Luận Án Tiến Sĩ Hán Nôm: Phân Tích Văn Bản Tác Phẩm 'Chu Nguyên Tạp Vịnh Thảo' Của Lý Văn Phức

• Tác giả: Đỗ Thị Mai Hương
• Người hướng dẫn: PGS. Trịnh Khắc Mạnh
• Trường học: Học viện Khoa học Xã hội
• Chuyên ngành: Hán Nôm
• Đề tài: Nghiên cứu văn bản tác phẩm 'Chu Nguyên Tạp Vịnh Thảo' của Lý Văn Phức
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI
• 1.1. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
• 1.2. Nghiên cứu về thân thế, sự nghiệp và trước tác của Lý Văn Phức
• 1.3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận án
• 1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận án
• 1.5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận án
• 1.6. Đóng góp mới về khoa học của luận án
• 1.7. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án
• 2. CHƯƠNG 2: LÝ VĂN PHỨC VÀ CHUYẾN ĐI SỨ YÊN KINH (TRUNG QUỐC) NĂM 1841
• 2.1. Tình hình xã hội, quan hệ bang giao Việt Nam - Trung Quốc nửa đầu thế kỉ XIX
• 2.2. Tình hình xã hội Việt Nam nửa đầu thế kỉ XIX
• 2.3. Quan hệ bang giao Việt Nam - Trung Quốc khoảng giữa thế kỉ XIX
• 2.4. Giới thiệu chung về cuộc đời và tác phẩm của Lý Văn Phức
• 2.5. Cuộc đời Lý Văn Phức (1785-1849)
• 2.6. Sự nghiệp văn học của Lý Văn Phức
• 2.7. Chuyến đi sứ Yên Kinh năm 1841
• 2.7.1. Mục đích của chuyến đi
• 2.7.2. Hành trình của chuyến đi
• 2.8. Bốn tác phẩm văn học của Lý Văn Phức được sáng tác trong chuyến đi sứ năm 1841
• 3. CHƯƠNG 3: KHẢO SÁT VĂN BẢN CHU NGUYÊN TẠP VỊNH THẢO CỦA LÝ VĂN PHỨC
• 3.1. Tình hình văn bản Chu Nguyên tạp vịnh thảo
• 3.2. Nhóm 1, tiêu đề ghi Chu Nguyên tạp vịnh thảo
• 3.3. Nhóm 2, tiêu đề không ghi Chu Nguyên tạp vịnh thảo
• 3.4. Khảo sát dị văn trong 14 bản Chu Nguyên tạp vịnh thảo
• 3.5. Chọn bản nền. Khảo sát số lượng các bài thơ, văn
• 3.6. Khảo dị nhan đề các bài thơ, văn. Khảo dị nội dung 17 bài thơ trùng nhau
• 3.7. Tổng hợp tình hình văn bản và sơ đồ biểu thị mối liên hệ giữa các bản sao của văn bản CNTVT
• 3.8. Xác định thiện bản
• 4. CHƯƠNG 4: GIÁ TRỊ CỦA CHU NGUYÊN TẠP VỊNH THẢO
• 4.1. Giá trị nội dung
• 4.1.1. Ý thức dân tộc sâu sắc
• 4.1.2. Cảm hứng sáng tạo thi ca hòa đồng cùng cảnh sắc thiên nhiên
• 4.1.3. Từ con đường đi sứ Yên Kinh đến dòng chảy cảm xúc của nhân vật trữ tình trong CNTVT
• 4.2. Giá trị nghệ thuật
• 4.2.1. Đặc điểm từ ngữ trong CNTVT
• 4.2.2. Tính kỷ sự trong tập thơ CNTVT
• DANH MỤC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
• DANH MỤC CÁC KÍ HIỆU, VIẾT TẮT

I. Luận án tiến sĩ Hán Nôm

Luận án tiến sĩ Hán Nôm của Đỗ Thị Mai Hương tập trung nghiên cứu văn bản tác phẩm Chu Nguyên Tạp Vịnh Thảo của Lý Văn Phức. Đây là công trình khoa học đầu tiên hệ thống hóa và phân tích toàn diện về tác phẩm này. Luận án không chỉ khảo sát văn bản mà còn đánh giá giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm. Luận án tiến sĩ Hán Nôm đóng góp quan trọng vào việc bảo tồn và phát huy di sản văn học Hán Nôm, đồng thời cung cấp tư liệu quý cho nghiên cứu và giảng dạy.

