Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế và sự phát triển không ngừng của ngành kế toán, chất lượng dịch vụ đào tạo chuyên ngành kế toán tại các trường cao đẳng, đại học đóng vai trò then chốt trong việc cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho thị trường lao động. Theo ước tính, nhu cầu về nhân lực kế toán có trình độ chuyên môn ngày càng tăng, đồng thời các chuẩn mực kế toán quốc tế được áp dụng rộng rãi tại Việt Nam, đặc biệt tại thành phố Đà Nẵng – một trung tâm kinh tế năng động của khu vực miền Trung. Tuy nhiên, chất lượng đào tạo kế toán vẫn còn nhiều thách thức, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp và sự phát triển kinh tế xã hội.

Nghiên cứu này nhằm mục tiêu đánh giá các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ đào tạo chuyên ngành kế toán tại các trường cao đẳng, đại học trên địa bàn thành phố Đà Nẵng trong giai đoạn từ năm 2014 đến 2015. Qua đó, xây dựng nhóm tiêu chí đánh giá chất lượng dịch vụ đào tạo, xác định mức độ tác động của từng nhân tố và đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo. Việc nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cải thiện chất lượng đào tạo, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của xã hội và thị trường lao động, đồng thời góp phần nâng cao uy tín và hiệu quả hoạt động của các cơ sở giáo dục đại học tại Đà Nẵng.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên mô hình phân cấp chất lượng dịch vụ của Brady và Cronin (2001), kết hợp với thang đo của Clemes và cộng sự (2007, 2013) nhằm đánh giá chất lượng dịch vụ đào tạo đại học. Mô hình này phân chia chất lượng dịch vụ đào tạo thành ba thành phần chính:

  • Chất lượng tương tác: Bao gồm trình độ giảng viên, sự tận tâm của giảng viên, cán bộ phục vụ và sự tương tác giữa sinh viên với bạn cùng lớp, cùng khóa học. Đây là yếu tố quyết định trực tiếp đến trải nghiệm học tập của sinh viên.
  • Chất lượng môi trường học tập: Gồm nội dung chương trình, khuôn viên trường, phòng học – phòng máy tính, thư viện và yếu tố xã hội. Các yếu tố này tạo điều kiện vật chất và tinh thần thuận lợi cho quá trình học tập.
  • Chất lượng đầu ra: Đánh giá kết quả học tập, kỹ năng và năng lực mà sinh viên đạt được sau quá trình đào tạo, phản ánh hiệu quả thực tiễn của chương trình đào tạo.

Ngoài ra, nghiên cứu cũng tham khảo các mô hình đo lường chất lượng dịch vụ phổ biến như SERVQUAL, SERVPERF và HEdPERF để xây dựng thang đo phù hợp với đặc thù ngành kế toán và bối cảnh giáo dục tại Việt Nam.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng. Giai đoạn định tính bao gồm phỏng vấn chuyên sâu với các chuyên gia giáo dục và khảo sát thử bảng câu hỏi nhằm hoàn thiện công cụ thu thập dữ liệu. Giai đoạn định lượng tiến hành khảo sát trực tiếp 390 sinh viên năm cuối và sinh viên mới tốt nghiệp chuyên ngành kế toán tại các trường cao đẳng, đại học trên địa bàn thành phố Đà Nẵng, sử dụng phương pháp lấy mẫu thuận tiện.

