Luận án về điều trị sỏi ống mật chủ ở người cao tuổi bằng nội soi mật tụy ngược dòng

• Tác giả: Dương Xuân Nhương
• Người hướng dẫn: GS. Mai Hồng Bàng
• Trường học: Học viện Quân y
• Chuyên ngành: Y học
• Đề tài: Nghiên cứu điều trị sỏi ống mật chủ ở người cao tuổi bằng nội soi mật tụy ngược dòng
• Loại tài liệu: luận án
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: Hà Nội

• Lời cam đoan
• Lời cảm ơn
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Người cao tuổi và một số vấn đề liên quan đến can thiệp nội soi mật tụy ngược dòng
• 1.2. Đặc điểm bệnh lý của người cao tuổi
• 1.3. Một số vấn đề về vô cảm trong can thiệp ở người cao tuổi
• 1.4. Giải phẫu đường mật- tụy, sinh lý và chức năng của dịch mật
• 1.5. Dịch tễ, phân loại và cơ chế bệnh sinh của sỏi đường mật
• 1.6. Các phương pháp điều trị sỏi ống mật chủ
• 1.7. Nghiên cứu về kết quả điều trị và thành phần hóa học của sỏi ống mật chủ ở người cao tuổi bằng nội soi mật tụy ngược dòng
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Tiêu chuẩn lựa chọn vào nghiên cứu
• 2.3. Tiêu chuẩn loại trừ
• 2.4. Phương pháp nghiên cứu
• 2.5. Thiết kế nghiên cứu
• 2.6. Vật liệu và chất liệu nghiên cứu
• 2.7. Các bước tiến hành
• 2.8. Chuẩn bị bệnh nhân
• 2.9. Chuẩn bị của kíp can thiệp
• 2.10. Thực hiện kỹ thuật nội soi mật tụy ngược dòng
• 2.11. Chuẩn bị mẫu sỏi và phân tích thành phần hóa học của sỏi
• 2.12. Các nội dung nghiên cứu
• 2.13. Màu sắc, tính chất của dịch mật và sỏi
• 2.14. Các kĩ thuật trong can thiệp lấy sỏi và kết quả
• 2.15. Xử lý số liệu
• 2.16. Vấn đề đạo đức trong nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đặc điểm chung của các bệnh nhân nghiên cứu
• 3.2. Đặc điểm tuổi, giới, tiền sử, bệnh mạn tính kết hợp và tình trạng sức khỏe trước can thiệp
• 3.3. Triệu chứng lâm sàng và biến chứng của sỏi khi vào viện
• 3.4. Kết quả xét nghiệm máu và chẩn đoán hình ảnh trước can thiệp
• 3.5. Kết quả nội soi tá tràng và chụp mật- tụy ngược dòng trước can thiệp
• 3.6. Thành phần hóa học của sỏi
• 3.7. Kết quả lấy sỏi qua nội soi mật tụy ngược dòng
• 3.8. Các kĩ thuật can thiệp lấy sỏi ống mật chủ
• 3.9. Kết quả, thời gian can thiệp và thời gian nằm viện
• 3.10. Tỉ lệ và mức độ tai biến
• 3.11. Phương pháp vô cảm và tính chất can thiệp
• 3.12. Các mối liên quan của sỏi ở nhóm I
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. Đặc điểm chung của nhóm nghiên cứu
• 4.2. Đặc điểm về tuổi, giới, tiền sử và bệnh lý mạn tính kết hợp và tình trạng sức khỏe trước can thiệp của bệnh nhân nghiên cứu
• 4.3. Triệu chứng lâm sàng và biến chứng khi vào viện
• 4.4. Kết quả xét nghiệm máu và chẩn đoán hình ảnh trước can thiệp
• 4.5. Kết quả nội soi tá tràng và chụp mật tụy ngược dòng
• 4.6. Thành phần hóa học sỏi của ống mật chủ
• 4.7. Kết quả lấy sỏi ống mật chủ qua nội soi mật tụy ngược dòng
• 4.8. Các kĩ thuật thực hiện trong lấy sỏi ở 2 nhóm
• 4.9. Tỉ lệ thành công, thời gian thực hiện và thời gian nằm viện
• 4.10. Các tai biến, mức độ, nguyên nhân và xử trí
• 4.11. Phương pháp vô cảm và tính chất can thiệp
• 4.12. Các mối liên quan của sỏi ống mật chủ ở nhóm I
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• BỆNH ÁN MINH HỌA
• BỆNH ÁN NGHIÊN CỨU
• DANH SÁCH BỆNH NHÂN NGHIÊN CỨU
• DANH MỤC CÁC CHỮ, KÝ HIỆU VIẾT TẮT TRONG LUẬN ÁN
• DANH MỤC BẢNG
• DANH MỤC BIỂU ĐỒ
• DANH MỤC HÌNH ẢNH

I. Tổng quan về sỏi ống mật chủ

Bệnh lý sỏi ống mật chủ (SOMC) là một trong những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng ở người cao tuổi. Sỏi ống mật chủ thường gây ra các biến chứng nặng nề như nhiễm trùng đường mật, viêm tụy cấp, và thậm chí có thể dẫn đến tử vong. Theo thống kê, khoảng 1/3 người trên 70 tuổi mắc bệnh lý đường mật, trong đó SOMC là phổ biến nhất. Việc điều trị sỏi ống mật chủ ở người cao tuổi gặp nhiều khó khăn do tình trạng sức khỏe kém và sự hiện diện của nhiều bệnh lý mạn tính. Do đó, việc áp dụng các phương pháp điều trị hiệu quả như nội soi mật tụy ngược dòng (ERCP) là rất cần thiết. Phương pháp này không chỉ giúp lấy sỏi mà còn giảm thiểu thời gian nằm viện và chi phí điều trị.

