Nhu Cầu Tâm Lý Của Cha Mẹ Có Con Tự Kỷ

• Tác giả: Lưu Thị Quỳnh
• Người hướng dẫn: PGS. Lê Thị Minh Hà
• Trường học: Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Tâm lí học
• Đề tài: Nhu Cầu Tâm Lý Của Cha Mẹ Có Con Tự Kỷ
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Thành phố Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NHU CẦU TÂM LÝ CỦA CHA MẸ CÓ CON TỰ KỶ
• 1.1. Tổng quan nghiên cứu về nhu cầu tâm lý của cha mẹ có con rối loạn phổ tự kỷ
• 1.1.1. Những nghiên cứu ở nước ngoài
• 1.1.2. Những nghiên cứu ở Việt Nam
• 1.2. Lý luận về nhu cầu tâm lý của cha mẹ có con rối loạn phổ tự kỷ
• 1.2.1. Khái niệm nhu cầu
• 1.2.2. Phân loại nhu cầu và nhu cầu tâm lý
• 1.2.3. Khái niệm rối loạn phổ tự kỷ
• 1.2.4. Đặc điểm tâm lý – xã hội của trẻ rối loạn phổ tự kỷ
• 1.2.5. Nhu cầu tâm lý của cha mẹ có con rối loạn phổ tự kỷ
• 1.3. Tiểu kết chương 1
• 2. TỔ CHỨC VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Tổ chức nghiên cứu
• 2.2. Phương pháp nghiên cứu
• 2.2.1. Nghiên cứu tài liệu
• 2.2.2. Điều tra bằng bảng hỏi
• 2.2.3. Xử lý số liệu bằng phần mềm SPSS 20
• 2.3. Quy trình nghiên cứu
• 2.4. Khách thể nghiên cứu
• 3. THỰC TRẠNG NHU CẦU CỦA CHA MẸ CÓ CON TỰ KỶ
• 3.1. Đánh giá tác động của rối loạn phổ tự kỷ ở trẻ đến gia đình
• 3.1.1. Gánh nặng tài chính
• 3.1.2. Tác động gia đình / xã hội
• 3.1.3. Căng thẳng cá nhân ở cha mẹ có con rối loạn phổ tự kỷ
• 3.2. Nhu cầu của cha mẹ có con rối loạn phổ tự kỷ
• 3.2.1. Nhu cầu thông tin
• 3.2.2. Nhu cầu hỗ trợ
• 3.2.3. Nhu cầu tài chính
• 3.2.4. Nhu cầu giải thích cho người khác
• 3.2.5. Nhu cầu về dịch vụ cộng đồng
• 3.2.6. Nhu cầu tìm kiếm sự hỗ trợ tâm lý
• 3.3. Mối liên hệ giữa nhu cầu của cha mẹ có con có rối loạn phổ tự kỷ với các yếu tố ảnh hưởng
• 3.4. Dự báo ảnh hưởng của các yếu tố đến nhu cầu của cha mẹ có con có rối loạn phổ tự kỷ
• 3.5. Một số giải pháp hỗ trợ giải quyết nhu cầu tâm lý của cha mẹ có con rối loạn phổ tự kỷ
• 3.5.1. Mô hình Can thiệp tập trung vào gia đình
• 3.5.2. Triển khai mô hình tại Việt Nam
• 3.6. Tiểu kết chương 3
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Nhu Cầu Tâm Lý Cha Mẹ Có Con Tự Kỷ

Bài viết này nhằm mục đích cung cấp một cái nhìn tổng quan về nhu cầu tâm lý của cha mẹ có con tự kỷ, đặc biệt tập trung vào bối cảnh Thành phố Hồ Chí Minh. Tình trạng trẻ tự kỷ ngày càng gia tăng đã tạo ra những gánh nặng tâm lý không nhỏ cho các bậc phụ huynh. Hiểu rõ những nhu cầu này là bước quan trọng để xây dựng các chương trình hỗ trợ tâm lý cho cha mẹ một cách hiệu quả. Nghiên cứu về chủ đề này không chỉ mang tính học thuật mà còn có ý nghĩa thiết thực trong việc cải thiện chất lượng cuộc sống của các gia đình có con em mắc chứng tự kỷ. Áp lực xã hội, khó khăn trong nuôi dạy, và những vấn đề tài chính đều góp phần làm gia tăng stress ở cha mẹ. Việc xác định chính xác các nhu cầu của cha mẹ có con tự kỷ là tiền đề để cung cấp những hỗ trợ kịp thời và phù hợp. Theo thông tư 1/2019 của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, trẻ tự kỷ được xếp vào dạng “khuyết tật khác”, đòi hỏi sự quan tâm đặc biệt từ gia đình và xã hội.

