Quản Lý Chi Thường Xuyên Ngân Sách Cấp Xã Của Ủy Ban Nhân Dân Huyện Quỳnh Nhai, Tỉnh Sơn La

• Tác giả: Trương Quỳnh Giang
• Người hướng dẫn: TS. Bùi Thị Hồng Việt
• Trường học: Trường Đại học Kinh tế Quốc dân
• Chuyên ngành: Quản lý
• Đề tài: Quản Lý Chi Thường Xuyên Ngân Sách Cấp Xã Tại Huyện Quỳnh Nhai, Tỉnh Sơn La
• Loại tài liệu: Đề án thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2024
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH CẤP XÃ CỦA ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN
• 1.1. Chi thường xuyên ngân sách cấp xã
• 1.1.1. Khái niệm chi thường xuyên ngân sách cấp xã
• 1.1.2. Nội dung chi thường xuyên ngân sách cấp xã
• 1.2. Quản lý chi thường xuyên ngân sách cấp xã của Ủy ban nhân dân huyện
• 1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý chi thường xuyên ngân sách cấp xã của Ủy ban nhân dân huyện
• 2. CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH CẤP XÃ CỦA ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN QUỲNH NHAI, TỈNH SƠN LA
• 2.1. Khái quát về huyện Quỳnh Nhai
• 2.2. Thực trạng chi thường xuyên ngân sách cấp xã trên địa bàn huyện Quỳnh Nhai
• 2.2.1. Thực trạng quản lý chi thường xuyên ngân sách cấp xã của Ủy ban nhân dân huyện Quỳnh Nhai
• 2.2.2. Thực trạng bộ máy quản lý chi thường xuyên ngân sách cấp xã của Ủy ban nhân dân huyện Quỳnh Nhai
• 2.2.3. Thực trạng lập dự toán chi thường xuyên ngân sách cấp xã
• 2.2.4. Thực trạng hướng dẫn chấp hành chi thường xuyên ngân sách cấp xã
• 2.2.5. Thực trạng quyết toán chi thường xuyên ngân sách cấp xã
• 2.2.6. Thực trạng kiểm tra, thanh tra chi thường xuyên ngân sách cấp xã
• 2.2.7. Đánh giá chung về quản lý chi thường xuyên ngân sách cấp xã của Ủy ban nhân dân huyện
• 2.2.8. Đánh giá sự thực hiện mục tiêu quản lý
• 2.2.9. Nguyên nhân của hạn chế
• 3. CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH CẤP XÃ CỦA ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN QUỲNH NHAI, TỈNH SƠN LA
• 3.1. Định hướng hoàn thiện quản lý chi thường xuyên ngân sách cấp xã của Ủy ban nhân dân huyện Quỳnh Nhai đến năm 2030
• 3.2. Một số giải pháp hoàn thiện quản lý chi thường xuyên ngân sách cấp xã của Ủy ban nhân dân huyện Quỳnh Nhai
• 3.2.1. Hoàn thiện bộ máy quản lý chi thường xuyên ngân sách cấp xã của Ủy ban nhân dân huyện Quỳnh Nhai
• 3.2.2. Hoàn thiện lập dự toán chi thường xuyên ngân sách cấp xã
• 3.2.3. Hoàn thiện hướng dẫn chấp hành dự toán chi thường xuyên ngân sách cấp xã
• 3.2.4. Hoàn thiện quyết toán chi thường xuyên ngân sách cấp xã
• 3.2.5. Hoàn thiện kiểm tra, thanh tra chi thường xuyên ngân sách cấp xã
• 3.2.6. Một số kiến nghị với Ủy ban nhân dân tỉnh Sơn La
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng Quan Quản Lý Chi Thường Xuyên Ngân Sách Cấp Xã

