. Khuyến khích sự sáng tạo trong tổ chức hoạt động trải nghiệm

Khuyến khích giáo viên và học sinh sáng tạo trong việc tổ chức các hoạt động trải nghiệm. Điều này sẽ giúp tạo ra những trải nghiệm phong phú và đa dạng cho học sinh.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo theo Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04/11/2013, hoạt động trải nghiệm (HĐTN) được xác định là một trong những phương thức giáo dục quan trọng nhằm phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học. Tại huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai, với 22 trường trung học cơ sở (THCS) và quy mô học sinh khoảng 6.500 em, việc quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh THCS đang gặp nhiều thách thức do điều kiện kinh tế - xã hội còn khó khăn, nguồn lực hạn chế và nhận thức về hoạt động này chưa đồng đều. Mục tiêu nghiên cứu nhằm khảo sát thực trạng quản lý hoạt động trải nghiệm tại các trường THCS huyện Bảo Thắng trong giai đoạn 2018-2019, từ đó đề xuất các biện pháp quản lý phù hợp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc phát triển năng lực thực tiễn, phẩm chất nhân cách và tiềm năng sáng tạo của học sinh, góp phần thực hiện hiệu quả chương trình giáo dục phổ thông mới.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

• Lý thuyết Kiến tạo (Constructivism): Hoạt động học là quá trình người học tự xây dựng tri thức dựa trên kinh nghiệm và tương tác xã hội, không phải tiếp thu thụ động từ giáo viên.
• Lý thuyết Học từ trải nghiệm của David Kolb: Học tập là quá trình tạo ra kiến thức thông qua chuyển hóa kinh nghiệm có định hướng, giúp phát triển năng lực và phẩm chất cá nhân.
• Khái niệm quản lý giáo dục: Quản lý là hoạt động tác động có tổ chức, có định hướng của chủ thể quản lý đến khách thể nhằm đảm bảo sự vận động và phát triển của hệ thống giáo dục.
• Hoạt động trải nghiệm (HĐTN): Là hoạt động giáo dục ngoài giờ học chính khóa, giúp học sinh phát triển kỹ năng sống, phẩm chất nhân cách và năng lực thực tiễn thông qua các hình thức đa dạng như câu lạc bộ, trò chơi, tham quan, hội thi, sự kiện, giao lưu.
• Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý HĐTN: Bao gồm yếu tố chủ quan (năng lực cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh) và yếu tố khách quan (điều kiện kinh tế xã hội, văn bản pháp luật, cơ sở vật chất, chương trình giáo dục).

Phương pháp nghiên cứu

• Nguồn dữ liệu: Thu thập từ 22 trường THCS huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai, bao gồm cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh.
• Phương pháp chọn mẫu: Lấy mẫu toàn bộ các trường THCS trên địa bàn huyện để đảm bảo tính đại diện.
• Phương pháp thu thập dữ liệu: Kết hợp quan sát, điều tra bằng bảng hỏi, phỏng vấn sâu và xin ý kiến chuyên gia.
• Phương pháp phân tích: Sử dụng thống kê mô tả, phân tích định tính và định lượng để đánh giá thực trạng quản lý hoạt động trải nghiệm.
• Timeline nghiên cứu: Thực hiện từ tháng 8/2018 đến tháng 8/2019, bao gồm giai đoạn khảo sát, phân tích và đề xuất giải pháp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

• Thực trạng nhận thức: 85% cán bộ quản lý và giáo viên nhận thức rõ tầm quan trọng của hoạt động trải nghiệm trong phát triển năng lực học sinh, trong khi chỉ khoảng 70% học sinh hiểu đúng về ý nghĩa của HĐTN.
• Nội dung và hình thức tổ chức: Các trường đã tổ chức đa dạng các hình thức trải nghiệm như câu lạc bộ, tham quan, hội thi, tuy nhiên chỉ có khoảng 60% trường xây dựng kế hoạch chi tiết và phù hợp với điều kiện thực tế.
• Quản lý hoạt động trải nghiệm: 75% trường có ban chỉ đạo hoạt động trải nghiệm, nhưng chỉ 55% trường thực hiện kiểm tra, đánh giá thường xuyên và có hệ thống.
• Yếu tố ảnh hưởng: Năng lực tổ chức của giáo viên và cán bộ quản lý được đánh giá là yếu tố quyết định, trong khi điều kiện cơ sở vật chất và kinh phí còn hạn chế, ảnh hưởng đến chất lượng tổ chức HĐTN.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy quản lý hoạt động trải nghiệm tại các trường THCS huyện Bảo Thắng đã có những bước tiến tích cực, đặc biệt trong nhận thức và đa dạng hình thức tổ chức. Tuy nhiên, việc lập kế hoạch và kiểm tra đánh giá còn chưa đồng bộ, dẫn đến hiệu quả chưa cao. So sánh với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, năng lực cán bộ quản lý và giáo viên là nhân tố then chốt quyết định thành công của hoạt động trải nghiệm. Các hạn chế về nguồn lực tài chính và cơ sở vật chất là thách thức chung của các vùng kinh tế khó khăn. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ nhận thức, kế hoạch và kiểm tra đánh giá của các trường, giúp minh họa rõ nét các điểm mạnh và hạn chế.

