Nghiên cứu về ứng dụng portfolio viết và sự tự chủ trong học tập của sinh viên tiếng Anh năm nhất tại ULIS VNU

• Tác giả: Nguyễn Thị Ngọc Mai
• Người hướng dẫn: Dr. Nguyễn Thúy Nga
• Trường học: University of Languages and International Studies, Vietnam National University
• Chuyên ngành: English
• Đề tài: Nghiên cứu ứng dụng portfolio viết và mối quan hệ với sự tự chủ trong học tập của sinh viên năm nhất ngành tiếng Anh tại ULIS VNU
• Loại tài liệu: thesis
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Hanoi

• DECLARATION
• ACKNOWLEDGEMENT
• ABSTRACT
• TABLE OF CONTENTS
• LIST OF ABBREVIATIONS
• LIST OF TABLES
• LIST OF FIGURES
• 1. PART A: INTRODUCTION
• 1.1. Rationale of the study
• 1.2. Aims of the study
• 1.3. Research questions
• 1.4. Scope of the study
• 1.5. Methods of the study
• 1.6. Significance of the study
• 1.7. Organization of the study
• 2. PART B: DEVELOPMENT
• 2.1. CHAPTER 1: LITERATURE REVIEW
• 2.1.1. Literature review on Portfolios
• 2.1.2. Assessment in English Language Teaching
• 2.1.3. Traditional assessment
• 2.1.4. Alternative assessment
• 2.1.5. Portfolios as an alternative assessment tool
• 2.2. CHAPTER 3: RESULTS AND DISCUSSION
• 2.2.1. The application of writing portfolios and its impacts on students’ writing ability
• 2.2.2. Students’ perceptions on the application of writing portfolios
• 2.2.3. The impacts of portfolio assessment on writing ability
• 2.2.4. The levels of learner autonomy
• 2.2.5. The relationship between the application of writing portfolios and learner autonomy
• 2.2.6. Normal distribution test
• 2.2.7. T-test analysis results
• 2.2.8. Summary of the study
• 2.2.9. The Pedagogical Implication
• 2.2.10. Limitations to the Study and Suggestions for Further Research

I. Giới thiệu

Nghiên cứu này nhằm khám phá nghiên cứu ứng dụng việc sử dụng portfolio viết và mối quan hệ của nó với sự tự chủ trong học tập của sinh viên năm nhất ngành tiếng Anh tại ULIS VNU. Mục tiêu chính là tìm hiểu cách sinh viên nhận thức về việc áp dụng portfolio viết và tác động của nó đến khả năng viết của họ. Nghiên cứu cũng xem xét mức độ tự chủ của sinh viên và mối quan hệ giữa việc sử dụng portfolio và sự tự chủ trong học tập. Kết quả cho thấy sinh viên nhận thức rõ về lợi ích của việc áp dụng portfolio và sự cải thiện trong sự tự chủ của họ.

1.1. Mục tiêu nghiên cứu

Mục tiêu của nghiên cứu này là xác định cách mà portfolio viết được áp dụng tại ULIS VNU, mức độ tự chủ của sinh viên và mối quan hệ giữa việc sử dụng portfolio và sự tự chủ. Nghiên cứu sẽ cung cấp thông tin hữu ích cho giáo viên và sinh viên trong việc thúc đẩy sự tự chủ thông qua việc áp dụng portfolio viết.

1.2. Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp khảo sát với 84 sinh viên năm nhất ngành tiếng Anh. Một bảng hỏi được thiết kế để thu thập thông tin về nhận thức của sinh viên về việc áp dụng portfolio và tác động của nó đến khả năng viết. Ngoài ra, một danh sách kiểm tra tự chủ học tập được sử dụng để đánh giá mức độ tự chủ của sinh viên trước và sau khi áp dụng portfolio.

II. Tổng quan tài liệu

Chương này xem xét lý thuyết liên quan đến portfolio viết và sự tự chủ trong học tập. Portfolio được coi là một công cụ đánh giá thay thế, giúp sinh viên thể hiện sự tiến bộ trong khả năng viết. Nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng việc sử dụng portfolio có thể thúc đẩy sự tự chủ của sinh viên. Các phương pháp giáo dục hiện đại khuyến khích sinh viên trở thành trung tâm của quá trình học tập, từ đó nâng cao sự tự chủ trong học tập.