Ngân sách nhà nước (NSNN) đóng vai trò then chốt trong điều hành kinh tế vĩ mô. Để NSNN phát huy hiệu quả, việc nâng cao chất lượng quản lý, đặc biệt là quản lý chi tiêu, là một yêu cầu cấp thiết. Trong đó, quản lý chi NSNN cấp xã có ý nghĩa quan trọng, vì nó là nguồn lực tài chính trực tiếp để phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Việc quản lý thu NSNN đã khó, quản lý chi còn khó hơn, bởi nguồn thu có hạn trong khi nhu cầu chi lại vô hạn. Do đó, việc hoàn thiện cơ chế quản lý chi NSNN cấp xã là cần thiết để phát huy sức mạnh của chính quyền địa phương, nâng cao đời sống người dân và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Cùng với quá trình phát triển kinh tế xã hội, nhiệm vụ chi thường xuyên của nhà nước ngày càng gia tăng, do đó, đã làm phong phú nội dung chi thường xuyên của ngân sách cấp xã. Mặc dù, chính phủ đã có nhiều nỗ lực trong việc thực thi các chính sách chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong việc sử dụng công quỹ và nâng cao hiệu lực quản lý chi thường xuyên NSNN nói chung và chi thường xuyên NS cấp xã nói riêng. Song thực tế cho thấy, tình trạng sử dụng kinh phí chi thường xuyên NS cấp xã không đúng mục đích, không đúng chế độ gây lãng phí thất thoát còn xảy ra phổ biến ở hầu hết các địa phương, đơn vị sử dụng NSNN.

1.1. Ngân sách cấp xã và vai trò trong phát triển địa phương

Ngân sách cấp xã là một bộ phận của NSNN và là nội lực tài chính để phát triển kinh tế - xã hội. Thực tế cho thấy, quản lý thu ngân sách nhà nước đã khó, quản lý chi ngân sách nhà nước lại càng khó hơn bởi nguồn thu thì có hạn mà nhu cầu chi thì vô hạn. Muốn nâng cao hiệu quả, chất lượng quản lý chi ngân sách nhà nước cấp xã thì các huyện phải tích cực, chủ động trong việc hoàn thiện cơ chế quản lý chi ngân sách nhà nước xã mình, nhằm phát huy sức mạnh của chính quyền địa phương. Nó có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao đời sống cho người dân, thúc đẩy kinh tế - xã hội.

1.2. Chi thường xuyên và đảm bảo hoạt động của bộ máy nhà nước

Chi thường xuyên (CTX) là nhiệm vụ chi của NSNN nhằm đảm bảo hoạt động của bộ máy nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, hỗ trợ hoạt động của các tổ chức khác và thực hiện các nhiệm vụ thường xuyên của Nhà nước về phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh. Cùng với quá trình phát triển kinh tế - xã hội, các nhiệm vụ thường xuyên của Nhà nước ngày càng gia tăng, do đó, đã làm phong phú nội dung chi thường xuyên của NS cấp xã. Việc quản lý hiệu quả chi thường xuyên giúp đảm bảo nguồn lực cho các hoạt động thiết yếu của xã.

II. Thách Thức Quản Lý Chi Thường Xuyên Ngân Sách Xã

Quản lý chi thường xuyên ngân sách cấp xã hiệu quả là một bài toán khó, đặc biệt tại các địa phương còn nhiều khó khăn như huyện Quỳnh Nhai, tỉnh Sơn La. Tình trạng sử dụng kinh phí không đúng mục đích, không đúng chế độ vẫn còn xảy ra, gây lãng phí và thất thoát ngân sách nhà nước. Điều này cho thấy cơ chế quản lý hiện hành còn nhiều bất cập, đòi hỏi cần có những giải pháp đồng bộ và hiệu quả hơn. Để có thể giải quyết vấn đề đặt ra, trước hết cần làm rõ những khó khăn và thách thức đang tồn tại trong công tác quản lý chi thường xuyên ngân sách cấp xã trên địa bàn huyện Quỳnh Nhai, tỉnh Sơn La. Mặc dù, Chính phủ đã có nhiều nỗ lực trong việc thực thi các chính sách chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong việc sử dụng công quỹ và nâng cao hiệu lực quản lý chi thường xuyên NSNN nói chung và chi thường xuyên NS cấp xã nói riêng. Song thực tế cho thấy, tình trạng sử dụng kinh phí chi thường xuyên NS cấp xã không đúng mục đích, không đúng chế độ gây lãng phí thất thoát còn xảy ra phổ biến ở hầu hết các địa phương, đơn vị sử dụng NSNN.

2.1. Thực trạng sử dụng ngân sách không đúng mục đích lãng phí

Tình trạng sử dụng kinh phí chi thường xuyên ngân sách cấp xã không đúng mục đích, không đúng chế độ gây lãng phí thất thoát còn xảy ra phổ biến ở hầu hết các địa phương, đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước. Điều này cho thấy cơ chế quản lý chi thường xuyên ngân sách cấp xã của cả nước nói chung và của từng địa phương nói riêng hiện nay hiệu quả chưa cao. Cơ chế quản lý còn kẽ hở để một số cá nhân trục lợi.