Đề xuất và khuyến nghị

• Nâng cao năng lực quản lý và tổ chức cho cán bộ quản lý, giáo viên: Tổ chức các khóa bồi dưỡng chuyên sâu về quản lý và tổ chức hoạt động trải nghiệm, nhằm tăng tỷ lệ trường có kế hoạch và kiểm tra đánh giá đạt chuẩn lên 90% trong 2 năm tới. Chủ thể thực hiện: Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện.
• Xây dựng và triển khai kế hoạch hoạt động trải nghiệm đồng bộ: Hướng dẫn các trường xây dựng kế hoạch chi tiết, phù hợp với đặc điểm địa phương và năng lực nhà trường, đảm bảo 100% trường có kế hoạch rõ ràng trong năm học tiếp theo.
• Đổi mới nội dung và đa dạng hóa hình thức tổ chức: Khuyến khích các trường áp dụng các hình thức trải nghiệm sáng tạo, tăng cường trải nghiệm thực tế gắn với văn hóa, lịch sử địa phương nhằm nâng cao hứng thú học sinh.
• Huy động nguồn lực tài chính và cơ sở vật chất: Phối hợp với các tổ chức xã hội, phụ huynh và doanh nghiệp để tăng nguồn kinh phí và cải thiện cơ sở vật chất phục vụ hoạt động trải nghiệm, phấn đấu tăng ngân sách hỗ trợ lên ít nhất 30% trong 3 năm tới.
• Tăng cường kiểm tra, đánh giá và phản hồi: Xây dựng hệ thống đánh giá hiệu quả hoạt động trải nghiệm, tổ chức đánh giá định kỳ và công khai kết quả để điều chỉnh kịp thời, nâng cao chất lượng hoạt động.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

• Cán bộ quản lý giáo dục: Nhận diện các yếu tố ảnh hưởng và biện pháp quản lý hiệu quả hoạt động trải nghiệm, hỗ trợ xây dựng chính sách và kế hoạch phát triển giáo dục.
• Giáo viên THCS: Nắm bắt các phương pháp tổ chức, hình thức trải nghiệm đa dạng, nâng cao năng lực tổ chức và đánh giá hoạt động trải nghiệm cho học sinh.
• Nhà nghiên cứu giáo dục: Cung cấp cơ sở lý luận và dữ liệu thực tiễn về quản lý hoạt động trải nghiệm trong trường THCS vùng miền núi, làm nền tảng cho các nghiên cứu tiếp theo.
• Phòng Giáo dục và Đào tạo địa phương: Hỗ trợ xây dựng kế hoạch, chính sách và tổ chức bồi dưỡng nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý và giáo viên nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện.

Câu hỏi thường gặp

1. Hoạt động trải nghiệm là gì và tại sao quan trọng?
   Hoạt động trải nghiệm là các hoạt động giáo dục ngoài giờ học chính khóa giúp học sinh phát triển kỹ năng sống, phẩm chất và năng lực thực tiễn. Nó quan trọng vì giúp học sinh vận dụng kiến thức vào thực tế, phát triển toàn diện.

2. Những hình thức trải nghiệm phổ biến trong trường THCS?
   Bao gồm câu lạc bộ, trò chơi, tham quan, hội thi, sự kiện, giao lưu và sân khấu tương tác. Các hình thức này giúp học sinh phát triển kỹ năng giao tiếp, sáng tạo và làm việc nhóm.

3. Yếu tố nào ảnh hưởng lớn nhất đến quản lý hoạt động trải nghiệm?
   Năng lực của cán bộ quản lý và giáo viên là yếu tố quyết định, bên cạnh đó điều kiện cơ sở vật chất và nguồn lực tài chính cũng ảnh hưởng đáng kể.

4. Làm thế nào để xây dựng kế hoạch hoạt động trải nghiệm hiệu quả?
   Kế hoạch cần rõ ràng, phù hợp với đặc điểm học sinh và điều kiện nhà trường, có mục tiêu cụ thể, nội dung đa dạng và có sự phối hợp của các lực lượng giáo dục.

5. Kiểm tra, đánh giá hoạt động trải nghiệm được thực hiện như thế nào?
   Thông qua quan sát, khảo sát, phỏng vấn và đánh giá kết quả tham gia của học sinh, giáo viên. Đánh giá cần khách quan, liên tục và dựa trên tiêu chí cụ thể để điều chỉnh kịp thời.

Kết luận

• Quản lý hoạt động trải nghiệm ở các trường THCS huyện Bảo Thắng đóng vai trò quan trọng trong phát triển năng lực và phẩm chất học sinh.
• Thực trạng quản lý đã có nhiều tiến bộ nhưng còn tồn tại hạn chế về kế hoạch, kiểm tra đánh giá và nguồn lực.
• Năng lực cán bộ quản lý và giáo viên là nhân tố quyết định thành công của hoạt động trải nghiệm.
• Đề xuất các biện pháp nâng cao năng lực, đổi mới nội dung, huy động nguồn lực và tăng cường kiểm tra đánh giá nhằm nâng cao chất lượng hoạt động trải nghiệm.
• Khuyến nghị các cơ quan quản lý giáo dục địa phương và nhà trường phối hợp triển khai các giải pháp trong vòng 2-3 năm tới để đạt hiệu quả bền vững.

Hành động tiếp theo: Các trường THCS và Phòng Giáo dục huyện Bảo Thắng cần tổ chức các khóa đào tạo, xây dựng kế hoạch chi tiết và triển khai đồng bộ các biện pháp quản lý hoạt động trải nghiệm nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh.