I. Tổng Quan Về Nâng Cao Chất Lượng Công Chức Quận 1
Từ xưa đến nay, nguồn nhân lực luôn đóng vai trò quan trọng trong các cơ quan, tổ chức. Mặc dù trang thiết bị, tài sản, nguồn tài chính là những yếu tố mà tổ chức đều cần phải có, nhưng trong đó yếu tố nguồn nhân lực là yếu tố quan trọng nhất vì nguồn nhân lực có làm việc hiệu quả thì tổ chức mới đạt được mục tiêu. Bài học thực tiễn từ nhiều các quốc gia khác trên thế giới đều cho thấy: đất nước phát triển là chủ yếu có nguồn nhân lực tốt, đặc biệt là đội ngũ cán bộ, công chức. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng khẳng định “Cán bộ là cái gốc của công việc”, người đặc biệt quan tâm đến công tác cán bộ, việc thành hay bại đều là ở cán bộ. Tại Việt Nam, cấp phường là một cấp trong hệ thống hành chính bốn cấp của Nhà nước Việt Nam. Trong đó, đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường mắt xích chính trong việc thực hiện chức năng làm cầu nối giữa Đảng với nhân dân, giữa người dân với Nhà nước. Là những người trực tiếp tuyên truyền, phổ biến, vận động và tổ chức nhân dân thực hiện đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước tại địa phương, giải quyết mọi nhu cầu chính đáng của người dân, bảo đảm sự phát triển kinh tế của địa phương, duy trì ANTT, ATXH trên địa bàn phường. Quá trình đổi mới đất nước muốn thành công phải tạo sự chuyển biến tích cực từ cấp cơ sở, mà sự chuyển biến đó lại phụ thuộc rất nhiều ở chất lượng đội ngũ cán bộ, đặc biệt là CCP. Bên cạnh đó, Quận 1 là quận trung tâm của thành phố Hồ Chí Minh, có nhiều đóng góp to lớn cho sự phát triển chung của thành phố. Quận 1 sau hơn 40 năm hình thành và nỗ lực phát triển đã từng bước nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân trong quận.
1.1. Tầm quan trọng của đội ngũ công chức cấp phường
Đội ngũ công chức cấp phường đóng vai trò then chốt trong việc thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đến người dân. Họ là cầu nối trực tiếp giữa chính quyền và người dân, chịu trách nhiệm giải quyết các vấn đề dân sinh, đảm bảo an ninh trật tự, và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, “Cán bộ là cái gốc của công việc”, nhấn mạnh tầm quan trọng của đội ngũ cán bộ, công chức trong sự thành công của mọi công việc.
1.2. Vai trò của công chức trong sự phát triển Quận 1
Quận 1 là trung tâm kinh tế, văn hóa, chính trị của TP.HCM, đòi hỏi đội ngũ công chức có trình độ chuyên môn cao, năng lực quản lý tốt, và tinh thần trách nhiệm cao. Chất lượng công chức ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả hoạt động của bộ máy hành chính, sự hài lòng của người dân, và sự phát triển bền vững của quận. Cần đánh giá khách quan, toàn diện thực trạng đội ngũ công chức để có giải pháp phù hợp.
II. Thách Thức và Vấn Đề Của Công Chức Cấp Phường Quận 1
Tuy nhiên, đứng trước yêu cầu nhiệm vụ mới công chức phường còn bộc lộ nhiều yếu kém về phẩm chất, năng lực còn thấp. Do đó, việc xem xét, đánh giá một cách khách quan, toàn diện thực trạng lực lượng công chức cấp phường và đề xuất một số các giải pháp thiết thực nhằm đổi mới, nâng cao chất lượng CCP của Quận 1 có đủ phẩm chất, trình độ năng lực để phục vụ nhân dân, thực hiện tốt nhiệm vụ của cơ quan đơn vị phân công phụ trách cũng như hoàn thành mục tiêu chung của cơ quan, đơn vị là việc cần thiết hiện nay. Xuất phát từ những lý do trên, tôi lựa chọn đề tài “Nâng cao chất lượng công chức cấp phường ở Quận 1, thành phố Hồ Chí Minh” để làm đề tài nghiên cứu.
2.1. Thực trạng năng lực và kỹ năng của công chức
Nhiều công chức còn thiếu kỹ năng chuyên môn, kỹ năng mềm, và khả năng ứng dụng công nghệ thông tin vào công việc. Năng lực giải quyết vấn đề, phối hợp công tác, và giao tiếp với người dân còn hạn chế. Điều này ảnh hưởng đến hiệu quả công việc và sự hài lòng của người dân. Cần có đánh giá chi tiết về năng lực và kỹ năng của công chức để có chương trình đào tạo, bồi dưỡng phù hợp.
2.2. Phẩm chất đạo đức và tinh thần trách nhiệm của công chức
Vẫn còn tình trạng công chức thiếu tinh thần trách nhiệm, thái độ phục vụ chưa tốt, thậm chí có hành vi nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân. Phẩm chất đạo đức của một số công chức chưa đáp ứng yêu cầu, gây ảnh hưởng đến uy tín của cơ quan nhà nước. Cần tăng cường công tác giáo dục đạo đức công vụ, kiểm tra, giám sát, và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.