2.2. Bất cập trong cơ chế quản lý và giám sát chi ngân sách xã

Cơ chế quản lý chi thường xuyên ngân sách cấp xã còn nhiều bất cập, từ khâu lập dự toán, phân bổ, chấp hành đến quyết toán và kiểm tra, giám sát. Sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng chưa chặt chẽ, dẫn đến khó khăn trong việc kiểm soát và ngăn chặn các hành vi sai phạm. Đồng thời, năng lực của đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý tài chính tại cấp xã còn hạn chế, ảnh hưởng đến hiệu quả công việc.

III. Phương Pháp Quản Lý Chi Chi Ngân Sách Cấp Xã Hiệu Quả

Để nâng cao hiệu quả quản lý chi thường xuyên ngân sách cấp xã tại huyện Quỳnh Nhai, cần áp dụng một phương pháp tiếp cận toàn diện, bao gồm: Hoàn thiện hệ thống văn bản pháp quy, nâng cao năng lực cán bộ, tăng cường kiểm tra giám sát, công khai minh bạch thông tin và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin. Các giải pháp này cần được thực hiện đồng bộ và có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành. Đồng thời, cần có sự tham gia và giám sát của cộng đồng dân cư để đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả của quá trình quản lý ngân sách.

3.1. Hoàn thiện hệ thống văn bản pháp quy về quản lý chi

Rà soát, sửa đổi và bổ sung các văn bản pháp quy hiện hành về quản lý chi thường xuyên ngân sách cấp xã, đảm bảo tính đồng bộ, rõ ràng và phù hợp với thực tế. Xây dựng quy trình quản lý chi tiết, cụ thể cho từng khoản mục chi, quy định rõ trách nhiệm của từng cá nhân, tổ chức liên quan. Cần ban hành văn bản dưới luật một cách kịp thời và phù hợp với thực tiễn.

3.2. Nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý tài chính xã

Tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ làm công tác quản lý tài chính tại cấp xã, trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết để thực hiện tốt nhiệm vụ. Chú trọng đào tạo về lập dự toán, quản lý chi tiêu, quyết toán và kiểm tra giám sát. Đồng thời, cần có chính sách đãi ngộ phù hợp để thu hút và giữ chân cán bộ có năng lực.

3.3. Tăng cường kiểm tra giám sát chi ngân sách xã

Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc sử dụng chi thường xuyên ngân sách cấp xã từ cấp huyện đến cấp xã. Xây dựng hệ thống kiểm tra, giám sát định kỳ và đột xuất, đảm bảo phát hiện và xử lý kịp thời các sai phạm. Khuyến khích sự tham gia giám sát của cộng đồng dân cư thông qua các hình thức công khai thông tin và tiếp nhận phản ánh.

IV. Bí Quyết Hoàn Thiện Lập Dự Toán Chi Ngân Sách Cấp Xã

Công tác lập dự toán chi thường xuyên ngân sách cấp xã đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo nguồn lực cho các hoạt động của địa phương. Để lập dự toán chính xác và hiệu quả, cần dựa trên cơ sở kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của xã, các định mức chi tiêu hiện hành và tình hình thực tế của địa phương. Đồng thời, cần có sự tham gia của các ban ngành, đoàn thể và cộng đồng dân cư trong quá trình lập dự toán. Đây là một bước vô cùng quan trọng trong quy trình chi tiêu ngân sách.

4.1. Dựa trên kế hoạch phát triển kinh tế xã hội của xã

Dự toán chi thường xuyên ngân sách cấp xã phải phù hợp với mục tiêu và nhiệm vụ được đề ra trong kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của xã. Ưu tiên các khoản chi cho các lĩnh vực trọng điểm như giáo dục, y tế, văn hóa, an ninh quốc phòng và xây dựng nông thôn mới. Chi thường xuyên ngân sách cấp xã là nhiệm vụ chỉ của ngân sách cấp xã nhằm đảm bảo hoạt động của bộ máy nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, hỗ trợ hoạt động của tổ chức khác và thực hiện các nhiệm vụ thường xuyên của Nhà nước về phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh trên địa bàn xã.

