I. Biến động sử dụng đất nông nghiệp
Luận án tập trung nghiên cứu biến động sử dụng đất nông nghiệp tại vùng ven biển Nam Định. Sử dụng dữ liệu viễn thám từ Landsat 5 và Landsat 8, nghiên cứu đã phân tích sự thay đổi diện tích đất nông nghiệp qua các năm 2005, 2010, 2015 và 2019. Kết quả cho thấy sự gia tăng nhanh chóng diện tích đất nuôi trồng thủy sản và giảm diện tích đất trồng lúa. Xu hướng này phù hợp với quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh nhưng cần được kiểm soát để đảm bảo sự cân bằng bền vững.
1.1. Thực trạng sử dụng đất
Nghiên cứu đã xây dựng bản đồ hiện trạng sử dụng đất nông nghiệp cho các năm 2005, 2010, 2015 và 2019. Kết quả cho thấy sự chuyển đổi mạnh mẽ từ đất trồng lúa sang nuôi trồng thủy sản, đặc biệt tại các huyện Giao Thủy và Nghĩa Hưng. Điều này phản ánh sự thay đổi trong cơ cấu sản xuất nông nghiệp của vùng ven biển.
1.2. Yếu tố ảnh hưởng
Các yếu tố chính ảnh hưởng đến biến động đất đai bao gồm chính sách sử dụng đất, điều kiện kinh tế hộ gia đình, giá cả thị trường và biến đổi khí hậu. Ngoài ra, các yếu tố như thủy văn, tăng dân số và ô nhiễm môi trường cũng có tác động nhất định nhưng ở mức độ thấp hơn.
II. Mô hình CLUMondo trong dự báo biến động
Luận án ứng dụng mô hình CLUMondo để dự báo xu hướng biến động sử dụng đất nông nghiệp đến năm 2030. Mô hình được thiết lập dựa trên hai kịch bản: kịch bản 1 (giả định chính sách quản lý hiện tại) và kịch bản 2 (theo định hướng quy hoạch của tỉnh). Kết quả cho thấy sự khác biệt đáng kể giữa hai kịch bản, đặc biệt là sự gia tăng diện tích đất lâm nghiệp và giảm diện tích đất trồng lúa trong kịch bản 2.
2.1. Thiết lập mô hình
Mô hình CLUMondo được thiết lập dựa trên dữ liệu đầu vào từ ảnh vệ tinh và các yếu tố kinh tế - xã hội. Quy trình bao gồm giải đoán ảnh, phân tích không gian và dự báo biến động sử dụng đất. Mô hình đã được kiểm chứng độ chính xác thông qua so sánh với kết quả giải đoán ảnh vệ tinh năm 2019.
2.2. Kết quả dự báo
Theo kịch bản 1, diện tích đất trồng lúa giảm 38%, trong khi diện tích đất nuôi trồng thủy sản tăng 19,81%. Kịch bản 2 cho thấy sự gia tăng đáng kể diện tích đất lâm nghiệp và cây hàng năm, phản ánh hiệu quả của chính sách quản lý đất đai theo định hướng quy hoạch.
III. Giải pháp quản lý bền vững
Luận án đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý đất nông nghiệp tại vùng ven biển Nam Định. Các giải pháp tập trung vào việc cân bằng giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường, đặc biệt là trong bối cảnh biến đổi khí hậu và áp lực từ quá trình đô thị hóa.
3.1. Chính sách sử dụng đất
Cần xây dựng chính sách sử dụng đất tổng hợp, kết hợp giữa quy hoạch và thực tiễn sản xuất. Chính sách nên ưu tiên phát triển nông nghiệp giá trị cao, đồng thời bảo vệ tài nguyên đất và hệ sinh thái ven biển.
3.2. Ứng dụng công nghệ
Ứng dụng công nghệ viễn thám và mô hình hóa trong giám sát và dự báo biến động sử dụng đất. Điều này giúp nâng cao hiệu quả quản lý và đưa ra các quyết định kịp thời, đảm bảo sự phát triển bền vững của vùng ven biển.
