Phân tích tác động của các yếu tố thành công doanh nghiệp trẻ đến ý định khởi nghiệp thanh niên tại Bắc Ninh

• Tác giả: Nguyễn Đức Cương
• Người hướng dẫn: PGS. Lê Huy Đức
• Trường học: Đại học Kinh tế Quốc dân
• Chuyên ngành: Kế hoạch phát triển
• Đề tài: Phân tích tác động của các nhân tố làm nên sự thành công của các chủ doanh nghiệp trẻ đến dự định khởi sự của thanh niên trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh
• Loại tài liệu: luận văn thạc sỹ
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VỀ THÀNH CÔNG KHỞI SỰ DOANH NGHIỆP VÀ Ý ĐỊNH KHỞI SỰ
• 1.1. Tổng quan về sự thành công của doanh nghiệp trẻ khởi sự
• 1.2. Doanh nghiệp và chủ doanh nghiệp
• 1.3. Quan điểm về sự thành công của doanh nghiệp trẻ khởi sự
• 1.4. Tổng quan về dự định khởi sự kinh doanh
• 1.5. Lý thuyết khởi sự kinh doanh
• 1.6. Ý định khởi sự kinh doanh
• 1.7. Về mô hình nghiên cứu các nhân tố làm nên sự thành công khởi sự
• 2. CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Thiết kế nghiên cứu
• 2.2. Nghiên cứu định tính về các nhân tố làm nên sự thành công khởi sự DN
• 2.3. Khảo sát các doanh nghiệp khởi sự thành công để xác định nhân tố
• 2.4. Xây dựng phiếu điều tra
• 2.4.1. Quy trình xây dựng phiếu điều tra
• 2.4.2. Nội dung phiếu điều tra chính thức
• 2.5. Chọn mẫu và thu thập dữ liệu
• 2.6. Kích thước mẫu
• 2.7. Thu thập dữ liệu
• 2.8. Phương pháp phân tích số liệu
• 2.8.1. Hồi quy mô hình Probit
• 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Thống kê mô tả
• 3.2. Ước lượng và kiểm định mô hình Probit
• 3.2.1. Kiểm định mối tương quan giữa các biến
• 3.2.2. Ước lượng mô hình Probit
• 3.2.3. Phân tích kết quả hồi quy
• 4. BÌNH LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• 4.1. Thảo luận kết quả nghiên cứu
• 4.2. Các hàm ý chính sách từ kết quả nghiên cứu
• 4.2.1. Đề xuất với các cơ quan quản lý vĩ mô
• 4.2.2. Đề xuất với địa phương
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về doanh nghiệp trẻ và ý định khởi nghiệp

Trong bối cảnh hiện nay, doanh nghiệp trẻ đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế, đặc biệt là trong việc tạo ra việc làm và thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Ý định khởi nghiệp của thanh niên, đặc biệt là tại tỉnh Bắc Ninh, đang ngày càng trở nên phổ biến. Nghiên cứu chỉ ra rằng, những người trẻ tuổi thường có nhiều ý tưởng sáng tạo và khả năng chấp nhận rủi ro cao hơn. Theo một nghiên cứu gần đây, thanh niên có xu hướng khởi nghiệp không chỉ vì lý do tài chính mà còn vì mong muốn thể hiện bản thân và tạo ra giá trị cho xã hội. Việc hiểu rõ các yếu tố thành công của doanh nghiệp trẻ sẽ giúp định hình các chính sách hỗ trợ khởi nghiệp hiệu quả hơn. Các yếu tố như trình độ học vấn, kinh nghiệm làm việc, và sự hỗ trợ từ gia đình đều có tác động lớn đến ý định khởi nghiệp của thanh niên. Như vậy, việc phân tích các yếu tố này là cần thiết để thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp trong giới trẻ.

