Luận án tiến sĩ về quản lý nhà nước đối với thị trường liên ngân hàng Việt Nam trong lĩnh vực tài chính ngân hàng bảo hiểm

• Tác giả: Lê Minh Thu
• Người hướng dẫn: PGS.TS Phan Thị Thu Hà
• Trường học: Học viện Hậu cần
• Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng - Bảo hiểm
• Đề tài: Quản lý nhà nước đối với thị trường liên ngân hàng Việt Nam
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. MỞ ĐẦU
• 1.1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
• 1.2. Mục đích, nhiệm vụ và câu hỏi nghiên cứu
• 1.2.1. Mục đích nghiên cứu
• 1.2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
• 1.2.3. Câu hỏi nghiên cứu
• 1.3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
• 1.3.1. Đối tượng nghiên cứu
• 1.3.2. Phạm vi nghiên cứu
• 1.4. Phương pháp nghiên cứu
• 1.4.1. Phương pháp thu thập thông tin, dữ liệu
• 1.4.2. Phương pháp xử lý thông tin, dữ liệu
• 2. TỔNG QUAN CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
• 2.1. Tổng quan các công trình nghiên cứu nước ngoài
• 2.2. Tổng quan các công trình nghiên cứu trong nước
• 2.3. Nhận xét và khoảng trống nghiên cứu
• 2.4. Kết luận Chương 2
• 3. LÝ LUẬN CƠ BẢN VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI THỊ TRƯỜNG LIÊN NGÂN HÀNG
• 3.1. Thị trường liên ngân hàng. Khái niệm và đặc điểm của thị trường liên ngân hàng
• 3.2. Vai trò của thị trường liên ngân hàng. Công cụ giao dịch trên thị trường liên ngân hàng
• 3.3. Các tổ chức tham gia trên thị trường liên ngân hàng
• 3.4. Các hoạt động cơ bản trên thị trường liên ngân hàng
• 3.5. Quản lý nhà nước đối với thị trường liên ngân hàng
• 3.5.1. Khái niệm về quản lý nhà nước đối với thị trường liên ngân hàng
• 3.5.2. Mục tiêu quản lý nhà nước đối với thị trường liên ngân hàng
• 3.5.3. Phương pháp quản lý nhà nước đối với thị trường liên ngân hàng
• 3.5.4. Nội dung quản lý nhà nước đối với thị trường liên ngân hàng
• 3.5.5. Các tiêu chí đánh giá kết quả quản lý nhà nước đối với thị trường liên ngân hàng
• 3.5.6. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước đối với thị trường liên ngân hàng
• 3.5.6.1. Nhóm nhân tố khách quan
• 3.5.6.2. Nhóm nhân tố chủ quan
• 3.5.7. Kinh nghiệm quản lý nhà nước đối với thị trường liên ngân hàng tại một số nước và bài học rút ra cho Ngân hàng Nhà nước Việt Nam
• 3.5.7.1. Kinh nghiệm quản lý nhà nước đối với thị trường liên ngân hàng tại Trung Quốc
• 3.5.7.2. Kinh nghiệm quản lý nhà nước đối với thị trường liên ngân hàng tại Thái Lan
• 3.5.7.3. Kinh nghiệm quản lý nhà nước đối với thị trường liên ngân hàng tại Singapore
• 3.5.7.4. Bài học kinh nghiệm rút ra cho Việt Nam
• 3.6. Kết luận Chương 3
• 4. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI THỊ TRƯỜNG LIÊN NGÂN HÀNG VIỆT NAM
• 4.1. Khái quát về thị trường liên ngân hàng Việt Nam
• 4.2. Quá trình hình thành và phát triển thị trường liên ngân hàng Việt Nam
• 4.3. Các loại thị trường liên ngân hàng tại Việt Nam
• 4.4. Các tổ chức tham gia hoạt động trên thị trường liên ngân hàng Việt Nam
• 4.5. Các công cụ giao dịch trên thị trường liên ngân hàng Việt Nam
• 4.6. Kết quả hoạt động trên thị trường liên ngân hàng tại Việt Nam giai đoạn 2015 - 2019
• 4.7. Thực trạng quản lý nhà nước đối với thị trường liên ngân hàng Việt Nam giai đoạn 2015 - 2019
• 4.7.1. Thực trạng nội dung quản lý nhà nước đối với thị trường liên ngân hàng
• 4.7.2. Thực trạng kết quả quản lý nhà nước đối với thị trường liên ngân hàng
• 4.8. Đánh giá về quản lý nhà nước đối với thị trường liên ngân hàng Việt Nam
• 4.8.1. Kết quả đạt được
• 4.8.2. Nguyên nhân những hạn chế
• 4.9. Kết luận Chương 4
• 5. GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI THỊ TRƯỜNG LIÊN NGÂN HÀNG VIỆT NAM
• 5.1. Dự báo bối cảnh kinh tế - xã hội thế giới và Việt Nam
• 5.2. Quan điểm tăng cường quản lý nhà nước đối với thị trường liên ngân hàng Việt Nam đến năm 2025
• 5.3. Giải pháp tăng cường quản lý Nhà nước đối với thị trường liên ngân hàng Việt Nam
• 5.3.1. Hoàn thiện khung pháp lý về quản lý nhà nước đối với thị trường liên ngân hàng
• 5.3.2. Tăng cường hoạt động điều hành của Ngân hàng Nhà nước đối với thị trường liên ngân hàng
• 5.3.3. Tăng cường, đổi mới mô hình tổ chức thanh tra, giám sát ngân hàng
• 5.3.4. Hoàn thiện cơ sở hạ tầng hỗ trợ cho hoạt động trên thị trường liên ngân hàng
• 5.3.5. Các giải pháp khác
• 5.3.5.1. Đối với Quốc hội, Chính phủ
• 5.3.5.2. Đối với Bộ Tài chính và các cơ quan ngang bộ
• DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu về thị trường liên ngân hàng Việt Nam