2.1. Đánh giá trong giảng dạy tiếng Anh

Đánh giá là một phần không thể thiếu trong giáo dục, giúp giáo viên hiểu rõ hơn về sinh viên. Portfolio viết là một trong những công cụ đánh giá thay thế, cho phép sinh viên thể hiện sự tiến bộ của mình qua thời gian. Nghiên cứu cho thấy rằng portfolio không chỉ giúp sinh viên cải thiện kỹ năng viết mà còn nâng cao sự tự chủ trong học tập.

2.2. Khuyến khích sự tự chủ trong học tập

Việc khuyến khích sự tự chủ trong học tập là một xu hướng quan trọng trong giáo dục hiện đại. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng sinh viên có sự tự chủ cao hơn thường có kết quả học tập tốt hơn. Portfolio viết có thể đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển sự tự chủ, giúp sinh viên tự đánh giá và điều chỉnh quá trình học tập của mình.

III. Kết quả và thảo luận

Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng sinh viên có nhận thức tích cực về việc áp dụng portfolio viết. Họ nhận thấy rằng việc sử dụng portfolio không chỉ giúp cải thiện khả năng viết mà còn nâng cao sự tự chủ trong học tập. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng có mối quan hệ tích cực giữa việc áp dụng portfolio và sự tự chủ của sinh viên, điều này cho thấy rằng việc áp dụng portfolio có thể là một chiến lược hiệu quả trong giảng dạy tiếng Anh.

3.1. Nhận thức của sinh viên về portfolio

Sinh viên cho biết rằng việc sử dụng portfolio viết giúp họ có cái nhìn rõ hơn về tiến trình học tập của mình. Họ cảm thấy tự tin hơn khi có thể theo dõi sự tiến bộ của bản thân qua các sản phẩm viết. Điều này cho thấy rằng portfolio không chỉ là một công cụ đánh giá mà còn là một phương tiện để sinh viên phát triển sự tự chủ trong học tập.

3.2. Mối quan hệ giữa portfolio và sự tự chủ

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc áp dụng portfolio viết có tác động tích cực đến sự tự chủ của sinh viên. Sinh viên có khả năng tự quản lý và điều chỉnh quá trình học tập của mình tốt hơn khi họ sử dụng portfolio. Điều này cho thấy rằng portfolio có thể là một công cụ hữu ích trong việc phát triển sự tự chủ trong học tập, đặc biệt là trong bối cảnh giảng dạy tiếng Anh tại ULIS VNU.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh giáo dục Việt Nam đang chuyển dịch từ phương pháp dạy học truyền thống sang phương pháp lấy người học làm trung tâm, việc thúc đẩy tính tự chủ học tập (Learner Autonomy - LA) của sinh viên ngày càng được quan tâm. Tại Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội (ULIS-VNU), sinh viên năm nhất chuyên ngành tiếng Anh được yêu cầu thực hiện hồ sơ học viết (writing portfolio) trong môn học Tiếng Anh 1A nhằm phát triển kỹ năng viết và tăng cường sự tự chủ trong học tập. Nghiên cứu được thực hiện với 84 sinh viên năm nhất có trình độ tiếng Anh A2, trong học kỳ 2017, nhằm khảo sát nhận thức của sinh viên về việc áp dụng hồ sơ học viết và mối quan hệ giữa hồ sơ học viết với mức độ tự chủ học tập của họ.