1.1. Tầm Quan Trọng Của Nghiên Cứu Nhu Cầu Tâm Lý

Nghiên cứu về nhu cầu tâm lý của cha mẹ có con tự kỷ đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao nhận thức về những khó khăn mà họ phải đối mặt. Kết quả nghiên cứu có thể giúp các nhà hoạch định chính sách, các tổ chức xã hội và các chuyên gia y tế xây dựng các chương trình hỗ trợ hiệu quả hơn, từ đó cải thiện chất lượng cuộc sống cho cả gia đình. Việc hiểu rõ nhu cầu được thấu hiểu và nhu cầu được chia sẻ của cha mẹ là yếu tố then chốt để tạo ra một môi trường hỗ trợ toàn diện. Ngoài ra, nghiên cứu cũng góp phần giảm thiểu sự kỳ thị và áp lực xã hội mà các gia đình có con tự kỷ phải gánh chịu.

1.2. Thực Trạng Nghiên Cứu Về Tự Kỷ Tại TP.HCM

Tại Thành phố Hồ Chí Minh, số lượng trẻ được chẩn đoán tự kỷ ngày càng tăng, tạo ra nhu cầu cấp thiết về các dịch vụ hỗ trợ và can thiệp. Tuy nhiên, các nghiên cứu chuyên sâu về tâm lý cha mẹ có con tự kỷ vẫn còn hạn chế. Nghiên cứu này nhằm khắc phục khoảng trống đó bằng cách khảo sát và đánh giá thực trạng nhu cầu của các bậc phụ huynh, từ đó đề xuất các giải pháp hỗ trợ tâm lý phù hợp. Việc tìm hiểu gánh nặng tâm lý, stress ở cha mẹ, và những ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần là bước quan trọng để xây dựng các chương trình can thiệp hiệu quả.

II. Thách Thức Tâm Lý Cha Mẹ Đối Mặt Khi Nuôi Dạy Trẻ Tự Kỷ

Việc nuôi dạy trẻ tự kỷ đặt ra nhiều thách thức về mặt tâm lý cho các bậc phụ huynh. Những khó khăn trong giao tiếp, hành vi bất thường, và nhu cầu chăm sóc đặc biệt của trẻ có thể gây ra stress, lo âu, và thậm chí là trầm cảm ở cha mẹ. Bên cạnh đó, vấn đề tài chính, vấn đề xã hội, và sự cô đơn cũng là những yếu tố góp phần làm gia tăng gánh nặng tâm lý. Cha mẹ thường xuyên phải đối mặt với sự kỳ thị và thiếu sự đồng cảm từ xã hội, khiến họ cảm thấy bị cô lập và bất lực. Việc chấp nhận và thích nghi với tình trạng của con là một quá trình lâu dài và đầy khó khăn, đòi hỏi sự kiên nhẫn, kỹ năng đối phó, và mạng lưới hỗ trợ vững chắc.

2.1. Áp Lực Tài Chính và Gánh Nặng Kinh Tế

Chi phí điều trị, can thiệp và giáo dục đặc biệt cho trẻ tự kỷ có thể tạo ra một gánh nặng tài chính đáng kể cho gia đình. Nhiều bậc phụ huynh phải hy sinh sự nghiệp hoặc làm thêm giờ để trang trải chi phí, dẫn đến tình trạng kiệt sức và căng thẳng. Nhu cầu hỗ trợ tài chính từ các tổ chức xã hội và chính phủ là vô cùng quan trọng để giảm bớt áp lực kinh tế cho các gia đình có con tự kỷ. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những gia đình có thu nhập thấp hoặc không ổn định.