III. Cách Đổi Mới Đào Tạo Bồi Dưỡng Công Chức Phường Quận 1
Chất lượng đội ngũ CCP không còn là vấn đề mới, ở nhiều nước trên thế giới đội ngũ CBCC trong bộ máy nhà nước là chủ đề nghiên cứu của nhiều môn khoa học như: chính trị học, quản lý công.nhưng chất lượng đội ngũ công chức luôn là đề tài có tính thời sự và cũng không kém phần phức tạp. Vấn đề này đã được nhiều nhà khoa học, nhà quản lý, hoạch định chính sách và hoạt động thực tiễn tập trung đi sâu nghiên cứu, tìm tòi, khảo sát. Đã có nhiều công trình được công bố dưới những góc độ, mức độ, hình thức thể hiện khác nhau, tiêu biểu của các tác giả: Bùi Đình Phong (2002) đã thể hiện một cách khá toàn diện về “những tư tưởng chủ đạo của Chủ tịch Hồ Chí minh về công tác cán bộ như tuyển dụng, bố trí, sử dụng, đào tạo, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ”.
3.1. Xây dựng chương trình đào tạo sát với thực tế công việc
Chương trình đào tạo cần tập trung vào các kỹ năng cần thiết cho công việc hàng ngày của công chức, như kỹ năng giao tiếp, giải quyết thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin, và quản lý hồ sơ. Nội dung đào tạo cần được cập nhật thường xuyên để đáp ứng yêu cầu của cải cách hành chính và sự phát triển của xã hội. PGS Nguyễn Phú Trọng, Trần Xuân Sầm (2003) nội dung luận cứ đưa ra cơ sở lý luận trong sử dụng tiêu chuẩn cán bộ của Đảng phù hợp với từng giai đoạn cách mạng, các quan điểm và phương hướng trong việc nâng cao chất lượng công tác cán bộ.
3.2. Bồi dưỡng kỹ năng mềm và đạo đức công vụ cho công chức
Cần tăng cường bồi dưỡng kỹ năng mềm như kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm, giải quyết xung đột, và tư duy phản biện. Đồng thời, cần chú trọng giáo dục đạo đức công vụ, nâng cao ý thức trách nhiệm, và tinh thần phục vụ người dân. TS Thang Văn Phúc & cộng sự (2004) đã nghiên cứu về tổ chức nhà nước, bộ máy hành chính, lịch sử nền công vụ, chế độ quản lý công chức ở tám nước có nền kinh tế phát triển trên thế giới: Trung Quốc, Thái Lan, Nhật Bản, Liên Bang Nga, Cộng Hòa Pháp, Cộng hòa Liên bang Đức, Vương quốc Anh, Mỹ.
IV. Phương Pháp Tuyển Dụng và Sử Dụng Công Chức Cấp Phường Mới
TS Thang Văn Phúc và TS Nguyễn Minh Phương (2004) trên cơ sở nghiên cứu các quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và của Đảng Cộng sản Việt Nam về vai trò, vị trí người cán bộ cách mạng, cũng như yêu cầu đào tạo, xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức; tìm hiểu những bài học kinh nghiệm về việc tuyển chọn và sử dụng nhân tài trong suốt quá trình lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc ta, cũng như kinh nghiệm xây dựng nền công vụ chính quy hiện đại của đất nước trong khu vực và trên thế giới. Từ đó xác định các yêu cầu, tiêu chuẩn của cán bộ, công chức đáp ứng đòi hỏi của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân.
4.1. Đổi mới quy trình tuyển dụng công chức
Cần xây dựng quy trình tuyển dụng minh bạch, công khai, và cạnh tranh. Áp dụng các hình thức thi tuyển đa dạng, đánh giá toàn diện năng lực và phẩm chất của ứng viên. Ưu tiên những người có trình độ chuyên môn cao, kinh nghiệm thực tế, và tinh thần phục vụ cộng đồng. Trong cuốn sách Quản lý nguồn nhân lực (1995) Paul Hersey và Ken Blanc Hard đã bàn về vấn đề tạo động lực làm việc từ cách tiếp cận tâm lý học hành vi.
4.2. Bố trí và sử dụng công chức phù hợp với năng lực
Cần bố trí công chức vào các vị trí phù hợp với trình độ chuyên môn, kỹ năng, và kinh nghiệm của họ. Tạo điều kiện cho công chức phát huy tối đa năng lực sáng tạo và đóng góp vào sự phát triển của địa phương. Luận án tiến sĩ, đề tài “Hoàn thiện việc xây dựng đội ngũ công chức hành chính nhà nước chuyên nghiệp ở Việt Nam” của Nghiên cứu sinh Chu Xuân Khánh (2010) chủ yếu đề cập đến những quan niệm về công chức Nhà nước một số quốc gia khác nhau, làm cơ sở cho việc phân tích, so sánh với thực tiễn ở Việt Nam, từ đó góp phần vào việc hệ thống hóa cơ sở lý luận về đội ngũ công chức hành chính Nhà nước và tính chuyên nghiệp của đội ngũ này.