Mục tiêu chính của nghiên cứu là đánh giá nhận thức của sinh viên về việc áp dụng hồ sơ học viết, xác định mức độ tự chủ học tập của sinh viên năm nhất và phân tích mối tương quan giữa việc sử dụng hồ sơ học viết và tính tự chủ học tập. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào sinh viên năm nhất chuyên ngành tiếng Anh tại ULIS-VNU trong một học kỳ, với trọng tâm là kỹ năng viết trong môn Tiếng Anh 1A. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cải tiến phương pháp giảng dạy tiếng Anh, đặc biệt là thúc đẩy sự tự chủ học tập thông qua việc áp dụng hồ sơ học viết, góp phần nâng cao hiệu quả học tập và phát triển kỹ năng ngôn ngữ của sinh viên.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên hai khung lý thuyết chính: lý thuyết về hồ sơ học viết (portfolio assessment) và lý thuyết về tự chủ học tập (learner autonomy). Hồ sơ học viết được định nghĩa là một tập hợp có chủ đích các sản phẩm viết của sinh viên, thể hiện sự nỗ lực, tiến bộ và thành tựu trong quá trình học tập (Paulson, Paulson & Meyer, 1991). Hồ sơ học viết không chỉ giúp đánh giá sự phát triển kỹ năng viết mà còn khuyến khích sinh viên tham gia tích cực vào quá trình học tập thông qua việc lựa chọn sản phẩm, phản hồi từ bạn học và tự đánh giá.

Về tự chủ học tập, Holec (1981) định nghĩa là khả năng tự chịu trách nhiệm về toàn bộ quá trình học tập, bao gồm xác định mục tiêu, lựa chọn nội dung, phương pháp, giám sát và đánh giá kết quả học tập. Các đặc điểm của người học tự chủ bao gồm khả năng tự lập kế hoạch, tự đánh giá, nhận thức về điểm mạnh, điểm yếu và có động lực nội tại trong học tập (Littlewood, 1996). Nghiên cứu cũng tham khảo mô hình CRADLE của Gottlieb (1995) với sáu giai đoạn phát triển hồ sơ học viết: thu thập, phản ánh, đánh giá, ghi chép, liên kết và đánh giá tổng thể.

Ba khái niệm chính được tập trung trong nghiên cứu là: hồ sơ học viết, tự chủ học tập và nhận thức của sinh viên về phương pháp học tập. Ngoài ra, các khái niệm về đánh giá thay thế (alternative assessment) và phương pháp học tập lấy người học làm trung tâm cũng được xem xét để làm rõ bối cảnh nghiên cứu.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp khảo sát định lượng với cỡ mẫu 84 sinh viên năm nhất chuyên ngành tiếng Anh tại ULIS-VNU, trình độ tiếng Anh A2. Mẫu được chọn ngẫu nhiên từ 4 lớp học, đảm bảo tính đại diện cho nhóm nghiên cứu. Dữ liệu được thu thập qua hai công cụ chính:

• Bảng câu hỏi khảo sát nhận thức về hồ sơ học viết: nhằm thu thập ý kiến, cảm nhận của sinh viên về việc áp dụng hồ sơ học viết và tác động của nó đến kỹ năng viết.
• Bảng kiểm tra tự chủ học tập (autonomous learner checklist): được thực hiện hai lần, trước và sau khi áp dụng hồ sơ học viết, nhằm đánh giá mức độ tự chủ học tập của sinh viên và sự thay đổi sau quá trình học.

Quá trình thu thập dữ liệu diễn ra trong học kỳ 2017, theo lịch trình áp dụng hồ sơ học viết từ tuần 9 đến tuần 14, với các bài viết theo chủ đề và phản hồi từ bạn học, giáo viên. Dữ liệu được xử lý và phân tích bằng phần mềm SPSS, sử dụng các phép kiểm định thống kê như kiểm định phân phối chuẩn, t-test để so sánh mức độ tự chủ học tập trước và sau khi áp dụng hồ sơ học viết, cũng như phân tích tương quan giữa hai biến nghiên cứu.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Nhận thức tích cực về hồ sơ học viết: Khoảng 85% sinh viên đánh giá việc áp dụng hồ sơ học viết là hữu ích, giúp họ nhận thức rõ hơn về quá trình học tập và cải thiện kỹ năng viết. Sinh viên cho rằng hồ sơ học viết giúp họ có cơ hội tự chọn bài viết, nhận phản hồi từ bạn bè và giáo viên, từ đó nâng cao chất lượng sản phẩm.

2. Tác động tích cực đến kỹ năng viết: Kết quả phân tích cho thấy điểm trung bình kỹ năng viết của sinh viên tăng khoảng 15% sau khi áp dụng hồ sơ học viết, với sự cải thiện rõ rệt ở các tiêu chí về ngữ pháp và từ vựng theo thang điểm đánh giá. Hơn 70% sinh viên cảm nhận kỹ năng viết của mình được nâng cao nhờ quá trình viết, sửa chữa và phản hồi liên tục.

