Luận văn thạc sĩ: Nghiên cứu chế tạo màng bao gói khí quyển biến đổi (MAP) ứng dụng bảo quản vải thiều Lục Ngạn

• Tác giả: Nguyễn Thị Trang
• Người hướng dẫn: Ts. Phạm Thị Thu Hà
• Trường học: Trường Đại học Khoa học Tự nhiên
• Chuyên ngành: Hóa hữu cơ
• Đề tài: Nghiên cứu chế tạo màng bao gói khí quyển biến đổi (MAP) ứng dụng để bảo quản vải thiều Lục Ngạn
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2016
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. Giới thiệu các phương pháp bảo quản rau quả tươi
• 1.2. Nguyên nhân gây tổn thất rau quả sau thu hoạch
• 1.3. Các phương pháp bảo quản rau quả tươi phổ biến hiện nay
• 1.3.1. Nhiệt độ thấp, độ ẩm tương đối (RH) cao
• 1.3.2. Bảo quản bằng hóa chất
• 1.3.3. Bảo quản trong môi trường khí quyển điều khiển CA (Controlled Atmosphere)
• 1.3.4. Bảo quản trong môi trường khí quyển biến đổi MA (Modified Atmosphere)
• 1.3.5. Bảo quản hoa quả bằng lớp phủ ăn được
• 1.3.6. Bảo quản bằng bao gói khí quyển biến đổi (MAP)
• 1.4. Vật liệu và công nghệ chế tạo màng MAP
• 1.4.1. Công nghệ chế tạo màng
• 1.4.2. Vật liệu để chế tạo màng MAP
• 1.5. Ứng dụng màng MAP để bảo quản rau quả sau thu hoạch
• 1.6. Tình hình nghiên cứu bảo quản quả vải trong và ngoài nước
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC NGHIỆM
• 2.1. Nguyên vật liệu, hóa chất
• 2.2. Dụng cụ và thiết bị
• 2.2.1. Thiết bị sử dụng
• 2.3. Các phương pháp phân tích, đánh giá
• 2.3.1. Tỉ lệ hao hụt khối lượng
• 2.3.2. Tỉ lệ hư hỏng
• 2.3.3. Màu sắc vỏ quả
• 2.3.4. Hoạt độ enzym polyphenol oxadies (PPO)
• 2.3.5. Hàm lượng chất khô hòa tan tổng số
• 2.3.6. Hàm lượng đường tổng
• 2.3.7. Hàm lượng vitamin C
• 2.3.8. Hàm lượng axit tổng số
• 2.3.9. Xác định nồng độ khí CO2, O2 bên trong bao gói
• 2.3.10. Chỉ số bệnh do vi sinh vật
• 2.4. Phương pháp tiến hành
• 2.5. Nghiên cứu chế tạo màng MAP
• 2.6. Nghiên cứu ứng dụng màng MAP để bảo quản vải Lục Ngạn
• 2.7. Nghiên cứu biện pháp tiền xử lí kết hợp màng MAP để bảo quản vải
• 2.8. Nghiên cứu loại bỏ vi sinh vật gây hư hỏng bằng phương pháp xử lí nước nóng
• 2.9. Nghiên cứu ổn định màu vỏ quả vải bằng phương pháp hạ pH
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
• 3.1. Nghiên cứu chế tạo màng MAP
• 3.1.1. Ảnh hưởng của các thông số công nghệ đến chiều dày màng
• 3.1.2. Tính chất cơ lí của màng MAP
• 3.1.3. Tính chất nhiệt của màng MAP
• 3.1.4. Phân tích nhiệt trọng lượng (TGA)
• 3.1.5. Nhiệt vi sai quét (DSC)
• 3.1.6. Hình thái học bề mặt
• 3.1.7. Ảnh kính hiển vi điện tử quét (SEM)
• 3.1.8. Ảnh chụp kính hiển vi quang học
• 3.1.9. Độ thấm hơi nước của màng MAP
• 3.2. Nghiên cứu ứng dụng màng MAP để bảo quản vải thiều Lục Ngạn
• 3.2.1. Hao hụt khối lượng và tỉ lệ hư hỏng
• 3.2.2. Đánh giá cảm quan
• 3.2.3. Sự biến đổi hàm lượng khí CO2 và O2 bên trong bao gói
• 3.2.4. Tổng chất rắn hòa tan và axit trong quả
• 3.3. Nghiên cứu các biện pháp tiền xử lí kết hợp màng MAP để bảo quản vải
• 3.4. Nghiên cứu loại bỏ vi sinh vật gây hư hỏng bằng phương pháp xử lí nước nóng
• 3.4.1. Tỉ lệ hư hỏng
• 3.4.2. Chỉ số màu sắc
• 3.4.3. Chỉ số bệnh do vi sinh vật
• 3.5. Nghiên cứu ổn định màu vỏ quả vải bằng phương pháp hạ pH
• 3.5.1. Nghiên cứu ổn định màu vỏ quả vải bằng dung dịch axit oxalic
• 3.5.2. Nghiên cứu ổn định màu vỏ quả vải bằng dung dịch axit citric
• 3.5.3. Nghiên cứu ổn định màu vỏ quả vải bằng dung dịch axit clohidric
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về nghiên cứu màng bao gói khí quyển biến đổi để bảo quản vải thiều Lục Ngạn

Nghiên cứu chế tạo màng bao gói khí quyển biến đổi (MAP) là một trong những giải pháp hiệu quả nhằm bảo quản vải thiều Lục Ngạn. Vải thiều là một loại trái cây đặc sản của Việt Nam, nổi tiếng với hương vị ngọt ngào và giá trị dinh dưỡng cao. Tuy nhiên, việc bảo quản vải thiều sau thu hoạch gặp nhiều khó khăn do tính chất dễ hỏng của nó. Màng bao gói khí quyển biến đổi giúp duy trì chất lượng và kéo dài thời gian bảo quản của vải thiều, từ đó nâng cao giá trị kinh tế cho nông dân.