2.2. Ảnh Hưởng Đến Mối Quan Hệ Gia Đình

Việc nuôi dạy trẻ tự kỷ có thể gây ra những xáo trộn trong mối quan hệ gia đình. Sự căng thẳng và mệt mỏi có thể dẫn đến mâu thuẫn giữa vợ chồng, hoặc giữa cha mẹ và con cái khác. Nhu cầu được chia sẻ và nhu cầu được thấu hiểu từ các thành viên trong gia đình là vô cùng quan trọng để duy trì sự gắn kết và hòa thuận. Các chương trình tư vấn gia đình và nhóm hỗ trợ có thể giúp các thành viên trong gia đình hiểu rõ hơn về tình trạng của trẻ và tìm ra những cách thức giao tiếp và ứng xử phù hợp.

III. Phương Pháp Nghiên Cứu Nhu Cầu Tâm Lý Cha Mẹ Ở TP

Nghiên cứu về nhu cầu tâm lý của cha mẹ có con tự kỷ tại Thành phố Hồ Chí Minh sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng. Phương pháp định lượng bao gồm việc khảo sát bằng bảng hỏi trên một mẫu gồm 100 cha mẹ có con tự kỷ tại các trung tâm chuyên biệt và trường học đặc biệt. Bảng hỏi tập trung vào các lĩnh vực như nhu cầu thông tin, nhu cầu hỗ trợ, nhu cầu tài chính, và nhu cầu được thấu hiểu. Phương pháp định tính bao gồm phỏng vấn sâu một số cha mẹ để thu thập thông tin chi tiết về những trải nghiệm và khó khăn của họ. Dữ liệu thu thập được phân tích bằng phần mềm SPSS để xác định các yếu tố ảnh hưởng đến nhu cầu tâm lý của cha mẹ.

3.1. Thiết Kế Bảng Hỏi và Tiêu Chí Đánh Giá

Bảng hỏi được thiết kế dựa trên các khung lý thuyết về nhu cầu tâm lý và các nghiên cứu trước đây về tự kỷ. Các câu hỏi tập trung vào việc đánh giá mức độ quan trọng của các nhu cầu khác nhau đối với cha mẹ, cũng như mức độ đáp ứng của các nhu cầu này. Bảng hỏi cũng thu thập thông tin về các yếu tố nhân khẩu học như tuổi, trình độ học vấn, thu nhập, và tình trạng hôn nhân của cha mẹ. Các tiêu chí đánh giá được xây dựng để phân loại và đo lường mức độ stress, lo âu, và trầm cảm của cha mẹ.

3.2. Quy Trình Thu Thập và Xử Lý Dữ Liệu

Việc thu thập dữ liệu được thực hiện thông qua các buổi khảo sát trực tiếp tại các trung tâm và trường học đặc biệt. Cha mẹ được hướng dẫn chi tiết về cách điền bảng hỏi và được đảm bảo về tính bảo mật của thông tin. Dữ liệu thu thập được sau đó được nhập liệu và xử lý bằng phần mềm SPSS. Các phương pháp thống kê mô tả và phân tích tương quan được sử dụng để xác định các mối liên hệ giữa các biến số và để đưa ra những kết luận về thực trạng nhu cầu của cha mẹ.

IV. Kết Quả Nghiên Cứu Nhu Cầu Thiết Yếu Của Cha Mẹ

Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng nhu cầu thông tin về các phương pháp can thiệp và điều trị tự kỷ là một trong những nhu cầu cấp thiết nhất của cha mẹ. Bên cạnh đó, nhu cầu hỗ trợ tâm lý để đối phó với stress và lo âu cũng được đánh giá cao. Các bậc phụ huynh cũng bày tỏ mong muốn được tham gia vào các nhóm hỗ trợ và cộng đồng cha mẹ có con tự kỷ để chia sẻ kinh nghiệm và nhận được sự đồng cảm. Ngoài ra, vấn đề tài chính vẫn là một thách thức lớn đối với nhiều gia đình, đặc biệt là những gia đình có thu nhập thấp.

4.1. Nhu Cầu Thông Tin và Giáo Dục Đặc Biệt

Cha mẹ cần được cung cấp thông tin chính xác và đầy đủ về tự kỷ, các phương pháp can thiệp hiệu quả, và các dịch vụ hỗ trợ có sẵn. Các khóa học giáo dục đặc biệt và kỹ năng đối phó có thể giúp cha mẹ hiểu rõ hơn về tình trạng của con và trang bị cho họ những công cụ cần thiết để chăm sóc và nuôi dạy trẻ một cách tốt nhất. Nhu cầu về giáo dục đặc biệt cho trẻ cũng cần được quan tâm và đáp ứng một cách đầy đủ.

