Hình thành năng lực tự đọc hiểu văn bản văn học cho học sinh trung học cơ sở

• Tác giả: Nguyễn Thị Nguyệt
• Người hướng dẫn: PGS.TS Đỗ Ngọc Thống
• Trường học: Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Lý luận và phương pháp dạy học Văn - Tiếng Việt
• Đề tài: Hình thành năng lực tự đọc – hiểu văn bản văn học cho học sinh trung học cơ sở qua hệ thống bài tập
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ khoa học giáo dục
• Năm xuất bản: 2015
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỞ ĐẦU. MỞ ĐẦU
• 1.1. Lý do chọn đề tài
• 1.2. Lịch sử vấn đề
• 1.3. Phạm vi, mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
• 1.4. Phƣơng pháp nghiên cứu
• 2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
• 2.1. Năng lực và phân loại năng lực
• 2.2. Năng lực đọc – hiểu và năng lực tự đọc - hiểu văn bản văn học
• 2.3. Định hướng xây dựng câu hỏi, bài tập đánh giá năng lực học sinh
• 2.4. Vai trò của hệ thống bài tập hình thành năng lực tự đọc - hiểu văn bản thơ trữ tình
• 2.5. Thơ trữ tình và đặc điểm của văn bản thơ trữ tình
• 2.6. Phương pháp đọc – hiểu văn bản thơ trữ tình trong chương trình sách giáo khoa Ngữ văn 7
• 3. CƠ SỞ THỰC TIỄN
• 3.1. Việc dạy – học trong hình thành năng lực tự đọc - hiểu văn bản thơ trữ tình
• 3.2. Nhận xét hệ thống bài tập đọc – hiểu văn bản thơ trữ tình trong sách giáo khoa, sách bài tập và bài tập trên lớp của giáo viên
• 3.3. Mối quan hệ giữa bài tập trong sách giáo khoa, sách bài tập Ngữ văn 7 và bài tập hình thành năng lực tự đọc – hiểu văn bản thơ trữ tình
• 4. HỆ THỐNG BÀI TẬP NHẰM HÌNH THÀNH NĂNG LỰC TỰ ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN THƠ TRỮ TÌNH CHO HỌC SINH THCS
• 4.1. Đặc điểm hệ thống bài tập theo yêu cầu phát triển năng lực
• 4.2. Những yêu cầu xây dựng hệ thống bài tập theo hướng phát triển năng lực tự đọc – hiểu văn bản thơ trữ tình
• 4.3. Xây dựng hệ thống bài tập cần có tính linh hoạt, tính gợi dẫn
• 4.4. Bài tập được đưa ra cần tuân thủ theo mạch logic, gợi tả tâm hồn, nhịp điệu riêng của văn bản thơ trữ tình
• 4.5. Bài tập phải huy động, vận dụng được vốn hiểu biết vốn có của HS
• 4.6. Xoáy vào trọng tâm bài học và phù hợp với đặc trưng thơ trữ tình
• 4.7. Bài tập phải thu hút, lôi cuốn HS tham gia hứng thú
• 4.8. Đa dạng hóa hệ thống bài tập hình thành năng lực tự đọc – hiểu văn bản thơ trữ tình
• 4.9. Hệ thống bài tập hình thành năng lực tự đọc – hiểu văn bản thơ trữ tình
• 4.10. Bài tập hướng dẫn tìm hiểu những yếu tố ngoài văn bản
• 4.11. Bài tập hướng dẫn cách đọc văn bản thơ trữ tình cần tìm hiểu
• 4.12. Bài tập tự đọc – hiểu nội dung văn bản thơ trữ tình
• 4.13. Bài tập đánh giá chung giá trị độc đáo về nghệ thuật và tư tưởng của văn bản thơ trữ tình
• 4.14. Bài tập về tác động của văn bản thơ trữ tình đối với người đọc
• 4.15. Phát triển hệ thống bài tập hình thành cho HS năng lực tự đọc - hiểu văn bản thơ trữ tình
• 5. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM
• 5.1. Mục đích và yêu cầu của hoạt động thực nghiệm sư phạm
• 5.2. Mục đích thực nghiệm
• 5.3. Yêu cầu thực nghiệm
• 5.4. Đối tượng, địa bàn, thời gian thực nghiệm và quy trình thực nghiệm
• 5.5. Đối tượng và địa bàn thực nghiệm
• 5.6. Thời gian thực nghiệm. Quy trình thực nghiệm
• 5.7. Thiết kế giáo án thực nghiệm
• 5.7.1. Giáo án TN1: Tiếng gà trưa – Xuân Quỳnh (SGK 7, Tập 1)
• 5.7.2. Giáo án TN2: Ôn tập tác phẩm trữ tình (SGK 7, Tập 1)
• 5.8. Bài kiểm tra ôn luyện tổng hợp
• 5.9. Tổ chức thực nghiệm
• 5.10. Kết quả thực nghiệm. Đánh giá kết quả sau thực nghiệm
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC CÁC BẢNG

I. Tổng quan về nâng cao năng lực tự đọc hiểu văn bản văn học cho học sinh THCS

Nâng cao năng lực tự đọc hiểu văn bản văn học cho học sinh THCS là một nhiệm vụ quan trọng trong giáo dục hiện nay. Việc này không chỉ giúp học sinh phát triển kỹ năng đọc hiểu mà còn khuyến khích sự sáng tạo và tư duy phản biện. Theo nghiên cứu của Nguyễn Thị Nguyệt, việc hình thành năng lực này cần được thực hiện thông qua các bài tập phù hợp, giúp học sinh tự khám phá và phân tích văn bản một cách độc lập.