3. Mức độ tự chủ học tập được cải thiện: So sánh kết quả bảng kiểm tra tự chủ học tập trước và sau khi áp dụng hồ sơ học viết cho thấy mức độ tự chủ học tập tăng trung bình 12%, với sự gia tăng đáng kể ở các kỹ năng lập kế hoạch, tự đánh giá và phản ánh về học tập. Kết quả t-test cho thấy sự khác biệt này có ý nghĩa thống kê (p < 0.05).

4. Mối tương quan tích cực giữa hồ sơ học viết và tự chủ học tập: Phân tích tương quan Pearson cho thấy hệ số tương quan giữa việc áp dụng hồ sơ học viết và mức độ tự chủ học tập là 0.62, cho thấy mối quan hệ tích cực và có ý nghĩa giữa hai biến này.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu trước đây cho thấy hồ sơ học viết không chỉ là công cụ đánh giá hiệu quả mà còn thúc đẩy sự tự chủ học tập của người học (Banfi, 2003; Nunes, 2004). Việc sinh viên được tham gia lựa chọn sản phẩm, nhận xét và tự đánh giá giúp họ phát triển kỹ năng metacognitive, từ đó nâng cao khả năng tự quản lý học tập. Sự cải thiện kỹ năng viết cũng phản ánh tính hiệu quả của phương pháp đánh giá liên tục, không giới hạn thời gian như các bài kiểm tra truyền thống.

Biểu đồ so sánh mức độ tự chủ học tập trước và sau khi áp dụng hồ sơ học viết có thể minh họa rõ sự tiến bộ của sinh viên qua các kỹ năng lập kế hoạch, giám sát và đánh giá học tập. Bảng số liệu điểm trung bình kỹ năng viết cũng cho thấy sự tăng trưởng rõ rệt, đặc biệt ở các tiêu chí ngữ pháp và từ vựng.

Tuy nhiên, nghiên cứu cũng ghi nhận một số hạn chế như khối lượng công việc tăng lên đối với giáo viên trong việc hướng dẫn và đánh giá hồ sơ, cũng như sự khác biệt về mức độ tham gia của sinh viên. Điều này phù hợp với các thách thức được nêu trong lý thuyết về thiết kế và thực thi hồ sơ học viết (Brown & Hudson, 1998).

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường đào tạo giáo viên về thiết kế và đánh giá hồ sơ học viết: Cần tổ chức các khóa bồi dưỡng chuyên sâu nhằm nâng cao năng lực hướng dẫn, phản hồi và đánh giá hồ sơ học viết, đảm bảo tính khách quan và hiệu quả. Thời gian thực hiện: trong vòng 6 tháng; chủ thể: Ban giám hiệu và phòng đào tạo ULIS.

2. Phát triển tài liệu hướng dẫn chi tiết cho sinh viên về quy trình xây dựng hồ sơ học viết: Tài liệu cần rõ ràng, dễ hiểu, giúp sinh viên nắm bắt được các bước thực hiện, tiêu chí đánh giá và cách tự đánh giá. Thời gian: 3 tháng; chủ thể: giảng viên bộ môn.

3. Khuyến khích áp dụng công nghệ hỗ trợ quản lý và phản hồi hồ sơ học viết: Sử dụng các nền tảng trực tuyến để sinh viên dễ dàng nộp bài, nhận xét và giáo viên thuận tiện trong việc theo dõi tiến độ, giảm tải giấy tờ. Thời gian: 1 năm; chủ thể: phòng công nghệ thông tin và giảng viên.

4. Tổ chức các buổi workshop chia sẻ kinh nghiệm và phản hồi giữa sinh viên và giảng viên: Tạo môi trường trao đổi, giúp sinh viên nâng cao nhận thức về tự chủ học tập và kỹ năng viết. Thời gian: định kỳ hàng học kỳ; chủ thể: khoa Ngoại ngữ.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Giảng viên tiếng Anh tại các trường đại học và cao đẳng: Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để áp dụng hồ sơ học viết nhằm nâng cao kỹ năng viết và tự chủ học tập cho sinh viên.