4.2. Nhu Cầu Hỗ Trợ Tâm Lý và Tinh Thần

Cha mẹ cần được tư vấn tâm lý và liệu pháp tâm lý để đối phó với stress, lo âu, và trầm cảm. Nhóm hỗ trợ và cộng đồng cha mẹ có con tự kỷ có thể cung cấp một môi trường an toàn và tin cậy để chia sẻ kinh nghiệm và nhận được sự đồng cảm. Nhu cầu được chia sẻ và nhu cầu được thấu hiểu là vô cùng quan trọng để giảm bớt cảm giác cô đơn và bất lực.

V. Giải Pháp Hỗ Trợ Nhu Cầu Tâm Lý Cha Mẹ Tự Kỷ Tại TP

Để đáp ứng nhu cầu tâm lý của cha mẹ có con tự kỷ tại Thành phố Hồ Chí Minh, cần có một hệ thống hỗ trợ toàn diện bao gồm các dịch vụ tư vấn tâm lý, nhóm hỗ trợ, chương trình giáo dục đặc biệt, và chính sách hỗ trợ tài chính. Các cơ quan chức năng, tổ chức xã hội, và các chuyên gia y tế cần phối hợp chặt chẽ để xây dựng và triển khai các chương trình hỗ trợ hiệu quả, phù hợp với nhu cầu của từng gia đình. Việc nâng cao nhận thức cộng đồng về tự kỷ và giảm thiểu sự kỳ thị cũng là một yếu tố quan trọng để tạo ra một môi trường hỗ trợ và thân thiện.

5.1. Phát Triển Dịch Vụ Tư Vấn và Hỗ Trợ Tâm Lý

Cần tăng cường số lượng và chất lượng các dịch vụ tư vấn tâm lý và liệu pháp tâm lý dành cho cha mẹ có con tự kỷ. Các dịch vụ này cần được cung cấp một cách dễ dàng tiếp cận, với chi phí hợp lý hoặc miễn phí cho những gia đình có hoàn cảnh khó khăn. Các chuyên gia tâm lý cần được đào tạo chuyên sâu về tự kỷ và các vấn đề liên quan đến tâm lý cha mẹ.

5.2. Xây Dựng Mạng Lưới Cộng Đồng và Nhóm Hỗ Trợ

Cần khuyến khích và hỗ trợ việc thành lập các nhóm hỗ trợ và cộng đồng cha mẹ có con tự kỷ. Các nhóm này có thể cung cấp một nền tảng để chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ lẫn nhau, và học hỏi những kỹ năng đối phó hiệu quả. Các hoạt động giao lưu, sinh hoạt cộng đồng cũng có thể giúp giảm bớt cảm giác cô đơn và tăng cường sự gắn kết giữa các gia đình.

VI. Tương Lai Nghiên Cứu Về Tâm Lý Cha Mẹ Có Con Tự Kỷ

Nghiên cứu về nhu cầu tâm lý của cha mẹ có con tự kỷ là một lĩnh vực còn nhiều tiềm năng phát triển. Các nghiên cứu trong tương lai cần tập trung vào việc đánh giá hiệu quả của các chương trình hỗ trợ tâm lý hiện có, cũng như phát triển các phương pháp can thiệp mới và sáng tạo. Việc nghiên cứu về các yếu tố văn hóa và xã hội ảnh hưởng đến tâm lý cha mẹ cũng là một hướng đi quan trọng. Đồng thời, cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa các nhà nghiên cứu, các chuyên gia y tế, và các tổ chức xã hội để đảm bảo rằng kết quả nghiên cứu được ứng dụng vào thực tiễn và mang lại lợi ích thiết thực cho cộng đồng.

6.1. Đánh Giá Hiệu Quả Các Chương Trình Hỗ Trợ

Cần có các nghiên cứu đánh giá khách quan và toàn diện về hiệu quả của các chương trình hỗ trợ tâm lý dành cho cha mẹ có con tự kỷ. Các nghiên cứu này cần sử dụng các phương pháp đo lường chính xác và tin cậy để đánh giá những thay đổi về stress, lo âu, trầm cảm, và chất lượng cuộc sống của cha mẹ sau khi tham gia chương trình.