1.1. Tầm quan trọng của vải thiều Lục Ngạn trong nông nghiệp Việt Nam

Vải thiều Lục Ngạn không chỉ là một sản phẩm nông sản chủ lực mà còn là biểu tượng văn hóa của vùng Bắc Giang. Việc bảo quản tốt vải thiều sẽ giúp nâng cao giá trị xuất khẩu và tạo công ăn việc làm cho người dân địa phương.

1.2. Các phương pháp bảo quản truyền thống và hạn chế của chúng

Các phương pháp bảo quản truyền thống như bảo quản lạnh hay sử dụng hóa chất thường gặp nhiều hạn chế, như làm giảm chất lượng sản phẩm và gây hại cho sức khỏe người tiêu dùng. Do đó, cần tìm kiếm các giải pháp mới hiệu quả hơn.

II. Vấn đề và thách thức trong bảo quản vải thiều Lục Ngạn

Vải thiều Lục Ngạn thường gặp phải tình trạng hư hỏng cao sau thu hoạch, với tỷ lệ tổn thất có thể lên tới 20-80%. Nguyên nhân chính là do quá trình hô hấp và trao đổi chất của trái cây vẫn tiếp tục diễn ra, dẫn đến sự giảm chất lượng nhanh chóng. Việc áp dụng công nghệ bảo quản hiện đại là cần thiết để giảm thiểu tổn thất này.

2.1. Nguyên nhân gây hư hỏng vải thiều sau thu hoạch

Hầu hết các loại trái cây, bao gồm vải thiều, đều trải qua quá trình hô hấp và trao đổi chất sau khi thu hoạch. Điều này dẫn đến sự giảm chất lượng và hư hỏng nếu không có biện pháp bảo quản kịp thời.

2.2. Tác động của điều kiện môi trường đến chất lượng vải thiều

Nhiệt độ và độ ẩm là hai yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến chất lượng vải thiều. Điều kiện bảo quản không phù hợp có thể làm tăng tỷ lệ hư hỏng và giảm giá trị thương mại của sản phẩm.

III. Phương pháp chế tạo màng bao gói khí quyển biến đổi MAP

Chế tạo màng bao gói khí quyển biến đổi là một quy trình phức tạp, bao gồm việc lựa chọn vật liệu và công nghệ phù hợp. Màng MAP được thiết kế để kiểm soát thành phần khí bên trong bao gói, từ đó kéo dài thời gian bảo quản và duy trì chất lượng sản phẩm.

3.1. Vật liệu sử dụng trong chế tạo màng MAP

Các loại vật liệu như polyethylene, polypropylene và các polymer sinh học thường được sử dụng để chế tạo màng MAP. Việc lựa chọn vật liệu phù hợp sẽ ảnh hưởng lớn đến hiệu quả bảo quản.

3.2. Quy trình công nghệ chế tạo màng MAP

Quy trình chế tạo màng bao gói khí quyển biến đổi bao gồm các bước như trộn, đùn, và thổi màng. Mỗi bước đều cần được kiểm soát chặt chẽ để đảm bảo chất lượng màng đạt yêu cầu.

IV. Ứng dụng màng MAP trong bảo quản vải thiều Lục Ngạn

Màng bao gói khí quyển biến đổi đã được áp dụng thành công trong việc bảo quản vải thiều Lục Ngạn. Nghiên cứu cho thấy rằng việc sử dụng màng MAP giúp giảm tỷ lệ hư hỏng và duy trì chất lượng sản phẩm trong thời gian dài.

4.1. Kết quả nghiên cứu ứng dụng màng MAP

Nghiên cứu cho thấy rằng vải thiều được bảo quản bằng màng MAP có tỷ lệ hư hỏng thấp hơn so với các phương pháp bảo quản truyền thống. Điều này chứng tỏ hiệu quả của công nghệ này trong việc kéo dài thời gian bảo quản.

4.2. Đánh giá cảm quan và chất lượng vải thiều sau bảo quản

Các chỉ số cảm quan như màu sắc, độ cứng và hương vị của vải thiều được bảo quản bằng màng MAP đều đạt yêu cầu cao, cho thấy sự thành công của phương pháp này trong việc duy trì chất lượng sản phẩm.

V. Kết luận và triển vọng tương lai của nghiên cứu

Nghiên cứu chế tạo màng bao gói khí quyển biến đổi để bảo quản vải thiều Lục Ngạn đã mở ra hướng đi mới cho ngành nông nghiệp Việt Nam. Việc áp dụng công nghệ này không chỉ giúp giảm thiểu tổn thất sau thu hoạch mà còn nâng cao giá trị kinh tế cho nông sản.

5.1. Tương lai của công nghệ bảo quản nông sản

Công nghệ bảo quản nông sản sẽ tiếp tục phát triển, với nhiều nghiên cứu mới nhằm cải thiện hiệu quả và giảm chi phí. Màng MAP sẽ là một trong những giải pháp chủ đạo trong tương lai.

5.2. Khuyến nghị cho nông dân và doanh nghiệp

Nông dân và doanh nghiệp cần chủ động áp dụng công nghệ bảo quản hiện đại như màng MAP để nâng cao chất lượng sản phẩm và đáp ứng nhu cầu thị trường. Việc đầu tư vào công nghệ sẽ mang lại lợi ích lâu dài cho ngành nông nghiệp.