Tổng quan nghiên cứu
Trong bối cảnh kinh tế thị trường ngày càng biến động mạnh mẽ dưới tác động của toàn cầu hóa và sự phát triển nhanh chóng của công nghệ, việc nâng cao chất lượng dịch vụ trở thành yếu tố sống còn đối với các doanh nghiệp, đặc biệt trong ngành F&B. Thị trường cà phê toàn cầu dự kiến tăng trưởng trung bình 7% giai đoạn 2021-2025, trong đó Việt Nam là một trong những quốc gia tiêu thụ cà phê lớn, đặc biệt tại các đô thị lớn như TP. Hồ Chí Minh, nơi cà phê chiếm 26% tổng số đồ uống được lựa chọn trong tuần theo khảo sát của Kantar Worldpanel. Highlands Coffee, với hơn 300 cửa hàng tại 24 tỉnh thành, là thương hiệu cà phê quen thuộc và được ưa chuộng, đặc biệt trong giới trẻ và người lao động.
Nghiên cứu nhằm xác định các yếu tố chất lượng dịch vụ ảnh hưởng đến sự hài lòng của khách hàng Highlands Coffee tại TP. Hồ Chí Minh trong giai đoạn từ tháng 4 đến tháng 7 năm 2022. Mục tiêu cụ thể bao gồm: tìm ra các yếu tố chất lượng dịch vụ tác động đến sự hài lòng khách hàng, phân tích mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố, và đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu khách hàng. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp Highlands Coffee và các doanh nghiệp cà phê khác củng cố vị thế cạnh tranh, tăng cường sự trung thành của khách hàng và mở rộng thị phần.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
Nghiên cứu dựa trên lý thuyết về sự hài lòng khách hàng và chất lượng dịch vụ, đặc biệt là mô hình SERVQUAL của Parasuraman, Zeithaml và Berry (1988). Mô hình này đo lường chất lượng dịch vụ qua 5 thành phần chính: độ tin cậy (Reliability), sự đáp ứng (Responsiveness), sự đảm bảo (Assurance), sự đồng cảm (Empathy) và các yếu tố hữu hình (Tangibles). Ngoài ra, nghiên cứu mở rộng thêm yếu tố chính sách giá (Price policy) do tầm quan trọng của giá cả trong nhận thức giá trị của khách hàng.
Các khái niệm chính bao gồm:
- Độ tin cậy (Reliability): Khả năng cung cấp dịch vụ đúng hẹn, chính xác và giữ lời hứa.
- Sự đáp ứng (Responsiveness): Sự sẵn sàng và nhanh chóng hỗ trợ khách hàng.
- Sự đảm bảo (Assurance): Kiến thức, thái độ lịch sự và khả năng tạo niềm tin của nhân viên.
- Sự đồng cảm (Empathy): Sự quan tâm, thấu hiểu nhu cầu riêng biệt của khách hàng.
- Yếu tố hữu hình (Tangibles): Cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồng phục nhân viên.
- Chính sách giá (Price policy): Mức giá hợp lý, phù hợp với chất lượng sản phẩm và dịch vụ.
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp kết hợp cả định tính và định lượng. Giai đoạn định tính gồm thảo luận nhóm tập trung với 10 khách hàng nhằm hoàn thiện thang đo. Giai đoạn định lượng tiến hành khảo sát 160 khách hàng Highlands Coffee tại TP. Hồ Chí Minh bằng bảng câu hỏi Likert 5 mức độ, thu thập dữ liệu từ tháng 5 đến tháng 6 năm 2022.
Phân tích dữ liệu sử dụng phần mềm SPSS với các kỹ thuật: thống kê mô tả, kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA), hồi quy đa biến và phân tích phương sai (ANOVA). Cỡ mẫu 160 đảm bảo phù hợp với yêu cầu tối thiểu cho EFA (n ≥ 5m) và hồi quy đa biến (n ≥ 50 + 8m, với m là số biến độc lập). Phương pháp chọn mẫu là ngẫu nhiên thuận tiện nhằm thu thập dữ liệu đại diện cho khách hàng Highlands Coffee tại TP. Hồ Chí Minh.