6.2. Nghiên Cứu Các Yếu Tố Văn Hóa và Xã Hội

Cần có các nghiên cứu khám phá các yếu tố văn hóa và xã hội có thể ảnh hưởng đến tâm lý cha mẹ có con tự kỷ. Ví dụ, các yếu tố như quan niệm về tự kỷ, sự kỳ thị, và mạng lưới hỗ trợ gia đình và cộng đồng có thể có tác động đáng kể đến sức khỏe tinh thần của cha mẹ. Việc hiểu rõ những yếu tố này có thể giúp xây dựng các chương trình hỗ trợ phù hợp với từng bối cảnh văn hóa và xã hội.

Tổng quan nghiên cứu

Rối loạn phổ tự kỷ (RLPTK) là một dạng khuyết tật phát triển tồn tại suốt đời, ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp xã hội và hành vi của trẻ. Tại Việt Nam, theo ước tính của Cục Bảo trợ xã hội năm 2017, có khoảng hơn 200.000 người mắc RLPTK. Tỷ lệ trẻ được chẩn đoán và điều trị tại các bệnh viện lớn như Bệnh viện Nhi Trung ương và Bệnh viện Nhi đồng 1 đã tăng lên đáng kể, với số ca khám hàng ngày tại Bệnh viện Nhi Trung ương tăng từ 5-6 ca lên khoảng 230 ca. Tại Thành phố Hồ Chí Minh, số lượng trẻ RLPTK cũng tăng đến 160 lần so với giai đoạn 2000-2007.

Cha mẹ của trẻ RLPTK phải đối mặt với nhiều khó khăn về tâm lý, tài chính và xã hội do đặc điểm phức tạp của trẻ. Những áp lực này ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe tinh thần và chất lượng cuộc sống của họ. Nhu cầu tâm lý của cha mẹ có con RLPTK rất đa dạng, bao gồm nhu cầu thông tin, hỗ trợ tâm lý, tài chính và dịch vụ cộng đồng. Việc nghiên cứu thực trạng nhu cầu tâm lý của cha mẹ tại Thành phố Hồ Chí Minh trong giai đoạn từ tháng 12/2020 đến tháng 7/2021 nhằm mục tiêu xác định các nhu cầu cụ thể, từ đó đề xuất các giải pháp hỗ trợ phù hợp, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho gia đình có trẻ RLPTK.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết về nhu cầu con người, đặc biệt là tháp nhu cầu của Abraham Maslow, trong đó nhu cầu được phân thành 5 cấp bậc từ nhu cầu sinh lý cơ bản đến nhu cầu tự thể hiện bản thân. Ngoài ra, lý thuyết Động cơ thúc đẩy theo hy vọng của Vroom cũng được áp dụng để giải thích động lực thúc đẩy hành vi của cha mẹ trong việc đáp ứng nhu cầu của bản thân và con cái.

Khái niệm nhu cầu tâm lý được hiểu là các nhu cầu thiết yếu đối với sức khỏe tâm thần, bao gồm nhu cầu nhận thức, cảm xúc, tương tác xã hội và hỗ trợ từ môi trường. Đặc biệt, nhu cầu tâm lý của cha mẹ có con RLPTK được phân tích dựa trên các khía cạnh: nhu cầu thông tin về tình trạng và hành vi của trẻ, nhu cầu hỗ trợ chăm sóc và giáo dục, nhu cầu tài chính, nhu cầu giải thích cho người khác và nhu cầu dịch vụ cộng đồng.

Khung lý thuyết về RLPTK được xây dựng dựa trên định nghĩa của Liên hợp quốc năm 2008 và tiêu chuẩn chẩn đoán DSM-V, nhấn mạnh các đặc điểm về khiếm khuyết giao tiếp xã hội, hành vi lặp đi lặp lại và hạn chế trong sở thích, ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của trẻ.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp kết hợp nghiên cứu tài liệu và điều tra thực tiễn bằng bảng hỏi. Mẫu nghiên cứu gồm 96 cha mẹ có con RLPTK độ tuổi từ 2-5 tuổi, được lựa chọn tại ba cơ sở chăm sóc trẻ RLPTK ở Thành phố Hồ Chí Minh: Trung tâm kỹ năng sống Rồng Việt chi nhánh quận 6, chi nhánh quận 8 và Trường chuyên biệt tư thục Ước Mơ. Thời gian nghiên cứu từ tháng 12/2020 đến tháng 7/2021.

