I. Tổng Quan Về Kiểm Soát Chi Thường Xuyên Tại KBNN Cẩm Phả
Chi thường xuyên đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hoạt động của bộ máy nhà nước, đảm bảo an ninh, an toàn xã hội và sự toàn vẹn lãnh thổ. Việc kiểm soát hiệu quả chi thường xuyên có ý nghĩa then chốt trong việc phân phối và sử dụng hợp lý nguồn lực tài chính quốc gia, cân bằng giữa tích lũy và tiêu dùng. Nếu kiểm soát không tốt, chi thường xuyên có thể trở thành gánh nặng cho ngân sách, hạn chế nguồn lực đầu tư phát triển. KBNN Cẩm Phả là đơn vị chịu trách nhiệm kiểm soát chi thường xuyên từ nguồn ngân sách nhà nước trên địa bàn. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại những hạn chế như kiểm soát chưa thực sự hiệu quả, gây thất thoát, lãng phí ngân sách. Do đó, việc đổi mới và tăng cường kiểm soát chi thường xuyên là vô cùng quan trọng.
1.1. Chi Thường Xuyên và Vai Trò Trong Ngân Sách Nhà Nước
Chi thường xuyên là quá trình phân bổ và sử dụng thu nhập từ các quỹ tài chính công nhằm đáp ứng các nhu cầu chi gắn liền với việc thực hiện các nhiệm vụ thường xuyên của nhà nước về quản lý kinh tế – xã hội. Nguồn lực tài chính trang trải cho các khoản chi thường xuyên được phân bố tương đối đều giữa các quý trong năm, giữa các tháng trong quý, giữa các năm trong kỳ kế hoạch. Việc sử dụng kinh phí thường xuyên chủ yếu chi cho con người, sự việc nên nó không làm tăng thêm tài sản hữu hình của quốc gia.
1.2. Sự Cần Thiết Của Kiểm Soát Chi Thường Xuyên Hiệu Quả
Kiểm soát chi thường xuyên là việc kiểm tra, xem xét các căn cứ, điều kiện cần và đủ theo quy định của Nhà nước để xuất quỹ NSNN chi trả theo yêu cầu của các đơn vị sử dụng ngân sách các khoản kinh phí thực hiện nhiệm vụ thường xuyên theo các chính sách, chế độ, định mức chi tiêu do Nhà nước quy định dựa trên cơ sở những nguyên tắc, hình thức và phương pháp quản lý tài chính trong từng thời kì. Trong nhiều năm trở lại đây chi thường xuyên vẫn chiếm trên 70% tổng chi ngân sách nhà nước.Khi mà khả năng của NSNN còn rất hạn hẹp mà nhu cầu chi cho phát triển kinh tế - xã hội lại lớn mà ngày càng tăng cao.
II. Thực Trạng Kiểm Soát Chi Thường Xuyên Tại KBNN Cẩm Phả
Công tác kiểm soát chi thường xuyên tại KBNN Cẩm Phả diễn ra theo quy trình quản lý ngân sách nhà nước, bao gồm kiểm soát lập dự toán, chấp hành chi và quyết toán chi. Tuy nhiên, theo Thanh tra KBNN tỉnh Quảng Ninh, tỷ lệ chi sai gây thất thoát ngân sách tại KBNN Cẩm Phả vẫn còn tồn tại. Điều này cho thấy quy trình kiểm soát hiện tại chưa thực sự hiệu quả, chưa tạo sự chủ động cho các đơn vị sử dụng ngân sách và còn rườm rà. Việc phân công nhiệm vụ kiểm soát chi thường xuyên trong hệ thống kho bạc đã tương đối rõ ràng, nhưng vẫn cần cải thiện để nâng cao hiệu quả.
2.1. Quy Trình Kiểm Soát Chi Thường Xuyên Hiện Hành
Kiểm soát chi thường xuyên NSNN qua KBNN cấp huyện đươc diễn ra ở tất cả các khâu của chu trình quản lý NSNN bao gồm 3 khâu theo thứ tự như sau: kiểm soát công tác lập dự toán, kiểm soát chấp hành chi thường xuyên NSNN, kiểm soát quyết toán chi NSNN. Kiểm soát công tác lập dự toán chi thường xuyên: KBNN cấp huyện phối hợp với cơ quan Tài chính cùng cấp, đóng góp ý kiến cho cơ quan tài chính về các dự toán ngân sách trước khi trình HĐND phê duyệt.
2.2. Đánh Giá Hiệu Quả Kiểm Soát Chi Ngân Sách Hiện Tại
Mặc dù đã có nhiều nỗ lực trong công tác, nhưng trong quá trình thực hiện công tác kiểm soát chi thường xuyên qua KBNN Cẩm Phả vẫn còn những tồn tại, hạn chế, như kiểm soát chi chưa thực sự hiệu quả, theo phòng Thanh tra KBNN tỉnh Quảng Ninh tỷ lệ chi sai gây thất thoát, lãng phí NSNN tại KBNN Cẩm Phả giai đoạn 2016-2018 xấp xỉ 0.03% tổng số chi , chưa tạo sự chủ động cho các đơn vị quan hệ ngân sách trong sử dụng kinh phí từ nguồn NSNN,chưa tạo điều kiện tốt nhất cho khách hàng, quy trình còn rườm ra.