4.2. Tuân thủ các định mức chi tiêu và chế độ quy định

Việc lập dự toán phải tuân thủ các định mức chi tiêu do nhà nước ban hành, đảm bảo tính tiết kiệm và hiệu quả. Rà soát và loại bỏ các khoản chi không cần thiết hoặc vượt quá quy định. Khi phân cấp nhiệm vụ chi cho ngân sách xã, Hội đồng nhân dân cấp tỉnh xem xét giao cho ngân sách xã thực hiện các nhiệm vụ chi thường xuyên dưới đây: Chi quốc phòng, chi an ninh và trật tự an toàn xã hội...

4.3. Tham khảo ý kiến của các ban ngành đoàn thể và dân cư

Tổ chức lấy ý kiến của các ban ngành, đoàn thể và cộng đồng dân cư về dự toán chi thường xuyên ngân sách cấp xã, đảm bảo tính dân chủ và công khai. Tiếp thu và giải trình các ý kiến đóng góp, điều chỉnh dự toán cho phù hợp với nguyện vọng của người dân.

V. Ứng Dụng Thực Tiễn Quỳnh Nhai Sơn La Bài Học Kinh Nghiệm

Việc nghiên cứu thực tế quản lý chi thường xuyên ngân sách cấp xã tại huyện Quỳnh Nhai, tỉnh Sơn La có thể rút ra nhiều bài học kinh nghiệm quý báu. Các địa phương có điều kiện tương đồng có thể tham khảo để áp dụng vào thực tiễn, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, nhiều các khoản chi như xây dựng cơ sở hạ tầng, các CƠ SỞ y tẾ, giáo dục đào tạo, văn hóa, thé thao, khoa học công nghệ, môi trường, bảo đảm quốc phòng, trật tự, an toàn xã hội. vẫn còn phụ thuộc rất lớn vào NSNN. Dé đáp ứng được những van đề trên quản lý chi NS cấp xã đóng một vai trò quan trọng, là công cụ hữu hiệu của Nhà nước trong việc nâng cao chất lượng, hiệu quả quản ly Nhà nước và trong đó không thé không kể đến vai trò của CTX.

5.1. Phân tích các mô hình quản lý hiệu quả tại Quỳnh Nhai

Nghiên cứu và đánh giá các mô hình quản lý chi thường xuyên ngân sách cấp xã đã được áp dụng thành công tại huyện Quỳnh Nhai. Xác định các yếu tố thành công và nguyên nhân thất bại của từng mô hình. Quỳnh Nhai là một huyện nam ở phía Tây Bắc tỉnh Sơn La, trước năm 1908, vùng đất này thuộc châu Quỳnh Nhai, phủ Điện Biên, tỉnh Hưng Hóa. Ngày nay, kinh tế của huyện Quỳnh Nhai có sự chuyền biến, tăng trưởng khá, cơ cấu kinh tế chuyên dịch tích cực theo hướng sản xuất hàng hóa phát huy lợi thế, gắn với thị trường.

5.2. Bài học về kiểm soát chi tiêu và phòng chống tham nhũng

Rút ra các bài học kinh nghiệm về kiểm soát chi tiêu, phòng chống tham nhũng, lãng phí trong quản lý chi thường xuyên ngân sách cấp xã. Xác định các biện pháp hiệu quả để ngăn chặn các hành vi sai phạm. Song thực tế cho thấy, tình trạng sử dụng kinh phí CTX NS cap xã không đúng mục dich, không đúng chế độ gây lãng phí thất thoát còn xảy ra phổ biến ở hầu hết các địa phương, đơn vị sử dụng NSNN.

VI. Triển Vọng Tương Lai Quản Lý Chi Ngân Sách Xã Bền Vững

Quản lý chi thường xuyên ngân sách cấp xã hiệu quả và bền vững là một mục tiêu quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội. Để đạt được mục tiêu này, cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế quản lý, nâng cao năng lực cán bộ, tăng cường kiểm tra giám sát và phát huy vai trò của cộng đồng. Quản lý chi tiêu công cấp xã là một phần quan trọng của quản lý chi tiêu công và cần được thực hiện một cách minh bạch, hiệu quả.

6.1. Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý ngân sách xã

Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý chi thường xuyên ngân sách cấp xã, xây dựng hệ thống thông tin quản lý ngân sách đồng bộ và hiệu quả. Sử dụng các phần mềm quản lý tài chính, kế toán để nâng cao tính chính xác và minh bạch trong quản lý ngân sách.