Dữ liệu thu thập được xử lý bằng phần mềm SPSS 16.0 và AMOS 16.0. Phân tích nhân tố khám phá (EFA) và phân tích nhân tố khẳng định (CFA) được sử dụng để đánh giá tính hợp lệ và độ tin cậy của thang đo. Mô hình cấu trúc phương trình (SEM) được áp dụng để kiểm định các giả thuyết nghiên cứu và xác định mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến chất lượng dịch vụ đào tạo. Thời gian nghiên cứu kéo dài trong năm 2015, tập trung vào các trường đại học và cao đẳng tại Đà Nẵng.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Ảnh hưởng của chất lượng tương tác: Trình độ giảng viên có tác động tích cực mạnh mẽ đến chất lượng dịch vụ đào tạo với hệ số hồi quy chuẩn hóa đạt khoảng 0,45 (p < 0,01). Sự tận tâm của giảng viên và cán bộ phục vụ cũng có ảnh hưởng đáng kể với hệ số lần lượt là 0,38 và 0,32. Sự tương tác giữa sinh viên với bạn cùng lớp, cùng khóa học có tác động thấp hơn nhưng vẫn có ý nghĩa thống kê (khoảng 0,25).

  2. Chất lượng môi trường học tập: Nội dung chương trình được đánh giá là nhân tố quan trọng nhất trong nhóm này, với hệ số tác động khoảng 0,40. Các yếu tố khác như khuôn viên, phòng học – phòng máy tính và thư viện có tác động từ 0,20 đến 0,30. Yếu tố xã hội có tác động thấp nhất trong nhóm, khoảng 0,15.

  3. Chất lượng đầu ra: Đây là nhân tố có ảnh hưởng lớn nhất đến nhận thức tổng thể về chất lượng dịch vụ đào tạo, với hệ số tác động lên đến 0,50, cho thấy kết quả học tập và năng lực sinh viên đạt được là thước đo quan trọng nhất.

  4. Sự khác biệt theo đặc điểm nhân khẩu học: Kiểm định đa nhóm cho thấy có sự khác biệt đáng kể về nhận thức chất lượng dịch vụ đào tạo theo năm học và trường học (p < 0,05), trong khi sự khác biệt theo giới tính không có ý nghĩa thống kê.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu trước đây trong và ngoài nước, khẳng định vai trò quan trọng của giảng viên và chất lượng đầu ra trong việc nâng cao chất lượng dịch vụ đào tạo. Việc sinh viên đánh giá cao trình độ và sự tận tâm của giảng viên phản ánh nhu cầu về đội ngũ giảng viên có chuyên môn sâu và phương pháp giảng dạy hiệu quả. Nội dung chương trình và cơ sở vật chất cũng đóng vai trò không nhỏ, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình học tập và nghiên cứu.

Sự khác biệt nhận thức theo năm học và trường học cho thấy các yếu tố môi trường và kinh nghiệm học tập ảnh hưởng đến đánh giá của sinh viên. Kết quả này gợi ý các trường cần chú trọng điều chỉnh chương trình và nâng cao chất lượng dịch vụ phù hợp với từng nhóm đối tượng sinh viên.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố, bảng so sánh hệ số hồi quy theo nhóm sinh viên khác nhau, giúp minh họa rõ nét các phát hiện chính.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Nâng cao trình độ và kỹ năng giảng viên: Tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn và phương pháp giảng dạy hiện đại nhằm tăng cường năng lực giảng viên. Mục tiêu đạt được trong vòng 1-2 năm, do các phòng đào tạo và khoa kế toán phối hợp thực hiện.

  2. Cải tiến nội dung chương trình đào tạo: Rà soát, cập nhật chương trình học phù hợp với chuẩn mực quốc tế và nhu cầu thực tiễn của doanh nghiệp. Thời gian thực hiện trong 1 năm, do ban giám hiệu và hội đồng khoa học chịu trách nhiệm.

  3. Đầu tư cơ sở vật chất và môi trường học tập: Nâng cấp phòng học, phòng máy tính, thư viện với trang thiết bị hiện đại, tạo môi trường học tập thân thiện, tiện nghi. Kế hoạch thực hiện trong 2 năm, do ban quản lý cơ sở vật chất và tài chính đảm nhiệm.

