Tổng quan nghiên cứu
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự phát triển nhanh chóng của công nghệ, việc nâng cao kỹ năng nói tiếng Anh cho sinh viên đại học tại Việt Nam trở thành một yêu cầu cấp thiết. Theo báo cáo của EF năm 2020, Việt Nam xếp thứ 65 trong 100 quốc gia về trình độ tiếng Anh, thuộc nhóm thấp, thấp hơn các nước láng giềng như Thái Lan và Campuchia. Tại Sonadezi College, tỉnh Đồng Nai, sinh viên năm nhất chuyên ngành tiếng Anh gặp nhiều khó khăn trong việc phát triển kỹ năng nói, do ảnh hưởng của phương pháp giảng dạy truyền thống và hạn chế về tài nguyên học tập. Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá hiệu quả của việc ứng dụng video ngắn trong giảng dạy kỹ năng nói tiếng Anh, tập trung vào ảnh hưởng của video ngắn đến thái độ học tập và trình độ nói của sinh viên năm nhất. Nghiên cứu được thực hiện trong khoảng thời gian bốn tháng, từ tháng 3/2023 đến tháng 2/2024, tại Sonadezi College, với sự tham gia của 60 sinh viên được chia thành nhóm thực nghiệm và nhóm đối chứng. Kết quả nghiên cứu không chỉ góp phần nâng cao hiệu quả giảng dạy tiếng Anh mà còn cung cấp cơ sở khoa học cho việc tích hợp công nghệ hiện đại vào chương trình đào tạo, đồng thời thúc đẩy sự hứng thú và động lực học tập của sinh viên thông qua các phương tiện truyền thông mới.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
Nghiên cứu dựa trên ba lý thuyết chính: Thuyết học tập kiến tạo, Thuyết học tập vi mô (microlearning) và Phương pháp dạy học giao tiếp (Communicative Language Teaching - CLT). Thuyết học tập kiến tạo nhấn mạnh vai trò tích cực của người học trong việc xây dựng kiến thức thông qua môi trường học tập phù hợp, trong đó video ngắn được xem là công cụ hỗ trợ tạo ra các tình huống học tập sinh động, giúp sinh viên phát triển kỹ năng nói một cách chủ động. Thuyết học tập vi mô tập trung vào việc cung cấp nội dung học tập ngắn gọn, dễ tiếp thu, phù hợp với xu hướng học tập hiện đại và khả năng tiếp cận thông tin nhanh chóng qua thiết bị di động. Video ngắn là hình thức học tập vi mô lý tưởng, giúp sinh viên tận dụng thời gian học tập hiệu quả. Phương pháp dạy học giao tiếp đề cao việc sử dụng ngôn ngữ trong các tình huống thực tế, phát triển năng lực giao tiếp toàn diện. Video ngắn cung cấp các tình huống giao tiếp chân thực, giúp sinh viên luyện tập phản xạ ngôn ngữ và phát triển các kỹ năng ngôn ngữ trong bối cảnh cụ thể.
Các khái niệm chuyên ngành được sử dụng bao gồm: kỹ năng nói tiếng Anh, video ngắn (định nghĩa là video có độ dài từ 10 giây đến 10 phút, dễ dàng sản xuất và chia sẻ trên thiết bị di động), thái độ học tập (bao gồm các thành phần nhận thức, cảm xúc và hành vi), và đánh giá năng lực nói (dựa trên các tiêu chí phát âm, lưu loát, mạch lạc, từ vựng và ngữ pháp).
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu áp dụng phương pháp hỗn hợp (mixed-methods), kết hợp phân tích định lượng và định tính. Đối tượng nghiên cứu là 60 sinh viên năm nhất chuyên ngành tiếng Anh tại Sonadezi College, được chọn theo phương pháp lấy mẫu phân tầng dựa trên điểm trung bình các bài kiểm tra tiếng Anh trước đó nhằm đảm bảo tính đại diện và đồng đều về trình độ. Nhóm thực nghiệm (30 sinh viên) được giảng dạy bằng phương pháp kết hợp video ngắn, trong khi nhóm đối chứng (30 sinh viên) học theo phương pháp truyền thống.