V. Ứng Dụng Nghiên Cứu Đánh Giá Chất Lượng Công Chức Quận 1
Chương trình nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho hệ thống chính trị thành phố (Chương trình hành động số 19-CTrHĐ/TU ngày 31/10/2016 của Thành ủy TPHCM về thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành phố lần thứ X về Chương trình nâng cao chất lượng nguồn nhân lực giai đoạn 2016 – 2020) chỉ ra rằng: “Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trong hệ thống chính trị, trước tiên là đội ngũ lãnh đạo, quản lý các cấp, từ cấp thành phố đến cơ sở. Xây dựng đội ngũ cán bộ trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, có phẩm chất đạo đức, trình độ, năng lực chuyên môn đáp ứng yêu cầu chức danh và vị trí việc làm; nắm vững đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật nhà nước; có năng lực tổ chức thực hiện và giải quyết tốt các vấn đề thực tiễn trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, góp phần hoàn thành các mục tiêu xây dựng, bảo vệ, phát triển thành phố đến năm 2020 và những năm tiếp theo”.
5.1. Xây dựng hệ thống đánh giá công chức khách quan
Cần xây dựng hệ thống đánh giá công chức dựa trên kết quả công việc thực tế, sự hài lòng của người dân, và ý kiến đánh giá của đồng nghiệp. Sử dụng các công cụ đánh giá đa dạng, đảm bảo tính khách quan, minh bạch, và công bằng. TS Hoàng Minh Lợi (2018) nêu rõ “những vấn đề then chốt và hiệu quả của tác động chính sách phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao tại 02 quốc gia là Nhật Bản và Hàn Quốc.
5.2. Sử dụng kết quả đánh giá để bồi dưỡng và khen thưởng
Kết quả đánh giá cần được sử dụng để xây dựng kế hoạch bồi dưỡng nâng cao năng lực cho công chức. Đồng thời, cần có cơ chế khen thưởng xứng đáng cho những công chức có thành tích xuất sắc, tạo động lực cho họ cống hiến và phát triển. Trong cuốn sách Luật thi đua khen thưởng, luật cán bộ, công chức và luật viên chức (2020) nêu rõ về các quy định mới về thi đua khen thưởng, hướng dẫn thực hiện thi đua, khen thưởng và các quy định liên quan đến cán bộ, công chức, viên chức như: tiêu chuẩn, nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm, khen thưởng, kỷ luật…các quy định mới về tuyển dụng, sử dụng và quản lý công chức.
VI. Kết Luận Tầm Quan Trọng Nâng Cao Chất Lượng Công Chức
Các tác giả đều đã phân tích một cách hệ thống và tương đối toàn diện về các vấn đề có liên quan đến cán bộ, công chức và đặc biệt là chất lượng công chức nói chung dưới góc độ lý luận cũng như sự vận dụng lý luận đó vào tình hình thực tiễn, đó đều là những công trình, sản phẩm của trí tuệ có giá trị và ý nghĩa về mặt lý luận và thực tiễn, là cơ sở kết thừa cho việc nghiên cứu tiếp theo. Tuy nhiên, trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 tạo ra những tác động ngày càng rõ ràng, mang đến những cơ hội; đồng thời, đặt ra những thách thức nhất định đối với đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường thì vấn đề nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp phường vẫn hết sức cấp thiết. Việc nghiên cứu trực tiếp về vấn đề nâng cao chất lượng công chức phường ở Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh vẫn chưa có công trình nghiên cứu nào. Vì vậy, việc chọn nghiên cứu đề tài này mang ý nghĩa lý luận và thực tiễn, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị cơ sở Quận 1 hiện nay.
6.1. Tóm tắt các giải pháp nâng cao chất lượng công chức
Các giải pháp nâng cao chất lượng công chức bao gồm đổi mới đào tạo, tuyển dụng, đánh giá, và chế độ đãi ngộ. Cần xây dựng môi trường làm việc chuyên nghiệp, tạo điều kiện cho công chức phát huy năng lực và cống hiến. Lê Thị Lan Anh & Nguyễn Thị Hương (2020) cho rằng: nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong thời kỳ mới, việc xây dựng một đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có chất lượng là vấn đề quan trọng và cấp thiết.
6.2. Triển vọng và kiến nghị cho tương lai
Cần tiếp tục nghiên cứu và áp dụng các giải pháp mới để nâng cao chất lượng công chức, đáp ứng yêu cầu của sự phát triển. Đề xuất các chính sách hỗ trợ công chức học tập, nâng cao trình độ, và phát triển bản thân. Mai Đắc Biên (2020) chỉ ra quá trình hình thành và phát triển công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ ngành Kiểm sát; phương pháp đào tạo để thực hiện nhiệm vụ, nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng và đưa ra những định hướng quan trọng trong công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ của Trường Đại học Kiểm sát Hà Nội.