6.2. Xây dựng cơ chế giám sát từ cộng đồng dân cư

Tăng cường vai trò giám sát của cộng đồng dân cư trong quản lý chi thường xuyên ngân sách cấp xã. Xây dựng cơ chế tiếp nhận và xử lý các phản ánh, kiến nghị của người dân về các sai phạm trong quản lý ngân sách.

Tổng quan nghiên cứu

Quản lý chi thường xuyên ngân sách cấp xã là một nội dung quan trọng trong quản lý ngân sách nhà nước, đặc biệt tại các địa phương có điều kiện kinh tế - xã hội đa dạng như huyện Quỳnh Nhai, tỉnh Sơn La. Giai đoạn 2021-2023, tổng chi thường xuyên ngân sách cấp xã trên địa bàn huyện có sự biến động nhẹ, phản ánh những thay đổi trong tình hình kinh tế - xã hội và chính sách phân bổ ngân sách. Mục tiêu nghiên cứu nhằm phân tích thực trạng quản lý chi thường xuyên ngân sách cấp xã của Ủy ban nhân dân huyện Quỳnh Nhai, đánh giá ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý đến năm 2030. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào 11 xã thuộc huyện Quỳnh Nhai, với dữ liệu thu thập từ các báo cáo ngân sách, khảo sát cán bộ công chức và các văn bản pháp luật liên quan. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách, góp phần phát triển kinh tế - xã hội bền vững, đảm bảo an ninh quốc phòng và nâng cao đời sống người dân địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết quản lý ngân sách nhà nước, trong đó nhấn mạnh quá trình lập dự toán, chấp hành, quyết toán và kiểm soát ngân sách. Khái niệm chi thường xuyên ngân sách cấp xã được định nghĩa là các khoản chi nhằm đảm bảo hoạt động bộ máy nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội và thực hiện các nhiệm vụ thường xuyên về phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh tại cấp xã. Mô hình quản lý chi thường xuyên ngân sách cấp xã của Ủy ban nhân dân huyện bao gồm các nội dung: lập dự toán chi, hướng dẫn chấp hành dự toán, quyết toán chi và kiểm tra, thanh tra chi. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý chi thường xuyên ngân sách cấp xã được phân thành hai nhóm chính: nhân tố thuộc về Ủy ban nhân dân huyện (bộ máy tổ chức, năng lực cán bộ, tiềm lực tài chính, ứng dụng công nghệ thông tin) và nhân tố thuộc môi trường bên ngoài (quy định pháp luật, điều kiện phát triển kinh tế - xã hội, sự phối hợp các cơ quan liên quan).

Phương pháp nghiên cứu

Nguồn dữ liệu nghiên cứu bao gồm dữ liệu thứ cấp từ các báo cáo ngân sách của UBND huyện Quỳnh Nhai giai đoạn 2021-2023, các văn bản pháp luật liên quan và dữ liệu sơ cấp thu thập qua khảo sát 22 cán bộ, công chức tài chính - kế toán tại 11 xã trên địa bàn huyện. Phương pháp chọn mẫu là phương pháp chọn mẫu toàn bộ cán bộ phụ trách quản lý chi thường xuyên ngân sách cấp xã tại các xã. Phương pháp phân tích sử dụng kết hợp thống kê mô tả, so sánh tỷ lệ phần trăm, phân tích định tính qua tổng hợp ý kiến khảo sát và phân tích nội dung văn bản. Timeline nghiên cứu được thực hiện từ tháng 1 đến tháng 6 năm 2024, bao gồm các bước tổng hợp tài liệu, thu thập dữ liệu, phân tích và đề xuất giải pháp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Thực trạng chi thường xuyên ngân sách cấp xã: Tổng chi thường xuyên ngân sách cấp xã giai đoạn 2021-2023 có sự biến động nhẹ, năm 2022 giảm nhẹ so với năm 2021, sau đó tăng trở lại năm 2023. Ví dụ, chi công tác an ninh quốc phòng, trật tự an toàn xã hội tăng liên tục qua các năm, phản ánh sự quan tâm ngày càng cao đến an ninh địa phương. Chi các hoạt động kinh tế giảm mạnh năm 2022 và tăng nhẹ năm 2023. Chi hoạt động của các cơ quan nhà nước, Đảng, tổ chức chính trị - xã hội chiếm tỷ trọng lớn nhất, ổn định qua các năm.