2. Sinh viên chuyên ngành tiếng Anh và các ngành liên quan: Giúp hiểu rõ hơn về lợi ích của hồ sơ học viết và cách phát triển kỹ năng tự học, từ đó nâng cao hiệu quả học tập cá nhân.

3. Nhà quản lý giáo dục và cán bộ xây dựng chương trình đào tạo: Tham khảo để thiết kế các chương trình đào tạo phù hợp, tích hợp phương pháp đánh giá hiện đại, thúc đẩy tự chủ học tập.

4. Các nhà nghiên cứu trong lĩnh vực phương pháp giảng dạy tiếng Anh và giáo dục đại học: Cung cấp dữ liệu thực nghiệm và phân tích sâu về mối quan hệ giữa hồ sơ học viết và tự chủ học tập trong bối cảnh Việt Nam.

Câu hỏi thường gặp

1. Hồ sơ học viết là gì và tại sao nên áp dụng trong giảng dạy tiếng Anh?
   Hồ sơ học viết là tập hợp các sản phẩm viết của sinh viên được chọn lọc và phản ánh quá trình học tập. Nó giúp sinh viên nhận thức về tiến trình học, tăng cường kỹ năng tự đánh giá và cải thiện kỹ năng viết qua phản hồi liên tục.

2. Tự chủ học tập có vai trò như thế nào trong việc học tiếng Anh?
   Tự chủ học tập giúp người học chủ động xác định mục tiêu, lựa chọn phương pháp và đánh giá kết quả học tập, từ đó nâng cao hiệu quả và sự bền vững trong việc học ngôn ngữ.

3. Làm thế nào để đánh giá mức độ tự chủ học tập của sinh viên?
   Có thể sử dụng bảng kiểm tra tự chủ học tập với các tiêu chí về lập kế hoạch, giám sát, tự đánh giá và phản ánh học tập. So sánh kết quả trước và sau quá trình học giúp đánh giá sự thay đổi.

4. Việc áp dụng hồ sơ học viết có gây khó khăn gì cho giáo viên không?
   Việc hướng dẫn, theo dõi và đánh giá hồ sơ học viết đòi hỏi nhiều thời gian và công sức hơn so với kiểm tra truyền thống, tuy nhiên lợi ích về mặt phát triển kỹ năng và tự chủ học tập của sinh viên là rất lớn.

5. Làm sao để sinh viên có thể phát huy tối đa lợi ích từ hồ sơ học viết?
   Sinh viên cần được hướng dẫn rõ ràng về quy trình, tiêu chí đánh giá, tích cực tham gia phản hồi bạn học và tự đánh giá, đồng thời duy trì thái độ tích cực và trách nhiệm trong suốt quá trình xây dựng hồ sơ.

Kết luận

• Nghiên cứu đã xác định được nhận thức tích cực của sinh viên năm nhất chuyên ngành tiếng Anh tại ULIS-VNU về việc áp dụng hồ sơ học viết trong môn Tiếng Anh 1A.
• Việc áp dụng hồ sơ học viết giúp cải thiện kỹ năng viết của sinh viên, đặc biệt là ngữ pháp và từ vựng, với mức tăng khoảng 15% điểm trung bình.
• Mức độ tự chủ học tập của sinh viên được nâng cao rõ rệt sau khi áp dụng hồ sơ học viết, với sự gia tăng trung bình 12% ở các kỹ năng tự quản lý học tập.
• Mối tương quan tích cực giữa việc sử dụng hồ sơ học viết và tự chủ học tập được chứng minh qua hệ số tương quan 0.62 có ý nghĩa thống kê.
• Các bước tiếp theo bao gồm đào tạo giáo viên, phát triển tài liệu hướng dẫn, ứng dụng công nghệ hỗ trợ và tổ chức các hoạt động tương tác nhằm tối ưu hóa hiệu quả của hồ sơ học viết trong giảng dạy tiếng Anh.

Kêu gọi hành động: Các giảng viên và nhà quản lý giáo dục nên cân nhắc áp dụng và phát triển phương pháp hồ sơ học viết trong chương trình đào tạo tiếng Anh để thúc đẩy sự tự chủ và nâng cao chất lượng học tập của sinh viên.