III. Phân Tích Các Nhân Tố Ảnh Hưởng Đến Kiểm Soát Chi Tại Cẩm Phả
Công tác kiểm soát chi thường xuyên tại KBNN Cẩm Phả chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, bao gồm cả yếu tố chủ quan (bên trong) và khách quan (bên ngoài). Các yếu tố chủ quan liên quan đến năng lực cán bộ, quy trình nghiệp vụ và cơ sở vật chất kỹ thuật của KBNN. Các yếu tố khách quan bao gồm cơ chế chính sách, trình độ quản lý tài chính của các đơn vị sử dụng ngân sách, và tình hình kinh tế - xã hội của thành phố Cẩm Phả. Việc phân tích kỹ lưỡng các yếu tố này là cơ sở để đề xuất các giải pháp phù hợp.
3.1. Các Yếu Tố Chủ Quan Tác Động Đến Kiểm Soát Chi
Nhóm nhân tố bên trong (chủ quan) . Nhóm nhân tố bên trong (chủ quan) . Đánh giá những kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân của hạn chế về công tác kiểm soát chi thường xuyên qua KBNN Cẩm Phả . Những kết quả đạt được . Những tồn tại, hạn chế . Nguyên nhân của hạn chế .
3.2. Ảnh Hưởng Của Yếu Tố Khách Quan Đến Hiệu Quả Kiểm Soát
Nhóm nhân tố bên ngoài (khách quan) . Đánh giá những kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân của hạn chế về công tác kiểm soát chi thường xuyên qua KBNN Cẩm Phả . Những kết quả đạt được . Những tồn tại, hạn chế . Nguyên nhân của hạn chế .
IV. Giải Pháp Hoàn Thiện Kiểm Soát Chi Thường Xuyên Tại KBNN
Để nâng cao hiệu quả kiểm soát chi thường xuyên tại KBNN Cẩm Phả, cần có các giải pháp đồng bộ, bao gồm nâng cao vị thế và phân công lại nhiệm vụ trong hệ thống tài chính, trau dồi kỹ năng cho đội ngũ cán bộ, nâng cấp cơ sở vật chất kỹ thuật, nâng cao chất lượng dự toán, và xây dựng hệ thống chế độ, tiêu chuẩn, định mức chi hợp lý. Các giải pháp này cần được thực hiện đồng bộ và có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành.
4.1. Nâng Cao Năng Lực Cán Bộ Kiểm Soát Chi Ngân Sách
Trau dồi kỹ năng giao dịch khách hàng và xử lý tình huống cho đội ngũ cán bộ. Thường xuyên đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao phẩm chất chính trị, đạo đức cán bộ.3 Nâng cấp cơ sở vật chất, kĩ thuật KBNN Cẩm Phả. Nâng cao chất lượng dự toán: .
4.2. Hoàn Thiện Cơ Chế Chính Sách Kiểm Soát Chi Thường Xuyên
Nâng cao ý thức chấp hành luật NSNN và trình độ quản lý tài chính cho các đơn vị sử dụng NSNN ở Cẩm Phả: .6 Xây dựng hệ thống chế độ, tiêu chuẩn, định mức chi thường xuyên NSNN đồng bộ, hợp lý, kịp thời, sát với thực tế: . Đối với Chính Phủ. Đối với Bộ Tài chính . Đối với KBNN Trung ương . Đối với UBND tỉnh Quảng Ninh .
V. Ứng Dụng Công Nghệ Số Trong Kiểm Soát Chi Tại KBNN Cẩm Phả
Việc ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong công tác kiểm soát chi thường xuyên tại KBNN Cẩm Phả là xu hướng tất yếu. Điều này giúp tăng cường tính minh bạch, giảm thiểu sai sót, và nâng cao hiệu quả hoạt động. Các giải pháp công nghệ có thể được áp dụng trong quản lý dự toán, kiểm soát hồ sơ chứng từ, và thanh toán điện tử. Tuy nhiên, cần đảm bảo an ninh mạng và đào tạo cán bộ để sử dụng hiệu quả các công cụ công nghệ.
5.1. Số Hóa Quy Trình Kiểm Soát Chi Ngân Sách Nhà Nước
Cần đẩy mạnh số hóa quy trình kiểm soát chi ngân sách nhà nước, từ khâu lập dự toán đến khâu thanh quyết toán. Điều này giúp giảm thiểu thời gian xử lý, tăng cường tính minh bạch và giảm thiểu rủi ro sai sót.
5.2. Đảm Bảo An Ninh Mạng Trong Ứng Dụng Công Nghệ
Khi ứng dụng công nghệ thông tin, cần đặc biệt chú trọng đến vấn đề an ninh mạng. Cần có các biện pháp bảo mật để bảo vệ dữ liệu và hệ thống khỏi các cuộc tấn công mạng.
VI. Đề Xuất Giải Pháp Nâng Cao Hiệu Quả Kiểm Soát Chi Tại Cẩm Phả
Để nâng cao hiệu quả kiểm soát chi thường xuyên tại KBNN Cẩm Phả, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa các cấp, các ngành. Các giải pháp cần tập trung vào hoàn thiện cơ chế chính sách, nâng cao năng lực cán bộ, ứng dụng công nghệ thông tin, và tăng cường kiểm tra giám sát. Đồng thời, cần có sự tham gia của cộng đồng và xã hội trong việc giám sát chi tiêu công, đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm giải trình.
6.1. Tăng Cường Kiểm Tra Giám Sát Chi Tiêu Công
Cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát chi tiêu công, đặc biệt là các khoản chi có nguy cơ thất thoát, lãng phí. Đồng thời, cần xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.
6.2. Phát Huy Vai Trò Giám Sát Của Cộng Đồng
Cần phát huy vai trò giám sát của cộng đồng trong chi tiêu công. Điều này giúp tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm giải trình.