1.1. Ý nghĩa của việc nâng cao năng lực đọc hiểu văn bản văn học

Nâng cao năng lực đọc hiểu giúp học sinh phát triển tư duy phản biện và khả năng phân tích văn bản. Điều này không chỉ có lợi cho việc học văn mà còn cho các môn học khác.

1.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực tự đọc hiểu của học sinh

Năng lực tự đọc hiểu của học sinh bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như phương pháp giảng dạy, tài liệu học tập và môi trường học tập. Việc cải thiện những yếu tố này là cần thiết.

II. Vấn đề và thách thức trong việc nâng cao năng lực tự đọc hiểu văn bản văn học

Mặc dù có nhiều nỗ lực trong việc nâng cao năng lực tự đọc hiểu, nhưng vẫn tồn tại nhiều thách thức. Học sinh thường phụ thuộc vào giáo viên và tài liệu mẫu, dẫn đến việc thiếu khả năng tự đọc hiểu. Theo nghiên cứu, nhiều học sinh gặp khó khăn trong việc tiếp cận và phân tích văn bản mới.

2.1. Tình trạng phụ thuộc vào giáo viên và tài liệu mẫu

Học sinh thường chỉ nhắc lại những gì được dạy mà không thực sự hiểu sâu. Điều này dẫn đến việc thiếu khả năng tự đọc hiểu văn bản mới.

2.2. Thiếu phương pháp đọc hiểu hiệu quả

Nhiều học sinh không được trang bị các phương pháp đọc hiểu hiệu quả, khiến họ gặp khó khăn khi phải phân tích văn bản văn học.

III. Phương pháp giảng dạy nâng cao năng lực tự đọc hiểu văn bản văn học

Để nâng cao năng lực tự đọc hiểu, cần áp dụng các phương pháp giảng dạy tích cực. Các bài tập đọc hiểu cần được thiết kế để khuyến khích học sinh tự khám phá và phân tích văn bản. Theo nghiên cứu, việc sử dụng các bài tập đa dạng sẽ giúp học sinh phát triển kỹ năng này hiệu quả hơn.

3.1. Thiết kế bài tập đọc hiểu phù hợp

Bài tập cần được thiết kế để phù hợp với từng loại văn bản, giúp học sinh dễ dàng tiếp cận và phân tích nội dung.

3.2. Khuyến khích sự sáng tạo trong phân tích văn bản

Giáo viên nên khuyến khích học sinh đưa ra ý kiến cá nhân và phân tích văn bản theo cách riêng của mình, từ đó phát triển tư duy độc lập.

IV. Ứng dụng thực tiễn và kết quả nghiên cứu về năng lực tự đọc hiểu

Nghiên cứu cho thấy việc áp dụng hệ thống bài tập đọc hiểu đã mang lại kết quả tích cực. Học sinh không chỉ cải thiện khả năng đọc hiểu mà còn phát triển kỹ năng tư duy phản biện. Các trường học cần tiếp tục áp dụng và điều chỉnh các phương pháp này để đạt được hiệu quả cao hơn.

4.1. Kết quả thực nghiệm từ việc áp dụng bài tập

Kết quả thực nghiệm cho thấy học sinh có sự tiến bộ rõ rệt trong khả năng đọc hiểu và phân tích văn bản sau khi tham gia các bài tập.

4.2. Đánh giá hiệu quả của các phương pháp giảng dạy

Việc đánh giá hiệu quả của các phương pháp giảng dạy là cần thiết để điều chỉnh và cải thiện chương trình học.

V. Kết luận và hướng phát triển tương lai cho năng lực tự đọc hiểu

Nâng cao năng lực tự đọc hiểu văn bản văn học cho học sinh THCS là một nhiệm vụ quan trọng và cần thiết. Các phương pháp giảng dạy cần được cải tiến liên tục để đáp ứng nhu cầu học tập của học sinh. Tương lai, cần có nhiều nghiên cứu hơn nữa để phát triển các phương pháp giảng dạy hiệu quả.

5.1. Tầm quan trọng của việc cải tiến phương pháp giảng dạy

Cải tiến phương pháp giảng dạy sẽ giúp học sinh phát triển năng lực tự đọc hiểu một cách hiệu quả hơn.

5.2. Định hướng nghiên cứu trong tương lai

Cần có nhiều nghiên cứu hơn về các phương pháp giảng dạy và hệ thống bài tập để nâng cao năng lực tự đọc hiểu cho học sinh.