1.1. Nghiên cứu văn bản

Luận án tiến hành khảo sát 14 văn bản Chu Nguyên Tạp Vịnh Thảo hiện còn, bao gồm các bản lưu trữ tại Viện Nghiên cứu Hán Nôm, Thư viện Quốc gia và Thư viện Viện Văn học. Quá trình khảo sát bao gồm việc so sánh dị văn, xác định thiện bản và phân tích mối liên hệ giữa các bản sao. Kết quả nghiên cứu giúp xác lập thế hệ bản sao và đưa ra bản tin cậy nhất để phiên dịch và công bố.

1.2. Giá trị tác phẩm

Luận án đánh giá Chu Nguyên Tạp Vịnh Thảo trên hai phương diện: nội dung và nghệ thuật. Về nội dung, tác phẩm thể hiện ý thức dân tộc sâu sắc và cảm hứng sáng tạo thi ca. Về nghệ thuật, tác phẩm nổi bật với đặc điểm từ ngữ và tính kỷ sự. Những giá trị này không chỉ làm phong phú văn học Hán Nôm mà còn cung cấp tư liệu quý cho nghiên cứu lịch sử và văn hóa.

II. Tác giả Lý Văn Phức

Lý Văn Phức (1785-1849) là một nhân vật nổi bật của triều Nguyễn, vừa là quan ngoại giao, vừa là tác gia văn học. Ông để lại di sản thơ văn đồ sộ, trong đó Chu Nguyên Tạp Vịnh Thảo là tác phẩm tiêu biểu. Luận án nghiên cứu sâu về cuộc đời, sự nghiệp và các tác phẩm của ông, đặc biệt là chuyến đi sứ Yên Kinh năm 1841. Qua đó, luận án làm rõ vai trò của Lý Văn Phức trong lịch sử văn học và ngoại giao Việt Nam.

2.1. Chuyến đi sứ Yên Kinh

Chuyến đi sứ Yên Kinh năm 1841 là sự kiện quan trọng trong cuộc đời Lý Văn Phức. Luận án phân tích bối cảnh xã hội và quan hệ bang giao Việt Nam - Trung Quốc thời kỳ này, đồng thời làm rõ mục đích và hành trình của chuyến đi. Chuyến đi không chỉ có ý nghĩa ngoại giao mà còn là nguồn cảm hứng sáng tác cho Chu Nguyên Tạp Vịnh Thảo.

2.2. Di sản văn học

Lý Văn Phức để lại nhiều tác phẩm văn học cả chữ Hán và chữ Nôm, trong đó Chu Nguyên Tạp Vịnh Thảo là tác phẩm tiêu biểu. Luận án hệ thống hóa các tác phẩm của ông, phân tích giá trị văn học và lịch sử. Những đóng góp của Lý Văn Phức không chỉ làm phong phú văn học Việt Nam mà còn cung cấp tư liệu quý cho nghiên cứu lịch sử và văn hóa.

III. Giá trị thực tiễn của luận án

Luận án không chỉ có giá trị học thuật mà còn có ý nghĩa thực tiễn. Nghiên cứu về Chu Nguyên Tạp Vịnh Thảo và Lý Văn Phức giúp hiểu sâu hơn về lịch sử, văn hóa và ngoại giao Việt Nam thế kỷ XIX. Những bài học từ chuyến đi sứ và tác phẩm của Lý Văn Phức có thể áp dụng trong công tác ngoại giao hiện đại. Đồng thời, luận án góp phần bảo tồn và phát huy di sản văn học Hán Nôm, cung cấp tư liệu quý cho nghiên cứu và giảng dạy.

3.1. Ứng dụng trong ngoại giao

Nghiên cứu về chuyến đi sứ và tác phẩm của Lý Văn Phức đưa ra những bài học quý về sự kết hợp nhu cương và ý thức dân tộc trong ngoại giao. Những bài học này có thể áp dụng trong công tác ngoại giao hiện đại, giúp nâng cao hiệu quả đối ngoại và bảo vệ lợi ích quốc gia.

3.2. Bảo tồn di sản Hán Nôm

Luận án góp phần quan trọng vào việc bảo tồn và phát huy di sản văn học Hán Nôm. Qua việc nghiên cứu và công bố Chu Nguyên Tạp Vịnh Thảo, luận án giúp xã hội hóa tư liệu Hán Nôm, đưa di sản này đến gần hơn với công chúng và giới nghiên cứu.