1.1. Đặc điểm của doanh nghiệp trẻ

Doanh nghiệp trẻ thường có những đặc điểm nổi bật như tính linh hoạt, khả năng thích ứng nhanh với thị trường và sự sáng tạo trong sản phẩm, dịch vụ. Những doanh nghiệp này thường được thành lập bởi những người trẻ tuổi, có độ tuổi dưới 30, và hoạt động trong các lĩnh vực đa dạng. Theo thống kê, doanh nghiệp trẻ chiếm một tỷ lệ lớn trong tổng số doanh nghiệp tại Bắc Ninh, cho thấy tiềm năng phát triển mạnh mẽ của khu vực này. Tuy nhiên, bên cạnh những cơ hội, doanh nghiệp trẻ cũng phải đối mặt với nhiều thách thức như thiếu kinh nghiệm quản lý, nguồn vốn hạn chế và áp lực cạnh tranh từ các doanh nghiệp lớn hơn. Việc nhận diện và phân tích các yếu tố thành công sẽ giúp các doanh nhân trẻ vượt qua những khó khăn này và đạt được thành công trong khởi nghiệp.

II. Các yếu tố ảnh hưởng đến ý định khởi nghiệp của thanh niên

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng có nhiều yếu tố thành công ảnh hưởng đến ý định khởi nghiệp của thanh niên tại Bắc Ninh. Đầu tiên, trình độ giáo dục là một yếu tố quan trọng. Những thanh niên có trình độ học vấn cao thường có khả năng nhận thức tốt hơn về cơ hội kinh doanh và rủi ro. Thứ hai, kinh nghiệm làm việc cũng đóng vai trò quan trọng. Những người đã có thời gian làm việc trong các lĩnh vực liên quan sẽ có nhiều kiến thức và kỹ năng hơn để khởi nghiệp. Thứ ba, sự hỗ trợ từ gia đình và bạn bè cũng là một yếu tố không thể thiếu. Nghiên cứu cho thấy, những thanh niên có gia đình có truyền thống kinh doanh thường có xu hướng khởi nghiệp cao hơn. Cuối cùng, hiểu biết về chính sách và thị trường cũng là một yếu tố quan trọng giúp thanh niên tự tin hơn trong việc khởi sự kinh doanh.

2.1. Tác động của trình độ giáo dục

Trình độ giáo dục không chỉ ảnh hưởng đến khả năng nhận thức mà còn đến khả năng tiếp cận thông tin và nguồn lực. Những thanh niên có trình độ học vấn cao thường có khả năng phân tích và đánh giá cơ hội kinh doanh tốt hơn. Họ cũng có xu hướng tham gia vào các khóa học khởi nghiệp, từ đó nâng cao kiến thức và kỹ năng cần thiết. Theo một nghiên cứu, thanh niên có trình độ đại học có tỷ lệ khởi nghiệp cao gấp đôi so với những người chỉ có bằng cấp trung học. Điều này cho thấy rằng trình độ giáo dục là một yếu tố quyết định trong việc hình thành ý định khởi nghiệp của thanh niên.

III. Khuyến nghị chính sách hỗ trợ khởi nghiệp

Để thúc đẩy ý định khởi nghiệp của thanh niên, cần có những chính sách hỗ trợ cụ thể từ chính quyền địa phương. Đầu tiên, cần tăng cường các chương trình đào tạo khởi nghiệp cho thanh niên, giúp họ trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết. Thứ hai, cần tạo ra môi trường thuận lợi cho việc thành lập và phát triển doanh nghiệp trẻ thông qua việc giảm bớt thủ tục hành chính và cung cấp các nguồn vốn ưu đãi. Thứ ba, cần có các chương trình hỗ trợ tư vấn và kết nối giữa các doanh nhân trẻ với các chuyên gia trong lĩnh vực kinh doanh. Cuối cùng, việc nâng cao nhận thức về khởi nghiệp trong cộng đồng cũng rất quan trọng, giúp thanh niên tự tin hơn trong việc theo đuổi ước mơ khởi nghiệp.