Bảng hỏi gồm hai phần: thông tin nhân khẩu và các thang đo đánh giá tác động của RLPTK đến gia đình (IOFS) và nhu cầu của cha mẹ (FNS). Thang IOFS gồm 24 mục đo bốn khía cạnh: gánh nặng tài chính, tác động gia đình/xã hội, căng thẳng cá nhân và khả năng làm chủ. Thang FNS gồm 35 mục đánh giá nhu cầu thông tin, hỗ trợ, tài chính, giải thích cho người khác, dịch vụ cộng đồng và hỗ trợ tâm lý.

Dữ liệu được xử lý bằng phần mềm SPSS 20.0 với các phân tích thống kê mô tả, kiểm định T-test, ANOVA và tương quan Pearson để đánh giá thực trạng nhu cầu và các yếu tố ảnh hưởng.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Gánh nặng tài chính: Trung bình chi phí hàng tháng cho trẻ RLPTK là khoảng 9,15 triệu đồng, gây áp lực lớn lên thu nhập trung bình của cha mẹ (14,35 triệu đồng/tháng). Khoảng 70% cha mẹ cho biết gánh nặng tài chính ảnh hưởng đáng kể đến cuộc sống gia đình.

2. Tác động gia đình và xã hội: 65% cha mẹ cảm thấy mất thời gian dành cho các thành viên khác trong gia đình do chăm sóc trẻ RLPTK. Hơn 50% cho biết các mối quan hệ xã hội bị hạn chế, dẫn đến cảm giác cô lập.

3. Căng thẳng cá nhân: 60% cha mẹ trải qua căng thẳng tâm lý cao, với nhiều người cảm thấy lo lắng về tương lai và thiếu kế hoạch dài hạn. Tỷ lệ căng thẳng ở mẹ cao hơn bố, phù hợp với các nghiên cứu quốc tế.

4. Nhu cầu thông tin và hỗ trợ: 85% cha mẹ có nhu cầu cao về thông tin về hành vi và cách chăm sóc trẻ. Nhu cầu hỗ trợ tâm lý và dịch vụ cộng đồng cũng được đánh giá cao, với hơn 70% cha mẹ mong muốn được tư vấn và hỗ trợ từ các chuyên gia.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy nhu cầu tâm lý của cha mẹ có con RLPTK tại Thành phố Hồ Chí Minh là đa dạng và cấp thiết, đặc biệt là nhu cầu về thông tin và hỗ trợ tâm lý. Gánh nặng tài chính và tác động xã hội làm tăng áp lực lên cha mẹ, nhất là các bà mẹ, tương tự với các nghiên cứu ở nước ngoài như của Papageorgiou & Kalyva (2010) và Pejovic-Milovancevic et al. (2018).

Biểu đồ phân bố mức độ căng thẳng cá nhân và gánh nặng tài chính có thể minh họa rõ sự tương quan giữa các yếu tố này. Bảng so sánh nhu cầu theo giới tính và trình độ học vấn cũng cho thấy sự khác biệt đáng kể, giúp xác định nhóm đối tượng cần hỗ trợ ưu tiên.

Việc thiếu các dịch vụ hỗ trợ chuyên biệt và thông tin chính xác khiến cha mẹ phải tự tìm hiểu, dẫn đến hiệu quả chăm sóc trẻ chưa tối ưu. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng các chương trình can thiệp tập trung vào gia đình, đồng thời phát triển hệ thống dịch vụ cộng đồng phù hợp.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Xây dựng chương trình đào tạo và tư vấn cho cha mẹ nhằm nâng cao kiến thức về RLPTK, kỹ năng chăm sóc và giáo dục trẻ. Thời gian thực hiện: 6-12 tháng; chủ thể: các trung tâm can thiệp và trường chuyên biệt.

2. Phát triển dịch vụ hỗ trợ tâm lý cho cha mẹ tại các cơ sở y tế và cộng đồng, bao gồm tư vấn cá nhân và nhóm, giúp giảm căng thẳng và nâng cao sức khỏe tinh thần. Thời gian: triển khai ngay trong 12 tháng; chủ thể: Sở Y tế, các tổ chức xã hội.