Thị trường liên ngân hàng (TTLNH) tại Việt Nam đã trở thành một phần quan trọng trong hệ thống tài chính quốc gia. Quản lý nhà nước đối với TTLNH không chỉ đảm bảo tính thanh khoản cho các tổ chức tín dụng mà còn ảnh hưởng đến sự ổn định của nền kinh tế. TTLNH là nơi diễn ra các giao dịch mua bán vốn giữa các ngân hàng thương mại (NHTM) và các tổ chức tài chính khác. Theo thống kê, từ năm 2015 đến 2019, quy mô giao dịch trên TTLNH đã tăng trưởng mạnh mẽ, với khối lượng giao dịch năm 2019 đạt hơn 8,1 triệu tỷ đồng, tương ứng với mức tăng 158,76% so với năm 2015. Điều này cho thấy vai trò quan trọng của TTLNH trong việc truyền tải chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đến nền kinh tế.

1.1. Đặc điểm của thị trường liên ngân hàng

TTLNH có những đặc điểm riêng biệt, bao gồm tính thanh khoản cao và sự đa dạng trong các hình thức giao dịch. Các tổ chức tham gia trên thị trường này bao gồm NHTM, tổ chức tài chính phi ngân hàng và NHNN. Các công cụ giao dịch chủ yếu là tiền gửi qua đêm, cho vay ngắn hạn và các sản phẩm tài chính khác. Sự phát triển của TTLNH không chỉ giúp các tổ chức tín dụng duy trì khả năng thanh khoản mà còn tạo điều kiện cho việc điều hành chính sách tiền tệ hiệu quả hơn.

II. Quản lý nhà nước đối với thị trường liên ngân hàng

Quản lý nhà nước đối với TTLNH bao gồm việc xây dựng khung pháp lý, điều hành và giám sát hoạt động của thị trường. Chính sách tài chính và quản lý tài chính là những yếu tố quan trọng trong việc đảm bảo sự ổn định và phát triển của TTLNH. NHNN đã ban hành nhiều văn bản quy định nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức tín dụng trong việc thực hiện giao dịch trên TTLNH. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều hạn chế trong công tác quản lý, đặc biệt là trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0, khi mà các công nghệ mới đang thay đổi nhanh chóng cách thức hoạt động của các NHTM.

2.1. Mục tiêu và phương pháp quản lý

Mục tiêu của quản lý nhà nước đối với TTLNH là đảm bảo tính thanh khoản, ổn định lãi suất và giảm thiểu rủi ro cho các tổ chức tín dụng. Các phương pháp quản lý bao gồm việc thiết lập các quy định pháp lý, thực hiện thanh tra, giám sát và hỗ trợ các tổ chức tín dụng trong hoạt động của họ. NHNN cần phải cải thiện khả năng giám sát và điều hành để đáp ứng nhanh chóng với các biến động trên thị trường.

III. Thực trạng quản lý nhà nước đối với thị trường liên ngân hàng Việt Nam

Thực trạng quản lý nhà nước đối với TTLNH Việt Nam giai đoạn 2015 - 2019 cho thấy nhiều kết quả tích cực nhưng cũng bộc lộ nhiều hạn chế. Quản lý rủi ro và tín dụng ngân hàng là những vấn đề cần được chú trọng hơn nữa. Các chính sách hiện tại chưa hoàn toàn phù hợp với thông lệ quốc tế, dẫn đến việc NHNN gặp khó khăn trong việc điều hành và giám sát. Năng lực giám sát của NHNN chưa theo kịp tốc độ phát triển của TTLNH, và việc xử lý thông tin trên thị trường còn chậm.

3.1. Đánh giá kết quả quản lý

Kết quả đạt được trong quản lý nhà nước đối với TTLNH bao gồm sự gia tăng đáng kể về quy mô giao dịch và sự phát triển của các tổ chức tín dụng. Tuy nhiên, nguyên nhân của những hạn chế trong quản lý bao gồm sự thiếu hụt công cụ giám sát hiệu quả và sự chậm trễ trong việc điều chỉnh chính sách. Cần có những giải pháp cụ thể để khắc phục những vấn đề này, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với TTLNH.

IV. Giải pháp tăng cường quản lý nhà nước đối với thị trường liên ngân hàng

Để tăng cường quản lý nhà nước đối với TTLNH, cần có những giải pháp cụ thể và khả thi. Việc hoàn thiện khung pháp lý và tăng cường hoạt động điều hành của NHNN là rất cần thiết. Cần thiết phải đổi mới mô hình tổ chức thanh tra, giám sát ngân hàng để phù hợp với thực tiễn phát triển của TTLNH. Ngoài ra, việc hoàn thiện cơ sở hạ tầng hỗ trợ cho hoạt động trên thị trường cũng là một yếu tố quan trọng.

4.1. Đề xuất giải pháp

Các giải pháp đề xuất bao gồm việc xây dựng một khung pháp lý chặt chẽ hơn, tăng cường hoạt động giám sát và thanh tra, cũng như cải thiện khả năng xử lý thông tin trên thị trường. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa NHNN và các tổ chức tín dụng để đảm bảo tính hiệu quả trong quản lý và điều hành TTLNH. Những giải pháp này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả quản lý mà còn góp phần ổn định và phát triển thị trường tài chính Việt Nam.