3.1. Tăng cường đào tạo và hỗ trợ

Chương trình đào tạo khởi nghiệp cần được thiết kế phù hợp với nhu cầu thực tế của thanh niên. Các khóa học nên bao gồm các nội dung về quản lý doanh nghiệp, marketing, tài chính và phát triển sản phẩm. Ngoài ra, việc tổ chức các buổi hội thảo, tọa đàm với các doanh nhân thành đạt cũng sẽ giúp thanh niên có thêm động lực và cảm hứng. Hỗ trợ tài chính cũng cần được chú trọng, với các quỹ đầu tư mạo hiểm và các chương trình cho vay ưu đãi dành riêng cho thanh niên khởi nghiệp. Những chính sách này không chỉ giúp thanh niên có thêm cơ hội khởi nghiệp mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế của tỉnh Bắc Ninh.

Tổng quan nghiên cứu

Khởi sự kinh doanh là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế và tạo việc làm, đặc biệt trong bối cảnh tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên Việt Nam đang ở mức cao, khoảng 6,47% so với tỷ lệ chung 2,23% của toàn quốc. Tỉnh Bắc Ninh, với sự phát triển kinh tế năng động, là địa bàn nghiên cứu điển hình để phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến sự thành công của các chủ doanh nghiệp trẻ và tác động của các nhân tố này đến dự định khởi sự kinh doanh của thanh niên. Mục tiêu nghiên cứu nhằm xác định các nhân tố chủ chốt làm nên thành công của doanh nghiệp trẻ, từ đó đánh giá mức độ ảnh hưởng của các nhân tố này đến dự định khởi sự kinh doanh của thanh niên trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh trong giai đoạn 2011-2016.

Nghiên cứu có ý nghĩa thiết thực trong việc trang bị hành trang kiến thức, kỹ năng và định hướng cho thanh niên, góp phần thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp, giảm tỷ lệ thất nghiệp và đóng góp vào tăng trưởng kinh tế địa phương. Qua đó, nghiên cứu cũng cung cấp cơ sở khoa học cho các chính sách hỗ trợ khởi sự kinh doanh phù hợp với đặc thù vùng miền và đối tượng thanh niên.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên lý thuyết hành vi kế hoạch của Ajzen (1991), trong đó ý định khởi sự kinh doanh được xem là biến trung gian quan trọng dự báo hành vi khởi sự thực tế. Ba nhân tố chính ảnh hưởng đến ý định này gồm: thái độ đối với hành vi, quy chuẩn chủ quan và nhận thức kiểm soát hành vi. Ngoài ra, nghiên cứu kết hợp các lý thuyết về đặc điểm cá nhân, nhân khẩu học và môi trường kinh doanh để xây dựng mô hình phân tích toàn diện.

Mô hình nghiên cứu tập trung vào 10 nhân tố độc lập tác động đến dự định khởi sự kinh doanh, bao gồm: trình độ giáo dục, số năm đi làm, tổng tài sản gia đình, năng lực lãnh đạo, sở thích kinh doanh, truyền thống gia đình kinh doanh, kiến thức khởi sự, hiểu biết về chính sách và thị trường, giới tính và môi trường sống (thành thị/nông thôn). Các khái niệm chuyên ngành như mô hình hồi quy Probit, ý định khởi sự kinh doanh, và vốn khởi sự cũng được áp dụng để phân tích.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng. Giai đoạn định tính được thực hiện qua khảo sát các doanh nghiệp trẻ thành công nhằm xác định các nhân tố ảnh hưởng. Giai đoạn định lượng sử dụng bảng hỏi thu thập dữ liệu từ 144 thanh niên độ tuổi 18-30 trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh, với mẫu được chọn ngẫu nhiên có đại diện cho 10 huyện, thành phố.

Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng mô hình hồi quy Probit trên phần mềm Eviews 7, nhằm đánh giá mức độ tác động của từng nhân tố đến xác suất có dự định khởi sự kinh doanh (biến nhị phân 1 hoặc 0). Mô hình được kiểm định bằng các phương pháp như kiểm định Andrews và Hosmer-Lemeshow để đảm bảo tính phù hợp và độ chính xác của dự báo.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Trình độ học vấn: Thanh niên có trình độ học vấn cao hơn có xác suất dự định khởi sự kinh doanh tăng lên, thể hiện qua hệ số hồi quy dương và mức ý nghĩa thống kê cao. Điều này cho thấy kiến thức và kỹ năng được trang bị qua giáo dục giúp họ tự tin và dễ dàng nắm bắt cơ hội kinh doanh.