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Những phát hiện chính
Ảnh hưởng của năng lực phục vụ (Serving competence): Đây là yếu tố có tác động mạnh mẽ nhất đến sự hài lòng khách hàng với hệ số hồi quy cao và ý nghĩa thống kê rõ ràng. Khách hàng đánh giá cao sự chuyên nghiệp, nhanh nhẹn và chính xác trong phục vụ của nhân viên Highlands Coffee.
Yếu tố hữu hình (Tangibles): Bao gồm cơ sở vật chất, không gian quán, trang thiết bị và đồng phục nhân viên cũng có ảnh hưởng tích cực đáng kể đến sự hài lòng, chiếm tỷ lệ ảnh hưởng khoảng 20-25% trong mô hình.
Chính sách giá (Price policy): Mặc dù tác động yếu hơn so với hai yếu tố trên, chính sách giá hợp lý và ổn định vẫn góp phần nâng cao sự hài lòng của khách hàng, đặc biệt trong nhóm khách hàng nhạy cảm với giá cả.
Các yếu tố khác như độ tin cậy, sự đáp ứng, sự đảm bảo và sự đồng cảm: Không có tác động trực tiếp và rõ ràng đến sự hài lòng trong mô hình hồi quy cuối cùng, tuy nhiên vẫn giữ vai trò hỗ trợ trong việc xây dựng trải nghiệm khách hàng tổng thể.
Thảo luận kết quả
Kết quả cho thấy năng lực phục vụ là yếu tố then chốt tạo nên sự hài lòng của khách hàng Highlands Coffee tại TP. Hồ Chí Minh, phù hợp với các nghiên cứu trước đây trong ngành dịch vụ cà phê và F&B. Yếu tố hữu hình cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ấn tượng ban đầu và duy trì trải nghiệm tích cực, điều này được minh chứng qua các chỉ số đánh giá về không gian quán và trang thiết bị.
Chính sách giá mặc dù có tác động nhỏ hơn nhưng không thể xem nhẹ, nhất là trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt và khách hàng ngày càng nhạy cảm với giá trị nhận được. Việc không tìm thấy ảnh hưởng rõ ràng của các yếu tố như độ tin cậy hay sự đồng cảm có thể do đặc thù mô hình kinh doanh chuỗi cà phê hiện đại, nơi khách hàng ưu tiên sự nhanh chóng và tiện lợi.
Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ ảnh hưởng tương đối của từng yếu tố đến sự hài lòng, hoặc bảng hồi quy chi tiết các hệ số và mức ý nghĩa. So sánh với các nghiên cứu trong khu vực Đông Nam Á cũng cho thấy sự tương đồng về vai trò của năng lực phục vụ và yếu tố hữu hình trong ngành cà phê chuỗi.
Đề xuất và khuyến nghị
Nâng cao năng lực phục vụ: Đào tạo nhân viên chuyên nghiệp, tăng cường kỹ năng giao tiếp và xử lý tình huống nhằm cải thiện trải nghiệm khách hàng, đặt mục tiêu tăng điểm hài lòng năng lực phục vụ lên ít nhất 10% trong vòng 12 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban quản lý Highlands Coffee.
Cải thiện cơ sở vật chất và không gian quán: Đầu tư nâng cấp trang thiết bị, thiết kế không gian thân thiện, sạch sẽ và hiện đại để thu hút khách hàng, đặc biệt nhóm khách hàng trẻ. Mục tiêu tăng điểm đánh giá yếu tố hữu hình lên 15% trong 18 tháng. Chủ thể thực hiện: Bộ phận vận hành và marketing.
Chính sách giá ổn định và hợp lý: Duy trì mức giá cạnh tranh, minh bạch và phù hợp với chất lượng sản phẩm, đồng thời triển khai các chương trình khuyến mãi định kỳ nhằm tăng giá trị cảm nhận của khách hàng. Mục tiêu giữ tỷ lệ khách hàng hài lòng về giá trên 80% trong 12 tháng. Chủ thể thực hiện: Phòng kinh doanh và marketing.
Tăng cường truyền thông và chăm sóc khách hàng: Xây dựng kênh phản hồi nhanh, chăm sóc khách hàng cá nhân hóa để nâng cao sự đồng cảm và đảm bảo khách hàng cảm thấy được quan tâm. Mục tiêu tăng điểm hài lòng về dịch vụ khách hàng thêm 10% trong 1 năm. Chủ thể thực hiện: Bộ phận chăm sóc khách hàng.