Dữ liệu được thu thập qua ba công cụ chính: bài kiểm tra năng lực nói trước và sau khi áp dụng phương pháp, bảng khảo sát thái độ học tập với thang điểm Likert 5 mức, và phỏng vấn bán cấu trúc với giáo viên và sinh viên. Bài kiểm tra năng lực nói gồm ba phần: phát âm và từ vựng (5 điểm), trả lời câu hỏi đơn giản (10 điểm), và mô tả tranh cùng trả lời câu hỏi nâng cao (15 điểm), dựa trên tiêu chuẩn chấm thi IELTS và PETS. Phân tích dữ liệu sử dụng các phương pháp thống kê mô tả, kiểm định độc lập và so sánh trước-sau, đồng thời phân tích nội dung phỏng vấn để làm rõ các khía cạnh định tính.
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Những phát hiện chính
Ảnh hưởng tích cực của video ngắn đến thái độ học tập: Kết quả khảo sát cho thấy điểm trung bình thái độ học tập của nhóm thực nghiệm tăng từ khoảng 3,2 lên 4,1 sau khi áp dụng video ngắn, trong khi nhóm đối chứng chỉ tăng nhẹ từ 3,3 lên 3,5. Sự cải thiện này thể hiện rõ ở cả ba thành phần nhận thức, cảm xúc và hành vi, với mức tăng cao nhất thuộc về thành phần cảm xúc (tăng 30%).
Cải thiện đáng kể năng lực nói tiếng Anh: Điểm trung bình bài kiểm tra năng lực nói của nhóm thực nghiệm tăng từ 18,5 lên 24,7 (tăng 33%), trong khi nhóm đối chứng chỉ tăng từ 18,7 lên 20,1 (tăng 7,5%). Phân tích chi tiết cho thấy sự tiến bộ rõ rệt về phát âm, lưu loát và sử dụng từ vựng trong nhóm thực nghiệm.
Tăng cường sự hứng thú và tham gia học tập: Phỏng vấn giáo viên và sinh viên cho thấy video ngắn giúp tạo môi trường học tập sinh động, kích thích sự tò mò và chủ động của sinh viên. 85% sinh viên nhóm thực nghiệm cho biết họ cảm thấy hứng thú hơn khi học kỹ năng nói với video ngắn.
Khó khăn và thách thức trong quá trình áp dụng: Một số khó khăn được ghi nhận bao gồm việc lựa chọn video phù hợp với trình độ và nội dung bài học, cũng như yêu cầu kỹ năng công nghệ từ phía giáo viên. Tuy nhiên, các thách thức này được giảm thiểu nhờ sự hỗ trợ kỹ thuật và đào tạo chuyên môn.
Thảo luận kết quả
Kết quả nghiên cứu khẳng định vai trò tích cực của video ngắn trong việc nâng cao kỹ năng nói tiếng Anh cho sinh viên năm nhất, phù hợp với các lý thuyết học tập kiến tạo và vi mô, cũng như phương pháp dạy học giao tiếp. Việc sử dụng video ngắn giúp sinh viên tiếp cận ngôn ngữ trong các tình huống thực tế, tăng cường khả năng phản xạ và phát triển toàn diện các kỹ năng ngôn ngữ. So sánh với các nghiên cứu trong và ngoài nước, kết quả này tương đồng với các báo cáo cho thấy video ngắn là công cụ hiệu quả trong việc cải thiện kỹ năng nói và tăng động lực học tập. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ so sánh điểm số trước và sau của hai nhóm, cũng như bảng thống kê mức độ hài lòng và thái độ học tập, giúp minh họa rõ ràng sự khác biệt và tác động của phương pháp.
Đề xuất và khuyến nghị
Tích hợp video ngắn vào chương trình giảng dạy chính khóa: Các trường đại học và cao đẳng nên xây dựng kế hoạch sử dụng video ngắn trong các bài học kỹ năng nói, nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy và tạo môi trường học tập hấp dẫn. Thời gian triển khai đề xuất trong vòng 1-2 học kỳ, do phòng đào tạo phối hợp với khoa ngoại ngữ thực hiện.
Đào tạo nâng cao năng lực công nghệ cho giáo viên: Tổ chức các khóa tập huấn về kỹ năng lựa chọn, biên tập và sử dụng video ngắn trong giảng dạy, giúp giáo viên tự tin áp dụng công nghệ mới. Mục tiêu đạt 80% giáo viên ngoại ngữ được đào tạo trong năm học tiếp theo.
Phát triển kho tài nguyên video ngắn chất lượng: Xây dựng thư viện video ngắn phù hợp với từng trình độ và chủ đề học tập, đảm bảo tính đa dạng và cập nhật. Khoa ngoại ngữ phối hợp với bộ phận công nghệ thông tin để quản lý và cập nhật thường xuyên.