2. Số năm đi làm: Ngược lại, số năm đi làm có tác động tiêu cực đến dự định khởi sự, với hệ số hồi quy âm. Thanh niên đi làm lâu năm có xu hướng ổn định, ít muốn chấp nhận rủi ro và do đó giảm động lực khởi sự.

3. Tổng tài sản gia đình và truyền thống kinh doanh: Các nhân tố này có tác động tích cực và mạnh mẽ đến dự định khởi sự. Gia đình có tài sản lớn và truyền thống kinh doanh tạo điều kiện tài chính và truyền cảm hứng, nâng cao khả năng và ý chí khởi sự của thanh niên.

4. Năng lực lãnh đạo và kiến thức khởi sự: Thanh niên từng đảm nhiệm các vai trò lãnh đạo và có kiến thức về khởi sự kinh doanh có xác suất dự định khởi sự cao hơn đáng kể. Kiến thức khởi sự được xác định là nhân tố có tác động mạnh nhất trong mô hình.

5. Giới tính và môi trường sống: Nam giới có xu hướng dự định khởi sự cao hơn nữ giới, do tính cách ưa mạo hiểm và ham muốn khẳng định bản thân. Tuy nhiên, thanh niên sống ở thành thị lại có xác suất dự định khởi sự thấp hơn so với nông thôn, điều này có thể do đặc thù môi trường và các yếu tố xã hội tại Bắc Ninh.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu quốc tế về vai trò của trình độ học vấn, tài chính gia đình và kiến thức khởi sự trong việc thúc đẩy ý định khởi sự kinh doanh. Tác động tiêu cực của số năm đi làm phản ánh thực tế tâm lý an toàn và sự ổn định công việc khiến thanh niên ngại thay đổi. Sự khác biệt về môi trường sống giữa thành thị và nông thôn tại Bắc Ninh có thể do các yếu tố văn hóa, cơ hội việc làm và hỗ trợ xã hội khác nhau, cần được nghiên cứu sâu hơn.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố (hệ số hồi quy) và bảng ma trận tương quan giữa các biến để minh họa mối quan hệ. Mô hình Probit với tỷ lệ dự báo đúng trên 82% cho thấy độ tin cậy cao của kết quả.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường giáo dục và đào tạo khởi nghiệp: Đưa môn học khởi nghiệp vào chương trình phổ thông và đại học, tập trung nâng cao kiến thức và kỹ năng thực hành cho thanh niên trong vòng 1-3 năm tới. Chủ thể thực hiện là Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp với các trường học.

2. Hỗ trợ tài chính và tạo điều kiện cho doanh nghiệp trẻ: Chính phủ và các cơ quan địa phương cần xây dựng các quỹ hỗ trợ vốn ưu đãi, giảm thuế cho doanh nghiệp mới thành lập trong 3-5 năm đầu, nhằm giảm áp lực tài chính cho thanh niên khởi sự.

3. Xây dựng môi trường pháp lý thuận lợi: Cải cách thủ tục hành chính, đơn giản hóa quy trình đăng ký kinh doanh, tăng cường minh bạch và giảm thiểu sách nhiễu trong 2 năm tới để tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trẻ phát triển.

4. Khuyến khích phát triển kỹ năng lãnh đạo và truyền thống kinh doanh gia đình: Tổ chức các chương trình đào tạo kỹ năng lãnh đạo, quản trị doanh nghiệp và khuyến khích gia đình có truyền thống kinh doanh hỗ trợ con em trong việc khởi sự.