Đối tượng nên tham khảo luận văn
Ban lãnh đạo và quản lý Highlands Coffee: Để hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng khách hàng, từ đó xây dựng chiến lược phát triển dịch vụ phù hợp, nâng cao trải nghiệm khách hàng và tăng trưởng doanh thu.
Các doanh nghiệp trong ngành cà phê và F&B: Áp dụng mô hình và kết quả nghiên cứu để cải thiện chất lượng dịch vụ, tăng sự trung thành của khách hàng và cạnh tranh hiệu quả trên thị trường.
Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành Quản trị Kinh doanh, Marketing: Tham khảo phương pháp nghiên cứu, mô hình lý thuyết và kết quả thực nghiệm để phát triển các đề tài nghiên cứu liên quan đến chất lượng dịch vụ và sự hài lòng khách hàng.
Các chuyên gia tư vấn và đào tạo dịch vụ khách hàng: Sử dụng luận văn làm tài liệu tham khảo để thiết kế các chương trình đào tạo nâng cao năng lực phục vụ và xây dựng văn hóa dịch vụ trong doanh nghiệp.
Câu hỏi thường gặp
Yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến sự hài lòng khách hàng Highlands Coffee?
Năng lực phục vụ (Serving competence) được xác định là yếu tố có tác động mạnh nhất, thể hiện qua sự chuyên nghiệp và nhanh nhẹn của nhân viên, góp phần tạo trải nghiệm tích cực cho khách hàng.Chính sách giá có vai trò như thế nào trong sự hài lòng khách hàng?
Chính sách giá có tác động tích cực nhưng mức độ ảnh hưởng thấp hơn so với năng lực phục vụ và yếu tố hữu hình. Giá cả hợp lý giúp khách hàng cảm nhận được giá trị và duy trì sự trung thành.Tại sao các yếu tố như độ tin cậy và sự đồng cảm không ảnh hưởng rõ ràng đến sự hài lòng?
Có thể do đặc thù mô hình kinh doanh chuỗi cà phê hiện đại, khách hàng ưu tiên sự nhanh chóng và tiện lợi hơn là các yếu tố cảm xúc hoặc cam kết lâu dài.Phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong luận văn là gì?
Nghiên cứu kết hợp phương pháp định tính (thảo luận nhóm) và định lượng (khảo sát 160 khách hàng), phân tích dữ liệu bằng SPSS với các kỹ thuật Cronbach’s Alpha, EFA, hồi quy và ANOVA.Làm thế nào để doanh nghiệp áp dụng kết quả nghiên cứu này?
Doanh nghiệp có thể tập trung nâng cao năng lực phục vụ, cải thiện cơ sở vật chất, duy trì chính sách giá hợp lý và tăng cường chăm sóc khách hàng để nâng cao sự hài lòng và trung thành của khách hàng.
Kết luận
- Nghiên cứu xác định ba yếu tố chính ảnh hưởng đến sự hài lòng khách hàng Highlands Coffee tại TP. Hồ Chí Minh: năng lực phục vụ, yếu tố hữu hình và chính sách giá.
- Năng lực phục vụ là yếu tố có ảnh hưởng mạnh mẽ nhất, trong khi chính sách giá có tác động nhẹ hơn nhưng vẫn quan trọng.
- Các yếu tố độ tin cậy, sự đáp ứng, sự đảm bảo và sự đồng cảm không có tác động trực tiếp rõ ràng trong mô hình hồi quy cuối cùng.
- Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để Highlands Coffee và các doanh nghiệp cà phê khác xây dựng chiến lược nâng cao chất lượng dịch vụ và sự hài lòng khách hàng.
- Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi chỉ số hài lòng khách hàng định kỳ và mở rộng nghiên cứu sang các khu vực khác để hoàn thiện mô hình.
Hành động ngay: Các nhà quản lý Highlands Coffee nên áp dụng các giải pháp nâng cao năng lực phục vụ và cải thiện trải nghiệm khách hàng để giữ vững vị thế trên thị trường cạnh tranh ngày càng gay gắt.