Khuyến khích sinh viên tự học và thực hành qua video: Tạo điều kiện cho sinh viên tiếp cận các nền tảng video ngắn giáo dục, đồng thời tổ chức các hoạt động ngoại khóa, câu lạc bộ tiếng Anh sử dụng video làm công cụ hỗ trợ. Thời gian thực hiện liên tục trong năm học, do phòng công tác sinh viên và khoa ngoại ngữ phối hợp.
Đối tượng nên tham khảo luận văn
Giáo viên tiếng Anh tại các trường đại học, cao đẳng: Nghiên cứu cung cấp phương pháp giảng dạy mới, giúp nâng cao hiệu quả dạy kỹ năng nói và tăng cường sự tương tác trong lớp học.
Nhà quản lý giáo dục và chuyên viên xây dựng chương trình: Tài liệu tham khảo hữu ích để phát triển chính sách và chương trình đào tạo tiếng Anh phù hợp với xu hướng công nghệ và nhu cầu thực tế.
Sinh viên ngành sư phạm tiếng Anh: Giúp hiểu rõ về ứng dụng công nghệ trong giảng dạy, từ đó nâng cao năng lực chuyên môn và sáng tạo trong phương pháp dạy học.
Các nhà nghiên cứu trong lĩnh vực giáo dục ngôn ngữ: Cung cấp dữ liệu thực nghiệm và cơ sở lý thuyết để phát triển các nghiên cứu tiếp theo về ứng dụng video ngắn và công nghệ trong giáo dục ngoại ngữ.
Câu hỏi thường gặp
Video ngắn có thực sự giúp cải thiện kỹ năng nói tiếng Anh không?
Nghiên cứu cho thấy sinh viên sử dụng video ngắn có sự tiến bộ rõ rệt về phát âm, lưu loát và từ vựng, với điểm trung bình bài kiểm tra tăng 33%, so với 7,5% của nhóm đối chứng.Làm thế nào để chọn video ngắn phù hợp cho giảng dạy?
Video cần có độ dài từ 10 giây đến 10 phút, nội dung liên quan đến chủ đề học, phát âm chuẩn, có tính giải trí và phù hợp với trình độ người học để đảm bảo hiệu quả tiếp thu.Giáo viên cần chuẩn bị gì khi áp dụng video ngắn trong lớp?
Ngoài kiến thức chuyên môn, giáo viên cần kỹ năng công nghệ để lựa chọn, chỉnh sửa và tích hợp video vào bài giảng, đồng thời thiết kế các hoạt động tương tác dựa trên nội dung video.Sinh viên có thể học video ngắn ở đâu ngoài giờ học?
Sinh viên có thể truy cập các nền tảng như TikTok, YouTube hoặc các kênh giáo dục chuyên biệt để luyện nghe, nói và mở rộng vốn từ vựng, giúp học tập linh hoạt và hiệu quả.Có những thách thức nào khi sử dụng video ngắn trong giảng dạy?
Khó khăn gồm việc lựa chọn video phù hợp, hạn chế về kỹ năng công nghệ của giáo viên, và cần đảm bảo nội dung không gây xao nhãng. Tuy nhiên, với sự hỗ trợ kỹ thuật và đào tạo, các thách thức này có thể được khắc phục.
Kết luận
- Việc ứng dụng video ngắn trong giảng dạy kỹ năng nói tiếng Anh giúp cải thiện đáng kể thái độ học tập và năng lực nói của sinh viên năm nhất tại Sonadezi College.
- Nghiên cứu đã chứng minh sự tăng trưởng điểm số bài kiểm tra nói lên đến 33% ở nhóm thực nghiệm so với nhóm đối chứng.
- Video ngắn tạo môi trường học tập sinh động, kích thích sự hứng thú và chủ động của người học.
- Các thách thức về lựa chọn video và kỹ năng công nghệ của giáo viên cần được giải quyết thông qua đào tạo và hỗ trợ kỹ thuật.
- Đề xuất tích hợp video ngắn vào chương trình giảng dạy, phát triển kho tài nguyên và nâng cao năng lực giáo viên nhằm tối ưu hóa hiệu quả giảng dạy trong tương lai.
Hành động tiếp theo: Các cơ sở giáo dục nên triển khai thí điểm phương pháp này trong các khóa học tiếp theo, đồng thời tổ chức các khóa đào tạo cho giáo viên để chuẩn bị tốt cho việc áp dụng rộng rãi.