5. Tăng cường truyền thông và truyền cảm hứng khởi nghiệp: Địa phương cần phối hợp với các tổ chức xã hội, doanh nghiệp để tổ chức các sự kiện, hội thảo, câu lạc bộ khởi nghiệp nhằm lan tỏa tinh thần khởi nghiệp trong thanh niên.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Thanh niên và sinh viên: Giúp họ hiểu rõ các nhân tố ảnh hưởng đến dự định khởi sự, từ đó chuẩn bị kiến thức, kỹ năng và tâm lý phù hợp để khởi nghiệp thành công.

2. Nhà hoạch định chính sách và cơ quan quản lý: Cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng các chính sách hỗ trợ khởi nghiệp phù hợp với đặc thù địa phương và đối tượng thanh niên.

3. Các tổ chức đào tạo và giáo dục: Tham khảo để thiết kế chương trình đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng khởi nghiệp, nâng cao hiệu quả giáo dục hướng nghiệp.

4. Doanh nghiệp và nhà đầu tư: Hiểu rõ các yếu tố thúc đẩy và cản trở khởi nghiệp để có chiến lược hỗ trợ, đầu tư hiệu quả vào các doanh nghiệp trẻ.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao trình độ học vấn lại ảnh hưởng tích cực đến dự định khởi sự?
   Trình độ học vấn cao giúp thanh niên có kiến thức đa dạng, kỹ năng phân tích và đánh giá cơ hội kinh doanh tốt hơn, từ đó tăng sự tự tin và khả năng thành công khi khởi sự.

2. Vì sao số năm đi làm lại làm giảm dự định khởi sự?
   Người đi làm lâu năm thường có tâm lý ổn định, ngại rủi ro và ít có động lực thay đổi công việc, dẫn đến giảm ý định khởi sự kinh doanh.

3. Tổng tài sản gia đình ảnh hưởng thế nào đến dự định khởi sự?
   Gia đình có tài sản lớn thường hỗ trợ tài chính và tạo điều kiện thuận lợi cho thanh niên khởi sự, làm tăng xác suất dự định khởi sự.

4. Kiến thức khởi sự có vai trò quan trọng ra sao?
   Kiến thức khởi sự giúp thanh niên hiểu rõ quy trình, kỹ năng và rủi ro trong kinh doanh, từ đó tăng khả năng tự tin và quyết tâm khởi nghiệp thành công.

5. Tại sao thanh niên ở thành thị lại có dự định khởi sự thấp hơn ở nông thôn tại Bắc Ninh?
   Điều này có thể do sự khác biệt về môi trường xã hội, áp lực công việc và cơ hội việc làm ổn định ở thành thị khiến thanh niên ít mạo hiểm khởi sự hơn so với nông thôn.

Kết luận

• Nghiên cứu xác định 10 nhân tố chính ảnh hưởng đến dự định khởi sự kinh doanh của thanh niên tỉnh Bắc Ninh, trong đó kiến thức khởi sự và truyền thống gia đình kinh doanh có tác động mạnh nhất.
• Trình độ học vấn tăng cường khả năng khởi sự, trong khi số năm đi làm làm giảm động lực khởi nghiệp.
• Giới tính nam và môi trường sống nông thôn có xu hướng thúc đẩy dự định khởi sự cao hơn.
• Mô hình hồi quy Probit đạt tỷ lệ dự báo đúng trên 82%, phản ánh độ tin cậy cao của kết quả.
• Đề xuất các giải pháp giáo dục, hỗ trợ tài chính, cải cách thủ tục và truyền cảm hứng nhằm thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp trong thanh niên.

Next steps: Triển khai các chương trình đào tạo khởi nghiệp, xây dựng chính sách hỗ trợ đồng bộ và tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi để nâng cao hiệu quả hỗ trợ thanh niên khởi sự kinh doanh.

Call to action: Các cơ quan quản lý, tổ chức giáo dục và cộng đồng doanh nghiệp cần phối hợp chặt chẽ để tạo dựng môi trường thuận lợi, giúp thanh niên Bắc Ninh và cả nước tự tin bước vào con đường khởi nghiệp thành công.