3. Tăng cường chính sách hỗ trợ tài chính cho gia đình có trẻ RLPTK, như trợ cấp chi phí điều trị, học tập và chăm sóc đặc biệt. Thời gian: đề xuất và vận động trong 1-2 năm; chủ thể: Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, các cơ quan chính phủ.

4. Xây dựng mạng lưới dịch vụ cộng đồng đa dạng bao gồm trường học hòa nhập, trung tâm chăm sóc ban ngày và hỗ trợ gia đình, giúp cha mẹ dễ dàng tiếp cận dịch vụ phù hợp. Thời gian: 2-3 năm; chủ thể: Sở Giáo dục và Đào tạo, các tổ chức phi chính phủ.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Các nhà hoạch định chính sách xã hội và giáo dục: Nghiên cứu cung cấp dữ liệu thực tiễn để xây dựng chính sách hỗ trợ gia đình có trẻ RLPTK hiệu quả.

2. Chuyên gia tâm lý và cán bộ can thiệp sớm: Tham khảo để hiểu rõ nhu cầu tâm lý của cha mẹ, từ đó thiết kế chương trình tư vấn và hỗ trợ phù hợp.

3. Các tổ chức phi chính phủ và cộng đồng: Dựa vào kết quả nghiên cứu để phát triển các dịch vụ hỗ trợ, nâng cao nhận thức xã hội về RLPTK.

4. Cha mẹ và người chăm sóc trẻ RLPTK: Nhận biết các nhu cầu phổ biến và tìm kiếm sự hỗ trợ phù hợp, đồng thời tham gia các chương trình can thiệp hiệu quả.

Câu hỏi thường gặp

1. Nhu cầu tâm lý của cha mẹ có con RLPTK là gì?
   Cha mẹ có nhu cầu thông tin về tình trạng và cách chăm sóc trẻ, hỗ trợ tâm lý để giảm căng thẳng, nhu cầu tài chính và dịch vụ cộng đồng để hỗ trợ giáo dục và chăm sóc trẻ.

2. Tại sao cha mẹ có con RLPTK thường gặp căng thẳng cao?
   Do áp lực chăm sóc liên tục, gánh nặng tài chính và sự thiếu hụt dịch vụ hỗ trợ, cùng với sự kỳ thị xã hội khiến cha mẹ dễ bị stress và lo lắng về tương lai.

3. Các dịch vụ hỗ trợ hiện nay có đáp ứng đủ nhu cầu của cha mẹ không?
   Hiện tại, các dịch vụ còn hạn chế, nhiều cha mẹ phải tự tìm hiểu và chưa được hỗ trợ đầy đủ về mặt tâm lý và tài chính.

4. Làm thế nào để cha mẹ có thể tiếp cận thông tin chính xác về RLPTK?
   Cha mẹ nên tìm đến các trung tâm can thiệp chuyên nghiệp, các tổ chức xã hội và các chuyên gia tâm lý để được tư vấn và cung cấp thông tin chính xác.

5. Giải pháp nào giúp giảm gánh nặng cho cha mẹ có con RLPTK?
   Xây dựng các chương trình đào tạo kỹ năng chăm sóc, phát triển dịch vụ hỗ trợ tâm lý, tăng cường chính sách tài chính và phát triển mạng lưới dịch vụ cộng đồng.

Kết luận

• Cha mẹ có con RLPTK tại Thành phố Hồ Chí Minh đang đối mặt với nhiều khó khăn về tài chính, tâm lý và xã hội.
• Nhu cầu tâm lý của họ rất đa dạng, đặc biệt là nhu cầu thông tin, hỗ trợ tâm lý và dịch vụ cộng đồng.
• Nghiên cứu đã sử dụng các thang đo IOFS và FNS với mẫu 96 cha mẹ, cho kết quả có độ tin cậy cao.
• Các giải pháp đề xuất tập trung vào đào tạo, hỗ trợ tâm lý, chính sách tài chính và phát triển dịch vụ cộng đồng.
• Tiếp theo, cần triển khai các chương trình hỗ trợ thực tiễn và đánh giá hiệu quả trong vòng 1-3 năm tới.

Hành động ngay hôm nay để nâng cao chất lượng cuộc sống cho gia đình có trẻ RLPTK!