2. Bộ máy quản lý chi thường xuyên ngân sách cấp xã: UBND huyện Quỳnh Nhai có bộ máy quản lý gồm Chủ tịch UBND huyện, Phòng Tài chính - Kế hoạch và Thanh tra huyện. Tổng nhân lực quản lý chi thường xuyên ngân sách cấp xã là 7 người, trong đó 100% có trình độ đại học trở lên, 85,7% có thâm niên công tác trên 10 năm. Khảo sát cho thấy cán bộ xã đánh giá năng lực chuyên môn cán bộ quản lý ở mức cao (4,1/5), chức năng nhiệm vụ phân định rõ ràng (3,95/5), nhưng số lượng cán bộ còn hạn chế (3,05/5).

3. Lập dự toán chi thường xuyên ngân sách cấp xã: Quy trình lập dự toán được thực hiện chặt chẽ theo quy định pháp luật, dự toán do xã lập và dự toán được huyện duyệt có sự cải thiện qua các năm, tỷ lệ duyệt đạt khoảng 97-98% năm 2023. Tuy nhiên, khảo sát cho thấy mức độ phù hợp của dự toán với nhu cầu thực tế chỉ đạt điểm trung bình 3,00/5, phản ánh còn hạn chế trong việc phản ánh đúng nhu cầu xã hội và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội.

4. Hướng dẫn chấp hành dự toán chi thường xuyên: Văn bản hướng dẫn của UBND huyện đôi khi chưa kịp thời và chi tiết, gây khó khăn cho các xã trong việc thực hiện. Số lượng công văn xin hướng dẫn giảm dần qua các năm (33 công văn năm 2021 xuống còn 17 năm 2023), chủ yếu liên quan đến không rõ định mức chi và thủ tục hành chính. Khảo sát cán bộ xã cho thấy sự hỗ trợ từ UBND huyện được đánh giá cao (4,09/5), nhưng sự kịp thời và chi tiết của văn bản hướng dẫn chỉ đạt mức trung bình (3,18/5).

5. Quyết toán chi thường xuyên ngân sách cấp xã: Công tác quyết toán được thực hiện nghiêm túc, tỷ lệ quyết toán được UBND huyện phê duyệt sát với quyết toán xã lập đạt trên 99,9% qua các năm, thể hiện sự chính xác và minh bạch trong quản lý ngân sách.

Thảo luận kết quả

Các kết quả cho thấy công tác quản lý chi thường xuyên ngân sách cấp xã tại huyện Quỳnh Nhai đã được thực hiện theo đúng quy trình, đảm bảo chi đúng, chi đủ và kịp thời, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách. Tuy nhiên, sự hạn chế về số lượng cán bộ quản lý, mức độ phù hợp của dự toán với nhu cầu thực tế và tính kịp thời, chi tiết của văn bản hướng dẫn vẫn là những điểm cần cải thiện. So sánh với các nghiên cứu trong ngành cho thấy, việc ứng dụng công nghệ thông tin và tăng cường phối hợp giữa các cơ quan liên quan là yếu tố then chốt để nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách cấp xã. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ biến động chi ngân sách theo năm và bảng so sánh tỷ lệ duyệt dự toán, quyết toán giữa xã và huyện để minh họa rõ nét hơn.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Hoàn thiện bộ máy quản lý chi thường xuyên ngân sách cấp xã: Tăng cường tuyển dụng, đào tạo cán bộ tài chính - kế toán cấp xã, đảm bảo đủ số lượng và nâng cao năng lực chuyên môn. Mục tiêu đạt tỷ lệ cán bộ có trình độ đại học trở lên trên 90% và thâm niên công tác trên 5 năm trong vòng 3 năm tới. Chủ thể thực hiện: UBND huyện phối hợp với các cơ sở đào tạo.

2. Nâng cao chất lượng lập dự toán chi thường xuyên: Tổ chức các lớp tập huấn chuyên sâu về kỹ năng lập dự toán, cập nhật các quy định mới và thực tiễn địa phương. Đảm bảo dự toán phản ánh sát nhu cầu thực tế và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội. Thời gian thực hiện: hàng năm trước kỳ lập dự toán. Chủ thể: Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện.

3. Cải tiến công tác hướng dẫn chấp hành dự toán: Ban hành văn bản hướng dẫn chi tiết, kịp thời, dễ hiểu, sát với thực tế địa phương. Đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến phê duyệt dự toán bổ sung và điều chỉnh. Thời gian: trong vòng 1 năm tới. Chủ thể: UBND huyện, Phòng Tài chính - Kế hoạch.

4. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý ngân sách: Xây dựng hệ thống phần mềm quản lý chi ngân sách cấp xã, hỗ trợ lập dự toán, chấp hành và quyết toán, nâng cao tính minh bạch và hiệu quả. Thời gian triển khai: 2 năm. Chủ thể: UBND huyện phối hợp Sở Tài chính và các đơn vị công nghệ.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý ngân sách cấp huyện và xã: Nghiên cứu cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn để nâng cao hiệu quả quản lý chi ngân sách, hỗ trợ công tác lập dự toán, chấp hành và quyết toán.

2. Các nhà hoạch định chính sách tài chính công: Tham khảo các giải pháp hoàn thiện quản lý chi ngân sách cấp xã, góp phần xây dựng chính sách phù hợp với điều kiện địa phương.

3. Giảng viên và sinh viên ngành quản lý nhà nước, tài chính công: Tài liệu tham khảo hữu ích về quản lý ngân sách nhà nước cấp xã, phương pháp nghiên cứu và phân tích thực trạng.

4. Các tổ chức nghiên cứu và tư vấn phát triển kinh tế - xã hội: Cung cấp dữ liệu và phân tích thực tiễn để xây dựng các chương trình hỗ trợ nâng cao năng lực quản lý tài chính công tại địa phương.

Câu hỏi thường gặp

1. Chi thường xuyên ngân sách cấp xã gồm những khoản chi nào?
   Chi thường xuyên ngân sách cấp xã bao gồm chi cho hoạt động bộ máy nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội, các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh và các khoản chi thường xuyên khác theo quy định pháp luật.

2. Quy trình lập dự toán chi thường xuyên ngân sách cấp xã được thực hiện như thế nào?
   Quy trình gồm các bước: UBND huyện hướng dẫn và giao dự toán, UBND xã lập dự toán, phòng Tài chính - Kế hoạch huyện thẩm định và tổng hợp, HĐND huyện phê duyệt và giao dự toán cho các xã.

3. Những khó khăn chính trong công tác quản lý chi thường xuyên ngân sách cấp xã là gì?
   Bao gồm hạn chế về số lượng và năng lực cán bộ quản lý, văn bản hướng dẫn chưa kịp thời và chi tiết, thủ tục hành chính phức tạp, và sự chưa phù hợp của dự toán với nhu cầu thực tế.

4. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả quản lý chi thường xuyên ngân sách cấp xã?
   Cần hoàn thiện bộ máy quản lý, nâng cao năng lực cán bộ, cải tiến công tác lập dự toán và hướng dẫn chấp hành, đồng thời ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý ngân sách.

5. Tỷ lệ quyết toán ngân sách cấp xã được phê duyệt so với quyết toán xã lập như thế nào?
   Tỷ lệ này rất cao, đạt trên 99,9% qua các năm 2021-2023, cho thấy sự chính xác và minh bạch trong công tác quyết toán ngân sách cấp xã tại huyện Quỳnh Nhai.

Kết luận

• Quản lý chi thường xuyên ngân sách cấp xã tại huyện Quỳnh Nhai đã được thực hiện theo đúng quy trình, đảm bảo chi đúng, chi đủ và kịp thời.
• Bộ máy quản lý có trình độ chuyên môn tốt nhưng còn hạn chế về số lượng cán bộ quản lý ngân sách cấp xã.
• Công tác lập dự toán và hướng dẫn chấp hành dự toán còn một số hạn chế về tính phù hợp và kịp thời.
• Quyết toán chi ngân sách cấp xã được thực hiện chính xác, minh bạch với tỷ lệ phê duyệt sát với quyết toán xã lập.
• Các giải pháp đề xuất tập trung vào hoàn thiện bộ máy quản lý, nâng cao năng lực cán bộ, cải tiến công tác lập dự toán và hướng dẫn, ứng dụng công nghệ thông tin, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý chi ngân sách cấp xã đến năm 2030.

Next steps: Triển khai các giải pháp đề xuất, tổ chức đào tạo cán bộ, xây dựng hệ thống công nghệ thông tin quản lý ngân sách.

Call to action: Các cơ quan quản lý và cán bộ tài chính cấp huyện, xã cần phối hợp chặt chẽ để thực hiện các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý chi thường xuyên ngân sách cấp xã, góp phần phát triển kinh tế - xã hội bền vững tại địa phương.