  4. Tăng cường hoạt động tương tác và hỗ trợ sinh viên: Xây dựng các chương trình tư vấn học tập, hỗ trợ kỹ năng mềm và phát triển cá nhân nhằm nâng cao sự hài lòng và hiệu quả học tập. Thời gian triển khai liên tục, do phòng công tác sinh viên và các khoa phối hợp thực hiện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban giám hiệu và quản lý các trường đại học, cao đẳng: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chính sách nâng cao chất lượng đào tạo, cải thiện môi trường học tập và phát triển đội ngũ giảng viên.

  2. Giảng viên và cán bộ đào tạo ngành kế toán: Tham khảo các nhân tố ảnh hưởng để điều chỉnh phương pháp giảng dạy, tăng cường tương tác với sinh viên, nâng cao hiệu quả đào tạo.

  3. Sinh viên ngành kế toán: Hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo, từ đó chủ động tham gia học tập và phát triển kỹ năng phù hợp.

  4. Các nhà nghiên cứu và chuyên gia giáo dục: Là tài liệu tham khảo cho các nghiên cứu tiếp theo về chất lượng dịch vụ đào tạo trong lĩnh vực kế toán và giáo dục đại học nói chung.

Câu hỏi thường gặp

  1. Chất lượng tương tác ảnh hưởng như thế nào đến chất lượng đào tạo?
    Chất lượng tương tác, đặc biệt là trình độ và sự tận tâm của giảng viên, ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm học tập và sự hài lòng của sinh viên, từ đó nâng cao chất lượng đào tạo.

  2. Tại sao chất lượng đầu ra lại quan trọng nhất?
    Chất lượng đầu ra phản ánh kết quả thực tế mà sinh viên đạt được sau đào tạo, bao gồm kỹ năng và năng lực nghề nghiệp, là thước đo cuối cùng của hiệu quả chương trình đào tạo.

  3. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng để đánh giá chất lượng dịch vụ đào tạo?
    Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng, trong đó mô hình cấu trúc phương trình (SEM) được áp dụng để kiểm định các giả thuyết và xác định mức độ ảnh hưởng của các nhân tố.

  4. Có sự khác biệt nhận thức về chất lượng dịch vụ đào tạo theo đặc điểm sinh viên không?
    Có, nghiên cứu cho thấy sự khác biệt đáng kể theo năm học và trường học, trong khi giới tính không ảnh hưởng nhiều đến nhận thức này.

  5. Làm thế nào để các trường đại học cải thiện chất lượng dịch vụ đào tạo kế toán?
    Các trường cần tập trung nâng cao trình độ giảng viên, cải tiến chương trình đào tạo, đầu tư cơ sở vật chất và tăng cường hỗ trợ sinh viên để nâng cao chất lượng đào tạo toàn diện.

Kết luận

  • Nghiên cứu xác định mười nhân tố chính ảnh hưởng tích cực đến chất lượng dịch vụ đào tạo chuyên ngành kế toán tại các trường cao đẳng, đại học ở Đà Nẵng.
  • Chất lượng đầu ra và trình độ giảng viên là hai nhân tố có tác động mạnh nhất đến nhận thức của sinh viên về chất lượng đào tạo.
  • Môi trường học tập và sự tương tác giữa các bên cũng đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng dịch vụ đào tạo.
  • Có sự khác biệt nhận thức về chất lượng dịch vụ đào tạo theo năm học và trường học, gợi ý cần có các chính sách phù hợp với từng nhóm đối tượng.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao chất lượng đào tạo trong vòng 1-2 năm tới, góp phần phát triển nguồn nhân lực kế toán chất lượng cao cho thị trường lao động.

Luận văn này là tài liệu tham khảo quý giá cho các nhà quản lý giáo dục, giảng viên và các nhà nghiên cứu trong lĩnh vực đào tạo kế toán. Hành động ngay hôm nay để cải thiện chất lượng đào tạo, nâng cao uy tín và hiệu quả của các cơ sở giáo dục đại học tại Đà Nẵng.