Luận án nghiên cứu sinh học và kỹ thuật sản xuất giống cá chuối hoa Channa maculata

Cá chuối hoa (Channa maculata) là một trong những loài cá nước ngọt thuộc họ cá quả (Channidae). Loài cá này được biết đến với kích thước lớn, thịt ngon và sức sống cao, khiến nó trở thành đối tượng nuôi trồng thủy sản quan trọng. Cá chuối hoa chủ yếu sống ở các sông ngòi, ao hồ và đồng ruộng ngập nước, nơi có nhiều thực vật thủy sinh. Theo các nghiên cứu, cá chuối hoa có mặt ở nhiều quốc gia như Nhật Bản, Trung Quốc, Đài Loan và Philippines. Tuy nhiên, nghiên cứu về loài cá này tại Việt Nam vẫn còn hạn chế, chủ yếu tập trung vào đặc điểm phân loại và một số đặc điểm sinh học cơ bản. Việc nghiên cứu sâu hơn về cá chuối hoa không chỉ giúp bảo tồn nguồn gen mà còn góp phần vào việc phát triển nghề nuôi cá tại Việt Nam.

Nghiên cứu về đặc điểm sinh học của cá chuối hoa cho thấy loài này thuộc nhóm cá ăn động vật, với tỷ lệ chiều dài ruột/chiều dài thân trung bình là 0,58. Thành phần thức ăn chủ yếu của cá chuối hoa là động vật, chiếm 93,54% tổng thức ăn. Cá chuối hoa sinh sản chủ yếu vào tháng 4-6 hàng năm, với sức sinh sản tuyệt đối dao động từ 3.283 trứng/con. Đặc biệt, chiều dài thành thục trung bình đầu tiên ở cá đực và cái là từ 20-25 cm. Những thông tin này không chỉ có giá trị trong việc phát triển kỹ thuật sản xuất giống mà còn giúp nâng cao hiệu quả nuôi trồng thủy sản.

Việc xây dựng kỹ thuật sản xuất giống cá chuối hoa trong điều kiện nhân tạo là rất cần thiết. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, trong nuôi vỗ cá bố mẹ, nguồn thức ăn là cá tạp kết hợp với thức ăn viên công nghiệp có thể nâng cao sức sinh sản và chất lượng trứng. Thời gian tiêm cá đực trước liều quyết định cá cái 24 giờ và khoảng cách giữa liều quyết định và liều sơ bộ là 18 giờ. Kỹ thuật ương cá từ mới nở đến cá giống cũng cần được chú trọng, với mật độ 1,0-1,5 con/l và sử dụng thức ăn viên công nghiệp. Những kết quả này có thể ứng dụng vào thực tế sản xuất giống cá chuối hoa, giúp cung cấp con giống cho người nuôi và thúc đẩy sự đa dạng hóa đối tượng nuôi thủy sản.

Nghiên cứu về cá chuối hoa không chỉ có ý nghĩa khoa học mà còn mang lại giá trị thực tiễn cao. Các dẫn liệu về đặc điểm dinh dưỡng và sinh sản của cá chuối hoa sẽ là nguồn tài liệu tham khảo quý giá cho các nghiên cứu tiếp theo về họ cá quả. Đồng thời, việc bổ sung các thông số kỹ thuật trong sản xuất giống cá chuối hoa sẽ góp phần hình thành quy trình công nghệ sản xuất giống, đáp ứng nhu cầu con giống cho người nuôi và bảo tồn loài cá quý hiếm này. Điều này không chỉ giúp phát triển kinh tế mà còn bảo vệ đa dạng sinh học trong môi trường tự nhiên.