1.1. Đặc điểm bệnh lý ở người cao tuổi

Người cao tuổi thường có nhiều bệnh lý đồng thời, dẫn đến tình trạng sức khỏe kém. Các triệu chứng của bệnh lý đường mật ở người cao tuổi thường không điển hình, dễ bị bỏ qua. Theo nghiên cứu, tỉ lệ mắc các bệnh lý tiêu hóa, đặc biệt là sỏi mật, tăng lên theo độ tuổi. Việc chẩn đoán và điều trị sỏi ống mật chủ ở nhóm đối tượng này cần được thực hiện cẩn thận, với sự chú ý đến các yếu tố như tình trạng sức khỏe tổng quát và khả năng hồi phục sau can thiệp.

1.2. Phương pháp điều trị sỏi ống mật chủ

Có nhiều phương pháp điều trị sỏi ống mật chủ, bao gồm thuốc tan sỏi, phẫu thuật mở, và nội soi mật tụy ngược dòng. Trong đó, ERCP được coi là phương pháp ưu việt nhất hiện nay nhờ vào tính ít xâm lấn, thời gian hồi phục nhanh và tỉ lệ thành công cao. Tuy nhiên, việc lựa chọn phương pháp điều trị cần dựa trên tình trạng sức khỏe của bệnh nhân, đặc biệt là ở người cao tuổi có nhiều bệnh lý mạn tính.

II. Kỹ thuật nội soi mật tụy ngược dòng

Nội soi mật tụy ngược dòng (ERCP) là một kỹ thuật can thiệp quan trọng trong điều trị sỏi ống mật chủ. Kỹ thuật này cho phép bác sĩ tiếp cận và lấy sỏi từ ống mật chủ thông qua đường tiêu hóa. ERCP có nhiều ưu điểm như ít xâm lấn, thời gian hồi phục nhanh và giảm thiểu chi phí điều trị. Tuy nhiên, kỹ thuật này cũng có thể gặp phải một số biến chứng như viêm tụy cấp, nhiễm trùng đường mật, và chảy máu. Do đó, việc thực hiện ERCP cần được thực hiện bởi các bác sĩ có kinh nghiệm và trong điều kiện y tế đảm bảo.

2.1. Quy trình thực hiện ERCP

Quy trình thực hiện ERCP bao gồm các bước chuẩn bị bệnh nhân, thực hiện nội soi, và xử lý sỏi. Bệnh nhân cần được đánh giá tình trạng sức khỏe trước khi can thiệp, bao gồm việc phân loại theo ASA để xác định mức độ rủi ro. Sau khi thực hiện nội soi, bác sĩ sẽ tiến hành lấy sỏi và theo dõi tình trạng bệnh nhân sau can thiệp để phát hiện sớm các biến chứng có thể xảy ra.

2.2. Biến chứng và xử trí

Mặc dù ERCP là một phương pháp an toàn, nhưng vẫn có nguy cơ xảy ra biến chứng. Các biến chứng thường gặp bao gồm viêm tụy cấp, nhiễm trùng đường mật, và chảy máu. Việc phát hiện sớm và xử trí kịp thời các biến chứng này là rất quan trọng để đảm bảo an toàn cho bệnh nhân. Các bác sĩ cần có kế hoạch theo dõi và xử trí phù hợp sau khi thực hiện ERCP.

III. Kết quả nghiên cứu

Nghiên cứu về điều trị sỏi ống mật chủ ở người cao tuổi bằng nội soi mật tụy ngược dòng cho thấy tỉ lệ thành công cao và thời gian hồi phục nhanh. Các bệnh nhân sau can thiệp thường có tình trạng sức khỏe cải thiện rõ rệt. Kết quả cho thấy rằng ERCP là một phương pháp hiệu quả và an toàn cho nhóm đối tượng này. Tuy nhiên, cần tiếp tục nghiên cứu để đánh giá lâu dài về hiệu quả và an toàn của phương pháp này trong điều trị sỏi ống mật chủ ở người cao tuổi.

3.1. Đặc điểm bệnh nhân

Đặc điểm bệnh nhân trong nghiên cứu cho thấy đa số là người cao tuổi có nhiều bệnh lý mạn tính. Tình trạng sức khỏe trước can thiệp ảnh hưởng lớn đến kết quả điều trị. Các bệnh nhân có tình trạng sức khỏe tốt thường có kết quả điều trị khả quan hơn. Việc phân tích đặc điểm bệnh nhân giúp bác sĩ có cái nhìn tổng quát và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.

3.2. Tỉ lệ thành công và biến chứng

Tỉ lệ thành công của ERCP trong điều trị sỏi ống mật chủ ở người cao tuổi đạt mức cao, với ít biến chứng xảy ra. Các biến chứng nếu có thường được phát hiện sớm và xử trí kịp thời. Điều này cho thấy rằng ERCP là một lựa chọn điều trị an toàn và hiệu quả cho người cao tuổi mắc sỏi ống mật chủ.